1967
ٻيرڙي
1967ع – 2 – 12
دادا سنڌي
ڀاءُ تنھنجا سلام شير محمد لکڻ ڏنا. مھرباني. مون کي اڄ خبر پئي آهي تہ تون ٽريننگ اسڪول سکر ۾ آهين، تنھن ڪري ئي هي چٺڙي لکي رهيو آهيان. مون کي خبر آهي تہ سکر اسڪول ۾ ڏاڍي آزادي آهي. تنھن ڪري هڪ دفعي هتان ٿي وڃ. ٻيو سڀ خير آهي.
امير بخاري
6
ٻيرڙي
1967 – 3 – 6
اسلام عليڪم!
خط ۽ ڪتاب ٻہ پياريون سوکڙيون مليون. لک ٿورا، لک احسان. اميد تہ آئيندہ بہ ائين احسان ڪندا رهندا. اوهان جي خط مون کي سجاڳ ڪيو آهي. انشاءَ ﷲ سنھو يا ٿلھو ، ٿورو يا گهڻو لکبو رهبو. گهڻو ڪري اڱاري يا اربع تي اوهان جي خدمت ۾ پھچي ويندس. وڌيڪ روح رهاڻيون روبرو ڪبيون. في الحال هي ٻہ چار اکر عبدالرزاق جي هٿان موڪلي رهيو آهيان. اميد تہ خوش خورم هوندا.
والسلام
فقط امير بخاري
7
Sarwari Islmia College of Science and Arts Hala
هالا
مارچ 26 ، 1967ع
سدا سلامت
مڪرمي جناب ” دادا سنڌي “ صاحب ميرپوري
اسلام علڪم رحمت ﷲ و برڪات
اوهان جو گرامي نامون مليو.. آءُ اوهان جو نھايت ٿورائتو آهيان. جو اوهان ايڏي حب، سڪ ۽ خلوص سان سنڌي زبان ۽ ادب جي خدمت جي لاءِ منھنجي مدد ڪرڻ جو عزم ڪيو آهي.
سنڌي نالن گڏ ڪرڻ مان مقصد آهي تہ سنڌي نالن جي رواج ۾ اچڻ جو سبب، انھن جي لغوي معنى وغيرہ جي مدد سان سنڌي زبان ۽ سنڌي ثقافت جي تاريخ مرتب ڪئي وڃي.
توهان جي سڪ ۽ شوق جو جذبو قابل صد ستائش آهي. اميد تہ آئنده پڻ پنھنجي گرانقدر تحقيق کان مستفيض فرمائيندا رهندا.
اميد تہ اوهين خيريت سان هوندا .
والسلام
نيازمند سليم هالائي
8
Dildar Ahmed S “ Adeeb” Amroti
B.A . Hons (Eco:)
M.A ( Eco) , ( L.L.B.)
President, BAZM – I – ADAB NEW AMROT
Via: Ruk ( P.W.R) Distt: Sukkur
بزم ادب نئون امروٽ
4 جولاءِ 1967ع
محترم دادا سنڌي!
اسلام عليڪم !
عرض تہ اوهان جو نوازش نامو بتاريخ 28 – 4 – 1967 اٽڪل ٻن مھينن کان وڌيڪ عرصي بعد ڪالھہ ٻِين ڪتابن سميت پھتو. سھڻي جو تہ ڏينھن هڪ مطالعو ڪيو ويو. باقي ” آڏي ڍال م ڍار “ رکيو آهي. سھڻي سلسلو ادب ۾ چڱي ڪوشش آهي. بلڪ بھترين. ڪاش اسان غريبن وٽ ايترو پئسو هجي جو سنڌي ادب سان متعلق سڀئي شيون ڏسي سگهون. بھرحال اوهانجو احسان پنھنجي جاءِ تي قائم آهي.
