ادب ۽ آرٽ سان لاڳاپيل سنڌي پٺاڻ

ارپنا

هر انهيءَ ماڻهو جي نانءُ

جيڪو پنهنجي ماءُ ۽ ڌرتي

سان وفا ڪري ٿو.

سنڌسلامت پاران

سنڌ سلامت ڪتاب گهر پاران امجد درانيءَ جي تحقيق تي آڌاريل ڪتاب ”ادب ۽ آرٽ سان لاڳاپيل سنڌي پٺاڻ“ اوھان اڳيان آڻي رھيا آھيون.

ھن ڪتاب ۾ ڪراچيءَ کان ڪشمور تائين جي 76 سنڌي پٺاڻ ليکڪن، شاعرن، محققن ۽ سائسي ادب سان تعلق رکندڙ شخصيتن بابت آھي، جن مان ڪيترائي اسان جا بھترين دوست ۽ رھنما رھيا آھن. سنڌ ۾ سنڌي پٺاڻن جون سنڌي ٻوليءَ لاءِ وڏيون خدمتون آهن. هي ڪتاب سنڌي ادب ۾ تحقيق ڪندڙ محققن لاءِ رهنمائيءَ وارو ڪردار ادا ڪندو.

ھي ڪتاب 2023ع ۾ معراج پبليڪيشن، ڪراچيءَ پاران ڇپايو ويو آھي. ٿورائتا آھيون امجد درانيءَ جا جنھن ھي ڪتاب سنڌ سلامت ڪتاب گهر ۾ پيش ڪرڻ لاءِ موڪليو.

محمد سليمان وساڻ

مينيجنگ ايڊيٽر (اعزازي)

سنڌ سلامت ڊاٽ ڪام

sulemanwassan@gmail.com

www.sindhsalamat.com

books.sindhsalamat.com

پبلشر نوٽ:

پبلشر نوٽ:

منهنجي خوشنصيبي آھي ته مون جڏهن شعور جي اک کولي ته سنڌ جي انقلابي شاعر ڪالمنگار ڪهاڻيڪار ڊراما رائيٽر ڊائريڪٽر هدايتڪار رسرچر جي گهر ۾ کولي مون کان اڳ جنهن جا ٽي ڪتاب هڪ اونده جو موت ۽ ٻيو ڪتاب سنڌي ادبي سنگت مرڪز پنهنجي گولڊن جوبلي جي ڏهاڙي سنڌ جي پنجن اديبن جا ڪتاب ڇپيا جنهن ۾ امجد دراني جو ڪتاب مون کي ساڻ کڻجو سنڌي ادبي سنگت گولڊن جوبلي جي موقعي تي ڇپرايو ۽ ٽيون ڪتاب شاهھ لطيف تي رسرچ آرٽيڪل انگريزي ۾ Educational ideology in the poetry of shah latif ڇپجي چڪا هيا. مون کي معراج پبليڪيشن طرفان هڪ ڪتاب شرڪ ڪو آسان مت سمجهو اردو ۾ ٻالڪ پڻي ۾ ڇپرائڻ جو موقعو مليو ۽ هاڻي هي ڪتاب ادب ۽ آرٽ سان لاڳاپيل سنڌي پٺاڻ ڇپرائيندي خوشي ٿي رهي آهي. مون پنهنجي بابا امجد دراني کي ڪڏهن به واندو نه ڏٺو هميشه ڪتاب پڙهندي شاعري لکندي يا رسرچ ڪندي ڏٺو. مون کي اميد آهي ته جي ڪتاب پڙهندڙن لاءِ گهڻي آساني پيدا ڪندو.

مخدوم معراج دراني
معراج پبليڪيشن ڪراچي

پنهنجي پاران:

پنهنجي پاران:

ڪڏهن ته سال لڳي وڃن ڪنهن عنوان تي ڪتاب لکندي، ڪڏهن ته ڪو ڪتاب جلد سهيڙجي وڃي، گهڻي وقت کان قوم جي تباهي جا ڪارڻ عنوان تي لڳ ڀڳ چاليهه سوال ٺاهيا پر ڪيترو ئي وقت گذري ويو هڪ سوال جو جواب به نه لکي سگهيم ڇوته هر سوال جو جواب هڪ ڪتاب جيترو هيو، ان ڏکئي ڪم کي ترتيب ڏئي رهيو هيم ته آغا نور محمد پٺاڻ جو اسلام آباد کان فون آيو: امجد ڇا پيو ڪرين؟ چيم: زخيم ڪتاب پيو ترتيب ڏيان. چيائين: ان ڪم کي ڇڏ ۽ سنڌي پٺاڻ جن سنڌي ٻولي ادب فنون لطيفه ۾ ڪم ڪيو آ انهن تي ڪتاب ترتيب ڏئي. چيم: صرف انهن جو تعارف ڏجي ته ڪم سولو ٿي پوندو. آغا نور محمد پٺاڻ چيو ٺيڪ آ. پوءِ ان وقت سڀ ڪم ڇڏي هڪ تعارفي سوال نامو ٺاهي آغا نور محمد پٺاڻ ڏانهن اماڻيو جن جي مشوري سان سوال نامو مڪمل ٿيو، وري چيائيون ته امجد سنڌي پٺاڻ ليکڪن جو هڪ واٽس ايپ تي گروپ ٺاهه. گروپ ٺاهي ڪم شروع ڪيو. ڳالهه وقتائتي هئي.
سنڌي پٺاڻن سنڌي ٻولي ۽ سنڌ لاءِ انوکو ۽ لازوال ڪم ڪيو هيو. اداڪاري سداڪاري کان وٺي پهلواني ۽ شاهه لطيف جي شاعري جو بهترين اردو انگريزي ترجمو قرآن شريف جو انگريزي ۾ ترجمو وغيره. ان لاءِ ٻيا سڀ ڪم ڇڏي ھن ڪتاب کي پوري ڪرڻ ۾ لڳي ويم. شروع شروع ۾ ڏاڍي مشڪلات ٿي ڇوته ڪيترائي وفات ڪري ويا هيا جنهن ۾ بهترين شاعر شڪارپور جو گل حسن گل جنهن جو مواد نه ته مائٽن وٽان ۽ نه ئي سنڌ جي سمورن ريڊيو پاڪستان جي ڊائريڪٽرن وٽان ڪو مثبت جواب مليو. اهڙي طرح ڪيترائي دبئي ۽ لندن هليا ويا جن سان مهينن تائين مسلسل رابطو ڪري مواد ورتو. ڪٿي ڪٿي ته سنڌ ۾ رهندڙ ماڻهن به ٽائيم نه پئي ڏنو جن پنهنجو تعارف ڏيڻ ۾ گهڻي دير ڪئي، ڪي ته وري پنهنجو تعارف ڪجهه گهڙين بعد نه ڇڙو موڪلي ڏنائون پر مون سان گڏ ايئن ڪم ڪيائون ڄڻ هي ڪتاب اهي ترتيب ڏئي رهيا آھن جن ۾ آغا انعام الله خان ۽ پهلوان لالا اسد الله خان گهوٽڪي وارو، بشير احمد پٺاڻ ڪنڊيارو هن وقت ڪراچي بورڊ ۾ نوڪري پيا ڪن. ٻيا به گهڻي ڀاڱي مون سان تعاون ۽ سهڪار ۾ رهيا جيئن سيد غلام شاهه وائيس چيئرمين سنڌ يونائيٽيڊ پارٽي، آغا رفيع الدين، آغا عبدالنبي عرف عدن ڪڙي، عطا محمد، اسماعيل دراني بهاولپور احمد پور شرڪيا، امتياز خان پٺاڻ، ڍونگ اسپتال، ضياءَ خان دراني جا گهر ڀاتي ۽ خود آغا نور محمد پٺاڻ ماڻهن جا نمبر ۽ نالا موڪليندا رهيا. فيس بوڪ ۽ سوشل ميڊيا تان سوين نالا هٿ ڪيم انهن سان رابطو ڪيم پر ان جي باوجود ڪيتريون ئي شخصيتون رهجي ويون جيئن جمه خان مڏي وارو، مجيد خان مجيديا مدرسو ڳڙھي ياسين وارو، مدرسا خان بهادر ڳڙھي ياسين، غوثو خان ڪڙي، عطا محمد شڪارپور، لالا نواز علي خان ملهه پهلوان خيرپور منهنجو ڏاڏو جيڪو شير سنڌ شير ميربحر جو پهرين جوڙ جو استاد رهيو، لالا نواز علي خان پٺاڻ ملهه لاءِ مون کي ڏاڏيءَ ٻڌايو ته ملاکڙي مان ٻوريون پئسن جو ڀرجي اينديون هيون جن کي کٽن تي کولي نوٽ ۽ سڪا جدا ڪندا هئاسين گهر ۾ ملهن جي ماني لاءِ ٻه تنور هوندا هئا. هڪ دفعي هڪ سئو پلو ملهن لاءِ گهر ۾ پڪو پاڙي جي هر ڪميونٽي جون عورتون اهو ڪم شوق سان ڪنديون هيون بهادر رڏ مٺڙي مشين لڳ ڪوٽڏيجي جو پورو خاندان مرد اوطاق ۽ گهر عورتون سنڀالينديون هيون، مٺڙي مشين جا مرد ۽ عورتون ڏاڏي جي وفات بعد به اسان وٽ ايندا رهيا ۽ رهندا رهيا. هن وقت ڪجهه گهٽ اچ وڃ آ ھرڪو گهرن جي سنڀال ۾ پورو آ، وقت ساٿ ڏنو ته جيڪي پٺاڻ سنڌ ۾ رهن ٿا ۽ اردو ۽ انگريزي ادب ۾ لکن ٿا انهن تي وري ڪتاب ترتيب ڏئي ٻئي ڇاپي ۾ واڌارو آڻي سگهجي ٿو.
مان ٿورائتو آھيان آغا نور محمد پٺاڻ جو جن هن ڪتاب جو مهاڳ لکيو، سنڌ جي برک اديب پروفيسر اعجاز احمد قريشي ۽ تنقيدنگار حزب الله آءِ سومرو، غلام رسول تميمي، ڊاڪٽر انور پرديسي، ڊاڪٽر شير مهراڻي، ڊاڪٽر مشتاق ڦل سنڌي ادبي سيڪريٽري جو ٿورائتو آهيان جن منهنجي ڪتاب تي ٽائيم ڪڍي لکيو ۽ سمورن دوستن جو ٿورائتو جن وقت سر مون کي رايو ڏنو. وڌيڪ سنڌ جي اديبن کي گذارش ته ان سلسلي ۾ رهجي ويل شخصيتن بابت منهنجي رهنمائي ڪن ته جيئن انهن کي جلد ٻئي ۾ شامل ڪري سگهجي.
امجد دراني ـ ڪراچي
03003139005
3 مارچ 2022ع

ٻه اکر

ٻه اکر
سنڌ ڌرتي سدائين ٻاهران آيلن کي جيءُ ۾ جايون ڏنيون آهن. ان ڳالهه جو ثبوت اسان کي تاريخ جي ڪتابن ۾ ملي ٿو ته ڪيئن آرين کان وٺي عربن تائين جن مان ڪي ته سنڌ تي ڪاهون ڪري آيا پر ڪجهه عرصو هتي رهڻ کانپوءِ هتي جا ٿي ويا ۽ ڌرتي جي رنگ ۾ رنگجي پنهنجو اصل وطن وساري سنڌي ٿي ويا، ۽ سنڌ جي ڌرتي سان جڙي ويا ۽ ڌرتي ماءُ جي ٿڃ ملهايائون. اسان جي نوجوان ليکڪ امجد دراني به هڪ اهڙي قبيلي جي سنڌ جي لاءِ ڪيل خدمتن کي ياد ڪيو آهي جيئن ته هو پاڻ به ان ئي قبيلي سان واسطو رکي ٿو ۽ اهو قبيلو يا برادري آهي سنڌي پٺاڻ.
هن ڪتاب ...... ۾ جن شخصيت جو ذڪر ڪيو آهي ۽ هن انهن جي ڪمن کي ڳڻايو آهي، انهن مان ڪجهه کي ڇڏي ڪري گهڻائي فنوني لطيف ۽ ادب سان لاڳاپيل آهن، انهي ڳالهه ۾ ڪو شڪ ناهي ته سنڌ ۾ ايندڙ قبيلن جن ۾ مختلف ملڪن ۽ خطن مان پٺاڻ خاندان سنڌ اچي هميشه لاءِ رهائش اختيار ڪئي ۽ هتان جا ٿي رهجي ويا ۽ ايتري قدر جو هن وقت گذرڻ سان گڏ پنهنجي ٻولي به وساري ويٺا، ۽ مڪمل طور تي ضم ٿي ويا، هي حقيقت رڳو پٺاڻ خاندانن سان لاڳو ناهي پر اهڙا ڪيترائي، بلوچ، پنجابي ۽ ڪجهه هندستان مان آيل خاندان پڻ هتي ضم ٿي چڪا آهن ۽ هن ڌرتي کي پنهنجو ڪيو اٿن.
پٺاڻ خاندانن مان ڪجهه انتهائي وڏا ۽ ناميارا عالم، اديب، ليکڪ ۽ دانشور پيدا ٿيا آهن جن ۾ ڪجهه اهم نالا ڳڻائڻ ضروري ٿو سمجهان جن ۾، منشي خداداد خان جو خاص ڪم انگريزن جي دؤر ۾ سنڌ جي تاريخ تي ڪم ڪرڻ هو، منشي خداداد خان جا ڪيترائي ڪتاب آهن پر سندس اهم ڪتاب ”لب تاريخ سنڌ“ آهي، منشي خداداد خان انگريز سرڪار جو هڪ تمام اهم ۽ وفادار آفيسر ٿي رهيو. ٻين اهم نالن ۾ آغا بدر الدين دراني، آغا غلام نبي خان پٺاڻ، عالم ۽ محقق آغا سليم، ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ، آغا محمد يعقوب، آغا شهاب الدين، اقبال ترين، ڊاڪٽر اي. ڪيو افغان، ڊاڪٽر ممتاز حسين پٺاڻ ۽ ٻيا ڪيترا اچي وڃن ٿا.
مٿي ڄاڻايل انهن ناليوارن عالمن سنڌ لاءِ تمام گهڻو ڪم ڪيو آهي جنهن جو ذڪر محترم امجد دراني ڪيو آهي. امجد دراني کي منهنجي اها گذارش آهي ته هي ڪتاب نهايت ئي مختصر آهي ۽ جڏهن اهو ڪتاب لکجي ۽ ميدان تي اچي رهيو آهي ته ان ۾ اڃا جوڳا تفصيل ڄاڻائڻ گهرجن. ڪجهه نالا هن ڪتاب ۾ اهڙا به آهن جيڪي ڪجهه وڌيڪ تفصيل جا حقدار هئا پر اختصار کان ڪم ورتو ويو آهي، سنڌ جي ٻولي ۽ ادب هڪ ترقي يافته سڌريل ۽ شاهوڪار آهي. سنڌ جي سڀني اديبن، دانشورن، مفڪرن ۽ شاعرن گڏيل طور تي سنڌي ٻولي ۽ ادب جو مان مٿاهون ڪيو آهي.
اڄ جي دؤر ۾ سنڌ تمام ڏکين حالتن مان گذري رهي آهي جن ۾ سنڌ تي ڪافي هلائون ٿي رهيون آهن جن ۾ دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن خاص طور تي افغانستان مان ماڻهن جي لڏپلاڻ جو رخ سنڌ طرف آهي. جيڪو سنڌ جي جاگرافي، معشيات، سياست ۽ بيهڪ لاءِ خطرناڪ ثابت ٿي رهيو آهي، هتي ائين نظر اچي رهيو آهي ته ڪجهه، سنڌي پٺاڻن جا اهم ماڻهو اهڙي قسم جي لڏپلاڻ جي پٺ ڀرائي ڪري رهيا آهن جيڪو عمل هر طرح سان غلط ۽ نامناسب آهي. انهي لاءِ شيخ عبدالرحيم گرهوڙي وارو سوين سال اڳ اهو چئي ويو هو ته ”جڏهن تڏهن سنڌڙي توکي قنڌارئون جوکو“
اسان سنڌين کي ذات پات ۽ قبيلن کان ٻاهر نڪري، قومي سوچ تحت پاڻ کي قومي ڌارا ۾ پوئي اڳيان وڌڻ گهرجي.
محترم امجد دراني جيڪو موضوع چونڊيو آهي اهو پنهنجي جاءِ تي اهم آهي پر جيئن ته اڳ ۾ ذڪر ڪري آيا آهيون ته هن ڪتاب کي وڌائي ۽ مختلف تفصيلن سان آراسته ڪري ڇاڪاڻ ته ان جي سخت ضرورت آهي ۽ اهو سنڌي ٻولي ۽ ادب لاءِ اهم باب آهي. اميد آهي ته هو اڃا وڌيڪ محنت ڪندو. آئون هن ڪوشش تي کيس واڌايون ڏيان ٿو.
هتي مان هن ڪتاب جي موضوع سان لاڳاپيل هڪ اهم ڳالهه جي نشاندهي ڪرڻ به ضروري سمجهان ٿو. اُها اِها ته قومن ۽ قبيلن جي لڏپلاڻ ۽ روزگار خاطر هڪ هنڌان ٻئي هنڌ منتقل ٿيڻ وارو عمل فقط سنڌ سان ئي خاص ڪونهي پر اهو هڪ سڄي دنيا جو مسئلو رهيو آهي. جنهن ڪري اوڻيهين ۽ ويهين صدين دوران دنيا ۾ آبادين جي منتقلين بابت سخت قسم جا قانون جوڙيا ويا. شناختي ڪارڊ، ڊوميسائيل، پي آر سي، ويزا سسٽم، پاسپورٽ وغيره جا قانون لاڳو ڪيا ويا ته جيئن ڪنهن به قوم جي مقامي آباديءَ تي ٻاهرين آباديءَ جو دٻاءَ ايترو وڌي نه وڃي جو اها مورڳو اقليت ۾ تبديل ٿي وڃي ۽ ٻاهران آيل ان قوم جي مقامي وسيلن تي قابض ٿي کين پنهنجن بنيادي انساني حقن ۽ معاشي وسيلن کان محروم ڪري ڇڏين. پر تاريخ جي جن دؤرن ۾ اهي قانون ڪو نه هئا انهن دؤرن ۾ سنڌ ۾ ٻاهرين قومن ۽ قبيلن جي آمد ۽ آباد ڪاري ٿيندي رهي ۽ اهي قومون ۽ قبيلا وقت گذرڻ سان گڏ قدرتي ۽ فطرتي ارتقائي عمل جي نتيجي ۾ مقامي اڪثريتي آبادي يعني سنڌي قوم ۽ نه رڳو ضم ٿي ويا پر سنڌ، سنڌي ٻولي، تاريخ، تهذيب، تمدن جي مختلف شعبن ۾ اهم ڪارناما سرانجام ڏئي اهو ثابت ڪيائون ته هُو هن ڌرتي، ٻولي ۽ قوم جا وفادار ۽ نمڪ حلال فرزند آهن. انهن ۾ شاهه عبداللطيف ڀٽائي جي وڏن کان وٺي آغا بدر الدين درانيءَ جي علمي ادبي خدمتن تائين تاريخ جو هڪ روشن سلسلو آهي جنهن کي هاڻي سنڌ، سنڌي ٻولي، قوم ۽ ڌرتيءَ جو اهم باب سمجهڻ گهرجي ۽ اسان کي ان تي بيجا طور فخر پڻ ڪرڻ گهرجي.
پروفيسر اعجاز احمد قريشي
**

