الطاف شيخ ڪارنر

سي ئي جوڀن ڏينهن

سري لنڪا جاگرافيائي طور اهڙي هنڌ تي آهي جو بنگلاديش، ٿائلنڊ ۽ ملائيشيا ته ٺهيو پر ڏور اوڀر جي ڪنهن به ملڪ هانگ ڪانگ، ڪوريا، جپان، چين، فلپين وغيره ڏي وڃڻ يا اتان موٽڻ وقت بحري جهاز کي سلون جي بندرگاهه ڪولمبو وٽان لنگهڻو پوي ٿو. الطاف هن ڪِتاب ۾ پراڻي زماني ويدن جي وقت ۽ هن وقت جي سري لنڪا بابت معلومات ڏني آهي. اتي جي سماجي ۽ سياسي حالتن تي لکيو آهي. مشرق ۽ مغرب جي ماڻهن جي مجموعي طور تي سلوني ماڻهن جي انفرادي سوچ ۽ ذهني لاڙن جي پنهنجي نموني ڇنڊ ڇاڻ ڪري ان کي مغرب سان ڀيٽيو آهي. سموري ننڍي کنڊ ۾ آزاديءَ کان اڳ ۽ پوءِ جي سماجي ۽ اقتصادي حالتن ۽ ماڻهن جي ذهنيت جو اڀياس ڪيو آهي.
  • 4.5/5.0
  • 2809
  • 846
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book سي ئي جوڀن ڏينهن