اسان جي ادبي سرگرمين جي اوهان تعريف ڪئي آهي. تنھن لاءِ خاص طرح شڪريہ! اسان مڙيئي دوستن جي دل وندرائي رهيا آهيون. درحقيقت اها اوهان جي پنھنجي ڪوشش آهي. جن مان اڪثر منھنجا پنھنجا شاگرد ۽ عزيز آهن. مون سوچيو تہ بزم ادب برپا ڪري پاڻ صرف مبصر ۽ خيرخواھہ جي حيثيت ۾ ٻاهر رهان، پر هنن نہ ڇڏيو ۽ هي ٽيون سال آهي جو بنا مقابلي مون کي ئي صدر چونڊيندا اچن. مان بہ انھن جو آهيان ۽ اهي منھنجا آهن.
سنڌي اسان کي ڏاڍي پياري آهي . اهو اسان جو سنڌي سان هڪ ادنى قسم جو پيار آهي. باقي خدمت سو دور جو خيال آهي. اسان جا مالي وسائل نازڪ حد تائين محدود آهن. پئسو هجي تہ اسين شاھہ رح جي رسالي جوتاج محل سنڌ ۾ اڏي ڏيکاريون. تنھن ڪري ئي اوهان جو زرين خيال تہ گڏجاڻين ۾ پڙهيل شين کي ڪتاب صورت ڏيون، پس پشت وڌل آهي. هونءَ اها ڳالھہ اسان جي پنھنجي ڌيان تي ضرور آهي.
اوهان اسان جي سنگت کي ڏسڻ گهرو ٿا تہ مھرباني. هن مھيني جي 9 تاريخ ” واره برانچ“ نالي نھر تي بزم ادب جو ستاويھون ماهيانو اجلاس منعقد ٿي رهيو آهي. جنھن کي اسان ” نھري مشاعرو“ سڏينداسون. ٻہ مصرع هن طرح مليل آهن.
( 1 ) پوک پيداوار کي هاري وڌائيندا هلو
(2 ) زندگي تنھن جي ڪري ڇا ڇا نٿو ڪرڻو پوي
محفل موسيقي بہ ٻھراڙي آهر ٿيندي. نثار بزمي سان بہ توهان هت ملي سگهندا. نثار بزمي جي تعارف لاءِ هيترو چوڻ مان پسند ڪندس تہ بزمي صاحب هڪ سٺو شاعر آهي. هو پئدائشي شاعر آهي. سندس والھانہ ۽ مسلسل ذوق شاعري ئي آهي. جنھن کيس چوپڙي باز شاعري کان مٿي ڪڍي ادبي شاعري تي آندو آهي. سندس شاعري ۾ ديھاتي رومانويت اوهان کي گهڻي نظر ايندي. هن کي سماجي شعور بہ آهي. تنھن ڪري چڱيون ادبي شيون تخليق ڪري سگهي ٿو. مون کي هن صاحب لاءِ عزت هوندي آهي ۽ هن کي منھنجي لاءِ پيار ۽ اسان جي ادبي ڳالھين سان دلچسپي هوندي آهي. 9 تاريخ اچو تہ رات سکر ۾ رهندا سين ۽ صبح جو رُڪ اسٽيشن جي ٽڪيٽ وٺي اڍائي بجي صبح واري گاڏي ۾ سکر کان چڙهندا رُڪ کان واره ڏي هڪ ميل پنڌ ڪندا تہ اسان جو نھري مشاعرو اوهان کي نظر ايندو. ضرور ايندا . اميد تہ خوش هوندا. دوستن کي سلام .
اديب امروٽي
9
خيرپور ناٿن شاھہ
7 آڪٽوبر 1967ع
” آثم“ ناٿن شاهي
سيڪريٽري ادارہ ” فلاح و بھبود “ خيرپور ناٿن شاھہ
ضلع دادو ( سنڌ )
ادل!
اسلام عليڪم!