مهاڳ:

مهاڳ:
سنڌي پٺاڻن جون ادبي خدمتون
جس هجي اسانجي آغا امجد دراني کي جنهن ڪيترن مهينن کان سنڌي پٺاڻ اديبن جي متعلق معلومات کي جمع ڪرڻ ۾ مسلسل محنت ڪئي آهي ۽ هڪ وڏو انگ ڪٺو ڪري هڪ ڪتاب به تيار ڪيو آهي، جنهن ۾ ڪراچي کان ڪشمور تائين سنڌي پٺاڻ ليکڪن ۽ شاعرن جي متعلق معلومات هن ڪتاب ۾ جمع ڪئي آهي، سنڌ ۾ سنڌي پٺاڻن جون سنڌي ٻوليءَ لاءِ وڏيون خدمتون آهن جيڪي سنڌي ٻوليءَ جي تاجدار شاعر حضرت شاهه عبداللطيف ڀٽائي کان شروع ٿين ٿيون جنهن جي شاعري سنڌي ٻوليءَ جو پوري دنيا ۾ مانُ مٿانهون ڪيو، جنهن جي شاعريءَ کي عالمي سطح تي مڃتا ملي، ان جا وڏا به افغان هيا ۽ اتان هجرت ڪري سنڌ ۾ آيا. هاڻي واري دور ۾ آغا محمد يعقوب خان شاهه سائين جي ڪلام جو مڪمل 30 سُرن جو انگريزي ۾ ترجمو ڪيو، ان کان پوءِ آغا سليم اردو ۽ انگريزي ۾ منظوم ترجمو ڪيو، آغا غلام نبي صوفي سچل سرمست جي ڪلام کي مرتب ڪري رسالي جي شڪل ۾ ڇپرايو. آغا عبدالنبي عليگ ان جو ڀاءُ ۽ پراڻو آءِ سي ايس آفيسر سابق ڪمشنر بهاولپور سنڌي ادبي بورڊ جي چيئرمين جي حيثيت ۾ سنڌي ٻوليءَ تاريخي ۽ ادبي ڪتابن کي جديد اشاعت جي زيورن سان آراسته ڪيو، پاڻ به سنڌي ٻوليءَ جو وڏو شاعر هو ان جي وڏن آغا قادر داد خان دراني شڪارپور ۾ سنڌ جي شاگردن کي اسڪالرشپون ڏئي تعليم جي زيور سان مزين ڪيو، سکر جي گرلس ڊگري ڪاليج آغا نظام الدين خان بابڙ ٺهرائي. هاڻي وري ڏسو ته ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ گل حيات انسٽيٽيوٽ خير محمد آريجن جي ڳوٺ ۾ قائم ڪري سنڌ جي تاريخي دستاويزات کي محفوظ بڻايو آهي. پروفيسر بشير احمد شاد لاڙڪاڻي ۾ سچل ادبي مرڪز قائم ڪري وڏيون خدمتون سرانجام ڏنيون آهن ۽ ان جا فرزند ڊاڪٽر رضوان گل ۽ ڊاڪٽر احسان دانش مسلسل ادب جي خدمت ڪري رهيا آهن. پروفيسر ڊاڪٽر شاد صاحب ڪئي تحقيقي ڪتاب لکيا ۽ شاعري ۾ پنهنجو مقام ٺاهيو. لاڙڪاڻي جي ٻئي پٺاڻ اديب محمدعلي پٺاڻ نه فقط شاعري پر ناول، تحقيق، تنقيد، ڪهاڻي، ڊرامن ۾ 30 ڪتاب لکيا آهن. شڪارپور جي اقبال ترين سنڌ جي شاگردن ۾ قومي، سماجي ۽ سياسي شعور اجاگر ڪرڻ ۾ وڏو ڪردار ادا ڪيو ۽ سنڌي ڊرامن ۾ به وڏو ڪردار ادا ڪيو. ڊاڪٽر عبدالقدير خان افغان (اي ڪيو افغان) لکي تعلقي جي قاضي ڳوٺ ۾ پيدا ٿيو جيڪو باني پرنسپل سنڌ يونيورسٽي انجنيئرنگ ڪاليج هاڻوڪي مهراڻ يونيورسٽي ڄامشورو جنهن سنڌ ۾ انجنيئرنگ تعليم کي وڌائڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو. سنڌي فلمن ۽ ڊرامن ۾ شهباز درانيءَ جو نالو ڪنهن ڳجهو آهي، هن سنڌي ٻوليءَ ۽ فن اداڪاري ۾ عالمي شهرت حاصل ڪئي. اهي سڀ ڪمال جا اديب، شاعر ۽ فنڪار هيا. هاڻي آغا ثناءُ الله خان پٺاڻ سنڌي ڪافي ۽ غزل ۽ فن موسيقيءَ ۾ پنهنجو وڏو نالو پيدا ڪيو آهي. اسان جي شڪارپور جي ڳوٺ زرخيل ۾ آغا حاجي قمرالدين ترين جي سنڌي ۽ پشتو شاعري جو مسودو مون ڪابل جي ميوزيم ۾ ڏٺو. انهيءَ ڳوٺ جي مدد خان ترين سگهڙائپ ۽ قصه، داستان گوئي ۾ وڏو نالو ڪمايو.
شڪارپور جي حاجي باران خان شڪارپور ۾ دارالفيوض جي نالي سان مدرسو قائم ڪيو جنهن جي شهرت وسط ايشيا جي ملڪن تائين هئي ۽ ان جا شاگرد هتي پڙهندي ماڻهن ڏٺا. حاجي فقيرالله علوي جا وڏا به افغانستان مان هتي آيا ۽ هتي ديني درسگاهه شڪارپور ۾ قائم ڪيو ۽ راشدي خاندان جي باني حضرت محمد راشد روضي ڌڻي به هن درسگاهه ۾ تعليم حاصل ڪئي جنهن پاڻ به علم جي روشنيءَ کي سنڌ ۾ ڦهلايو ۽ ان جي اولاد مان پروفيسر اسرار احمد علوي سنڌي ٻوليءَ ۾ سيرت جي موضوع تي شاهڪار عالمي شهرت جا ڪتاب مرتب ڪيا، ترجمو ۽ تحقيق ڪري انهن کي قومي ۽ عالمي سطح تي شهرت ڏياري. حيدرآباد جي پروفيسر ڊاڪٽر ممتاز حسين سنڌ جي تاريخ کي سنڌي ۾ مرتب ڪيو ۽ عربن جي دور تي وڏو ڪم ڪيو.
ڳڙهي ياسين جي آغا بدر عالم دراني سنڌي ٻوليءَ ۾ سفرنامه حجاز ڪمال جو ڪتاب لکيو ۽ ڳڙهي ياسين ۾ پنهنجي خرچ تي “آشيانه ادب” جي نالي سان شاهي لائبريري ٺهرائي ۽ ان ۾ هزارين تاريخي ڪتاب ۽ قلمي مسودا رکيا جيڪي اڄ تائين اتي موجود آهن. اها شڪارپور ضلعي ۾ پهرين “سنڌيالوجي” وانگر لائبريري آهي، جيڪا آشيانه ادب جي نالي سان هن قائم ڪرائي ۽ ان ۾ فيض احمد فيض کان وٺي جرمن اسڪالر ڊاڪٽر اين ميري شمل تائين قومي ۽ عالمي سطح جا اهل قلم ايندا هئا جنهن کان پوءِ ان جي سلسلي کي آغا ممتاز خان دراني جاري رکيو ۽ سنڌي ۾ مشاعرا ڪرائيندو رهيو.
زرخيل ڳوٺ جي حاجي قمرالدين ترين پشتو شاعري کي 200 سال پهريائين سنڌي رسم الخط ۾ لکي سنڌي ٻوليءَ جي عظمت کي اجاگر ڪيو ۽ اهو ثابت ڪيو ته سنڌي ٻوليءَ جي رسم الخط ۾ ايتري طاقت ۽ گنجائش آهي جو ان ۾ هر ٻوليءَ جي آواز کي لکي سگهجي ٿو.
پٺاڻن جي خوبي آهي ته هو جنهن به ڌرتيءَ تي رهي ٿو اهو ان ڌرتيءَ جو وفادار فرزند بڻجي رهي ٿو ۽ اتي ئي دفن ۽ ڪفن جو سلسلو قائم رکي ٿو. سو سنڌي پٺاڻن به سنڌ ڌرتي ۽ ٻوليءَ سان وفا ڪئي آهي ۽ هاڻي اسانجي پياري دوست ۽ سنڌي ٻوليءَ جي خوبصورت شاعر، ڊرامه نگار، ڪهاڻيڪار آغا امجد خان دراني هي ڪتاب لکي سنڌي پٺاڻ اديبن جو تعارف نامو مرتب ڪري قابل تعريف ڪارنامو سرانجام ڏنو آهي. هي ان سلسلي جي پهرين ڪڙي آهي ان ۾ اڃا اضافو ٿيندو. مان ان جي هن بهترين ڪاوش تي کيس مبارڪ پيش ڪيان ٿو.
نيازمند:
آغا نور محمد پٺاڻ
سابق ڊائريڪٽر اڪادمي ادبيات پاڪستان سنڌ
باره ڪهو ـ مري روڊ اسلام آباد

پٺاڻن جو اتهاس

پٺاڻن جو اتهاس
نهايت ڏک سان لکڻو ٿو پوي ته ڳڙهي ياسين جي اتهاس لکڻ ۾ پٺاڻن هن اتهاس لکڻ ۾ ڪابه مدد ڪين ڪئي. ان هوندي به پٺاڻن جي جيڪا خبر ملي سگهي آهي سا پالڪن جي واقفيت لاءِ هيٺ ڏجي ٿي.
الله بخش دراني:
پنهنجي وڏن وانگر مذهبي تعصب کان آجا هئا. پنچائتي ڪمن ۾ چڱو بهرو وٺندا هئا. پنچائت ۽ هندو به هن جي خاص عزت ڪندا هئا. هوليءَ جهڙي شڀ موقعي تي ٻين هندن جي ڏينهن تي هندن سان ملي هندن جي خوشي وڌائيندا هئا. اڪثر ڪري پاڻ شام جو بازار ۾ چڪر هڻندا هئا. ٻاهر پٺاڻن جا پڻ وڏا خان چبوتري يا خانواهي بازار ۾ اچي رهندا هئا. ان ڪري ڪنهن به لچ لوفر کي بازار ۾ اچڻ جي همٿ ڪين ٿيندي هئي.
خان بهادر در محمد خان دراني:
پنهنجي نيڪي ۽ نالو. خان بهادر در محمد خان انهن انسانن مان هو جنهن جو نالو اڄ به نيڪي ۽ شان سان ورتو ويندو.
پنهنجن وڏن جي نيڪ قدمن ۾ هلي ڌرمي تعصب کان دور هئا. لچ لوفر کي ڪڏهن به هٿي ڪين ڏنائون. پهرين مهاڀاري لڙائي پوري ٿيڻ بعد 1918ع ۾ انگريز سرڪار کين خان بهادر جو لقب ڏنو. ننڍڙي ئي وڏي ماتا ۾ هن جون ٻئي اکيون خراب ٿي ويون جنهن ڪري ساري عمر نابين رهيا. کل مک ۽ خوش مزاج طبيعت جا هئا. 1919ع ۾ ميونسپالٽيءَ جا پريزيڊنٽ بڻيا ۽ هي عهدو ايسيتائين ماڻيائون جيستائين پاڻ حيات هئا. تعلقي لوڪل بورڊ جو پريزيڊنٽ رهيا. هي پنچائتي ڳالهين ۾ چڱو بهرو وٺندا هئا. 1918ع ۾ پليگ جي بيماريءَ ۾ شهر جي چڱي شيوا ڪيائون. هنن چار شاديون ڪيون پر پٽ جو اولاد کيس ڀڳوان ڪين ڏنو. 45 ورهين جي عمر ۾ هن جو انتقال ٿيو.
شمش الدين خان دوراني:
خان بهادر در محمد خان جي وفات کان پوءِ راڄ مهاڄڻ گڏجي سندس ڀائٽي شمس الدين خان کي پڳ ٻڌائي. هي پڻ پنهنجي وڏن وانگر هندو مسلمان اتحاد جا حامي هئا. هي آشائسي ۽ آرام پسند کل مک ۽ خوش طبيعت جا هئا.
هندن جون مکيون هستيون جهڙوڪ: راءُ صاحب گوڪل سنگهه، ڀائي ڊيٽا سنگهه ۽ ديوان مالڌءُ داس زنده ڪين هئا تنهن ڪري ميونسپالٽيءَ جي پريزيڊينٽ جي چونڊ ۾ کيس ڪابه تڪليف ڪين ٿي. خالصا پارٽيءَ سندس مخالفت ڪين ڪئي باقي ڀائي سکرام سنگهه کيس پنهنجو ووٽ ڪين ڏنو.
هن کي جاين ٺهرائڻ جو شوق هو تنهن ڪري هن کي ڳڙهي ياسين جو شاهه جهان ڪري چوندا هئا. شهر کي شروعاتي پاور هائوس نه هجڻ سبب پنهنجو ننڍڙو پاور هائوس رکايو جتان سندس بنگلي ۽ باغ کي بجلي ملندي هئي. هن هڪڙو پنهنجي رهڻ لاءِ “شمس محل” ۽ وندر لاءِ باغ ٺهرايو جنهن کي شاهي باغ ڪري چوندا هئا. شمس محل تي هر روز ڪونه ڪو ڪم هلندو ئي رهندو هو. باغات جو هن کي گهڻو شوق هو.
سنڌ جڏهن 1937ع م جدا ٿي تڏهن هي ڳڙهي ياسين تعلقي مان مسلم تڪ مان سنڌ اسيمبليءَ تي چونڊيو ويو. گرميءَ سبب گهڻو وقت ڪراچيءَ ۾ گذاريندو هو. ٻي مهاڀاري لڙائيءَ کان پوءِ هو شهر جون سڀ واڳون پنهنجي پٽ بدرالدين خان جي حوالي ڪري پاڻ آرام واري زندگي ڪراچيءَ ۾ گذارڻ لڳو. هن هڪڙي شادي شڪارپور مان ڪئي جنهن ڪري سنڌ جو مکيه وزير شيخ غلام حسين هدايت الله هن جو سنڍو بڻيو. 1946ع ۾ هن جو انتقال ٿيو.
(1900ع جي شروعاتي ڏهاڪي ۾ لکيل ڪنهن هندو جي ڪتاب تان ورتل)
**

