ادب جو خاموش خدمتگار شاعر لچپت راء
ادب جو خاموش خدمتگار شاعر لچپت راء
سنڌ جي ضلعي عمر ڪوٽ جي ڳوٺ نيوڇوڙ ۾ ميگهواڙ قبيلي تاراچند جي گھر ۾ 1973ع ڌاري اک کوليندڙ لجپت راءِ لاء اڄ دنيا ھي رائي ڏيندي اھا تاراچند کي خبر نه ھئي، عمرڪوٽ جي ڊگري ڪاليج مان تعليم حاصل ڪرڻ بعد زندگي جي اڙانگن پيچرن تي سفر ڪرڻ وارو لجپت راء شاعري ڪري ٿو، جنھن ۾ "لهرون گيت ڳائن ٿيون" 2017 ۾ شايع ٿئي ٿو، ھو ڳوٺ نيوڇوڙ ۾ "نندن ادبي لائيبري" جي بنياد وجھندڙ ۾ ڳڻجي ٿو، 90 واري ڏهاڪي ۾ ٻارن لاء کيت، ولھار توڙي ماڪ جھڙا رسالا شايع ڪرائي ٿو، بنيادي طور تي ھو شاعر ھجڻ سان گڏ اخبارن ۾ سوين آرٽيڪل ڪرنٽ افيئرز کان ويندي مختلف اشوز تي لکندو رھي ٿو، نه رڳو ان محاذ تي ھن جو قلم وھي ٿو، پر ھن مختلف شخصيتن تي ڪيترائي مضمون پڻ لکيا آھن، ھو ڪراچي ۾ گارمينٽ فيڪٽرين ۾ پورهيو ڪرڻ سان گڏ ڪراچي جي روڊن تي رولاڪيون ڪرڻ وارن منجھان به آھي، زندگي جون ڪي حسناڪيون، درد پيڙاء ڏسندڙ شاعر نه رڳو شاعر آھي، جيڪو لفظن ۾ ساھ ڦوڪي ٿو پر مختلف اخبارن ۾ مختلف شعبن ۾ ڪم ڪندڙ منجھان آھي، جيڪو سنڌ سنڌيت توڙي جو سنڌي ماڻھون يا سنڌي ادارن جي معاملن تي ھن جي ڏنل عمر وارو تجربو سندس پيشاني تي ھڪ دستاويزي صورت ۾ نمايان آھي، پاڪستان کان وڏي عمر رکندڙ اخبار " هلال پاڪستان " ڪراچي جو نيوز ايڊيٽر رھندڙ لجپت زندگي جي دانھن پنھنجي شاعري کي ڏئي ٿو، جيڪا پڙھندڙن تائين پھچي ٿي، نه صرف ھو شاعري کي دانھن ڏيندڙ آھي، پر ھو شاعري سان ھڪ محبوبا جيان پيار ڪندڙ انسان آھي،_________
ھن جي شاعري ۾ درد سان گڏ دوا به آھي، ته نفرت جو ضد پيار به، ائين زندگي سان گڏ موت به جئين ڏينھن پٺيان رات آھي، يا رات پٺيان ڏينھن آھي، اھو فيصلو ڪئين ڪجي، اھڙن اصلاحن ۾ لچپت جي شاعري اھو به ٻڌائي ۽ سمجھائي ٿي ته جيڪو رات جو ڄائو ان پٺيان ڏينھن آھي، جيڪو ڏينھن جو ڄائو ان پٺيان رات آھي، لچپت راء جي شاعري ۾ نه رڳو جدوجهد جون سھڻيون صورتون شامل آھن، پر ھن وٽ ڀيانڪ نتيجن کي ڀوڳڻ جو ھڪ حسين تسلسل پيار ۾ اظھار جھڙو رخ به شامل آھي، ھن وٽ حسين دل آھي، جنھن ۾ ايشور، ديوتا، خدا، ڀڳوان مھان سڀ گڏ رھن ٿا، اکرن جي فرق کان آجيو انسان پنھنجي شاعري ۾ ڪڏھن ڪڏھن دنيا جي شاعرن کي وڃي ٽڪر ھڻي ٿو، اھڙا انسان پنھنجي ضمير کي قيدي بڻائي، جسم کي فاڪا ڪرڻ تي پاپند ڪندا آھن، تڏھن ھو ڏٻرا ھيڻا جسماني ڪمزور نظر ايندڙ انسانن جا خيال دنيا ڌوڏي وجھندا آھن، - جن جي خيال جي سطح ھماليہ کان ڪئي گنا وڌيڪ اوچي ھوندي آھي، - ____
