محسن انسانيت حضرت محمد مصطفىٰ ﷺ
جڏهن عربستان ۾ هر قسم جون برايون چوٽ چڙهي ويون ۽ تڏهن ﷲ ٻاجهاري ٻاجهہ ڪئي۽ هن پنھنجي عبادت جي گهر ڪعبتہ ﷲ جي شھر مڪي شريف ۾ حضرت عبدﷲ ۽ بي بي آمنہ سڳوريءَ جي گهر ۾ 12 ربيع الاول سومر جي ڏينھن 571 عيسويءَ تي حضرت محمد صلي ﷲ عليہ وآلِه وسلم جن کي هن دنيا جا ڏک ۽ سور ختم ڪرڻ لاءِ آخري نبي ڪري پيدا ڪيو. رسول پاڪ صہ جن جو والد حضرت عبدﷲ سندن پيدائش کان اڳ وفات ڪري ويو. کين عربستان جي رواج مطابق قبيلي بني سعد جي هڪ معزز عورت بيبي حليمہ سعديہ وٽ کير پيارڻ ۽ پرورش لاءِ ڇڏيو ويو جتي، سندن رضاعي ڀائر ٻڪريون چارڻ ويندا هئا. پاڻ بہ ساڻن گڏ اوڏانھن وڃڻ لڳا، ڇھن سالن جي عمر ٿيڻ تي کين بيبي حليمہ واپس مڪي پاڪ وٺي آئي. رسول پاڪ جن جڏهن ڇھن ورهين جا ٿيا تہ سندن والدہ وفات ڪري وئي. والدہ جي وفات کانپوءِ کين ڏاڏي عبدالمطلب سنڀاليو. جڏهن پاڻ سڳورا اٺن سالن جا ٿيا، تڏهن ڏاڏي عبدالمطلب جن جي وفات ڏاڏي سائينءَ جي وفات جو پاڻ سڳورن کي ڏاڍو ڏک رسيو، کانئن پوءِ پاڻ پنھنجي چاچي حضرت ابوطالب جي هٿ هيٺ رهيا، جيڪو مالي طور تہ سگهارو ڪونہ هو پر جڏهن رسول پاڪ صہ جن وٽن آيا تڏهن سندن گهر ۾ وڏي برڪت پئي.
حضرت ابو طالب جو پٽ حضرت عليرضہ حضرت محمدصہ جن جو سوٽ هو. حضرت علي سائين اسلام قبول ڪندڙ پھريون ڪم عمر فرد هو. هن رسول پاڪ جن جي نبوت تي ايمان پھرين آندو هو. حضور ڪجهہ وقت ٻڪريون چاريندا رهيا ۽ پوءِ تجارت شروع ڪيائون. رسول پاڪصہ جن ننڍپڻ کان سلڇڻا، ڏاڍا ايماندار ۽ نيڪ هئا کين عرب قوم ”امين“ ۽ ”صادق“ جا لقب ڏنا.
رسول پاڪ جن جي ايمانداريءَ جي هاڪ ٻڌي هڪ نيڪ، پرهيزگار ۽ بيوہ عورت سيدہ خديجة الڪبريٰ کين پنھنجو مال نفعي تي واپار لاءِ ڏيڻ جي صلاح ڪئي ۽ پاڻ ڪريم جن غلام ميسرہ سان گڏ اهو مال وڪڻي وڏي ايمانداريءَ سان کين پئسا آڻي ڏنائون، سيدہ خديجة الڪبريٰ عورتن ۾ سڀني کان پھرين اسلام قبول ڪيو. بيبي صاحبہ پاڻ سڳورن جي اخلاق ۽ ڪردار کان بيحد متاثر ٿي کين نڪاح جو پيغام موڪليو، ان ريت رسول پاڪصہ جن جي شادي پنجويھن سالن جي عمر ۾ حضرت بي بي خديجہ سان ٿي بيبي سانئڻ جي عمر انھيءَ وقت چاليھہ سال هئي.
حضرت خديجہ هڪ ديندار عورت هئي، جنھن پنھنجو سڄو مال متاع رسول پاڪ جن کي حوالي ڪيو، حضرت محمد جن ﷲ جي عبادت ڪرڻ ۽ ڪائنات تي غور ۽ فڪر ڪرڻ واسطي پاڻ ”غارِ حرا“ ۾ ويندا هئا، جيڪا شھر کان ٻاهر هئي. هڪ ڀيري عبادت ڪندي مٿن وحي نازل ٿي. رسول پاڪ جن جڏهن بي بي خديجہ سان حضرت جبرائيل عليہ السلام جي اچڻ ۽ وحيءَ جو ذڪر ڪيو تہ هوءَ کين پنھنجي 90 سالن جي سئوٽ ورقہ بن نوفل وٽ وٺي ويئي جيڪو انجيل ۽ ٻين مقدس ڪتابن جو ڄاڻو هو، جنھن حضرت محمد ﷺ جن جي نبوت جي تصديق ڪئي. حضرت جبرائيل عليہ السلام ﷲ جو ڪلام وحيءَ جي صورت ۾ کڻي پھچائيندو هو. اهڙيءَ ريت اهو سلسلو ٽيويھہ سال هليو، جنھن ۾ قرآن شريف رسول پاڪصہ جن تي مختلف هنڌن تي نازل ٿيندو رهيو.