امجد درانيءَ جو هڪ اهم ادبي ڪارنامو

امجد درانيءَ جو هڪ اهم ادبي ڪارنامو
سنڌ ڌرتي پيار ۽ پنهنجائپ جي ڌرتي آهي، سنڌو نديءَ جو مٺو ۽ پويتر پاڻي، سنڌ جي مٽيءَ جي خوشبوءَ، هتان جا وڻ، ٽڻ، گل، گاهه، ٻوٽا، سياري ۾ اتر جون هوائون، اونهاري ۾ ڏکڻ جون هيرون، هتان جي آبهوا، ڳيرن، جهرڪين، ڪانون، ڪٻرين ۽ ڪويلن جون ٻوليون، مال متاع سڀ ڏاڍا سهڻا ۽ من موهڻا آهن. جيڪو به سنڌ جي انهن منظرن ۽ مظهرن کي غور سان ڏسي ٿو اهو هن ڌرتيءَ جي حسن جي جادوءَ ۾ سُڪ ٿي ان جي سونهن ۾ گم ٿي وڃي ٿو. پوئي جيڪڏهن ڏسندڙ وٽ علم، ڄاڻ ۽ ڏاهپ آهي ته اهو ان کي پنهنجي انداز سان اظهاري ٿو. سنڌ ۾ مصرين، ايرانين، يونانين کان ويندي عربن، ارغونن، ترخانن، پورچوگيزن، بلوچن، مغلن ۽ انگريزن تائين ڪيئي قومون ڪڏهن لٽ ۽ ڦر مار جي نيت سان ته ڪڏهن وڻج واپار جي ڪري يا وري سير ۽ تفريح جي سانگي ڪيئي قومون آيون. انهن ئي قومن مان ڪي اهڙيون شخصيتون پڻ ٿيون، جن هن مٽيءَ جو رزق کاڌو، سنڌوءَ جو پاڻي پيتائون ۽ سڄي عمر ان پاڻيءَ جو قرض چڪائڻ ۾ گذاري ڇڏيائون. جن ۾ ڪيئي سيد، انگريز، پٺاڻ ۽ ٻين قومن جا مڻيادار ماڻهو شامل هئا. هنن سنڌ سان اهڙو ناتو ڳنڍيو جو هو سنڌ جي سڃاڻ بڻجي ويا ۽ سنڌ سندن سڃاڻ بڻجي وئي. قلندر لال شهباز کان ويندي، شاھ لطيف تائين، سچل سرمست کان ويندي روضي ڌڻي تائين، سردار احمد شاھ لڪياريءَ کان ويندي اعجاز شاھ ۽ سائين غلام رسول شاھ غمناڪ تائين، آغا يعقوب کان ويندي آغا سليم تائين، ارنيسٽ ٽرمپ کان ايڇ ٽي سورلي تائين، ائنيمري شمل کان ويندي برائن بانڊ ۽ ڊاڪٽر پي لنگ هوانگ تائين، آغا غلام نبي صوفي کان ويندي محمد علي پٺاڻ تائين، طارق اشرف کان ويندي مدد علي سنڌي تائين هزارين اهڙيون شخصيتون هونديون؛ جيڪي بنيادي طور تي ته سنڌي نه هيون پر هنن کي سنڌ جي مٽيءَ جو هڳاءُ اهڙو ڀانءِ پيو جو گهڻن کان ته پنهنجي اصلي خانداني ٻولي به وسري وئي ۽ هو سنڌ جا ٿي ويا ۽ سنڌ سندن مسڪن ٿي وئي. يورپي ڏاهن پاران سنڌي ٻوليءَ ۽ ادب جي خدمتن تي پياري مختيار ملاح ڪتاب لکيو آهي، کيس جس هجي! جس ته اسان جي پراڻي سنگتي امجد درانيءَ کي به هجي جنهن “ادب ۽ آرٽ سان لاڳاپيل سنڌي پٺاڻ” جي عنوان سان ڪتاب لکيو آهي. هن ڪتاب ۾ حاجي قمر الدين ترين پٺاڻ کان ويندي، قادر داد خان پٺاڻ، آغا غلام نبي صوفي، ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ، ڊاڪٽر بشير احمد شاد، آغا محمد يعقوب، آغا سليم، آغا نور محمد پٺاڻ، محمد علي پٺاڻ، ڊاڪٽر احسان دانش، رضوان گل، ڊاڪٽر غلام حسين پٺاڻ، آغا عمران الحق، اقبال ترين، آغا سعيد ۽ آغا ظفر سميت ڪيترن ئي مشهور ۽ معروف علمي ادبي توڙي آرٽ جي دنيا سان سلهاڙيل ٻين شخصيتن جو تعارف ڏنو آهي. پٺاڻ قبيلي سان تعلق رکندڙ ڪيتريون ئي اهڙيون شخصيتون پڻ آهن، جن تي الڳ الڳ پي ايڇ ڊي ٿي سگهي ٿي. جن ۾ خاص طور تي آغا يعقوب، آغا غلام نبي صوفي، ڊاڪٽر غلام حسين پٺاڻ، ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ، ڊاڪٽر بشير احمد شاد، آغا رفيق ۽ ڪي ٻيون شخصيتون شامل آهن. آغا سليم تي ته تازو اسان جي دوست پروفيسر اختر گهنيي پي ايڇ ڊي ڪئي آهي، ۽ گذريل مهيني ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ تي خيرپور يونيورسٽيءَ ۾ ايم فل ٿي آهي، جنهن جو زباني امتحان آئون ئي وٺڻ ويو هئس. پروفيسر محمد علي پٺاڻ تي اسان جو دوست انجنيئر زبير ڪلوڙ اڪراچي يونيورسٽيءَ جي سنڌي شعبي مان منهنجي نگرانيءَ ۾ ايم فل ڪري رهيو آهي.
اڃا ڪيترن ئي اهڙين شخصيتن جو تعارف هن ڪتاب ۾ شامل ٿيڻ کان رهجي ويو آهي؛ جن پڻ علم ادب توڙي آرٽ ۽ سائنس جي ميدان ۾ پاڻ موکيو آهي. خاص طور تي آغا ولي محمد پٺاڻ جنهن پڻ منهنجي نگرانيءَ ۾ شمشيرالحيدري جي شاعري ۽ شخصيت تي ٿيسز لکي ايم فل جي ڊگري ورتي آهي، آغا پير محمد ڪئلاش، آغا الهڏنو دراني، آغا تيمور پٺاڻ، ڊرامه نگار آغا رفيق، تعليمي ماهر آغا روشن علي پٺاڻ، ڪميونيڪيشن سائنسز ۾ پي ايڇ ڊي ڪندڙ آغا گل جنهن جي گهرواري مشهور ماهر لسانيات ڊاڪٽر جنيفر ڪول آهي، براڊ ڪاسٽر آغا محمد علي، پروفيسر آغا شفقت نور سندس ڀاءُ ڊاڪٽر آغا نور جيڪو شاھ لطيف يونيورسٽيءَ ۾ منهنجو پڻ استاد هو، اداڪاره ۽ هوسٽ آغا رافع، آغا شائنه علي، آغا سويرا، آغا صفت علي خان ۽ خود هن ڪتاب جي ليکڪ آغا امجد درانيءَ جي پنهنجي شخصيت تي ڪو خاص ڊاڪيومينٽ موجود ناهي؛ جيڪو نه صرف هڪ بهترين شاعر آهي بلڪه شاھ لطيف جي شاعريءَ ۾ تعليم جي تصور تي ٿيسز لکي هو ايف فل پڻ ڪري چڪو آهي. ظاهر آهي هڪ ئي ڪتاب ۾ سڀ ڪجهه شامل ڪرڻ ممڪن به ناهي. ساڳي موضوع تي سڌارن ۽ واڌارن سان اڳتي ٻيو ڪتاب پڻ لکجي سگهجي ٿو.
بهرحال پياري امجد درانيءَ کي شابس هجي هن هڪ حوالي سان بنيادي ڪم ڪيو آهي، ۽ ڪافي اهڙي معلومات هن ڪتاب ۾ شامل ڪئي آهي، جنهن تائين عام ماڻهوءَ جي رسائي ممڪن نه هئي. هيءُ ڪتاب ڪنهن به تحقيقي مقالي ۾ بنياد جو ڪم ڏئي سگهي ٿو. ادب ۽ تحقيق جي دنيا ۾ هڪ نئون ۽ اهم ڪتاب آڻڻ تي امجد درانيءَ کي مبارڪون هجن.
ڊاڪٽر شير مهراڻي
سنڌي شعبو
ڪراچي يونيورسٽي

تاريخ هينءَ به لکبي آ

تاريخ هينءَ به لکبي آ
تذڪره، سوانح حيات ۽ آتم ڪٿا قوم يا علائقي جي تاريخ ٿئي ٿي. باشعور ليکڪ قومن جي تاريخ مختلف صورتن ۾ لکندا رهندا آهن.
امجد دراني نه فقط شاعر آهي پر ڪالم نگار، محقق ۽ نقاد پڻ آهي. سندس نثر ۾ به شاعراڻو چَسُ ۽ تحقيقي عنصر ملندو. امجد درانيءَ جو هي ڪتاب سائنس ادب ۽ آرٽ سان تعلق رکندڙ سنڌي پٺاڻن جي سوانحي ۽ ادب آرٽ ۾ ڪيل خدمتن جي معلومات ڏئي ٿو. ائين جيڪڏهن سومرا سومرن کي ۽ ڪلهوڙا ڪلهوڙن کي تاريخ ۾ محفوظ ڪندا ته سنڌ جي تاريخ جا ڪيترائي باب لکجي ويندا.
سنڌي پٺاڻ نامور شخصيتن مان ڪيترين جي معلومات ڪتابن ۽ سوشل ميڊيا م آيل آهي اتان کڻي سگهجي ٿي پر ڪيترين شخصيتن جي معلومات امجد درانيءَ خود تلاش ۽ جستجوءَ ذريعي گڏ ڪري هن ڪتاب ۾ ڏني آهي ڇوته ڪيتريون شخصيتون بنهه نيون هيون ۽ ائين به نه ڪيو ويو آهي جو انهن جو ڪو ڪم نه آهي ۽ ائين معمولي ماڻهن کي شخصيتون ڪري پيش ڪيو ويو آهي پر انهن جي ڪم يا سڃاڻپ جي معلومات پڙهبي ته انهن جي ڪم جو داد ڏيڻو پوندو.
ڪجهه شخصيتن جيئن تاريخدان مير خدا داد خان پٺاڻ وغيره کي شامل ڪرڻ جي تجويز ڏنم ۽ ۾ مذاق ۾ بدنام زمانه “اگهاڙو سچ” جي ليکڪ آغا قيوم جي شامل ڪرڻ جي لاءِ چيم، جنهن جي دعويٰ آهي ته سندس ڪتاب بليڪ تي وڪرو ٿيو ۽ هڪ لک ڪاپيون کپيون. ان ڪتاب ۾ ڪيترن ناميارن سنڌي اديبن ۽ آرٽسٽن تي هن جنسي عمل جا الزام لڳايا آهن پر اهڙن ماڻهن تي ڪو ڪيس داخل نه ٿو ٿئي. جنهن تي امجد درانيءَ جو موقف ٻڌڻو هو. امجد ٻڌايو ته ان کي پيش ڪرڻ سان معاشري کي ڇا ملندو؟ غلط رجحانن کي متعارف ڪرائڻ سان منهنجو نالو غلط ماڻهن ۾ شامل ٿي ويندو. برابر ليکڪ ڀلائيءَ جو علمبرداد هوندو آهي. معاشري کي بداخلاقي، بي حيائي، بي دينيءَ جو درس ڏيندڙ اديب نه تخريب ڪار آهن.
امجد درانيءَ کي هن ڪتاب جي ترتيب الف ب وار ڪرڻ جي تجويز پڻ ڏني اٿم ته جيئن پنهنجي راءِ سان وڏي ننڍي ڪرڻ سان ڪنهن جي حق تلفي يا خوشامد نه ٿئي.
بهرحال امجد درانيءَ جي هيءَ ڪوشش تاريخ نويسيءَ ۾ اهم وک ثابت ٿيندي.
حزب الله آءِ سومرو ـ خيرپور
چيئرمين
علم دوست ادبي سنگت سنڌ

انمول موتين جو خزانو

انمول موتين جو خزانو
سنڌي ادب ۽ ثقافت جا جيڪڏهن پيرا کڻبا ته اُهي صدين تي محيط آهن. پنهنجي ٻوليءَ سان محبت ڪرڻ هڪڙو فطري عمل آهي. سنڌ ڌرتي اها واحد ۽ ڀاڳ واري ڌرتي آهي جنهن تي جيڪي به قومون اچي آباد ٿيون آهن، انهن هن ڌرتي ۽ ٻوليءَ کي تن من سان پنهنجو ڪيو آهي. انهن قومن منجهان هن ڌرتيءَ تي پٺاڻ قبيلن جو به اچڻ وڃڻ ٿيو ۽ ڪيترائي پٺاڻ هاڻي سنڌي ٻولي ۽ ادب سان سلهاڙجي ويا آهن ۽ اهي محب وطن سنڌي بڻجي پنهنجي ڌرتيءَ جي حفاظت ۽ خدمت ڪري رهيا آهن، انهن منجهان ڀٽائي سرڪار جي خاندان سميت ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ، ڊاڪٽر غلام حسين پٺاڻ، آغا سليم، آغا رفيق، صوفي دراني، آغا محمد يعقوب، بشير احمد شاد ۽ ان جا فرزند ۽ سوين ٻيا اچي وڃن ٿا. امجد دراني انهن مڙين ادبي موتين جي سوانح ڪٺي ڪري شايع ڪرايو آهي جنهن کي جيترو ساراهجي اهو گهٽ آهي. هي ڪتاب سنڌي ادب ۾ تمام مٿانهين حيثيت والاريندو ۽ سنڌي ادب ۾ ريسرچ ڪندڙ محققن لاءِ رهنمائي وارو ڪردار ادا ڪندو جنهن سان سنڌي ادب ۾ تحقيق ڪندڙ نوجوانن لاءِ اُتساهه جو سبب بڻجي، تحقيق جي ميدان ۾ نوان رخ ۽ لاڙا متعارف ڪرائيندو.

ڊاڪٽر انور پرديسي
خيرپور ميرس

سنڌ لاءِ ساڃاهه

سنڌ لاءِ ساڃاهه
دنيا ۾ انساني نسلن جي لڏپلاڻ ٿيندي رهي هي ۽ رهندي دنيا تائين مختلف سببن جي باعث ٿيندي رهندي، انهيءَ سلسلي تحت سونهاري، سٻاجهڙي، سيبتي سنڌ ۾ به اسانن جي اچڻ ۽ وڃڻ جو سلسلو تا حال جاري ساري آهي، ۽ اهو سلسلو رهندي دنيا تائين جاري رهندو. انهيءَ عمل کي ڪنهن به صورت ۾ روڪي نٿو سگهي. هن خطئه سنڌ جي سرزمين ۾ ڪيئي نسل، قبيلا اچي آباد ٿيا، ڪي اڄ به آباد آهن ته ڪي کپي کاڄي ويا جيئن برهمڻ، راءِ، ٻڌمت، جِين وغيره ته ڪي اڄ به آباد آهن جيئن عرب نسل، مغل، ترڪ ۽ تاتار نسل وغيره.
امجد درانيءَ جو ڳٽڪو سنڌ ۾ آباد ٿيل پٺاڻن متعلق آهي جن سنڌ، سنڌي ٻولي ۽ ادب و ثقافت جي حوالي سان پنهنجون خدمتون سرانجام پئي ڏنيون ۽ ڏيئي رهيا آهن. يقينن هنن پنهنجي وت ۽ اذن مطابق خدميون ڪيون آهن انهن جا نالا تاريخ جو حصو آهي. تاهم امجد سنڌ ۾ رهندڙ غوري، غزنوي، لوڌي، سرهندي ۽ سيد گهراڻن جي ڪيل خدمتن جو ذڪر خير ناهي ڪيو. بنيادي طور سيد عبدالڪريم بلڙي واري ۽ سيد عبداللطيف ڀٽائيءَ جو خاندان به هرات جو رهاڪو اهڙيءَ طرح سرهندي فاروقي پيرن جو تعلق به ڪابل سان رهيو آهي انهن جون خانقاهون مٽياري، سامارو، ٽنڊو سائينداد، پير ڳوٺ، ملير ڪراچيءَ ۾ به آهن. انهن به سنڌي ادب کي گهڻو ئي مضبوط ڪيو آهي. پير غلام مجدد تحريڪ خلافت ۽ تحريڪ پاڪستان ۾ مکيه ڪردار ادا ڪيو. پير ابراهيم جان عالم، اديب ۽ شاعر هئا، پير عبدالله جان آغا، پير عبدالوحيد جان سجاده نشين پير غلام مجدد پير بهاءُ الدين “بَها”، پير حمدالله جان جون وڏيون خدمتون آهن، رحمان مغل ۽ احمد مغل راڳ جي فن ۾ مقبول رهيا آهن.
پهلواني جي ميدان ۾ پهلوان شير خان ۽ سندس فرزند پهلوان غلام حسين پاڪستان ۽ پاڪستان کان ٻاهر به سانگهڙ سنڌ جو نالو متعارف ڪرايو آهي. نور شاهين حيدرآبادي معروف شاعره هئي. انهن ڪردارن سنڌ جو ناماچار ڪرايو. بهرحال امجد دراني هڪڙي ابتدائي ننڍڙي ڪوشش ڪئي آهي سا به ساراهه جوڳي آهي. اميد ته اڳتي به پنهنجا قدم وڌائيندو رهندو.