اوهان جو پھريون ڀيرو لکيل خط. ها، منھنجي سڀ کان وڌيڪ فراخ دل مداح جو پھريون خط مليو. انھي لاءِ مھرباني! اوهان بہ سچ لکيو آهي ۽ مان بہ سچ ٿو چوان تہ ايتري تعريف منھنجي اڳ ڪنھن بہ نہ ڪئي آهي. دٻيل دٻيل لفظن ۾ تہ هر هڪ باشعور ماڻھو منھنجي شاعريءَ کي مڃيو آهي. پرائين دل کولي داد ڪنھن بہ نہ ڏنو آهي، جيئن اوهان ڏنو آهي. انھيءَ جو سبب شايد اهو تعصب ۽ اڻ سھائپ وارو جذبو آهي، جيڪو انسان جي وجود ۾ ازل کان ديرو ڄمايو ويٺو آهي.
ڪو مڃي نہ مڃي پر مون کي پنھنجي شاعري تي پورو پور ڀروسو ۽ يقين آهي، ڇو تہ مون ڪڏهن بہ شاعريءَ واري جذبي کي قلم جو محتاج نہ بنايو آهي، بلڪہ منھنجو قلم هميشہ انھيءَ جذبي جو محتاج رهيو آهي. مون پنھنجي مرضيءَ سان جڏهن بہ شاعريءَ جي ديويءَ کي سڏيو آهي، تڏهن هوءَ هزارين ناز ۽ نخرا ڪري نٺائي ويندي رهي آهي ۽ جڏهن هو سڏيندي آهي تہ مان اگهور ننڊ مان جاڳي بہ ڀنل اکين، سُڪل نڙي ۽ ٿڙڪندڙ لڱن سان هنجي آجيان ڪندو آهيان. اهو ئي سبب آهي جو مان مھينن جا مھينا لفظ بہ لکي نہ سگهندو آهيان. واقعي منھنجو هڪ هڪ شعر منھنجي ڪنھن نہ ڪنھن تجربي ۽ مشاهدي جو نچوڙ آهي. جيتري قدر سچائيءَ جي تقاضا آهي تہ مان وڏي واڪي چوندس تہ منھنجي شاعريءَ ۾ ڪابہ فرضي ڳالھہ ائين هوندي جيئن اَٽي ۾ وار.
اهڙي حالت ۾ هڪ سخن فھم ماڻھو جي واتان تعريف جا ٻہ جملا ٻڌي ” غلط مطلب “ ڪڍڻ جو ڪو سوال ئي ڪونہ ٿو پيدا ٿئي. مون کي هتي هڪ اردو شاعر جو هڪ شعر ياد آيو آهي. جنھن جو مرڪزي خيال ڪجهہ هن نموني آهي. ” نادان جو داد ڏيڻ ۽ سخن فھم جي خاموشي اختيار ڪرڻ وڏو ظلم آهي.“ انھيءَ جي معنى اها نہ آهي تہ مونکان وڌيڪ ٻيو ڪوبہ نہ آهي. مون کان وڌيڪ ٻيا بہ شاعر ٿي سگهن ٿا. پر انھن جي راھہ پنھنجي آهي ۽ منھنجي پنھنجي، هو پنھنجي راھہ جا ڪامياب راهي آهن تہ مان بہ پنھنجي منزل جو اڻٿڪ پانڌي آهيان. بھرحال مان اوهانجي سخن فھمي جو ٿورائتو آهيان.
لئبريري قائم ڪرڻ تي ” محسن صاحب “ ، مان ۽ اسان جا سڀ دوست اوهان کي مبارڪون چون ٿا. في الحال اٺ کن ڪتاب رجسٽرڊ ڪري موڪليان پيو، پھچ جا ٻہ اکر جلد موڪليندا. اهو ٻڌائيندا تہ اوهان وٽ ” مڪتبہ فروغ ادب ڪراچي “ جا مسرور ڪيفي جي ترتيب هيٺ نڪتل ڪھڙا ڪتاب موجود آهن ۽ هن وقت تائين لئبريري ۾ ڪل ڪيترا ڪتاب گڏ ٿي چڪا آهن. زياده سڪ ۽ سلام! جناب محسن صاحب ۽ ٻين دوستن جا قبول ڪندا.