لچپت راء جي نماڻي طبيعت، ۽ محبتن ڀريو مزاج ھر دل کي عزيز ڪرڻ ۾ ڪارآمد آھي، ھو اوچ، نيچ، وڏ، ننڍائي جي فڪرن کان آزاد انسان آھي، جنھن وٽ ھڪ شاعراڻي دل آھي، تنھن ۾ سڀني لاء محبتن جي پالوٽ ساڳئي آھي، جنھن پنھنجي دل جي جزيري کي عوام دوستي واري فلسفي ۾ سرسبز ڪيو آھي، ان وٽ ڀلا وڏائي تڪبر ڪينو بغض ڪھڙو ھوندو! اھڙا انسان پنھنجي حياتين ۾ رڳو ڏکن جا پھاڙ پنھنجي ڪلھن تي کڻي گھمندا آھن، تڏھن ھو وقت کان اڳ ڪراڙا نظر ايندا آھن، ھنن وٽ اڇو وار وقت جي رھزني جو نشان ھوندو آھي، پر ڪن کي حياتي ۾ امرتا ملندي آھي، جئين اھڙي وسيع سوچ جو مالڪ ھوچي منھہ جي حياتي ۾ سندس جا سر فدا عاشق پيدا ٿي پيا، ھو سياسي ماڻھو ھجڻ سان گڏ، خلوص واري دل، رنگين مزاجن جو حسين شاعر به ھيو، جڏھن مري ويو،- تہ سوڳ ۾ ويٽنام جا وڻ به رنا ھئا،_____
آمريڪن شاعر Walt Whitman لکي ٿو ته ھڪ شاعر جي موت تي ان ڌرتي جا ماڻھون نه روئندا آھن، پر ڏک ۾ فطرت پنھنجا رنگ به مٽيندي آھي، ائين والٽ جي مرڻ وقت اھا برسات پئي جو عاشقن جو اڇو قبرستان ڌوپجي چمڪڻ لڳو، پنج سالن کان پوء سندس شاگرد والٽ جي قبر تي اھا پٽي ھڻي ويو جنھن تي لکيل ھو "ھن ۾ منھنجو استاد دفن آھي، جنھن جي آخري رسمن جون تياريون فطرت پاران ڪيون ويون ھون،" پر عمومن اھڙن انسانن جو حياتي ۾ قدر گھٽ ٿيو آھي، پر ڌرتي تي رھندڙ اھي انسان جن ساڃاءَ سِراڻِ سين آھي، اھي موت کي مات ڏئي، سداحيات بڻجي ويندا آھن، لچپت راء منھنجي انھن مخلص دوستن ۾ شامل آھي، جن کي وسارڻ منھنجي وس ۾ ناھي ھوندو،
هڪڙي ليڪ ۾ ٻيئي هلون ۽ هلندا رهون، ايڏو پاڻ کي آوارگي ۾ ظاهر نه ڪر، اھڙن اصولي خيالن سان ھو ھڪ پابند عاشق نظر ايندڙ يگانو شخص آھي، جنھن وٽ خيالي اڏام، Sylvia Plath جي ھنن لفظن جھڙي آھي، ته شاعر کي سمجھڻ لاء ضروري ناھي ته ڪو شاعر ئي ھجي، شاعر کي سمجھڻ لاء ضروري ناھي ته ڪو ماڻھون ھجي، شاعر کي سمجھڻ لاء ضروري ناھي ته ڪو وقت جو وڏو نالو ھجي، شاعر کي سمجھڻ لاء ضروري ناھي ته ڌن دولت ناڻي وارو ھجي، شاعر کي سمجھڻ لاء ضروري ناھي ته ڪو سماج جو سڻڀو پاسو ھجي، بس شاعر کي سمجھڻ لاء ضروري آھي ته انسان وٽ حسين دل ھجي، - لچپت راء لاء پھريون به مون وٽ پيار ھو، آخر ۾ به پيار ئي آھي، ___
/
پيارا آئون ٿورائتو آهيان جو مون فقير تي قلم کڻي مان بخشيو آهي. آئون سنڌ جو گمنام ڪوي آهيان. نه ڪنهن لابي جو حصو آهيان ۽ نه ئي ڪڏهن ڪنهن اسٽيج جي تمنا رکي آهي. دل جو بار هلڪو ڪرڻ لاءِ اڇا پنا ڪارا ڪندو آهيان. پنهنجي تشهير نه ڪڏهن ڪئي آهي ۽ نه ئي ڪڏهن سوشل ميڊيا يا ٻين فورمن تي اشتهار بڻيو آهيان. آئون شايد دنيا جو غريب ترين انسان آهيان پنهنجي جهوپڙي ۾ خوش آهيان. ڪڏهن ڪنهن سان شڪايت نه ڪئي آهي. اوهان جو هڪ ڀيرو وري ٿورو جو مون کي ياد ڪيو.مهرباني وڏا وڙ پيارا مدھوش مير
لجپت راءِ -