ميان رسول بخش تميمي
جاتي ـ سنڌ

ڪھاڻيون

---

حاجي قمرالدين ترين پٺاڻ

حاجي قمرالدين ترين پٺاڻ
اصل نالو: حاجي قمرالدين ترين پٺاڻ
ادبي نالو: قمر
والد جو نالو: لعل بخش خان ترين پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: ترين
ڄم جي تاريخ: اندازن 1816ع
وفات اندازن: 1912ع
تعليم: ميٽرڪ ديني مدرسي جي
ڪرت: زمينداري جيڪا زمين پيدل حج ڪري 6 سالن بعد موٽي آيا جنهن تي انگريزي ڪليڪٽر 52 جريب زمين ڏني.
رھائش: پراڻا زرخيل
لکڻ جي شروعات: 1870ع
ادبي استاد: محمد جمن انڍڻ فقير هن وقت سندن جي درگاهه تي دفن ٿيل به آھن.
لکيل صنفون: شاعري، پيشنگوئي سنڌي الف بي ۾ پشتو ٿيل شاعري
ڇپيل مواد: ڪوبه نه
اڻ ڇپيل مواد: ٽي ڪتاب سنڌي شاعري، هڪ ڪتاب پشتو شاعري جو، سنڌي رسم الخط ۾ لکيل جيڪو ڪابل افغانستان جي ميوزم ۾ پئي آ جيڪا آغا نور محمد پٺاڻ کان اتان جي ڪلچرل قائونصل جنرل سفارت خانه افغانستانستان ميڊم پروين ملال وٺي رکي آ.
ايڊريس: پوسٽ آفيس سلطان ڪوٽ ڳوٺ پراڻو زرخيل ضلع شڪارپور
**

آغا قادر داد خان

آغا قادر داد خان
اصل نالو: قادر داد خان
ادبي نالو: آغا قادر داد خان
والد جو نالو: گل خان پٺاڻ، جيڪو هڪ تاجر هيو انڊيا تجارت لاءِ وڃي رهيو هو ته رستي ۾ کيس شهيد ڪيو ويو جنهن بعد سنڀال ماءُ ۽ مامي رحمت خان ڪئي.
ذات: پٺاڻ
قبيلو: ڪاڪڙ
ڄم جي تاريخ: 16 جنوري 1844ع شڪار پور
تعليم: مدرسي مان عربي فارسي
رھائش: خيرپور ۽ شڪارپور
ڪرت: 1859ع شڪارپور جي ڪليڪٽر آفيس ۾ رڪارڊ ڪيپر رهيو. اڪائونٽس ڊپارٽمينٽ ۾ منشي ۽ 12 آڪٽوبر 1863ع تي روينيو ڊپارٽمينٽ ۾ منشي مقرر ٿيو، 19 جولاءِ 1866ع تي سيوهڻ جو مختيارڪار ٿيو ۽ ترقي ڪندي 1878ع تي ڊپٽي ڪليڪٽر مقرر ٿيو. رياست خيرپور جو والي مير فيض محمد خان پنهنجي والد مير علي مراد خان جي وفات کان پوءِ 7 اپريل 1894ع تي گاديءَ تي ويٺو ته انگريز سرڪار آغا قادرداد خان کي خيرپور جو وزير اعظم مقرر ڪيو، هن جي قابليت پرکي انگريز سرڪار کيس وڏي اهميت ڏني. وزيراعظم ٿيڻ کان پوءِ آغا قادرداد خان ڪمشنر ۽ پوليٽيڪل ايجنٽ جي راءِ کي گهڻي اهميت ڏيندو هو. سندس همعصر دور جو منشي ۽ تاريخ نويس خدا داد خان لکي ٿو ته “هن اچڻ سان اڳوڻو نظام بدلائي نئون نظام شروع ڪيو. (1) ديوان اتم چند ۽ ٻيا منشي رياست جي اڇي ڪاري جا مالڪ بڻجي ويٺا هئا، تن کي ڪڍي ڇڏيائين. الڳ الڳ کاتا کوليائين. مير صاحب جي شخصي ڪاروبار لاءِ جدا شاهي ڪئمپ جو عملو مقرر ڪيائين.(2) هڪ سئو کان وڌيڪ اسڪول قائم ڪيائين.(3) هنري اسڪول ۽ ديني مدرسا قائم ڪيائين. (4) ڍل توڙي بٽئيءَ جو سرشتو سڌاريائين. (5) واهن مٿان پليون تعمير ڪرايائين. (6) ڪيتريون خوبصورت عمارتون جوڙايائين جن مان فيض محل به هڪ آهي. (7) خيرپور ۾ هڪ شاندار لائبريري قائم ڪيائين. (8) شاگردن لاءِ هاسٽلون تعمير ڪرايائين وغيره. سندس دور ۾ رياست خيرپور جي روينيو پيداوار، سال 1903ع تائين، تيرهن لک ڇهه هزار رپيا ٿي. هن سنڌ مدرسي کي ڇهن هزارن جي گرانٽ کان سواءِ 10 هزار رپيا هاسٽل لاءِ مدد طور ڏنا. انگريز سرڪار آغا صاحب کي سندس انتظامي هوشياريءَ، غير معمولي وفاداريءَ ۽ ڪامياب عملدار جي مڃتا طور 1892ع ۾ خانبهادر جو اعزاز ڏنو. اهڙيءَ طرح 1887ع ۾ انگريز سرڪار پاران کيس سي. آءِ. اي جو خطاب ڏنو ويو. اهڙي ريت “خانبهادر قادر داد خان” پهرين جون 1903ع تي خيرپور ۾ وفات ڪئي. شڪارپور ۾ دفن ٿيل آهي. وڏو سخي ۽ فياض ماڻھو ٿي گذريو آھي. شڪارپور ۾ گرين سيلوسائٽي قائم ڪئي هيائين. 50 رپيا سنڌي نوجوانن کي اسڪالرشپ ڏيندو هيو. بيواهه عورتن ۽ غريبن لاءِ ماهوار وظيفا مقرر ڪيائين.
**

مولوي جهان خان دراني

مولوي جهان خان دراني
مولوي جهان خان دراني ولد خدا داد خان دراني شڪارپور جو رهاڪو هو. سندس سلسلو حافظ نواب سخي مدد خان سان ملي ٿو، جيڪو هڪ بزرگ اهل الله ۽ سخي مرد ٿي گذريو آهي. مولوي جهان خان جي والادت هڪ اندازي موجب 1850ع شڪارپور ۾ ٿي ۔ هو ننڍي هوندي شڪارپور ۾ ئي سنڌي ۽ انگريزيءَ جي تعليم حاصل ڪيائين، عربي ۽ فارسي جي تعليم سکر ۽ ڪراچيءَ ۾ مولانا محمد صادق صاحب کڏه واري جي والد صاحب مرحوم مولانا عبدالله صاحب وٽ عربي زبان ۾ مهارت حاصل ڪيائين. مولوي صاحب، مولانا قاضي خان محمد شاهه صاحب لودين وٽان به تعليم حاصل ڪئي هئي. ڪراچيءَ ۾ عربي تعليم ختم ڪرڻ کان پوءِ مولوي صاحب پنهنجي ڳوٺ شڪارپور ۾ واپس آيو، جتي 1892 ۾ شڪارپور ۾ پنهنجو هڪ مدرسو قائم ڪري جتي درس و تدريس جو سلسلو جاري ڪيائين. انهيءَ وچ ۾ مولوي صاحب، حضرت خواجه محمد حسن جان سرهندي ٽنڊي سائينداد تعلقي ٽنڊي محمد خان واري جي والد صاحب حضرت خواجه عبدالرحمان سرهندي نقشبنديءَ جي هٿ تي بيعت ڪئي، جنهن مولوي صاحب کي ڏاڍو فيض رسايو.
مولوي جهان خان درانيءَ جي سڄي عمر تعليم ڏيڻ ۽ وٺڻ ۾ گذري ويئي. مولوي صاحب هڪ سخي دل انسان هو، ۽ سندس دسترخوان جا دروازا هر غريب ۽ امير جي لاءِ کليل رهندا هئا. هر روز ڪيترائي مسافر سندس دسترخوان تي نظر ايندا هئا. مسافرن ۽ غريبن جي سارسنڀال لهي، سندس دل ڏاڍي خوش ٿيندي هئي، جنهن ۾ شهر ۽ ٻاهر جا وڏا وڏا عالم ۽ اڪابر اچي گڏ ٿيندا ها. پاڻ صوم و صلات جو ڏاڍو پابند هو ۽ سدائين وضوءَ ۾ رهندو هو. طريقت جي سلسلي ۾ خواجه عبدالرحمان جان سرهندي جو مريد هيو ۔ سندس علم ۽ فضل مان سوين عالم مستفيض ٿيا ۔ نامور عالم مولانا تاج محمد امروٽي هڪ آھن ۔ مشهور شاعر عالم ۽ حڪيم مير علي نواز علوي ۽ قاضي سيد بهادر شاه سندس گهاٽا دوست هوندا هيس ۔ پير شاه مردان شاه اول پنجون پاڳارو به ساڻس گهڻي محبت رکندو هوس ۔
اسلام جي تبليغ ۽ اشاعت ۾ مولوي صاحب جيڪي تڪليفون ورتيون، اهي قابل تعريف آهن. هن سلسلي ۾ مولوي صاحب کي ڏاڍيون تڪليفون ۽ سختيون برداشت ڪرڻيون پيون، پر پنهنجي صداقت ۽ سچائيءَ جي ڪري فتح جو سهرو سدائين مولوي صاحب جي ئي سر تي آيو. ان وقت شڪارپور ۾ هندن جو گهڻو زور هو ۽ مولوي صاحب جون اهي تبليغي ڪوششون هنن کي بلڪل پسند ڪونه اينديون هيون. مولوي صاحب جي عادت هوندي هئي ته جڏهن به ڪنهن هندوءَ کي مسلمان ڪندو هو ته پهرين انهيءَ جي ڏاڍي ڌوم ڌام سان سڄي شهر ۾ سرگس ڪرائيندو هو، ته جيئن غير مسلم تي ان جو اثر ٿئي. هڪ ڀيري مولوي صاحب هڪڙي ٻائي جي پٽ کي مسلمان ڪيو. اهڙيءَ طرح، مولوي صاحب تي ڪيس ڪيو ويو، جنهن ۾ مولوي پنهنجي قابليت ۽ علم جي وسيلي اُهي اُهي دليل بازيون ڪيون جو ڪورٽ کي به سندس راءِ سان متفق ٿيڻو پيو، ۽ مولوي صاحب کي فتح نصيب ٿي.
مولوي جهان خان دراني نه فقط صاحب شريعت هو، بلڪه ڪرامت جو به ڌڻي هو ۽ سندس دعا ۾ ڏاڍو اثر هوندو هو.
مولوي صاحب جا ڪيترائي دوست هئا، جن ۾ مشهور عالم، شاعر ۽ حڪيم مير علينواز علوي ۽ قاضي سيد بهادر شاهه مشهور آهن. انهيءَ کان سواءِ حضرت پير شاهه مردان صاحب پاڳاري جن جي مولوي صاحب سان ڏاڍي محبت هوندي هئي. حضرت پير ميان محمد صالح شاهه راڻيپور وارو ۽ حضرت مولانا امروٽي صاحب جي به مولوي صاحب سان گهڻي ياراڻي هوندي هئي. مولانا امروٽي ته ائين چوندو هو ته ”آءٌ مولوي جهان خان جي گادي تي ويٺو آهيان“.
مولوي صاحب جو اولاد ٽي پٽ ۽ ٻه نياڻيون هيون، جن مان هڪ پٽ مولوي عبدالرحمان خان، جو پڻ هڪ عالم هو، جوانيءَ ۾ ئي فوت ٿي ويو؛ هڪ شادي شده نياڻي به گذاري ويئي؛ باقي هن وقت ٻه پٽ ميان سيف الله خان ۽ گل محمد خان ۽ هڪ نياڻي زنده آهن.
مولوي صاحب جي علم و فضل کي ڏسي افغانستان جي بادشاهه امير حبيب الله خان کيس گورنريءَ جي آڇ ڪئي، پر مولوي صاحب ان کي قبول نه ڪيو. مولوي صاحب حياتيءَ جا پويان ڏينهن آرام سان گذاريا، تاريخ 10 اپريل 1913ع مطابق 4 جمادي الاول 1331هه خميس جي ڏينهن پنهنجي گهر شڪارپور ۾ گذاري ويا. وفات وقت سندن عمر 63ورهيه هئي. سندس مزار حضرت پير منڇر شاهه جي لڳ آهي. شڪارپور ضلعي ۾ قائم شھر جهانيان چيو وڃي ٿو ته مولانا جهان خان جي نالي پويان آباد ٿيو ۔ شڪارپور شھر ۾ اڄ به مولوي جهان خان مسجد دادوائي روڊ تي مولوي جهان خان اسٽريٽ ۾ موجود آھي.
**

آغا غلام نبي صوفي

آغا غلام نبي صوفي



اصل نالو: غلام نبي
ادبي نالو: آغا غلام نبي صوفي
والد جو نالو: گل حسن خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: دراني
ڄم جي تاريخ: 1889ع
وفات: 1938ع
تعليم: طب ۾ اسپيشلائيزيشن
ڪرت: حڪيم، آفيسر تعليم کاتو، شاعر، مصنف، موسيقار، طبيب، ڪهاڻيڪار.
رھائش: شڪارپور
لکڻ جي شروعات: نامعلوم
ادبي استاد: آغا حسن جان سرهندي، سخي قبول محمد درازا شريف
لکيل صنفون: شاعري، غزل، فلمي گيت، عارفاڻا ڪلام، نثر، سچل تي ديوان، آکاڻيون، تاريخ، اسڪرپٽ رائٽنگ
ڇپيل مواد: “دنيا دو رنگي”، “گلزارِ محمدي”، “عشق و آغا”، “فرياد و آغا”، “ارمان وآغا”، “سچل سرمست”، “طبي جواهر”، “مناجاتِ قرآني”، “فارسي، سنڌي گرامر”، “انگريزي فارسي گرامر” ۽ هندو يوگا وديا آهن. ان کان علاوه ڪيترو ئي ضايع ٿيل.
اڻ ڇپيل مواد: هڪ قلمي نسخو هو “هندستان ۾ ڊرامي جي تاريخ”
ايڊريس: سوي در شڪارپور
**

آغا غلام نبي پٺاڻ

آغا غلام نبي پٺاڻ
اصل نالو: آغا غلام نبي پٺاڻ
والد جو نالو: در محمد خان، جيڪو سلطان ڪوٽ جو باني امير سلطان احمد خان بابڙ جو پوٽو هو
ذات: پٺاڻ
قبيلو: بابڙ
ڄم جي تاريخ: 18 جولاءِ 1911ع
تعليم: سنڌ مدرسته الاسلام ڪراچي مان پنجون درجو پاس ڪيائين، عليڳڙه ۾ فزڪس، ڪيمسٽري ۽ رياضي ۾ بي ايس سي
ڪرت: سياسي سماجي شخصيت، زمينداري
اعزاز، عهدا ۽ ڪم: 1938ع ۾ پهرين ورڪر ڪانفرنس مسلم ليگ سلطان ڪوٽ ۾ ڪوٺائي. آزاد مسلمانن جي ملڪ پاڪستان جي قيام جو نعرو سڀ کان پهريان سلطان ڪوٽ مان اٿيو. 1938ع ۾ جوائنٽ سيڪريٽري سنڌ پراونشنل مسلم ليگ، پاڪستان جي ٺهراءَ جو ڊرافٽ ٺاهيائين. سنڌ مسلم ليگ پراونشنل جوائنٽ سيڪريٽري. سنڌ پارلياماني زندگي 1948ع کان 1958ع تائين. مسجد منزل گاهه جي آزادي لاءِ تحريڪ، 1977ع ۾ ميمبر قومي اسيمبلي
رهائش: نيشنل هاءِ وي لڳ هڪ ننڍي ڳوٺ سلطان ڪوٽ (تڏهن ضلع سکر هاڻ ضلع شڪارپور ۾ شمار)
**

ڊاڪٽر درمحمد پٺاڻ

ڊاڪٽر درمحمد پٺاڻ
اصل نالو: در محمد پٺاڻ
ادبي نالو: ڊاڪٽر درمحمد پٺاڻ
والد جو نالو: گل محمد پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
قبيلو:
ڄم جي تاريخ: 25 مئي 1945ع
تعليم: 1979ع ۾ “ڪراچيءَ جو سنڌي ٻوليءَ علم ۽ ادب جي ترقيءَ ۾ حصو” جي موضوع تي تحقيقي مقالو لکي، پي. ايڇ. ڊي ڪيائين.
ڪرت: پروفيسر 1995ع رٽائرڊ
رھائش: لاڙڪاڻو
لکڻ جي شروعات:
ادبي استاد: غلام علي الانا
لکيل صنفون: هر موضوع تي
ڇپيل مواد: سنڌ بابت تحقيق کان سواءِ اٽڪل 500 کان مٿي ثقافتي، ادبي، تاريخي ۽ تحقيقي مضمون ڇپيل آهن.
ايڊريس: لاڙڪاڻو
سندس ڪتاب “جو مطالعو ڪيو مون” 1983ع ۾ انڊيا ۾ شايع ٿيو. ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ پنهنجي اباڻي ڳوٺ خير محمد آريجا ۾ پنهنجي امڙ حيات خاتون ۽ ابي گل محمد جي نالي سان “گل حيات انسٽيٽيوٽ” جهڙو علمي ادارو پنهنجي مدد پاڻ جي بنياد تي قائم ڪري مثال پيدا ڪيو آهي. هي سنڌ جو اهڙو غير سرڪاري ادارو آهي جنهن ۾ هزارين ناياب ڪتاب ۽ فن، ثقافت، سياست، شخصيات ۽ تاريخ بابت اخباري ڪترُن تي مشتمل هزارين فائيلن جو مواد موجود آهي. ڊاڪٽر در محمد انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجي ۽ قائداعظم يونيورسٽي اسلام آباد طرفان ڏهاڪو مضمونن ۾ پي. ايڇ. ڊي گائيڊ طور خدمتون سرانجام ڏئي چڪو آهي. 1985ع ۾ انسٽيٽيوٽ آف سنڌالاجيءَ ۾ هڪ پراجيڪٽ “پرزرويشن آف هسٽري ڪلچر ۽ لٽريچر آف سنڌ” هـيٺ سندس ڪيل جاکوڙ ۽ ٻين خدمتن جي مڃتا طور 1986ع ۾ سنڌالاجيءَ ۾ “ڊاڪٽر در محمد پٺاڻ ڪارنر” قائم ڪئي وئي، جنهن مان ڪيترن شاگردن پـي. ايـڇ. ڊي لاءِ مدد حاصل ڪئي آهي.
اڻ ڇپيل مواد: هزارن جي تعداد ۾ مضمون مقالا تحقيق. روزانو يوٽيوب تي سنڌ جي تاريخ وائيز روز جي بنياد تي شخصيتن تي سنڌ جي سياسي سماجي ادبي واقعن تي تبصرو ڪندا رهن ٿا.
**