12

رستي تي ٽئڪسيءَ واري کي چيم ته اڏام جوان اڏام! گيٽ نمبر ٻيو. بندرانائڪي گيٽ. سڄي واٽ سوچيندو آيس ته ڇا ايمرجنسي ٿي سگھي ٿي، جنهن لاءِ مونکي ٻه ٽي دفعا ٽيليفون ڪيو ويو آهي. ڪٿي جنريٽر ته نه ويهي رهيو آهي. پر ان صورت ۾ ٻيو هلائين ها. ٽيون هلائين ها. رات جو ٻارهين تائين نه ته صبح جو ته اچي نڪران ها. اهڙي به ڇا ڳالهه! جهاز کي شفٽ ڪرڻ جو ته پروگرام ئي نه هو پر جي اوچتو ٿيو به آهي ته چيف انجنيئر ته جهاز تي موجود آهي. ڪٿي باهه ...... نه. نه نه! الله خير ڪندو. اليڪٽرڪ باهه لڳي آهي يا تيل جي باهه. وسائڻ جا Extinguishers، ڊراءِ ڪيميڪل، سوڊا ائسڊ، فوم وارا سڀ صحيح صورت ۾ آهن. استعمال ڪن ها. ڊوميسٽڪ فرج ڪمپريسر جو گھپلو ٿيو هوندو. يا ونچز جو مسئلو ٿيو هوندو يا بنڪر آيو هوندو. ۽ جي ڪا به اهڙي خاص ايمرجنسي نه نڪتي ۽ معمولي ڳالهه ثابت ٿي ته پوءِ ڊيوٽي انجنيئر ۽ سيڪيورٽي انجنيئر جو ڪمال آهي جو ڪنهن معمولي ڳالهه کي به هو اڪيلي سر منهن نه ڏيئي سگھيا آهن. هيترا سارا سال سمنڊ تي رهڻ بعد هنن کي پاڻ ۾ ايترو اعتماد ضرور آهي جو خود مشڪلات جو مقابلو ڪري سگھن. ٽئڪسي مان لهي سڌو جهاز جي ڏاڪڻ وٽ آيس۽ تکو تکو هڪ ڏاڪو ڇڏي ٻيو چڙهڻ لڳس. هر ڳالهه معمول مطابق نظر اچي رهي هُئي. ڏاڪڻ جي مٿئين حد وٽ سکاني چيلهه چٻي ڪري (يعني Bull work کي ٽيڪ ڏئي) آرام سان هڪ ٻئي سلوني مزدور کان سنهالي سکي رهيو هو. تيل وارو گئلريءَ مان گرم گرم چانهه ٺاهي انجڻ روم ۾ وڃي رهيو هو. اليڪٽريڪل انجنيئر سموڪ روم ۾ گانا ٽيپ ڪري رهيو هو. سڌو سيڪيورٽي انجنيئر جي ڪئبن ۾ اچي هن کان پُڇيو. هن Oui (اوئي) رسالو وهاڻي هيٺ رکندي چيو:
”مون ته ٽيليفون نه ڪيو هو، باقي گھڻي دير اڳ چيف آفيسر فون نمبر وٺي ويو هو.“
ڪئبن کان ٻاهر نڪتس ته چيف آفيسر مظهر ۽ ڀرواري مالديوين جهاز (Ocean Glory) جو چيف آفيسر راشد ۽ سيڪنڊ انجنيئر طيب سوٽ ڪوٽ ٽاءِ ۾ تيار بيٺا هُئا. مون کي ڏسي مظهر چيو:
”مُبارڪ. مبارڪ. اچي ته ويا. اسان انتظار ڪري اڌُ مُئا ٿي ويا آهيون. فرئنڪلن جي برٿ ڊي پارٽيءَ لاءِ ڪونه هلندين؟ هن هر هر اچڻ لاءِ پئي چيو.“
اسان وري پويان پير کڻي بندرگاهه جي دروازي کان نڪري ٽئڪسي جي ڳولا لاءِ مين روڊ تي اچي بيٺاسين. رستي تي راشد پنهنجي اَن تي ڇڏيل مُڇن کي آڱرين سان استري ڪندي چيو:
”فرئنڪلن ڪرسچن ۽ هتي جي هاءِ سوسائٽيءَ جو آهي هلو ته نمونو ڏسي اچون. ڪيتريون ئي ڇوڪريون به آيون هونديون. ڊانس جو به پروگرام هوندو.“
مظهر خار کائيندي منهنجي ڪن ۾ سرٻاٽ ڪيو:
”هڪ فرئنڪلن ڪارو انگريز، هڪ هي پنهنجو ڪرنٽو راشد. اچي ٿيا ته خوار آهيون، پر هاڻ هل. پاڻ ٻئي جلدي موٽي اينداسين.“
اوشئن گلوري جهاز جي سيڪنڊ انجنيئر طيب وات ۾ آڱوٺو ۽ آڱر گھيڙي هڪ زور سان سيٽي وڄائي ۽ جنازو کڻندڙ بس جهڙي هڪ ٽئڪسي چرڙاٽ ڪندي اڳتي ينگ وومين ٻُڌ ائسوسيئيشن (Y.W.B.A) بلڊنگ وٽ وڃي بيٺي.
ٽئڪسيءَ واري چيو ته، ”ميٽر تي ڪونه هلندس. عربن تيل بند ڪري ڇڏيو آهي ۽ بندرانائڪي جي حُڪومت کاڌي تي مهانگائي ڪئي آهي.“
”اڙي دارون پي ٽئڪسي ٿو هلائين،“ سيڪنڊ انجنيئر طيب سنهاليءَ ۾ چيس. ”هل ’ڪال ــ پٽيا‘ جي ٿاڻي تي ته ٺيڪ ڪرائين.“
”ڪال پٽيا جي ٿاڻي تي هلندس. پر،“ ڊرائيور جھومندي چيو، ”رات جو وقت آهي ميٽر تي ڪونه هلندس. پنڌرهن روپيا ٿاڻي تائين جا وٺندُس ڇاڪاڻ ته عربن تيل بند ڪري ڇڏيو آهي ۽ بندرانائڪي جي حُڪومت .......“
”سخت گڏھ ٿو ڪو ڏسجي.“ طيب ڀڻڪندي چيو، ”هر ڳالهه ۾ عربن تيل بند ڪيو آهي ۽ بندرانائڪي جو ڏوھ!“
ڀر ۾ اچي بيٺل هڪ ٻي ٽئڪسي جي ڊرائيور اسان کي پاڻ ڏي سڏيو. پهرين ٽئڪسيءَ واري کيس ڀاڙو کڻڻ کان منع ڪئي، پر هن ميٽر هيٺ ڪري در کولي اسان کي اندر ويهاريو. منهنجي پاسي وارو درُ ٻه ٽي دفعا بند ڪرڻ جي ڪوشش سان به بند نه ٿيو. ڊرائيور لهي سوتليءَ جي ڌاڳي سان چڱيءَ طرح ٻَڌو.
”اڙي ذليل،“ پهرين ٽئڪسيءَ واري ٻي کي چيو، ”منهنجو ڀاڙو ٿو کڻيو وڃين. حرامي، سوئر، دروازو ته پهرين درست ڪراءِ پوءِ ٻين جي روزي تي لَتَ هڻُ.“
اسان جو ڊرائيور چُپ چاپ ٻڌندو گاڏي اسٽارٽ ڪرڻ ۾ لڳو رهيو. چوٿون دفعو چاٻي گھُمائڻ سان گاڏيءَ جي انجڻ اسٽارٽ ٿي. هن گاڏي گيئر ۾ وڌي ۽ پوءِ ڪلچ تان پير کڻڻ کان اڳ پهرين ٽئڪسي واري کي ڪچي گار ڏيندي چيو.
”ميٽر پنهنجو ٺيڪ ڪراءِ ڪُتا! نه ته بُک مري ويندي.“ ۽ پهريون ان کان اڳ ڪا ورندي ڏئيس يا عربن ۽ بندرانائڪي کي ڏوهاري ٺهرائي تنهن کان اڳُ اسان جي ٽئڪسي زوڪاٽ ڪندي، ڪولمبو جي رات جي ماٺ کي چيريندي اڳتي هلي وئي.