اوهان جو
آثم ناٿن شاهي
10
خيرپور ناٿن شاھہ
1967ع – 11 – 12
درست آ تہ اڳي کان گهڻو بلند آهيون،
مگر اوهان جا اُهيئي نياز مند آهيون ( وفا )
پيارا ڀاءُ
اسلام عليڪم!
احوال تہ اوهان جو خط جنھن ۾ دادا لئبريري لاءِ ڪتابن جي گهُر ڪئي وئي آهي. ڪافي ڏينھن کان پھتل آهي، ايترو وقت جواب نہ ڏيڻ جو سبب ڪي ذهني الجنون هيون. تاهم مان معافي لاءِ عرض ڪيان ٿو، اميد تہ اگهائي ويندو. ڪتابن جي باري ۾ مان رڳو ايترو عرض ڪندس تہ مان محسن صاحب ۽ آثم مڙيئي ساڳئي ڳالھہ آهيون، اسان جو ادارو بہ هڪ ، لائبريري بہ هڪ ۽ بزم بہ هڪ آهي. تنھن کان سواءِ محسن صاحب منھنجو ۽ آثم جو شاعريءَ ۾ استاد آهي. هاڻي توهان ئي ٻڌايو تہ اسان ٽنھن جي جدائي جو ڪو پھلو نڪري ٿو؟ حال آهر آثم صاحب اوهان کي ڪتاب موڪلي ڇڏيا آهن، مان بہ ڪوشش ڪندس جي ڪو ڪتاب هٿ لڳي ويو تہ اکين سان موڪليندس. دل ۾ نہ ڪندا. مان ڏاڍو سادو ماڻھو آهيان، سچ چوڻ ۾ اٽڪ نہ ڪندو آهيان ۽ اهو منھنجو ايمان آهي. لفافي بازي ۽ سعده بازي کان متنفر آهيان، هفتو سوا ٿئي آثم صاحب اوهان کي هڪ خط لکيو آهي، ان ۾ بہ ساڳيو ذڪر ڪيو ويو آهي، جيڪو مون پنھنجي خط ۾ ڪيو آهي. ناٿن شاهي جي تعريف ۾ جيڪو ڪجهہ لکيو آهي، ان لاءِ ٿورائتو آهيان، اوهان جي همت، صداقت ۽ انصاف کي شاباس آهي. جيترو اوهان ناٿن شاهي تي لکيو آهي، شايد ناٿن شاهي پاڻ تي ايترو نہ لکي سگهي. هن ڪينہ پرور، بزدل، ڪافر ۽ بي حس دور ۾ ڪير ٿو ڪنھن تي ايترو لکي. هر ڪنھن کي پنھنجي لڳل آهي. اڄ ڪلھہ جيڪو ڪنھن تي لکيو يا لکايو وڃي ٿو. اهو يا تہ ” مايا ديوي“ جو ڪرشمو هوندو آهي يا گروھہ پرستي يا چمچه بازيءَ جي کاٻي هٿ جو ڪمال پنھنجي گروھہ کان سواءِ ڪنھن ٻئي جي تخليق جي تعريف اڄ ڪلھہ هڪ ناقابل بخشش خطا ليکجي ٿي.
هونءَ اوهان ڏسندا تہ چئني پاسن کان ان الحق جا نعرا پيا لڳن ۽ منصور ۽ شمس ٿيڻ جون داعوائون پيون ڪيون وڃن. صليب تي چڙهڻ ۽ سوري تي لُڏڻ جون صدائون پيون ڪيون وڃن. پر اندر دانگي کان وڌيڪ ڪارو، نس نس ۾ شعبہ بازي، خون سفيد، دل ۽ جگر ٺڪر، ذهن ۽ دماغ ڏينڀن جو مانارو. اهڙي قسم جي ٻھروپيه فنڪارن کي مان انھن غدارن کان وڌيڪ بدتر ٿو سمجهان، جيڪي اندر جا غدار آهن ۽ ٻاهر جابه. وڌيڪ ڪنھن ٻي دفعي. مناسب سمجهيو تہ خط جو جواب ڏيندا، مان انتظار ڪندس.