ڊاڪٽر بشير احمد شاد

ڊاڪٽر بشير احمد شاد
نالو: بشير احمد پٺاڻ
ادبي نالو: ڊاڪٽر بشير احمد شاد
ولد: آغا در محمد پٺاڻ
جنم جو هنڌ ۽ تاريخ: 01 اپريل 1942ع شڪارپور
تعليم: ايم ــ اي (سنڌي)، بي ــ ايڊ، پي ايڇ ـــ ڊي (سنڌي)
رٽائرمينٽ (2002): بحيثيت ايسوسيئيٽ پروفيسر (سنڌي) گورنمينٽ ڊگري ڪاليج لاڙڪاڻو.
لکڻ جي شروعات: 1960ع شاعريءَ سان.
ادب ۾ شعبو: شاعري، تحقيق، تنقيد، ترجمو، ڪهاڻي ۽ ڪالم
ڇپيل ڪهاڻيون: 20 ڇپيل مضمون ۽ مقالا: 300
ڇپيل ڪتاب:
1. عرفانِ لطيف (لطيفيات)
2. اوجاڳو اکڙين (شاعري)
3. فڪــــرِ لطيف (لطيفيات)
4. پيهي منجھ پاتال / ڀلارو ڀٽ ڌڻي (لطيفيات)
6. لاڙڪــــاڻو صديــن کـــان (تحـــقيـــق)
7. شــــاھ عبداللطيف ڀٽــــائي (ڊاڪـــٽــر بــلوچ جي مقالن جي سهــيڙ)
8. ڀٽ جو گھوٽ (لطيفيات)
9. جيون، پيڙا، پيار (لاڙڪاڻي جي چونڊ ڪهاڻيڪارن جون ڪهاڻيون)
10. حياتِ اقبال (ترجمو)
11. شاھ لطيف ــ هر دور جو شاعر (لطيفيات)
12. عرفانِ سچل (سچليات)
13. سنڌي ٻوليءَ جون حسناڪيون (ٻوليءَ تي مقالا)
14. اندر جي موسم (شاعري)
اڻ ڇپيل ڪتاب:
1. ثناءُ الله ثنائي جي شاعري جو تنقيدي جائزو (پي ايڇ ـــ ڊي ٿيسز)
2. اندر روح رهيام (شخصيتن تي خاڪا)
3. آتم ڪٿا (3 جلد)
4. ڀٽائيءَ جا موضوع (ترتيب ۽ تحقيق)
5. اقباليات جا سو سال (ترجمو) 6. درد جا رشتا (ڪهاڻيون)
7. شاهه جي شاعريءَ جا قدر (تحقيق)
8. سون ورني سنڌ (تحقيقي مقالا)
علمي، ادبي، صحافتي ۽ تاريخي ادارن سان وابستگي:
باني ۽ صدر (سچل ادبي مرڪز لاڙڪاڻو)
جنرل سيڪريٽري / وائيس پريزيڊنٽ / فنانس سيڪريٽري
(لاڙڪاڻو ڊسٽرڪٽ هسٽاريڪل سوسائٽي2020 ــ 1993)
ميمبر ايڊوائيزري بورڊ “شيخ اياز چيئر”
شاھ عبد اللطيف يونيورسٽي خيرپور
ميمبر ايڊوائيزري بورڊ “پير روضي ڌڻي چيئر” شاھ عبد اللطيف يونيورسٽي خيرپور
ايڊيٽر: ماهوار ”شعور“ لاڙڪاڻو
ايوارڊ ۽ شيلڊون:
1. شاھ لطيف ايوارڊ 1980 پبلڪ اسڪول سکر
2. فڪر و نظر ايوارڊ 1984 تنظيم فڪر و نظر سنـڌ
3. شاھ عبداللطيف ايوارڊ 1989 سنڌ مدرسته الاسلام ڪراچي
4. شاھ لطيف ايوارڊ 1994 ڪيڊٽ ڪاليج لاڙڪــــاڻو
5. بهتــرين مقــرر جــو ايــوارڊ 1996 ريڊيو پاڪستان لاڙڪاڻو 6. ميان شاهل محمد ايوارڊ 1998 ڪلهوڙا، عبـــاسي تنظيـــم سنــــڌ
7. فيض بخشـــاپــوري ادبـي ايوارڊ 1999 فيض بخشاپوري اڪيڊمي جيڪب آباد
8. عبدالواحد سنڌي ادبي ايوارڊ 1999 ماهوار نئين زندگي حيدرآباد
9. قلندر شهباز ادبي ايـــوارڊ 2000 لـــعل شهبـــاز ادبي ڪــــاميٽي سيـــوهـڻ
10. سچل سرمست ادبي ايوارڊ 2000 سچل يادگار ڪاميٽي خيرپور
11. لاڙڪاڻو هسٽري ايوارڊ 2002 لاڙڪاڻو هسٽاريڪل سوسائٽي
12. لاڙڪاڻو هسٽري يادگار شيلڊ 2005 لاڙڪاڻو هسٽاريڪل سوسائٽي
13. لاڙڪاڻو هسٽري يادگار شيلڊ 2007 لاڙڪاڻو هسٽاريڪل سوسائٽي.
14. تاريخي ايوارڊ 2018 قمبر شهدادڪوٽ هسٽاريڪل سوسائٽي.
ڪانفرنسن، سيمينارن، مذاڪرن، مشاعرن ۽ گڏجاڻين ۾ شرڪت:
ملڪي، صوبائي توڙي ضلعي سطح جي 500 کان وڌيڪ پروگرامن ۾ صدر، خاص مهمان ۽ اعزازي مهمان جي حيثيت ۾ شرڪت. ٽي. وي ۽ ريڊيو جي لڳ ڀڳ 100 پروگرامن ۾ مختلف حيثيتن ۾ شرڪت.
ازدواجي زندگي: شادي 1965ع ، اولاد 5 پٽ ۽ 4 نياڻيون.
ليکڪ اولاد: احسان دانش، رضوان گل، آغا عمران
ڏس پتو: بنگلو نمبر 14، احسن ii، مين جلباڻي روڊ، سچل ڪالوني لاڙڪاڻو
موبائل نمبر: 03013470052
**

آغا نادر علي خان نادر

آغا نادر علي خان نادر
نالو: آغا نادر علي خان نادر
والد جو نالو: آغا علي خان ولد نور خان
قبيلو: پٺاڻ
تخلص: نادر
ادبي استاد: سخي قبول محمد اول
جنم: 1901ع
وصال: 1974ع
صوفي آغا نادر علي خان “نادر” جا وڏا ضلع ڪوهاٽ جي هڪڙي ننڍڙي ڳوٺ لاچي کان لڏي 1890ع ۾ سنڌ ۾ آيا. سندس والد پوليس ۾ انسپيڪٽر رهيو.
رهائش: شڪارپور تعلقي جي ننڍڙي ڳوٺ سلطان ڪوٽ
تعليم: انگريزي هاءِ اسڪول جي بورڊنگ هائوس ۾ رهي انگريزي تعليم ورتائين.
ڪرت: زمينداري
اڄ به سچل سرمست جي درگاهه تي جڏهن سندس گادي نشين 14 رمضان تي تخت تي ويهي عقيدتمندن کي ديدار ڪرائيندا آهن ته آغا نادر علي خان جي شاعري ۾ “درازي دلدار سندا هوندين نوبنو” ڏاڍي پيار ۽ پاٻوهه سان ڳائيندا آهن.
سندس هم عصر شاعرن ۾ ۽ دوستن ۾ قاضي علي اڪبر درازي، ڪوجهي فقير، عبدالنبي عليگ، آغا گل حسن خان گل، صوفي جهامنداس، ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ قابل ذڪر آهن. سندس آخري آرام گاهه سلطان ڪوٽ ۾ آهي. نادر علي نادر جو ديوان سنڌي ادبي بورڊ وارن ڪونه ڇاپيو.
**

آغا محمد يعقوب

آغا محمد يعقوب
اصل نالو: آغا محمد يعقوب
ادبي نالو: آغا محمد يعقوب
والد جو نالو:
ذات: پٺاڻ
قبيلو: ڪاڪڙ
ڄم جي تاريخ: پهرين جولاءِ 1904ع
تعليم: گريجوئيشن
ڪرت: فارسي، عربي، سنسڪرت، هندي، سنڌي، بلوچي، براهوي، انگريزي ٻولين جو ماهر. ميمبر فيڊرل سروس ڪميشن ويسٽ پاڪستان، ڊپٽي ڪمشنر 1952 دادو، 1955 حيدر آباد، 1956 ٺٽو. تعليم صحت ايس اين جي وي جو صوبائي سيڪريٽري 1946، ڪوٽڙي روينيو آفيسر ۽ 1956ع سي او سکر بئراج رهيو.
رھائش: ڪڙي عطا محمد شڪار پور
وفات: 5 ڊسمبر 1995ع
لکڻ جي شروعات:
ادبي استاد:
لکيل صنفون: تحقيق، مقالا، شاعري، ڊڪشنري ڪالم
ڇپيل مواد: شاهه عبدالطيف ڀٽائي جي ڪلام جو مڪمل پهريون انگريزي ۾ ترجمو 1985ع ۾ سنڌ ثقافت کاتي ٽن جلدن ۾ ڇپيو. 2004ع ۾ ٻيهر شايع ٿيو. 2006ع، 2007ع، 2008ع ۾ لڳاتار شايع ٿيو. 2014ع ۾ ثقافت کاتي ٽنهي جلدن کي گڏي ڇاپيو. پنجن جلدن پهريون سنڌي ماڻهو آ جنهن قرآن جو انگريزي ترجمو ۽ تفسير 1984ع ۾ شايع ٿيو جنهن ۾ لطيف سچل حافظ رومي تصوف جو ميلاپ بهترين سمجهاڻين سان ڪيو آ.
اڻ ڇپيل مواد: 6000 شاهه لطيف جي انگريزي لفظن ۾ لغت وغيره
ايڊريس: ڪڙي عطا محمد شڪارپور
**

آغا سليم

آغا سليم
اصل نالو: آغا خالد سليم
ادبي نالو: آغا سليم
(1935ع_2016ع)
ولد: آغا عبدالڪريم خان پٺاڻ
جنم: 7 اپريل 1935ع (ڳوٺ ڪڙي عطا محمد، ضلعو شڪارپور)
تعليم: بي. اي.
نوڪري: ريڊيو پاڪستان ۾ ڪنٽرولر جي عهدي تان رٽائر (1995ع)
خدمتون: روزاني ”جاڳو“۽ ”سچ“ اخبار جو ايڊيٽر
پهريون ڇپيل افسانو: ”آهه“ (رسالي فردوس ۾ ڇپيل)
ڇپيل ڪتاب:
“لذت گناهه” (ڪهاڻيون)،
“روشني جي تلاش” (ناوليٽ: 1964ع)،
“چنڊ جا تمنائي” (ڪهاڻيون: 1963ع)،
“اونداهي ڌرتي روشن هٿ” (ناول: 1978ع)،
“درد جو شهر” (ڪهاڻيون)،
“بابا فريد شڪر گنج” (ترجمو ۽ تحقيق: 1984ع)،
“همه اوست” (ناول: 1985ع)،
“پٺاڻ” (ذاتيون)،
“ڌرتي روشن آهي” (افسانا: 1985ع)،
“اڻپورو انسان” (ناول: 1985ع)،
“پن ڇڻ ۽ چنڊ” (شاعري:1986ع)،
“ڍولا مارو” (تحقيق)،
“لالن لال لطيف ڪهي” (لطيف جي ڪلام جو منظوم اردو ترجمو)،
“جهولي لال” (سفرنامو: 2000ع)،
“صدين جي صدا” (شيخ اياز متعلق مضمون: 2005ع)،
“سندهه ڪي موسيقي” (اردو)
“بابا فريد جا دوها”
“شاهه عبداللطيف ڀٽائي” (منظوم ترجمه: 2000ع)،
Mourning Melody (سر سورٺ جو انگريزي ترجمو) Melodies of Shah Abdul Latif Vol. I, II, III انگريزي ترجمو: 2007ع)،
لات جا لطيف جي(2008ع)،
“سچل سچ هي سارا” (تحقيق: 2010ع)،
“فلسفي جون راحتون” (ترجمو: 2016ع)
جيئن سو تارو صبح جو (مرتب: نصير مرزا ، 2016ع)
آغا سليم فن ۽ شخصيت (مرتب: ڊاڪٽر انور فگار هڪڙو 2019ع)
خواجه غلام فريد جون ڪافيون اردوء ۾ ترجمو ڪيائين.
مشهور ڊراما:
“خواب جو سورج” (1970ع)،
“گل ڇنو گرنار جو” (1971ع)،
“بدمعاش” (جمال ابڙي جي ڪهاڻي: 1971ع)،
“پرهه جا مسافر” (1972ع)،
“سک جي وستي” (1974ع)،
“درد جا پڙلاءَ” (1973 ع)،
“ٽيليفون” (1974 ع)،
“بُري هن ڀنڀور ۾” (1976ع)،
“اڻ کٽ فاصلا” (1976ع)،
“ماٺار” (1977ع)،
“پوياڙي جا پاڇا” (1977ع)،
“چانڊوڪيءَ جو رهبر” (1977ع)،
“پورٽريٽ” (1977ع)،
“تماشو” (1979ع)،
“ڪيڏا سپنا ڪيڏا خواب” (1981ع)،
“سرابن جا مسافر” (2002ع)
ايوارڊ: شاهه لطيف ايوارڊ (2006ع)، صدارتي تمغه حسن ڪارڪردگي (2013ع)
وفات: 12 اپريل 2016ع.
آخري آرامگاهه: ڀٽ شاهه
**

محمد علي پٺاڻ

محمد علي پٺاڻ
اصل نالو: محمد علي پٺاڻ
ادبي نالو: محمد علي پٺاڻ
والد جو نالو: حبيب الله پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: مغل
ڄم جي تاريخ: 3 فيبروري 1962ع
تعليم: ايم اي (سنڌي ادب)
ڪرت: ايسوسيئيٽ پروفيسر
رھائش: ماڊل ڪالوني ڪراچي
لکڻ جي شروعات: 1974
ادبي استاد: ڪو به نه
لکيل صنفون: ڪهاڻي، ڊراما (ٽي وي، ريڊيو ۽ اسٽيج لاءِ) شاعري، ڪالم، خاڪا، سفرناما، ناول، تنقيدون، تبصرا، مهاڳ
ڇپيل مواد: 20 ڪتاب. ترتيب وار:
1. اکيون آلا چنڊ (شاعري)
2. عاشورا آھن (شاعري)
3. اگهيا اوجاڳا (شاعري)
4. ڀڳو آرس اکڙين (شاعري)
5. فلٽرنگ فيلنگس (انگريزيءَ ۾ ترجمو ٿيل شاعري)
6. مسافتون ياد جون (ڪوتا ناول)
7. مسافتين ياد ڪي (اردو ترجمو)
8. ميندي لھڻ کان اڳ ۾ (ڪھاڻيون)
9. اڇي رات ڪارو چنڊ (ٽي وي ڊراما سيريز)
10. مون کي آھَ اٿاريو (شاعري)
11. سئو لفظ سئو ڪهاڻيون ۔ (ڪهاڻيون)
12. وقت بيھي نٿو (شاعري)
13. سامين سمر سور (ٽي وي ڊراما سيريل)
14. دنيا کان اڳتي (ڪھاڻيون)
15. جان جيئان تان پاڙيان (شاعري)
16. طوفان ۾ ڪکائون گهر (ڪهاڻيون)
17. تيسرا لباس (اردوءَ ۾ ترجمو ٿيل ڪهاڻيون)
18. دنيا سي آگي (اردوءَ ۾ ترجمو ٿيل ڪھاڻيون)
19. گهائي ٿي تنھائي (شاعري)
20. اميد جو ڪرڻو (ڪھاڻيون)
اڻ ڇپيل مواد: 45 ڪتاب
ايڊريس: ماڊل ڪالوني، هائوس نمبر 6 سيٽ نمبر 27، ڪراچي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03312291073
اي ميل: pathanmohammadali@gmail.com
**

احسان دانش

احسان دانش
اصل نالو: احسان الحق
ادبي نالو: احسان دانش (ڊاڪٽر احسان دانش)
والد جو نالو: ڊاڪٽر بشير احمد شاد
ذات: پٺاڻ
قبيلو:
ڄم جي تاريخ. 15 فيبروري 1974ع
تعليم: ايم اي (اردو)، ايم اي (سنڌي)، پي ايڇ. ڊي (سنڌي ادب/ لطيفيات)
ڪرت: اسسٽنٽ پروفيسر (سنڌي) گورنمينٽ ڊگري ڪاليج لاڙڪاڻو
رھائش: لاڙڪاڻو
لکڻ جي شروعات: 1988ع
ادبي استاد: ڊاڪٽر بشير احمد شاد
لکيل صنفون: شاعريءَ جون سموريون مروج صنفون ۽ نثر ۾ تحقيقي ۽ تنقيدي مقالا، مضمون، ڪالم، ڪهاڻيون ۽ ڊراما
ڇپيل مواد: تحقيق، تنقيد، تاريخ، ڪهاڻي توڙي شاعري جي صنفن ۾ 7 ڪتاب شايع ٿيل.
ڇپيل ڪتابَ:
1. بي سڪون خواب جو سچ( ڪهاڻيون) 2005ع
2. لاڙڪاڻو تاريخي ۽ تحقيقي مطالعو (لاڙڪاڻي جي تاريخ تي مقالا) 2005ع
3. ويل نه وسريام (لاڙڪاڻي جي اهم شخصيتن بابت مضمون ۽ مقالا) 2007ع
4. لفظن جي خوشبو (شاعري) 2010ع
5. سنڌو سڀيتا جو عظيم ورثو... موهن جو دڙو (تحقيق ۽ تلخيص) 2012ع
6. شاهه لطيف جي شاعريءَ جو سماجي ڪارج (پي ايڇ. ڊي ٿيسز) 2016ع
7. پيهي پروڙيم (جديد سنڌي شاعريءَ جو تنقيدي اڀياس) 2017ع
اڻ ڇپيل مواد: 8 ڪتاب.
ايڊريس : بنگلو نمبر 14، احسن ii، مين جلباڻي روڊ، سچل ڪالوني لاڙڪاڻو
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03003431374
اي ميل: ahsandanish1@yahoo.com
**

