سنڌ جي بمبئيءَ کان آزادي
جيئن ئي انگريزن 1843ع ۾، سنڌ تي قبضو ڪيو، انگريز جرنيل سرچارلس نيپئر، ان کي الڳ صوبي جي شڪل ۾ 1847ع تائين هلايو ۽ ان کانپوءِ سنڌ جي صوبائي حيثيت ختم ڪري ان کي بمبئي پرڳڻي سان ڳنڍيو ويو. سنڌ ۾ ڪمشنر رهڻ لڳو ليڪن 1868ع ۾، سنڌ ايڪٽ موجب، ڪمشنر کي گورنر ان ڪائونسل جا اختيار ڏنا ويا ۽ نتيجي ۾، هي صوبو نہ صوبو رهيو ۽ نہ ڪمشنري. سنڌ جي وفادار سياستدانن ۽ شعوروندن سنڌ جي الڳ صوبائي حيثيت لاءِ وڏي تاريخي جدوجھد ڪئي ۽ ان جي نتيجي ۾ پھرين اپريل 1936ع ۾ سنڌ کي بمبئي پرڳڻي کان جدا ڪري الڳ صوبو تسليم ڪيو ويو، جنهن کانپوءِ ان جو پهريون گورنر سر لانسلاٽ مقرر ٿيو. ان جدوجھد بابت سائين جي ايم سيد ھي ڪتاب لکيو آھي.