توهان جو ٻيلي
وفا ناٿن شاهي
11
1967 – 11 – 29
ادا
تنھنجو 13 نومبر 1967ع وارو لکيل خط 16 نومبر تي مليوهو. پر اسان وٽ 26 کان 29 تاريخ تائين ميلو لڳڻو هو، تنھن ڪر ي هر هڪ ڌنڌي ۾ تکائي اچي وئي هئي. مان جنھن رائيس مل تي ملازم آهيان، انھي جي ڪاروبار ۾ اضافي سبب ڏاڍو سوگهو ٿي ويو هوس، تنھنڪري 16 کان 26 نومبر تائين ڪوبہ جواب توکي موڪلي نہ سگهيس ۽ 26 کان 29 نومبر جي ڏينھن تائين جواب ڏيڻ جو ڪو سوال ئي ڪونہ ٿي پيدا ٿيو. ميلو شروع ٿي چڪو هو، مھمان اچي سھيڙيا هوا، جيتوڻيڪ ميلي جي مورن وانگي ميلو ڪونہ پئي گهميم، پر تڏهن بہ مھمانن جي اُٿ ويٺي ۽ وري اديب دوستن جي اديبانہ ڪچھرين جو ڄمڻ، اهي سڀ اهڙيون ڳالھيون هيون، جن جواب ڏيڻ کان روڪي رکيو هو. مھمانن ۾ آصف مصراڻي، محسن ڪڪڙائي ۽ مولانا افضل پوري جا نالا ٻڌائڻ جوڳا آهن. اڄ 29 نومبر تي شام جو وفا وٽ تنھنجو خط ڏٺم، جنھن ۾مون کي جواب جي يادگيري ڏيارڻ لاءِ ڪجهہ کليل هو. جواب تہ مون کي ڏيڻو هو سو ميلي جي گيھہ پيھہ کان ڇٽندي ئي توکي ڏيان ها، پر وفا واري خط بہ چڱو ئي ڪم ڪيو. ساڳي 29 تاريخ رات جو توکي خط ويٺو لکان، ٻاهر برسات پئجي رهي آهي، مان اندر ويٺو آهيان. هي سياري جي رات ۽ مٿان برسات خبر ناهي تہ منھنجي شھر ۾ ڪير ڀنا ۽ ڪير بچيا.
تو خط ۾ ڪجهہ سوال پڇيا آهن. مان ڀانيان ٿو تہ هن کان اڳ پنھنجن خطن ۾ توکي انھن سوالن جا جواب ازخود ئي ڏئي چڪو آهيان، پر جي پُڇين تہ وري بہ ٿورڙن لفظن ۾ جواب موڪليان ٿو.
1. شاعري مان ڪندو نہ آهيان، بلڪ ٿي ويندي آهي. ٿي وڃڻ کان پوءِ مونکي فقط سڪون قلب حاصل ٿيندو آهي ۽ بس. مون کي سدائين اهو اونو رهيو آهي تہ منھنجي شاعري اهڙي بادل مثل هجڻ گهرجي، جيڪو وسي تہ نہ رڳو سمنڊن تي وسي پر ڊوڙي ڊوڙي وڃي ويرانين ۽ پٽن تي بہ وسي. جنھن ۾ اهڙي قسم جي خوشبوءِ هجي جيڪا نہ رڳو محلن ۾ محفوظ هجي پر جهوپڙين ۾ بہ موجود هجي. ڀانيان ٿو تہ تنھنجي ” ڇو“ ۽ ” ڇالاءِ “ جو جواب هن پيرا ۾ پورو پورو اچي ويو آهي.