آغا سھيل احمد

آغا سھيل احمد

اصل نالو: آغا سهيل احمد
ادبي نالو: ساڳيو
والد جو نالو: آغا منير احمد
ذات: ڪاڪڙ
قبيلو: سنزرخيل
ڄم جي تاريخ: پھرين آگسٽ 1975ع
تعليم: ڪيميڪل انجنيئر
ڪرت: انجنيئرنگ مينيجمينٽ اينڊ پلاننگ
رھائش: شڪارپور ڪڙي نواب خان
رھائش ڪراچي: 5/E, سمير آرڪيڊ، ڊفينس هائوسنگ سوسائٽي، فيز-5 ڪراچي
رھائش ايران: ميدان قزوين، خيابان جواديان، پلاڪ ۲۱۳، طبقه دوم، واحد چھار، تھران، ايران
موجوده رھائش: 103، البلوشي بلڊنگ، الورقا-1, متحده عرب امارات، دبئي.
لکڻ جي شروعات: 1985ع
ادبي استاد: آغا در محمد
لکيل صنفون: شاعري، نثر، ترجما، ڪيليگرافي، فارس، عربي، سنڌي، اردو، ميمبر انجمن خوشنويسيان تهران، ايران
ڇپيل صنفون: اٽين ڪلاس کان لکڻ شروع ڪيو، گل ڦل، آنکھ مچولي اردو، ٻارڙن جي ٻاري سنڌي، اخبارون ھلال پاڪستان، عوامي آواز، عبرت، ڪاوش وغيرہ رسالا نئون نياپو، وينجھار، سنڌي ٻوليءَ جي سافٽويئر تي ڪم ڪيو آھي.
ڪمپوز ڪيل ڪتاب: 1. روحن جا ڏيکاءَ، سوانح حيات ميجر آغا عطا محمد خان، سوانح حيات غلام قادر ابڙو. سنڌي ٻولي جو تاريخ ۾ پھريون ڀيرو پاڪستان ٽيليويزن تان نوجوانن کي ڪمپيوٽر سيکارڻ جو پروگرام ٽن سالن تائين ڪيو. 1996ع کان 1999ع تائين. ريڊيو پاڪستان ڪراچي تان نوجوانن جي سنڌي پروگرام جو انچارج ۽ انائونسر پنج سال رھيا. سنڌي آن لائن لائبريري جي لاءِ تقريبن 2000 سنڌي ڪتاب اسڪين ۽ اپ لوڊ ڪيا اٿس. اردو 4000 ڪتاب، سنڌي ۽ اردو ٻنھي زبانن ۾ ڪافي ڪتاب مرتب ۽ ڪمپوز ڪري چڪا آھن. سنڌي لينگويج اٿارٽي سرٽيفڪيٽ ڏنو ڇو ته سنڌي ٻولي جي تاريخ ۾ پھريون ڀيرو ٽي وي تي ڪمپيوٽر سيکاريائين جنهن پروگرام جو ليکڪ ۽ ميزبان پاڻ رهيو. اردو ۾ صبا اڪبر آبادي ۽ تاجدار عادل جي شاعري جا ڪتاب به مرتب ڪيل آھن، ڪجھ سنڌي ۽ اردو ڊرامن ۾ به ڪم ڪيو اٿائين. سنڌي ادبي سنگت، پاڪستان اڪيڊمي آف ليٽرس ۽ اردو ادبي بورڊ جي ادبي پروگرامن جو ھوسٽ به رهيو آھي. آءِ بي ايم ڪمپيوٽر تي سنڌي سافٽ ويئر تي پھريون ڀيرو ڪم شروع ڪندڙ نوجوان ايپل تي عبدالماجد ڀرڳڙي صاحب سان سنڌي فانٽس تي به ڪافي ڪم ڪيل اٿس
اڻ ڇپيل مواد: پنج ڪتاب
ايڊريس: شڪارپور، ڪڙي نواب خان
ڪراچي: 5/E، سمير آرڪيڊ، ڊفينس هائوسنگ سوسائٽي، فيز-5 ڪراچي
ايران: ميدان قزوين، خيابان جواديان، پلاڪ ۲۱۳, طبقه دوم، واحد چھار، تھران، ايران
موجوده رھائش: 103، البلوشي بلڊنگ، الورقا-1, متحده عرب امارات، دبئي.
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 00923332100598
اي ميل : matrix2000m@gmail.com
**

رضوان گل

رضوان گل
نالو: رضوان الحق
ادبي نالو: رضوان گل
والد جو نالو: ڊاڪٽر بشير احمد
ذات: پٺاڻ
قبيلو: مغل
جنم: 13 فيبروري 1977، لاڙڪاڻو
ادب ۾ سڃاڻپ جا حوالا: شاعر، ڪهاڻيڪار، مترجم، محقق ۽ ڪالم نگار
تعليم: ايم ايس سي جيوگرافي (فرسٽ ڪلاس) سنڌ يونيورسٽي ڄامشورو
ڪرت: اسسٽنٽ پروفيسر، هيڊ آف جيوگرافي ڊپارٽمينٽ، گورنمينٽ ڊگري ڪاليج لاڙڪاڻو
تعليمي ذميواريون: مختلف ادبي، علمي ۽ سماجي ادارن ۾ ڪيترائي ليڪچر
تحقيقي ڪم:
1. لاڙڪاڻي جي جيوگرافي تي 7 تحقيقي مقالا
2. Reasons behind the rapid migration from Rural to Urban case study larkano. (M. Phil)
مختلف تنظيمن سان وابستگي:
سيڪريٽري سنڌي ادبي سنگت هاسٽل شاخ ، سنڌ يونيورسٽي ڄامشورو
جوائنٽ سيڪريٽري: لاڙڪاڻو ڊسٽرڪٽ هسٽاريڪل سوسائٽي
پريس سيڪريٽري: سچل ادبي مرڪز
ايڊيٽر: ماهوار “شعور” لاڙڪاڻو
ايڊيٽر “جيو مئگ”
ايڊيٽر: هفتيوار ادبي صفحو “شعور”
چيئرمين شعبو آرڪائيوز، شعبو ادب ۽ شعبو پبليڪيشن: آرٽس ڪائونسل آف پاڪستان لاڙڪاڻو
ميمبر: نيشنل جيوگرافڪ سوسائٽي واشنگٽن
ڇپيل ڪتاب:
1. “پنج ڏينهن” سعادت حسن منٽو جي ڪهاڻين جو ترجمو
2. “ساهت ڏيهه جا سرجڻهار” (سنڌي جي مختلف شخصيتن تي مضمون، خاڪا)،
3. “پيار جي پهرين بارش” شاعريءَ جو مجموعو
4. “جاگرافيءَ جي لغت” (سنڌي ۾ جاگرافي جي پهرين ڊڪشنري)
5. “سپنن جو انت” ڪهاڻيون
6. لاڙڪاڻو تاريخ جي روشني ۾. مقالن جي سهيڙ
7. لاڙڪاڻو علمي ادبي ۽ ٽقافتي تاريخ.
روزاني “عوامي آواز”، “هلال پاڪستان” ۽ “جاڳو” ۾ 1994 کان ڪرنٽ افيئرس تي 700 کان مٿي ڪالم ۽ مختلف شخصيات جي جنم ڏينهن ۽ ورسين جي مناسبت سان ڇپيل مضمون.
ايوارڊ:
1. ڊاڪٽر تنوير عباسي ايوارڊ
2. “سپنن جو انت” ڪهاڻي ڪتاب تي سنڌي ادبي سنگت شاخ ڊکڻ پاران “بهترين ڪهاڻي ڪتاب جو ايوارڊ”
3. بهترين ڪمپيئر جو ايوارڊ، ڪوئل پروڊڪشن.
4. علمي ۽ تحقيقي ڪم تي ڊاڪٽر محبت ٻرڙو ايوارڊ
5. امن ايوارڊ پاران سنڌ فنڪار ويلفيئر ايسوسيئيشن.
6. شاھ لطيف ايوارڊ پاران: ڊسٽرڪٽ هسٽاريڪل سوسائٽي قمبر شهدادڪوٽ
7. بهترين منتظم جو ايوارڊ پاران آرٽس ڪائونسل آف پاڪستان لاڙڪاڻو
8. بهترين ڪمپيئر جو ايواراڊ
سنڌ ڊرامه فيسٽيول جي موقعي تي پاران آرٽس ڪائونسل آف پاڪستان لاڙڪاڻو.
9. “پيار جي پهرين بارش” ڪتاب تي موهن جو دڙو پروڊڪشن پاران “ڪلاڪار ايوارڊ”
10. شاھ لطيف يادگار شيلڊ پاران سنڌ يونيورسٽي ڪيمپس لاڙڪاڻو.
۽ ٻيا.
ادبي استاد: ڊاڪٽر بشير احمد شاد
رهائش: گهر نمبر 14 احسن ڪالوني II مين جلباڻي روڊ سچل ڪالوني لاڙڪاڻو
لکيل صنفون: شاعري، ڪهاڻيون، ترجمو، ڪالم
اڻ ڇپيل مواد: 4 ڪتاب ڊائري، ڪهاڻيون، مضمون، جاگرافيءَ جي لغت ۽ ريڊيو اسڪرپٽس.
واٽس ايپ نمبر: 0333-7553823
اِي ميل: rizwangul46@yhaoo.com
**

خان بهادر

خان بهادر

اصل نالو خداداد خان
ادبي نالو خان بهادر
والد جو نالو رضا محمد
ذات پٺاڻ
قبيلو ترين
ڄم جي تاريخ 1838
وفات ۔ 1903
اعزاز ۔ خان بهادر 1893 . ان بعد ٽي سئو ايڪڙ زمين جاگير ملي ۔ 1898 ۾ تلوار تمغو ۔
ڪرت انگريزي سرڪار جو آفيسر ملازم ۔ 1853 ۾ شڪارپور جي جوڊيشنل ڊپٽي مئجسٽريٽ جو منڇي مقرر ٿيو جيڪا نوڪري اسڪولن جي ناظر گولڊ سمٿ ڏني ۔
1857 ۾ ڪمشنر سنڌ جي سيڪريٽريٽ ۾ ۔ بعد ۾ پوليٽيڪل سروس ۾ شامل ٿيو ۔ سرڪاري ڪميشن سان گڏ بغداد ۔ دهلي ۔ مڪران ۔ ۽ ڪوئٽا تائين نوڪري ۾ رهيو سفر ڪندو رهيو ۔ 1896ع ۾ رٽائر ٿي پراڻي سکر پنهنجي گهر ۾ رهڻ لڳو جت مسجد به آھي ۔
رھائش پراڻو سکر
لکيل صنفون ۽ ڇپيل
1. خليج نامو 1961
2. مڪرام نامو 1862
3. پل نامه 1986 . 1987
4. وفاء سير 1867
5. سنڌ ڪي جاگيرداري ۔ 1886
6. سياست نامه 1892
7. خيرپور نامه 1894
8. لب تاريخ سنڌ 1900
اڻ ڇپيل مواد ۔ گهڻوئي.
ايڊريس پراڻو سکر
**

بدر عالم دراني

بدر عالم دراني
اصل نالو: آغا بدرالدين احمد خان بارڪزئي دراني
ادبي نالو: بدر عالم دراني
والد جو نالو: آغا شمس الدين خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: بارڪزئي دراني
ڄم جي تاريخ: 23 مارچ 1912ع
تعليم:
ڪرت: سنڌ اسيمبليءَ جو اسپيڪر، اديب، شاعر، محقق، تنقيدنگار، ڪالم نگار، ڊرامه رائيٽر. جنات المبارڪ باغ قائم ڪيائين جتي سماجي تنظيم جو ڪم ادب ۽ تاريخ تي بحث جو سلسلو جاري رکيو. هفتيوار اخبار پيغام صلح، رسالو آشيانه ادب به جاري ڪيا. 1935ع ۾ ھندو مسلم فساد دوران هندن سکن کي ڳڙھي ياسين وٺي اچي پناهه ڏني جنهن تي سنڌ جي گورنر سر گرهام ۽ ليڊي گرهام آفرين نامو ۽ تلوار جو اعزاز ڏنو. پهريان بدر لائبريري بعد ۾ ان جو آشيانه ادب نالو رکي پير حسام الدين کان 1940ع ۾ افتتاح ڪرايو جنهن ۾ ان وقت 8 هزار ڪتاب ڪيسٽون وڊيو آڊيو رکيون ويون. 1942ع ۾ سنڌو درياهه ۾ گنڊ پوڻ سبب آس پاس جا ڳوٺ ٻڏي ويا. ان وقت ماڻھن جي هر قسم جي دل کولي مدد ڪيائين جنهن تي پڻ ان وقت جي گورنر سر هيوگ ڊو ۽ ليڊي ڊو 6 فيبروري 1943ع ۾ آفرين نامو ۽ تلوار اعزاز ۾ ڏني. ان دوران سياسي پارٽي آزاد پارٽي جيڪا ليبر پارٽي سان مشهور ٿي. 1944ع ۾ ڊراماٽڪ سوسائٽي قائم ڪيائين. 1945ع ۾ انقلاب اخبار سکر مان جاري ڪيائين. 8 مارچ 1949ع بروز اڱاري بنا مقابلي اسپيڪر سنڌ اسيمبلي چونڊجي ويا. 1966ع ۾ آغا بدرالدين خان دراني هاءِ اسڪول جو نالو رکيو ويو جنهن جي بلڊنگ 1955ع ۾ پنهنجي زمين تي پنهنجا 2 لک رپيا ان دور جا خرچ ڪري ٺهرايو هيائين. 22 آڪٽوبر 1949ع تي حج ڪري موٽيا ته حاجي بابا نالي سان مشهور ٿيا. 1951ع ۾ ايوب کهڙي جي ڪابينا جي ميمبرن جا لکت ۾ اختلاف ختم ڪرائي صلح نامو کئونر سان قرآن جي پهرين پيج تي لڳائي آشيانه ادب لئبريري ڳڙھي ياسين ۾ رکيو ويو. 1964ع ۾ public internal yeomen social association يعني PIYASA جو بنياد وڌو جنهن بلدياتي اليڪشن ۾ 87 سيٽن مان 75 سيٽون حاصل ڪيون. 8 آگسٽ 1956ع تي نواءِ انقلاب اخبار جاري ڪيائين. 1958ع جي صدارتي اليڪشن ۾ فاطمه جناح جو ساٿ ڏنائون. اليڪشن ۾ ڌانڌلي ڏسي بيمار ٿي پيا ۽ 1965ع ۾ وفات ڪيائون ڳڙھي ياسين ۾ والد سان گڏ دفن ٿيا.
رھائش: ڳڙهي ياسين
لکڻ جي شروعات: 1935ع
ادبي استاد:
لکيل صنفون: مقالا، ڊراما، سفرناما 8 ڪتاب
ڇپيل مواد: مسافر حجاز 1950ع معاشيات اردو هڪ باب، تحفته الطاهرين فارسي 1956ع جنهن جو سنڌي ترجمو 1990ع.
اڻ ڇپيل مواد: مسافر حجاز اردو، معاشيات اردو، تاريخ سنڌ، دنيا جون زبانون، صلاح الدين ايوبي سنڌي ترجمو، مقالن ۽ مضمونن جو مجموعو.
ايڊريس: ڳڙھي ياسين شڪارپور
**

ڊاڪٽر غلام حسين پٺاڻ

ڊاڪٽر غلام حسين پٺاڻ
اصل نالو: غلام حسين پٺاڻ
ادبي نالو: ڊاڪٽر غلام حسين پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
ڄم جي تاريخ: 20 ڊسمبر 1935ع
تعليم: ايم اي سنڌي فرسٽ ڪلاس فرسٽ پوزيشن، گولڊ ميڊل حاصل ڪيائين. 1977ع ۾ “سنڌي ناول جي ارتقائي تاريخ” تي پي. ايڇ. ڊي ڪيائين. پروفيسر سنڌ يونيورسٽي سنڌي ڊپارٽمينٽ
ڪرت: اديب، شاعر، محقق، ادب ۽ تحقيق تي ڪيترائي مقالا لکيا آهن.
رھائش: حسن آباد گدو بندر حيدرآباد
لکيل صنفون: تحقيقي مقالا ڪتاب
ڇپيل مواد:
اڻ ڇپيل مواد: ڪتاب ۽ مقالا
1. سنڌي ناول جي ارتقائي تاريخ، 2. تحقيق جو فن، 3. شاهه جي ڪلام ۾ هدايتون شامل آهن، جڏهن ته سندس ٻه ڪتاب 1. سماجي سائنس جا تحقيقي اصول ۽ 2. ادبي، تاريخي، تحقيق جا اصول، سنڌي لئنگئيج اٿارٽي ڇپائي رهي آهي. ڊاڪٽر غلام حسين پٺاڻ کي “تحقيق جو فن” ڪتاب تي، پاڪستان اڪيڊمي آف ليٽرس، 1987ع ۾ انعام ڏنو. ان کانسواءِ کيس “شاهه جي ڪلام ۾ تصوف” مقالي تي پڻ ڀٽ شاهه ثقافتي مرڪز پاران 1988ع ۾ انعام ڏنو ويو.
**