عورتن ۾ حضرت بي بي خديجہرضہ ۽ مردن ۾ حضرت ابوبڪر صديقرضہ ۽ ٻارن ۾ حضرت عليعہ سڀني کان پھريان ايمان آندو ۽ ٻين ڪجهہ شخصن ايمان آندو شروع شروع ۾ مڪي جي بت پرستيءَ جي ماحول ۾ هو پنھنجي ايمان کي ڳجهو رکي عبادت ڪندا رهيا.
اها رسالت جي شروعات هئي پھرين وحيءَ جي ٽن سالن کان پوءِ خدا جي حڪم سان پياري نبيصہ کلي تبليغ جو پيغام ڏيڻ شروع ڪيو. جيئن ئي پاڻ حرم پاڪ ۾ دين اسلام جو اعلان ڪيائون، ڪافر هرطرف مٿن ٽٽي پيا ۽ حضرت حارث بن هالہ کين بچائڻ لاءِ اڳيان آيو پر هو زخمن جا تاب نہ سھي شھيد ٿي ويو، حضرت حارث بن هالہ اسلام جو پھريون شھيد هو.
ڪافرن پياري نبيصہ سندن خاندان ۽ ٻين اسلام قبول ڪندڙ مسلمانن تي تمام گهڻا ظلم ڪرڻ شروع ڪيا. نعوذباﷲ رسول پاڪصہ جن کي ”چريو“ ۽ ”جادوگر“ سڏڻ لڳا.
مسلمان پنھنجي عقيدي تي قائم رهيا سندن انگ وڌنڌو ويو، ڪافرن، رسول پاڪ کي ملڪ جو بادشاھ بنائڻ ۽ گهڻي ملڪيت ڏيڻ جون آڇون ڪيون پر پاڻ سڳورنصہ پنھنجي رب پاڪ جي ڏنل هدايت ۽ رستي تي قائم رهندي ، دين اسلام جي روشني پکيڙڻ واري عظيم ڪم تي قائم رهيا. اهڙيءَ ريت ڪافرن جي ڏنل گهڻين تڪليفن سبب پاڻ ڪريم صہ جن يثرب ڏانھن هجرت ڪئي جتي هڪ مسجد اڏائي جا، ”مسجد نبوي“ وسيع و عريض اڄ بہ شان ۽ مان سان قائم آهي. يثرب کي پوءِ ”مدينتہ النبي“ يعني نبيءَ جو شھر سڏيو ويو. ڪافرن مسلمانن سان گهڻيون جنگيون ڪيون، جن ۾ بدر جي جنگ، احد جي جنگ، خندق جي جنگ ۽ ٻيون جنگيون آهن. آخرڪار تمام گهڻا ماڻھو اسلام ۾ داخل ٿيا. پاڻ پنھنجي ڏھ هزار ساٿين جي لشڪر سان مڪي پاڪ ۾ داخل ٿيا ۽ ﷲ جي حڪم سان مڪو پاڪ فتح ٿيو، رسول پاڪصہ جن ڪعبي ۾ موجود 360 بتن کي پنھنجي هٿ مبارڪ ۾ موجود لٺ سان ڪيرايو ۽ عظيم الشان خطبو پڙهيو ۽ دشمنن کي معاف ڪيو. ٻنھي جھانن جي سردار رحمت اللعالمين جي حڪم معرفت آس پاس جي ڳوٺن ۾ قائم ڪيل بت خانا ختم ڪيا ويا.
ڏهين هجريءَ تي پاڻ ڪريم جن حج ادا ڪيو ۽ سوالک مسلمانن کي مخاطب ٿي آخري حجتہ الوداع جو خطبو ڏنائون، جنھن ۾ ﷲ جي بابت بندگي ۽ دنيا جا حڪم سمجهايائون، انھيءَ کان پوءِ پاڻ واپس مديني شريف ويا. جتي ٻن مھينن جي بيماريءَ کان پوءِ ٽيهٺ ورهين جي ڄمار ۾ سندن وفات ٿي.
احمد اَڙين آڌارُ ٿيو، مڙني مُک مھندارِ ٿيو،
سڀني سندو سردار ٿيو، بلغ الُعليٰ بڪِمالہ،
سھڻو سڄڻ سائين، سڀ شاھ تنھن در جا گدا،
ڪھڙي ڪجي، تنھن جي ثنا، صلو عليہ واٰلہ.