ڀلائي آهين، پرين ڀلائي پانهنجي
( هن حديث مبارڪ کي الرامهرمزي ڪتاب “ امثال الحديث” ۾ نصر بن عاصم الليشي التابعي کان روايت ڪيو آهي. سند ان جي جيد پر مرسل آهي ۽ العسڪري به هن کي روايت ڪيو آهي).
ترجمو: سمورو شڪار گورخر جي پيٽ ۾ آهي.
الفري: جهنگلي گڏهه کي چئبو آهي.
سمجهاڻي: اصل ۾ هي عربي پهاڪو آهي جيڪو نبي پاڪ ﷺ جن ان وقت ڳالهايوهو جڏهن ابو سفيان مسلمان ٿيو هو. ۽ ان وقت پاڻ سڳورنﷺ سان ملڻ لاءِ اجازت گهريائين. ٻين قريشن اڳ ۾ حضور ﷺ جن سان ملاقات ڪئي ۽ ابو سفيان کي آخرت ۾ ملاقات جو شرف حاصل ٿيو. ان تي ان انساني فطرت موجب سمجهيو ته مون کپي سڀني کان پڇاڙي ۾ وارو مليو آهي. سو ملاقات کان رهجي نه وڃان.
ڀلاري رحمت واري نبي ﷺ جي ڳالهه پروڙي کيس دلجاءِ ڏئي فرمايو ته تون مون وٽ ايئن وڏي عزت وارو آهين. جيئن پهاڪو آهي: “گورخر شڪار ٿيو، ته سڀ شڪار ٿي ويو.”
هونئن به زماني جو دستور آهي ته ننڍيون ننڍيون ضرورتون پوريون ٿيون ته به خير آهي. پر هڪ تمام وڏي ضرورت يا ڪم پورو ٿيندو آهي ته ننڍيون ڳالهيون ياد نه رهنديون آهن ۽ گهڻو ڪري تمام وڏو ڪم پڇاڙي مڪمل ٿيندو آهي. مطلب ته ٻيا قريشي ملي ويا ته به چڱو. پر ابو سفيان وڏي ماڻهو جو آخر نويڪلائي ۾ ملڻ ئي سندس شايان شان هو.
“ڀلائي آهين، پرين ڀلائي پانهنجي
سٻاجها سر چڙهيو، ڏوراپو نه ڏين
مون ڏي مديون ٿين، سڄڻ سجاين ۾
(شاهه)