نصير مرزا جا ڪِتاب

ناميارو شاعر، نثرنگار ۽ براڊڪاسٽر نصير علي ولد ناصر علي بيگ مرزا، 20 جولاءِ 1955ع تي ٽنڊي ٺوڙھي، حيدرآباد ۾ جنم ورتو. نصير اڃا ٽن سالن جو هو جو سندس والد ناصر بيگ مرزا گذاري ويو. والد جي وفات کانپوءِ هن جي سڄي تربيت والدہ محترمہ شريف النساءَ ڪئي. نصير مرزا شروعاتي تعليم حيدرآباد ۾ حاصل ڪئي. اٺين ڪلاس ۾ نثار حسيني سندس ڪلاس ٽيچر ٿي رهيو، جنهن لاءِ نصير مرزا جو چوڻ آهي تہ ”ان پيار بہ ڏنو ۽ ادبي تربيت بہ ڪئي.“
نصير مرزا ايم اي (صحافت) 1980ع ۽ ايم اي (سنڌي) 1985ع ۾ سنڌ يونيورسٽيءَ ڄامشورو مان ڪئي. ايم اي جي دوران سنڌ جو ناميارو صحافي ۽ موسيقيءَ جو ڄاڻو ”شيخ عزيز“ سندس استاد رهيو. نصير مرزا پھرين هڪ هاءِ اسڪول ۾ استاد مقرر ٿيو، پوءِ پبليڪيشن آفيسر ۽ 1983ع کان ريڊيو پاڪستان سان پروڊيوسر ۽ اسٽيشن ڊائريڪٽر جي حيثيت سان لاڳاپيل رھيو. هي پنھنجي ٻولي ۽ پيشي سان وابستگي جو ثبوت ڏيندي لاتعداد علمي، ادبي، ثقافتي ۽ تفريحي پروگرام پيش ڪري چڪو آهي. ڪيترائي فنڪار پڻ متعارف ڪرايا اٿس. کيس موسيقيءَ بابت پڻ سٺي ڄاڻ آهي. هن موسيقي واري شعبي ۾ رهي مختلف فنڪارن جي آواز ۾ڪيترن ئي شاعرن جون ڪافيون، گيت، غزل وغيرہ رڪارڊ ڪرايا آهن.
نصير مرزا کي ننڍي هوندي کان ئي علمي ۽ ادبي ماحول مليو. سندس شروعاتي لکڻيون ۽ شاعري ”پيغام“ رسالي ۾ شايع ٿيون. جيڪو عبدالواحد آريسر، جي ادارت هيٺ نڪرندو هو. انھي وقت نصير مرزا جو تخلص ”شاد“ هوندو هو. نصير مرزا جو پھريون ڪتاب ٻاراڻي شاعري جو مجموعو ”ڌرتيءَ جا تارا،“ 1979ع ۾ ٻارن جي عالمي سال جي حوالي سان ڇپيو. جنهن کي ’انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجي‘ ۽ ’نيشنل بوڪ ڪائونسل آف پاڪستان‘ پاران انعام ۽ ايوارڊ مليا.
نصير مرزا هڪ ئي وقت شاعر، نثر نويس، مرتب ۽ محقق آهي. سندس نثر نھايت سگهارو ۽ ماکي جي مٺاڻ جھڙو آهي. اڪثر لکندڙ ۽ پڙهندڙ سندس نثر جا مداح رهيا آهن. نصير مرزا جي ڇپيل ڪتابن کي ٻن حصن ۾ورهائي سگجهي ٿو. پھريون سندس اصلوڪيون تحريرون، نثر توڙي نظم ۾، ٻيو: سھيڙيل يا مرتب ڪيل.