شھباز خان دراني

شھباز خان دراني
اصل نالو: خدا بخش خان دراني
ادبي نالو: شھباز خان دراني
والد جو نالو: حافظ محمد خان
ذات: دراني پٺاڻ
قبيلو: پڙھانگ
ڄم جي تاريخ: 31 ڊسمبر 1935ع
وفات: 21 آڪٽوبر 1917ع
تعليم: گريجوئيٽ سول انجنيئر 19 گريڊ ۾ رٽائر
ڪرت: شاعر، اديب، ڊراما رائيٽر، اداڪاري، سداڪاري، ٽي وي، ريڊيو، اسٽيج
ڏهن زبانن کان وڌيڪ زبانن تي عبور هيس. سنڌي، اردو، پشتو، پنجابي، سرائڪي، بلوچي، انگريزي، ٿري، عربي، لاڙڪي
رھائش: پڙھانگ ھائوس نيو سعيدآباد.
اداڪاريءَ جي شروعات: 1968ع
پهرين سنڌي فلم: رنگ محل
پشتو جي پهرين فلم: يوسف خان شيربانو
فلمن ۽ ڊرامن جو تفصيل: پي ٽي وي 250 ڊراما ۽ 500 کان مٿي اردو ۽ ڊراما
سرائڪي ڊرامي، پنجابي ڊرامي ۽ پشتو ڊرامي ۾ ڪريڪٽر
ايڪٽر جو پوري پاڪستان ۽ افغانستان جي فلمن جي ڪرايل فيسٽيول ۾ ايوارڊ حاصل ڪيائين
هرسال ثقافت کاتو ايوارڊ ڏيندو پيو اچي
سنڌ ميوزيم ڄامشورو ۾ ۽ سنڌ ميوزم حيدرآباد ۾ ڪارنر موجود آھن
بلوچي ڊراما، انگريزي ڊراما، ناٽڪ رنگ ڀوتار بهلول خان ۽ بيشمار پشتو سنڌي انگريزي ۽ پنجابي فلمن ۽ ڊرامن ۾ ڪم ڪيائون. انگريزي فلمن ۾ جناح ۽ ٽريفڪ شامل آهن.
برطانيه پاڪستان جي سهڪار سان ٽريفڪ انگريزي ٽي وي سيريز فلم
ديواني دو ۽ تلاش فلم نديم سان گڏ
دهلوي فلم پروڊڪشن طرفان جناح فلم ۾ خان عبدالغفار خان جو ڪردار ڪيائين. ٽوٽل 35 فلمن ۾ ڪم ڪيو. رنگ محل، دشمن، جلال چانڊيو، پرو چانڊيو، جانو ڌاڙيل، غيرت جو سوال، جهان برف گرتي هي، تلاش، هانگ ڪانگ ڪي شعلي، ٽينا، يوسف خان شيربان ۽ آخري گولي وغيره. راڻيءَ جي ڪهاڻي، ديوارين، ٽيلي فلم غلام مصطفيٰ، بارود جي جنگ، ڊراما راڻي، وارث، پياسي ڌرتي، منزلون، مسافر، ڊراما سيريل دشمن، دعا، شانتي وغيره
ايوارڊ: لائيف ٽائيم ايوارڊ، سنڌ اچيومينٽ ايوارڊ، پشتو ڊراما بيسٽ ايڪٽر ايوارڊ وغيره.
**

ڪريم گل (گل خان)

ڪريم گل (گل خان)
اصل نالو: ڪريم گل دراني
ادبي نالو: ڪريم گل (گل خان)
والد جو نالو: خدا بخش خان المعروف شهباز خان دراني
ذات: پٺاڻ
قبيلو: دراني
ڄم جي تاريخ: 25 فيبروري 1959ع
تعليم: ايم اي پولٽيڪل سائنس
ڪرت: ڪراچي ڊاڪ ليبر بورڊ (KDLB) ۾ 18 هين گريڊ ۾ ملازمت، اداڪاري، سداڪاري، ماڊلنگ
رھائش: پڙانگ هائوس نيو سعيد آباد ضلعو مٽياري
اداڪاري جي شروعات: 1980ع
اداڪاري ۾ استاد:
1. رومانٽڪ استاد: استاد مشتاق چنگيزي
2. فائيٽ جو استاد: سڌير بلوچ ايراني
3. ڊائلاگ ڊليوري ۾ استاد: موسيٰ ڪليم
4. منهنجو والد به ڊائلاگ ڊليوري ۽ گهڻو ڪجهه شهباز خان دراني سيکاريو ۽ بابو ڀائي
5. ڪراٽي استاد: دل وارث خان
اداڪاري ۾ رول: ماڊل، هيرو، سائيڊ ھيرو، سپورٽنگ ڪردار وغيره
اداڪاري ۾ ڪيل ڊرامن يا فلمن جو تفصيل:
لڳ ڀڳ 36 ڊرامن ۾ ڪم ڪيو
سنڌي فلم: دهشت، فيصلو ضمير جو، دريا پار
اردو فلم: آنچل اور طوفان
پشتو فلم: آزاد، لاري، جدا جدا
ايڊريس: پڙانگ هائوس دراني نيو سعيد آباد ڊسٽرڪٽ مٽياري
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 0345-9993422
**

آغا رفيق

آغا رفيق
اصل نالو: آغا رفيق احمد خان
ادبي نالو: آغا رفيق
والد جو نالو: آغا محمد انور خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: بارڪزئي دراني
ڄم جي تاريخ: 23 آگسٽ 1949ع
تعليم: گريجوئيٽ اِن لا 1971ع پي ايڇ ڊي سنڌ يونيورسٽي
ڪرت: وڪيل، جج
رھائش: ڳڙھي ياسين ڪراچي
چيف جسٽس فيڊرل شريعت ڪورٽ 5 جون 2009ع کان 4 جون 2014ع
چيئرمين سنڌ پبلڪ سروس ڪميشن 9 جون 2014ع کان 15 جنوري 2015ع چيف اسڪائوٽ ڪمشني پاڪستان پاڪستان بوائز اسڪائوٽس ايسوسيئيشن، فيڊرل لا سيڪريٽري آف پاڪستان 9 مارچ 1908ع کان 5 جون 1909ع جسٽس هاءِ ڪورٽ آف سنڌ 14 ڊسمبر 1907ع کان 9 آڪٽوبر 1909ع
ايڊريس:
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر:
اي ميل:
**

آغا

آغا
اصل نالو: غضنفر علي
ادبي نالو: آغا
والد جو نالو: غلام مزمل
ذات: پٺاڻ
قبيلو: دراني
ڄم جي تاريخ: 23 ڊسمبر 1972ع
تعليم: ايم ايس سي ايگريڪلچر ايل ايل بي
ڪرت: وڪالت هاءِ ڪورٽ
رھائش: آغا منزل
لکڻ جي شروعات: 1990ع
ادبي استاد: ڊاڪٽر غلام نبي سڌايو
لکيل صنفون: شاعري، تنقيد، ڪالم
ڇپيل مواد: سنڌي اخبارن ۽ رسالن ۾
اڻ ڇپيل مواد: هڪ ڪتاب
ايڊريس: آغا منزل جي پي او محلا جيڪب آباد
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03337344556
اي ميل: ghazanpathan@gmail.com
**

آغا عمران

آغا عمران
اصل نالو: عمران الحق
ادبي نالو: آغا عمران
والد جو نالو: ڊاڪٽر بشير احمد شاد
ذات: پٺاڻ
قبيلو: مغل
ڄم جي تاريخ: 7 آگسٽ 1980ع
تعليم: ايم. اي (سنڌي ادب فرسٽ ڪلاس ٿرڊ پوزيشن)، ايم اي (سوشالاجي) ايل ايل ايم
ڪرت: جَجُ سنڌ جوڊيشري
رھائش: گھر نمبر 14 احسن-2 سچل ڪالوني لاڙڪاڻو
لکڻ جي شروعات: 1994ع کان
ادبي استاد: ڊاڪٽر بشير احمد شاد ۽ ڊاڪٽر احسان دانش
لکيل صنفون: نثر - ڪھاڻيون ۽ مضمون
ڇپيل مواد: تقريبن 25 ڪھاڻيون (15 ڪھاڻيون ٻاراڻو ادب) ۽ 20 کن مضمون
اڻ ڇپيل مواد: 2 ڪتابن جو مواد
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03322222584
اِي ميل: imranulhaqagha@gmail.com
**

اقبال ترين

اقبال ترين

اصل نالو: اقبال ترين
ادبي نالو: اقبال ترين
والد جو نالو:
ذات: پٺاڻ
قبيلو: ترين دراني
ڄم جي تاريخ: 3 جنوري 1950ع
تعليم: سنڌ يونيورسٽيءَ مان اليڪٽريڪل انجنيئرنگ ۾ گريجوئيشن بعد آمريڪا پڙهڻ لاءِ ويو، جتي هن هارورڊ يونيورسٽيءَ مان بزنس ائڊمنسٽريشن ۾ پوسٽ گريجوئيشن ڪئي ۽ ڪيليفورنيا ڪوسٽ يونيورسٽيءَ مان ايم. بي. اي ڪيائين. ان کانسواءِ ڪمپيوٽر پروگرامنگ ۽ ٽيليڪميونيڪيشن ۾ پڻ ڪورس ڪيائين.
ڪرت: اقبال ترين شاگرديءَ واري دور کان وٺي سياسي ۽ سماجي سرگرمين ۾ مصروف رهيو ۽ هڪ دور ۾“Sindh Monitor” جي ايڊيٽنگ به ڪيائين. ان کانسواءِ پاڪستان ٽيليويزن جي شروعاتي دور وارن ڊرامن ۾ ڪم ڪندي اداڪاريءَ ۾ پنهنجا جوهر ڏيکاري ڪيترائي پي. ٽي. وي جا ايوارڊ کنيائين. هن انساني حقن جي پرچار سان گڏ، قومي تحريڪن ۾ به ڀرپور حصو ورتو آهي ۽ جمهوري حقن لاءِ جاکوڙيندڙن جي حمايت ڪندو رهي ٿو. اقبال ترين، جيئي سنڌ اسٽوڊنٽس فيڊريشن جو باني ميمبر آهي. اقبال ترين آمريڪا ۾ رهندڙ سنڌين جي نمائنده تنظيم “سانا” (Sindhi Association of North America) جو صدر به رهي چڪو آهي، اڄڪلهه هو ورجينيا (آمريڪا) ۾ رهائش پذير آهي ۽ هن وقت اتي قائم ڪيل فورم “Forum for Justice & Democracy in Pakistan” جو صدر پڻ آهي.
رھائش: اصل شڪارپور، اڄڪلهه هو ورجينيا (آمريڪا) ۾ رهائش پذير آهي.
**

زمان دراني

زمان دراني
نالو: محمد زمان
ادبي نالو: جوهر- مشهور نالو زمان دراني
والد جو نالو: محمد نعيم خان دراني
ذات: پٺاڻ
قبيلو: بارڪزئي دراني پٺاڻ
ڄم جي تاريخ: 27 آڪٽوبر 1960
جنم جو هنڌ: گهوٽڪي
اعزاز/ ايوارڊ:
1. بيسٽ پرفارمنس ايوارڊ. اقوام متحده جي سيڪريٽري جنرل ڪوفي عنان جي هٿان مليو.
2. پوليس C C I ايوارڊ پوليس جو وڏي کان وڏو ايوارڊ مليو، جيڪو اٺ دفعا مختلف سالن ۾ مليو جيڪو هر دفعي آءِ جي سنڌ ڏنو. ڪنهن به ايترا دفعا اهو ايوارڊ ناهي کنيو.
3. PPM ايوارڊ ميڊل پوليس.
4. يو-اين-او-ڪمشنر UNDM، ايوارڊ ڏنو لائبيريا، ويسٽ آفريڪا.
5. ڪرائيم نيوز ايوارڊ آءِ جي سنڌ ڏنو.
6. آل پاڪستان گولڊ ايسوسيئيشن طرفان ايوارڊ مليو.
7. بين الاقوامي تنظيم ايڊس مهم جو ميمبر ان جو ايوارڊ
نوڪري پوليس ۾، ايس-ايڇ-او بعد ۾ ڊي ايس پي هن وقت رٽائيرڊ.
تعليم: ايم اي پوليٽيڪل سائنس. ايم اي- انگريزي ادب
ڇپيل مواد: جوهر معلومات، انٽرويو، اخبارن ۾ رسالن ۾ ۽ انٽرنيشنل رسالن ۾ انٽرويو ڇپيل آهن.
اڻ ڇپيل: شاعري، ڪتاب ياد رفتگان (اردو)، انگريزي
ترجمي سان Celiberaties who departed
ان کان علاوه، جنرل ناليج، ڊبيٽ، راڳ رنگ سان چاهه آهي.
رهائش: ڊفينس فيز VIII ڪراچي.
**

عباس پٺاڻ

عباس پٺاڻ
اصل نالو: غلام عباس
ادبي نالو: عباس پٺاڻ
والد جو نالو: غلام مصطفيٰ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: دراني
ڄم جي تاريخ: 03-03-1965
تعليم: بي اي
ڪرت: صحافت
رھائش: ڪراچي
لکڻ جي شروعات: 1992ع
ادبي استاد: بيدار جعفري
لکيل صنفون: ڪالم، خبرون
ڇپيل مواد: سنڌي اخبارون
ايڊريس: شاھنواز ڳوٺ پپري ڪراچي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03002995980
اي ميل: abaspathan786@gmajl.com
**

پير بخش پيرل پٺاڻ

پير بخش پيرل پٺاڻ

اصل نالو: پير بخش پٺاڻ
ادبي نالو: پير بخش پيرل پٺاڻ
والد جو نالو: محمد عالم خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: عبدالله خيل
ڄم جي تاريخ: 21 ڊسمبر 1954ع
تعليم: ايم اي اڪنامڪس ايم اي جرنلزم
ڪرت: سنڌي ادبي بورڊ ۽ تعليم کاتي مان رٽائر، والي بال کيڏڻ
رھائش: سنڌي پٺاڻ ڳوٺ حسين آباد حيدرآباد
لکڻ جي شروعات: 1980ع
ادبي استاد: در محمد پٺاڻ ۽ امر جليل کان متاثر
لکيل صنفون: شاعري، ڪالم، ترجما، ڪهاڻيون، تنقيدو، تبصرا، انٽرويو، شهيد هوش محمد شيدي ويلفيئر آرگنائيزيشن هلائڻ، آئي ڪيمپ لڳرائڻ، انڊس ڊولپمينٽ آرگنائيزيشن طرفان. هوشو پچار پرچو ڪڍڻ. پارس رسالي ۾ ڪم ڪرڻ.
ڇپيل مواد: ڪالم، شاعري، تنقيدي، جائزا وغيره
اڻ ڇپيل مواد: هڪ ڪتاب جيترو
ايڊريس: سنڌي پٺاڻ ڳوٺ گهر نمبر 39 حسين آباد حيدرآباد
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03332627391، 03468787899، 03043058577
اي ميل:
**

آغا سعيد

آغا سعيد

اصل نالو: آغا سعيد احمد
ادبي نالو: آغا سعيد
والد جو نالو: آغا مقبول احمد پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: مغل
ڄم جي تاريخ: 15 نومبر 1963ع
تعليم: ڊپلو ما آف ايسوسيئيشن انجنيئر ان اليڪٽريڪل ٽيڪنالاجي
ڪرت: گورنمينٽ ملازم
رھائش: شڪارپور / ڪراچي
لکڻ جي شروعات: 1979ع
ادبي استاد: سمورا اديب
لکيل صنفون: شاعري
ڳايل شاعري: استاد وحيد علي، رحمت علي ميرالي، ذوالفقار علي، ريڊيو پاڪستان حيدر آباد، پي ٽي وي، ڪمپوزر پي ٽي وي، حيدرآباد ريڊيو، ادبي سوشل پروگرامن ۾
ڇپيل مواد: مختلف سنڌي اخبارن، رسالن ۾ اردو شاعري ماھ نور ۾ ڇپي
اڻ ڇپيل مواد: هڪ ڪتاب
ايڊريس: ڪڙي نواب خان شڪارپور
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 0333719888
اي ميل: aghasaeed26@gmail.com
**

اجنبي افضل

اجنبي افضل
اصل نالو: آغا شير افضل خان
ادبي نالو: اجنبي افضل
والد جو نالو: آغا محمد يوسف خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: سدوزئي
ڄم جي تاريخ: 10 مئي 1960ع
تعليم: بي اي (آنرز)، ايم اي پولٽيڪل سائنس، يونيورسٽي آف ڪراچي
ادبي استاد: قاضي اختر مورائي، سائين جمال الدين مومن
لکيل مواد: سياسي سماجي جوڙجڪ تي تنقيدي جائزو ۽ تبصرا
لکڻ جي شروعات: 1977ع
ڇپيل مواد: سنڌي اخبارون سوشل ميڊيا وغيره
اڻ ڇپيل مواد: ٽي ڪتاب چوٿين سوانح عمري
ايڊريس: A1273 گلشن حديد فيز 11 بن قاسم ٽائون ملير ڪراچي
فون نمبر: 03069155471
واٽس ايپ نمبر: 0333-3783436
**

