سنڌ شناسي

سنڌوءَ جو سفر 1989ع

ھي ڪتاب انڪري بہ منفرد آھي جو بدر ابڙي پنھنجي ساٿين انور پيرزادي ۽ ڪليم لاشاري سان گڏ 1989ع ۾ Indus Expedition جي نالي سان 12 ماڻھن تي مشتمل ٽيم سان گڏ 22 ڏينھن ۾ سنڌوءَ جي مھم جوئي ڪئي، جيڪا اٽڪ کان ڪابل نديءَ جي ڇوڙ وٽان شروع ٿي ڪيٽي بندر تائين توڙ پھتي. انور پيرزادو لکي ٿو: ”ھي ڪتاب ظاھر ۾ تہ ھڪ سفرنامو آھي پر بدر ان کي تحقيق جو ھڪ ڳٽڪو بڻائي ڇڏيو آھي. جيئن تہ ان جو موضوع سنڌو درياءُ آھي، ان ڪري چئي سگهجي ٿو تہ ھي ڪتاب سنڌ ۽ سنڌي ماڻھن جي ثقافتي وجود جي تاريخ آھي.

  • 4.5/5.0
  • 134
  • 27
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • بدر ابڙو
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book Sindhu'a Jo Safar

کبڙ پاتڻيءَ جون خبرون

کبڙ پاتڻيءَ جون خبرون

”اسان جو خبرون اهي اَٿو جو اوهان پڇندا ته پاڻي ڪيترو آهي؟ اسان چونداسون ته، گهڻو! پاڻ درياهه ۾ آمهون سامهون جي خبر ڏينداسون. پاتڻي رڳو پتڻ تان ماڻهو اُڪارين! سمجهيو نه سائين ...“
”هاڻي اچي درياهه جو پاڻي کُٽو آهي. اڳي ائين ڪو نه هو ... سياري ۾ به پاڻي هوندو هو ... چار سؤ اٺ سؤ مڻ کڻندڙ ٻيڙي به هيترو هيترو (پنج فوٽ) پاڻي جهليندي هئي ...“
”مير بحرن جون ذاتيون کوڙ! هِڪڙا لاڙڪ، ٻيا مُنڇرا، ٻيا ماڇي، شيخ ... اهي شيخ سکر ويٺل اٿئي ... انهن کي وڏيون ٻيڙيون هيون ... هاڻي ٻيڙيون ڪو نه اٿن، ٻيا جهٻير ... اهي به ميربحرن جو ڪم ڪندا هئا ... وڏيون ٻيڙيون هئن، پنجابي به ميربحر آهن پر انهن جون ذاتيون پاڙا ... جکرا ۽ جکريجا به ميربحر اٿئي اهي به پنجابي آهن ... سڀ جکريا ميربحر ناهن.“
کبڙ خان هر ذات برادري ۽ قوم کي ميربحرن ۾ شامل ڪندو ويو جيڪي پاتڻي ٿيا يا وڃي مڇي جهلڻ جي ڪرت ڪيائون. سندس اها وصف ان قديم وصف جهڙي آهي جنهن ۾ سنڌ جي عام پورهيت ماڻهو کي ’مهاڻا‘ سڏيو ٿي ويو، فرق فقط اهو آهي ته کبڙ خان ميربحر انهن کي ٿي چيو جيڪي پاڻيءَ تي گذرسفر ڪن ٿا. يعني جيڪا به قوم ۽ قبيلو هٿ ۾ ونجهه جهلي يا ڄار ڪلهي تي کڻي، اها مهاڻن ۽ ميربحر جي برادريءَ ۾ شامل ٿيو وڃي.