2. شعر لکڻ وقت پنو ۽ پينسل ضرور کڻندو آهيان، پر لفظن جو ڳاھہ ڪونہ ڳائيندو آهيان، سٽون ذهن ئي ذهن ۾ اچي وينديون آهن ۽ پوءِ انھن کي پني تي لکندو آهيان، يا ائين بہ ٿيندو آهي تہ رات جو ڪائي شيءَ ذهن ۾ تخليق وٺي ڇڏيندي آهي ۽ صبح جو ان کي پني تي اُتاري ڇڏيندو آهيان.
3. عشقيہ شعر لکڻ وقت ، هر انھيءَ شخصيت جو مون تي اثر هوندو آهي، جيڪا مون کي موهي چُڪي هوندي آهي يا ڪو درد بخشي ويندي آهي. منھنجو هر هڪ لفظ هن جي هرهڪ ادا ۽ منھنجي هر هڪ سٽ هن جي هر هڪ جنبش جو اسڪيچ هوندي آهي. منھنجا شعر خيالي ۽ فرضي داستانن کان اڪثر آجا هوندا آهن.
4. سچ تہ اهو آهي تہ مون اڃان تائين ڪنھن بہ شاعر جو اثر هميشہ لاءِ قبول نہ ڪيو آهي. جو انجي تقليد پاڻ تي فرض سمجهان. تنھن هوندي بہ سنڌي شاعرن مان شاھہ جي شاعريءَ کان متاثر آهيان ۽ اياز ۽ تنوير، ذوالفقار، محسن ڪڪڙائي ۽ تاج بلوچ جي شاعري وڻندي اٿم ۽ اردو شاعرن مان ساحر لڌيانوي، فيض احمد فيض، جوش مليح آبادي ۽ قتيل شفائي منھنجي پسند جا شاعر آهن. انھن سڀني سنڌي ۽ اردو شاعرن مان اياز ۽ ساحر لُڌيانوي مون وٽ بلند درجو رکن ٿا.
5. سنڌي کان پوءِ اردو ادب جو مطالعو ڪيو اٿم.
6. شاعري تيرهن چوڏهن سالن جي عمر کان ڪندو رهيو آهيان. عمر ٽيھارو کن اٿم.
7. 1962ع کان محسن ڪڪڙائي وٽان بحر و وزن جي معلومات حاصل ڪيم ۽ اڃا تائين محسن صاحب سان مشورہ سخن ٿيندو رهندو آهي. ڀاءُ اهي اٿئي تنھنجي سوالن جا جواب، پر اهو تہ ٻڌائي تہ تون اهي سوال مون پُڇين ڇو ٿو؟
افسوس جو ديوان مخلص، ديوان نظامي ۽ ديوان بلبل ٽنھي ڪتابن مان مون وٽ هڪ بہ نہ آهي، تنھنڪري معلوم نہ اٿم تہ ڪھڙي ادارہ وٽان ملي سگهندا. سنڌي ادبي بورڊ جي تہ پڪ اٿم تہ انھي وٽ اهي ڪتاب ڪونہ آهن. ڇو تہ بورڊ جو پورو سيٽ مون وٽ موجود آهي. باقي آرايڇ برادرس حيدرآباد کان پڇا ڪري ڏس تہ ڇا ٿا چون. ناٿن شاهي ڀائر تنھنجي ادبي انصاف جا قائل آهن ۽ ان کي ڪابہ خوشامد يا ٻيو ڪجهہ تصور ڪرڻ لاءِ تيار نہ آهن. تون خيريت سان آهين؟ ڪو ڪم ڪار هجي تہ حاضر آهيان. خط صبح جو پوسٽ ڪندو سانءِ. جواب جلد موڪلجان.
