آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

مئڪسم گورڪيءَ جي آتم ڪھاڻي: تربيت

مئڪسم گورڪي روسي انقلاب جو پيشرو ۽ نقيب هو. سندس فڪر انگيز ۽ انقلاب پسند تحريرن نہ فقط روس جي عوام ۽ اهل فڪر ماڻھن کي متاثر ڪيو، پر دنيا جي وڏن وڏن اديبن ۽ مفڪرن کي بہ متوجھ ڪيو. مئڪسم گورڪيءَ جي آتم ڪھاڻيءَ جو هيءُ جُلد ”تربيت“ نہ رڳو فني طرح انھن ليکڪن جي رهنمائي ڪري ٿو جيڪي سچائيءَ سان آتم ڪھاڻي لکڻ گهرن ٿا، پر عام پڙهندڙ لاءِ بہ رهنما روشنيءَ جو درجو رکي ٿو. پنھنجي زندگيءَ جو تفصيل انتھائي سادگيءَ ۽ سچائيءَ سان ڏيندي لائق تخليقڪار هڪ ٻار، نوجوان ۽ ليکڪ جو سمورو پوتاميل عوام آڏو رکيو آهي، جنھن مان گهڻو ڪُجهہ سکي ۽ پرائي سگهجي ٿو.

Title Cover of book مئڪسم گورڪيءَ جي آتم ڪھاڻي: تربيت

ڇپائيندڙ پاران

سنڌي ادب ۾ آتم ڪهاڻي لکڻ جو رواج ته آهي پر اهو رواج يا ته سماجي ۽ اخلاقي قدرن جي ڪري گهٽجي رهيو آهي يا وري ماڻهو پنهنجي حياتيءَ ۾ اهي لکتون ڇپائڻ نه ٿو گهُر. سنڌ سان واسطو رکندڙ ڪيترين ئي سياسي، سماجي ۽ ادبي شخصيتن جون ”آتم ڪهاڻيون“ ڇپيل ته ملن ٿيون، پر انهن کي گهڻو ڪري هتان جي سماجي قدرن سان سلهاڙيل رکيو ويو آهي. جنهنڪري ”آتم ڪهاڻي“ لکڻ جو فن ڪا ڳڻپ جوڳي ترقي ماڻي نه سگهيو آهي. ان جي ڀيٽ ۾ پرڏيهه ۾ پلجندڙ ”آتم ڪهاڻي“ هتان جي لکجندڙ ”آتم ڪهاڻي“ کان نرالي نظر اچي ٿي. حقيقت ۾ آتم ڪهاڻيءَ لکڻ جو مقصد به اهو آهي، ته پنهنجي زندگيءَ جي تجربن کي اهڙي ايمانداريءَ ۽ سچائيءَ سان کولي، بيان ڪجي جو ٻيا پڙهندڙ انهن تجربن منجهان سبق پرائي پنهنجي زندگيءَ کي بهتر رُخ ۾ وٺي وڃڻ جي جسارت ڪري سگهن.
مئڪسم گورڪيءَ جي آتم ڪهاڻيءَ جو هيءُ جُلد ”تربيت“ نه رڳو فني طرح انهن ليکڪن جي رهنمائي ڪري ٿو جيڪي سچائيءَ سان آتم ڪهاڻي لکڻ گهرن ٿا، پر عام پڙهندڙ لاءِ به رهنما روشنيءَ جو درجو رکي ٿو. پنهنجي زندگيءَ جو تفصيل انتهائي سادگيءَ ۽ سچائيءَ سان ڏيندي لائق تخليقڪار هڪ ٻار، نوجوان ۽ ليکڪ جو سمورو پوتاميل عوام آڏو رکيو آهي، جنهن مان گهڻو ڪُجهه سکي ۽ پرائي سگهجي ٿو.
مئڪسم گورڪيءَ جي آتم ڪهاڻي ”تربيت“ جو پهريون ڇاپو 1977ع ۾ جناب ظفر حسن، سيڪريٽري بورڊ جي حيثيت ۾ اداري طرفان ڇپائي پڌرو ڪيو. هيءُ ٻيون ڇاپو جيتوڻيڪ وڏي عرصي کان پوءِ پڌرو ٿي رهيو آهي، پر تڏهن به انهيءَ کي ڇپائيندي دلي طرح خوشي محسوس ٿي رهي آهي. ڇاڪاڻ ته هن ڪتاب کي ڇپائڻ جي گُهر گهڻي عرصي کان ٿيندي پئي آئي، پر حالتن جي سازگار نه هُئڻ ڪري اهڙي اڳڀرائي نه ٿي سگهي هُئي.
بهرحال ”دير آيد دُرست آيد“ جي مصداق ، ڪتاب جو ڪمپيوٽر تي ڪمپوز ڪرايل ۽ نئين سرورق سان تيار ڪرايل ڇاپو پڙهندڙن جي آڏو آهي. اميد اٿئون ته اداري جي ڪارڪنن جي هيءَ محنت صاب ٿيندي.


انعام الله شيخ
سيڪريٽري
سنڌي ادبي بورڊ
ڄام شورو
1-فيبروري 2005ع
بمطابق 22 ذوالحج 1425هه