سائنس، علم ۽ رسالا

ڪَڻي مان ڪيچَ

پروفيسر رشيده ڀٽي جو لکيل هي ڪتاب انتهائي ڪارائتو آهي. جيڪو عام ماڻهوءَ کي غذا جي فائدي ۽ علاج جي باري ۾ مڪمل ڄاڻ ڏيئي ٿو. قدرت جو ڪارخانو عجيب آهي. هتي شين جو پاڻ ۾ مضبوط لاڳاپو آهي. اُهي چاهي گڏوگڏ هلنديون هجن يا بنهه هڪٻئي جي اُبتڙ هجن. گرمين جون ڀاڄيون ۽ ميوا مزاج ۾ معتدل ۽ جسم ۾ پاڻي جي مقدار کي گهٽ ٿيڻ نه ٿا ڏين. ساڳيءَ ريت سياري ۾ پيدا ٿيندڙ غذا گرم ۽ جسم جي مدافعتي مزاج کي فعال بڻائي ٿي. ساڳي وقت موسمي اثر ۽ بيمارين کان بچائي ٿي. رشيده پنهنجي هن ڪتاب ۾ ڪافي حد تائين غذا متعلق انيڪ پهلو واضع ڪيا آهن.
Title Cover of book ڪَڻي مان ڪيچَ

ياداشت ۽ دماغي ڪمزوريءَ جو علاج

صحت جي سٺي ۽ خراب هجڻ جو سڌو سنئون اثر، انساني دماغ تي پوندو آهي. انساني دماغ جيڪو ٻين ڪيترن ئي بي مثال ڪم سرانجام ڏيڻ سان گڏوگڏ ياداشت جو به مرڪز آهي، تنهن کي ٺيڪ ٺاڪ رکڻ ۾ ئي عافيت آهي، ڇو ته جيڪڏهن دماغي ڪمزوري هوندي ته انسان جي ياداشت تي به اثر پوندو. هونئن ته عام طور تي چيو ويندو آهي ته عمر سان گڏوگڏ ياداشت ڪمزور ٿيندي ويندي آهي. پر هروڀرو سدائين ائين به نه هوندو آهي. اڄڪلهه ڪيترن تحقيقاتي مضمونن ۾ اهو بيان ڪيو ويو آهي ته جيڪڏهن باقاعدي صحت جو خيال رکيو وڃي ۽ روزمره جي زندگي ۾ ورزش کي شامل رکيو وڃي ته هوند ياداشت جو عمل بنهه متاثر نه ٿيندو. جنهن جو ثبوت اهو آهي ته اڄ تقريباً اهي خبرون ٻڌڻ ۽ پڙهڻ ۾ اينديون رهن ٿيون ته 60 کان وڌيڪ عمر وارا مرد توڙي خواتين مئٽرڪ ۽ ان کان مٿي جا ڊگري ڪورس مڪمل ڪن پيا، ۽ پڙهائي جاري رکيو ويٺا آهن. اهو ان ڳالهه جو پڪو ثبوت آهي ته انسان چاهي ته ڇا نه ٿو ڪري سگهي. هونئن پڙهڻ لاءِ عمر جو قيد لازمي نه آهي. اسان جي پياري نبي حضرت محمد مصطفيٰ صلي الله عليه وآله وسلم جن جو فرمان آهي ته مرد توڙي عورت تي علم حاصل ڪرڻ لازم آهي، انسان جي ”ڄمڻ کان وٺي مرڻ تائين يعني ته پينگهي کان وٺي قبر تائين“ ۽ اهو سڀ تڏهن ئي حاصل ٿي سگهي ٿو جڏهن ”انساني جسم“ سان گڏوگڏ ”انساني دماغ“ به مڪمل طور تي صحتمند هوندو. صحتمند دماغ ئي ياداشت واري عمل ۾ ڀرپور حصو وٺي انساني صلاحيتن کي اجاگر ڪري سگهي ٿو. ان ڪري جيڪڏهن انسان کي ٿورو به شڪ ٿئي ته دماغي ڪمزوري محسوس ٿئي پئي ته ان طرف فوراً متوجه ٿي وڃي ۽ ان جو تدارڪ ڪرڻ کپي. جيئن عام طور تي بخار، نزلي ۽ ٻين تڪليفن ۾ علاج ضروري سمجهيو ويندو آهي، ساڳيءَ ريت دماغي ڪمزوري لاءِ به حل ڳولڻ ضروري آهي.

[b]ان لاءِ ڪجهه ترڪيبون هيٺ ڏجن ٿيون
[/b]دماغ تڏهن ڪمزور ٿيندو، جڏهن جسم ۾ خون جي ڪمي واقع ٿيڻ شروع ٿيندي آهي. صبح جو سوير جاڳڻ کپي ۽ سج نڪرڻ کان پهريان اٿي ڪري کليل هوا ۾ چهل قدمي ڪرڻ گهرجي فڪرات کي هروڀرو پنهنجي مٿان سوار نه ڪجي، کاڌي جو نظام درست رکڻ گهرجي کليل هوا ۾ وڏا وڏا ساهه کڻڻ کپن. جيئن تازي هوا ۽ آڪيسجن دماغ تائين پهچي سگهي. هاڻي اچو ته ڪجهه ڳالهيون ياداشت کي تيز ڪرڻ لاءِ ڪريون.
رات جو12 عدد بادام پاڻي ۾ پسائي رکو ۽ صبح جو وات ۾ هڪ هڪ وجهي چٻاڙي، مٿان کير جو ڍڪ ڀريندا وڃو. اهڙيءَ ريت سمورا بادام آرام سان چٻاڙي کائيندا وڃو ۽ کير جو گلاس پي ڇڏيو. ڪجهه دير بعد پوءِ هڪ انڊو هاف فرائي ڪري ڪارا مرچ وجهي کائي ڇڏيو. پوءِ منجهند جي مانيءَ کان اڳ ۾ خالي پيٽ معجون دماغ افروز 12 گرام کائو خوش رهو ٽينشن نه وٺو الله بهتر ڪندو.
ياداشت کي بهتر بڻائڻ لاءِ الله تعاليٰ جو ذڪر ڪريو قوت حافظه کي وڌائڻ لاءِ دعائيه ڪلمات پڙهندا رهو. قرآني آيات جو ورد ڪريو خاص طور تي ”رب زدني علماً“ جو ورد ڪريو.
* * *