هڪ ڳالھہ ياد آئي روح رهاڻ جي تازي پرچي ۾ تنھنجي وائي ۽ ڪھاڻي پڙهيون اٿم. چڱيون شيون آهن. سڄي سنگ سلام چئي ٿي.
تنھنجو آثم
12
حافظ محمد احسن چنا
ناظم اعلى
انجمن آفتاب ادب ( داد و )
منظور منزل، دادو
1967- 12 – 11
منھنجي مداين جي ڪل پريان پيئي
ڪڏهن ڪوسا نہ ٿيا ڏوراپو ڏيئي
ساجن سڀيئي ڍڪيم ڍول ڍلايون ( شاھہ رح )
محترم و مڪرم دادا سنڌي صاحب
اسلام عليڪم!
اوهان جو لفافو بوڪ پوسٽ ٿيل پھتو. وڏي مھرباني. يادگيري ڪرڻ ۽ حسن ظن رکڻ جو شڪريہ.
هٿ سان خط لکيل بوڪ پوسٽ نہ ڪبو آهي. فقط ڇپيل ڪاغذ بوڪ پوسٽ ٿي سگهندو آهي. اوهان صاحب لائبريري برپا ڪئي آهي، ان لاءِ مبارڪ. اوهان جا مضامين اخبارن ۾ پڙهيا آهن. ڏاڍا وڻندا آهن. ڇو تہ اسلامي نظريہ جا هوندا آهن. جديد ادب وارا تہ هاڻي گند ٿا ڪن. اسلام کان پري ٿي ويا آهن. اوهان کي منھنجا مضامين وڻيا آهن. انھي لاءِ نھايت خوشي ٿي. جمع ٽي ڪتاب ڇپيل آهن. ڪن جا چار چار ايڊيشن ۽ ڪن جا ست ايڊيشن بہ شايع ٿيا آهن. مگر هن وقت ناياب آهن. ٻہ ٽي ڪتاب جون ڪاپيون ۽ ٻيا بہ لائبريري ۾ وڌيڪ ڪتاب گڏ ڪري لائبريري لاءِ جلد موڪليندس. في الحال حضرت بابرڪت سجاده نشين آغا سرهندي صاحب گهرايو آهي، جو پاڻ ڪي ڪتاب سنڌي ۾ تصنيف ڪيا اٿن، اهي اصلاح ۽ تصليح ڪرڻا آهن. آگسٽ 67ع ۾ ڪوئيٽا گهرايو هيائون، اتي 3 هفتا هي ڪتاب اصلاح ڪري آيو هوس، جي پاڻ پسند ڪيائون. هاڻي ڪجهہ ٻيا ڪتاب بہ لکيا اٿس. ان ڪري وري گهرايو اٿس، جو اتي ٻہ ٽي هفتا رهي ڪتاب اصلاح ڪندس. انشاءَ ﷲ 15 ڏينھن اوڏانھن ويندس. اتان واپس اچڻ تي جيڪي ڪتاب پنھنجا يا پراوا دستياب ٿي سگهيا لائبريري لاءِ موڪليندس، خاطري ڪندا.
بلبل ، مخلص، نجفي، سانگي جا ديوان هينئر ڪٿان نہ ٿا ملن. مون وٽان بہ گم ٿي ويا. بلبل جا ٻہ لکيل ڪتاب ناياب آهن. باقي ديوان واصف آر ايڇ احمد بوڪ ڊپو، شاهي بازار حيدرآباد کان ملندو. بياض نظامي بہ ڪراچي مان ساجد سرشاري جي معرفت ملندا.
اوهين مضامين مقالا لکندا رهو. اها هڪ قومي خدمت آهي. اوهان پنھنجو تعارف بہ پورو ڪرايو تہ بھتر ٿيندو، فقط دادا سنڌي مان اوهان جو تعارف پورو نہ ٿو ٿئي. اميد تہ خوش هوندا. سلام سڀني دوستن کي.
والسلام
دعاگو
حافظ محمد احسن چنا دادو