اصلوڪا ڪتاب:
• ڌرتي جا تارا (ٻاراڻي شاعريءَ جو مجموعو) 1979ع
• خوشبوء جي سنگ سنگ (شعري مجموعو) 1980ع
• سفر من اندر (سفرناما) 1985ع
• خيمي ۾ شام (انٽرويو، خاڪا ۽ تاثرات) 2002ع
• ٿي نہ سگهيس شاعر (شاعري)، 2007ع

نصير مرزا جو سھيڙيل ڪم

• نادر بيگ مرزا جون ڪھاڻيون (1992ع سنڌالاجي پاران ڇپرايو ويو)
• اڇو پکي واءُ ۾: حفيظ شيخ (ڪھاڻيون ناول ۽ ٻيو مواد) 1997ع ۾ شايع ٿيو.
• ڇھہ ڇھہ پيسا ٻہ ٻہ پايون ( ڪشچند ’بيوس‘ جي ٻارن لاءِ ڪيل شاعري) 1998ع ۾ ڇپيو.
• سامي سج وڙاءُ (شيخ اياز بابت تحريرون) 1998ع
• ڌرتي سارو ديس (چونڊ سفرناما) 1995ع
• سڏ-پڙاڏو (غلام رباني آگري جي ڪتاب ”جهڙا گل گلاب جا تي لکيل ليک) ساٿي مرتب-1992ع
• نيڻن ۾ ڏياريون (شبير هاتف جي شاعري-ساٿي مرتب)
• سھڻو سڏائي ٿو پاڻ (ممتاز مرزا جي لکڻين جي سھيڙ 2005ع).
• جيجي زرينہ بلوچ (زرينہ بلوچ بابت ليک)،
• منھنجو خواب محل (تبسم عروج قاضي جي شعري مجموعي جي سھيڙ)، 2008ع
• ع ق شيخ ڪوھُ ڪاف شيخ (فن ۽ شخصيت) 2010ع
• ريڊيو حيدرآباد (يادگيريون، ٽي جلد) 2010
• ريڊيو حيدرآباد البم (ريڊيو حيدرآباد جي تصويري تايخ) 2012ع
• ريڊيو حيدرآباد ڪئٽالاگ (2012ع)
• سچ جي ڳولا (ٽيڪم مٽائي جي ڪتاب جي سھيڙ)،
• دٻلي ٿي ڇڻڪي (ٻاراڻي شاعري چونڊ ريڊيو ڪلام) 2010ع
• شمس العلماء مرزا قليچ بيگ (شخصيت ۽ فن) 2006ع
• قليچ البم (مرزا قليچ بيگ جون تصويرون) 2009ع
• مرزا قليچ بيگ، فن اور شخصيت (اردو)
• جيئن سو تارو صبح جو (آغا سليم جون لکڻيون) 2015ع
• مراد صاحب (2014ع)
• ڊپٽي صاحب (2014ع)
• منھنجو سائين (2015ع)
• قلم جنين جي ھٿ ۾ (2014ع)
• خاتون اول ڪھاڻيڪار ثميرہ زرين (ڪھاڻيون، فن ۽ شخصيت)، 2018ع
• پيڙا جو پڙلاءُ خيرالنساءَ جعفري (لکڻيون، فن ۽ شخصيت)
• بينجي جو بادشاھ (استاد بلاول بيلجم فن ۽ شخصيت) 2011ع
• طارق ڪتاب (طارق عالم ابڙو فن ۽ شخصيت) 2011ع
• حميد سنڌي : ايندو نہ وري ھي وڻجارو (ساٿي مرتب)
• حميد سنڌي؛ ھڪ اڻٿڪ انسان (ڪھاڻيون، مقالا، مضمون ۽ ٻيون لکڻيون) مرتب
• اسان جو قلم ھڪ علم (حميد سنڌي جي شخصيت) 2015ع
• حجاب سراپا حجاب (رشيدہ حجاب جي شخصيت ۽ فن) 2019ع
• قليچ ڊراما (2019ع)
• بلبل خوش گفتار
• لوڪ ڪھاڻيون
• يا حسين ابن علي (مرزا حسين علي قلي بيگ) مرتب