ساحل

ساحل
اصل نالو: رياض احمد
ادبي نالو: ساحل
والد جو نالو: حب الرحمان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: سردار خيل
ڄم جي تاريخ: 14 مئي 1982ع
تعليم: ايم اي اردو
رهائش: بدين اتفاق ڪالوني حيدرآباد روڊ بدين
لکڻ جي تاريخ: 2015ع
ادبي استاد: اشتياق احمد (جهنگ)
لکيل صنفون: ٻارن لاءِ مضمون
ڇپيل مواد: هفتيوار رسالو بچون ڪا اسلام
اي ميل: sahelriazkhan@gmail.com
واٽس ايپ نمبر: 0333-2529588
**

آغا عبدالنبي عليگ

آغا عبدالنبي عليگ
اصل نالو: آغا عبدالنبي
ادبي نالو: آغا عبدالنبي عليگ
والد جو نالو: آغا گل حسن خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: دراني
ڄم جي تاريخ: 16 مارچ 1903ع
تعليم: شروعات گمبٽ، ميٽرڪ خيرپور، بي اي آنرز علي ڳڙھ يونيورسٽي 1924ع
ڪرت: فارسي استاد، مختيارڪار، 1955ع ۾ روينيو سيڪريٽري، ڪمشنر، رٽائرمينٽ بعد لاهور گورنمينٽ جو صلاحڪار، صوبائي پبلڪ سروس ڪميشن جو ميمبر، ٿياسافيڪل سوسائٽي شڪارپور جو روح روان
رھائش: شڪارپور
لکڻ جي شروعات: 1915ع
ادبي استاد: آغا غلام نبي آغا صوفي جيڪو سندس وڏو ڀاءُ به هو
لکيل صنفون: شاعري، ڪهاڻي، ڊراما، راڳ
ڇپيل مواد: 10 ڪتاب
اڻ ڇپيل مواد: خاندان وٽ، سنڌي ادبي بورڊ
ايڊريس: شڪارپور
**

آغا وقار

آغا وقار
اصل نالو: وقار حسين دراني
ادبي نالو: آغا وقار
والد جو نالو: آغا ممتاز حسين دراني
ذات: پٺاڻ
قبيلو: دراني
ڄم جي تاريخ: 01 آڪٽوبر 1957ع
تعليم: ايم اي ايل ايل بي
ڪرت: پروفيسر
رھائش: دراني پاڙو ڳڙھي ياسين
لکڻ جي شروعات: 1981ع
ادبي استاد: آغا ممتاز دراني
لکيل صنفون: غزل، نظم، گيت
ڇپيل مواد: برک، پروڙ، لطيف ڊائجسٽ نمبر 7
اڻ ڇپيل مواد: گھر ۾ موجود
ايڊريس: آغا وقار دراني، دراني پاڙو ڳڙھي ياسين
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03022881166
اي ميل:
**

آغا انعام الله

آغا انعام الله
اصل نالو: آغا انعام الله
ادبي نالو: ساڳيو
والد جو نالو: آغا امان الله
ذات: پٺاڻ
قبيلو: غوڙه خيل بابڙ
ڄم جي تاريخ: 05 اپريل 1965ع
تعليم: ايم بي بي ايس، ايم ايس سي
ڪرت: ميڊيڪل ڊاڪٽر، پبلڪ هيلٿ اسپيشلسٽ
رهائش: ڪراچي، سلطان ڪوٽ، ضلع شڪارپور
لکڻ جي شروعات: 1978ع
ادبي استاد: ڪوبه نه، مرحوم علي احمد بروهي صاحب سان ڪچهريون
لکيل صنفون: ناوليٽ، شارٽ اسٽوري، آرٽيڪل
ڇپيل مواد: ذاتي بلاگ drkhaninamagha.blogspot.com
ايڊريس: بي اسٽريٽ 17، خيابانِ محافظ، ڊي ايڇ اي فيز 6 ڪراچي 1/116
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03366871949
اي ميل: drkhaninamagha@gmail.com
**

حق

حق
اصل نالو: آغا حق نواز
ادبي نالو: حق
والد جو نالو: شاهنواز
ذات: پٺاڻ
قبيلو: دراني
ڄم جي تاريخ: 20 جُون 1969ع
تعليم: پي ايڇ ڊي
ڪرت: تعليمي انتظام سنڀالڻ
رھائش: شڪارپور
لکڻ جي شروعات: 1997ع
ادبي استاد: شمس الدين عظيمي
لکيل صنفون: ترجمو، مضمون، رسرچ ڪالم
ڇپيل مواد: ترجمو لوح و قلم از خواجه شمس الدين عظيمي
اڻ ڇپيل: مواد هڪ ڪتاب
ايڊريس: ڪڙي عطا محمد شڪارپور
موجوده: A-408 شميل ڪامپليڪس فيز 2 موسميات ڪراچي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03312708687
اِي ميل: mhshikarpur@gmail.com
**

عبدالجبار ”جوش“

عبدالجبار ”جوش“
اصل نالو: عبدالجبار
ادبي نالو: عبدالجبار ”جوش“
والد جو نالو: شفيع محمد
ذات: سنڌي پٺاڻ
قبيلو: دراني
ڄم جي تاريخ: 21 اپريل 1968ع
تعليم: مئٽرڪ (پي ٽي سي)
ڪرت: پرائمري استاد
رھائش: مٺياڻي ٽائون
لکڻ جي شروعات: سال 1986ع
ادبي استاد: سائين الھنواز “رڪڻائي”
لکيل صنفون: غزل ۽ نظم ٻين ڪيترين ئي صنفن تي طبع آزمائي.
ڇپيل مواد: تاساريون آسون (شاعري)، گلن سرھاڻ آندي آ (گڏيل شعري مجموعو)، لفظن جي سوجھري ۾ (گڏيل شعري مجموعو)
اڻ ڇپيل مواد: ٻن ڪتابن جيترو
ائڊريس: عبدالجبار “جوش” پٺاڻ ٽپال گھر مٺياڻي تعلقه ضلع نوشھروفيروز
واٽس ايپ نمبر: 03083246351
**

منظور علي پٺاڻ مٺياڻوي

منظور علي پٺاڻ مٺياڻوي
ادبي نالو: منظور علي پٺاڻ مٺياڻوي
والد جو نالو: احمد نواز
ذات: پٺاڻ
قبيلو: پٺاڻ
ڄم جي تاريخ: 18 نومبر 1958ع
تعليم: بي اي، بي ايڊ
ڪرت: سرڪاري ملازم
رھائش: مٺياڻي ضلع نوشهروفيروز
لکڻ جي شروعات: 1987ع
ادبي استاد: ڪوبه نه
لکيل صنفون ۽ ڇپيل: گرامر ڪمپوزيشن ۾ لکيل پنج ڪتاب، ايڊيٽر پريڪٽيڪل جنرل
سنڌي اردو بلوچي
سنڌي گرامر ويا ڪرڻي
ليٽس لرن
ٽينس وٿ انگلش سنڌي رولس
انٽر نيشنل انگلش لينگيوئج بوڪ ان سنڌي
فزڪس پريڪٽيڪل جنرل ميٽرڪ
ڪيميسٽري پريڪٽيڪل جنرل ميٽرڪ
بائيالاجي پريڪٽيڪل جنرل نائين ڪلاس، مختلف ميگزين ۾ اخبارن ۾
پنج سالا انگريزي بي اي پارٽ ون ۽ ٽو
چندن
اڻ ڇپيل مواد: ورلڊ آف ورب
ايڊريس: فليٽ نمبر 12، ٿرڊ فلور ڀٽائي لگزري اپارٽمينٽ نزد عاصم ڪلينڪ مين روڊ عاصم آباد حيدر آباد
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03113027531
اي ميل: manzoorpathanmithyani@gmail.com
**

عبدالحڪيم پٺاڻ

عبدالحڪيم پٺاڻ

اصل نالو: عبدالحڪيم پٺاڻ
ادبي نالو: ساڳيو
والد جو نالو: حاجي محمد پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: عبدالله خيلي
ڄم جي تاريخ: 15 جون 1956ع
تعليم: ايم اي عربي ۽ اسلاميات
ڪرت: سنڌ ٽيڪسٽ بوڪ بورڊ ڄامشورو ۾ عربي ۽ اسلاميات جو سبجيڪٽ اسپيشلسٽ، پڙھڻ، پڙھائڻ مدرسي حيدرآباد
رھائش: حيدرآباد، اصل گهوٽڪي
لکڻ جي شروعات: 1985ع
ادبي استاد: محمد اسماعيل پٺاڻ
لکيل صنفون: ريسرچ، مقالا
ڇپيل مواد: 1. سنڌي پٺاڻ
اڻ ڇپيل مواد: الڪوراللطيف في حيات مولا عبداللطيف عربي ۾ لکيل ڪتاب ڇپائي هيٺ
ايڊريس: حيدرآباد مدرسو، اصل گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 0303-7540004
**

محمد اسماعيل پٺاڻ

محمد اسماعيل پٺاڻ
اصل نالو: محمد اسماعيل پٺاڻ
ادبي نالو: ساڳيو
والد جو نالو: حاجي محمد پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: عبدالله خيلي
ڄم جي تاريخ: 1954ع
تعليم: ايم اي سنڌي
ڪرت: پڙھڻ، انگريزي ٽيوشن پڙھائڻ
رھائش: سکر، اصل گهوٽڪي
لکڻ جي شروعات: 1990ع
ادبي استاد: ذاتي مطالعو
لکيل صنفون: ريسرچ، مقالا
ڇپيل مواد: 1. ترجمو سنڌ جي تاريخ از سليمان ندوي، 2. سنڌي پٺاڻ
اڻ ڇپيل مواد: 1. الڪوراللطيف في حيات مولا عبداللطيف عربي ۾ لکيل ڪتاب ڇپائي هيٺ
2. براهوي زبان جو گرامر
ايڊريس: سکر، اصل گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 0335-3204199
**

جنيد پٺاڻ

جنيد پٺاڻ
اصل نالو: انجنيئر آغا جنيد احمد پٺاڻ
ادبي نالو: جنيد پٺاڻ
والد جو نالو: الطاف احمد
ذات: پٺاڻ
قبيلو: پاليزئي
ڄم جي تاريخ: 07 جنوري 1987ع
تعليم: بي اي سافٽ ويئر، ايم اي انگلش، ايل ايل بي
ڪرت: جي ايس ٽي استاد
رھائش: سلطان ڪوٽ
لکڻ جي شروعات: 2001ع
ادبي استاد: آغا در محمد پٺاڻ
لکيل صنفون: شاعري، مضمون
ڇپيل مواد: سووينيئر مهراڻ يونيورسٽي ڄامشورو، نئين لاٽ 4 ۽ 5 ڪڙي
اڻ ڇپيل مواد: شاعري
ايڊريس: سلطان ڪوٽ ضلعو شڪارپور
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03337271586
اي ميل junaid.pathan.sultankot@gmail.com
**

شڪيل ”جان“ پٺاڻ

شڪيل ”جان“ پٺاڻ
اصل نالو: شڪيل احمد پٺاڻ
ادبي نالو: شڪيل ”جان“ پٺاڻ
والد جو نالو: سڪندرعلي خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: علي زئي
ڄم جي تاريخ: 9 جُون 1978
تعليم: ايم اي -بي ايس سي (آنرس)
ڪرت: واپڊا کاتي ۾ ملازم
رھائش: شڪارپور
لکڻ جي شروعات: 1998ع
ادبي استاد: نذير احمد ”نذير“ ڊيھو
لکيل صنفون: شاعري
ڇپيل مواد: سنڌ جي مختلف رسالن ۾
اڻ ڇپيل مواد: موجود
ايڊريس: شڪارپور
رابطي لاءِ واٽس ايپ: 0300-377706
اي ميل: ahmed.shakeelkhan80@gmail.com
**

قمر

قمر
اصل نالو: فقير قمرالدين پٺاڻ
ادبي نالو: قمر
والد جو نالو: علي بخش پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: دراني
ڄم جي تاريخ: 1952ع
تعليم: پنج درجا
ڪرت: پيش امام، لوهار، شاعر
رھائش: همائو ڳوٺ تعلقو ڪنڊيارو
لکڻ جي شروعات: 1964ع
ادبي استاد: محمد ابراهيم سولنگي
لکيل صنفون: نعت، سگهڙائپ، شاعري
ڇپيل مواد: نه
اڻ ڇپيل مواد: هڪ ڪتاب
ايڊريس: ڪريم شاهه ڪالوني ڪنڊيارو
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 0312-3546318
**

الهورايو

الهورايو
اصل نالو: الهورايو
ادبي نالو:
والد جو نالو: غلام قادر
ذات: پٺاڻ
قبيلو: ڪاڪڙ
ڄم جي تاريخ: 31 مارچ 1967ع
تعليم: انٽرميڊيٽ
ڪرت: استاد
رھائش: مانجهي پور
لکڻ جي شروعات:
ادبي استاد: عاشق بلوچ
لکيل صنفون: نعت، گيت، غزل
ڇپيل مواد: ڪوبه نه
اڻ ڇپيل مواد: هڪ ڪتاب جيڪو ڇپجي پيو
ايڊريس: پوسٽ آفيس مانجهي پور ضلع صحبت پور بلوچستان
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03490640392
اي ميل:
**

انجنيئر وقار احمد

انجنيئر وقار احمد
اصل نالو: وقار احمد يوسفزئي
ادبي نالو: انجنيئر وقار احمد
والد جو نالو: واحد بخش خان (ممتاز قزلباش جو پي اي هيو)
ڏاڏو عبدالحڪيم خان 1920ع ۾ برٽس آرمي ۾ هو، قزلباش جي سي ايم سان گڏ آيو.
ذات: پٺاڻ
قبيلو: يوسفزئي ڊلضاق قبيلو
ڄم جي تاريخ: 16 جنوري 1971ع
تعليم: گورنمينٽ ڪاليج آف ٽيڪنالاجي مان D.A.E مڪينيڪل، شاهه عبداللطيف يونيورسٽي مان بيٽيڪ ۽ ايم اي 1993ع ڪميشن ڪئي. پوليس کاتي ۾ اسٽينو گرافر رهيو. هر ضلعي جي ايس ايس پي سان اسٽاف آفيسر رهيو آھيان، ڊي آءِ جي ۽ آءِ جي سان
ڪرت: انجنيئر، پوليس آفيسر
ٽيڪنيڪل ريسرچ
دنيا جي عظيم ۽ جديد ايجادات
1. ڪارن آن واٽر انسٽيڊ آف فاسل فيوز جنهن جي ذريعي گاڏي پيٽرول بدران پاڻيءَ تي هلنديون
2. پرپي چوئل موشن مشين جيڪا فري اليڪٽرسٽي جنريٽنگ جنريٽر جيڪو فري اليڪٽرڪسٽي تيار ڪندو آهي. قدير خان هن ايجاد جي حمايت ڪئي فري اليڪٽرڪسٽي پوري پاڪستان کي ڏيڻ جو اعلان ڇهن مهينن ۾ پر افسوس ان لاءِ ڪنهن به حڪومت تعاون نه ڪيو پر ابتو ڪيس داخل ڪيا ويا. ثمر مبارڪ پاڪستان سئنٽيسٽ مخالفت ڪئي هنن ايجادن جي. واٽر ڪٽ سبب 2011ع کان 2014ع ٽي سال ڊسمس ڪيو ويو جنهن بعد ڪورٽ بحال ڪيو.
ايڊريس: ڊسٽرڪٽ سوابي ڊويزن مردان ڳوٺ ٽوبي
موجوده ايڊريس: محلا ڏٻر خيرپور ميرس
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 0300-0865776
**

آغا ثناءُ الله

آغا ثناءُ الله
اصل نالو: آغا ثناءُ الله پٺاڻ
ادبي نالو: آغا ثناءُ الله
والد جو نالو: آغا غلام مرتضيٰ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: بابڙ
ڄم جي تاريخ: 24 ڊسمبر 1956ع
تعليم: ايم اي اڪنامڪس
ڪرت: زمينداري
رھائش: سلطان ڪوٽ، حيدرآباد
ڳائڻ جي شروعات: 1966ع
راڳداري جو استاد: احمد بخش بدوي
ڳايل البم: ٻه عدد
نئون البم: اچي پيو
سال 2002ع ۾ سوشل ورلڊ فورم طرفان بمبئي انڊيا ۾ پرفارم ڪيم
ريڊيو پاڪستان حيدرآباد تي 1985ع کان هن وقت تائين سلهاڙيل آھيان.
سنڌي چينلن تي ڳائي چڪو آھيان.
بيسٽ سنگر ايوارڊ ڪي ٽي اين ڏنو.
پي ٽي وي، ڪي ٽي اين، مھراڻ، سنڌ ٽي وي، آواز ٽي وي، ڌرتي ٽي وي تي ڳائي چڪو آھيان
سڀ کان پهريان نثار بزميءَ جي ڪلام سان حيدرآباد ريڊيو تي ڳايو
نوجوان شاعر حسن درس کي سڀ کان پهريان مون ڳايو. شيخ اياز، امداد حسيني، تنوير عباسي، ادل سومرو، رخسانه پريت چنڙ، روبينه ابڙو، منظر حيات، عبدالڪريم پلي، وفا پلي ۽ ٻين کي ڳائي چڪو آھيان. ڪمپوزيشن سڄي منهنجي پنهنجي ٿيل هوندي آھي.
ايڊريس: هائوس نمبر پي 138 حيدر بخش جتوئي چوڪ نارٿ قاسم آباد فيز 2 حيدرآباد سنڌ
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03332721967
**

آغا ممتاز

آغا ممتاز
اصل نالو: مرحوم آغا ممتاز حسين دراني
ادبي نالو: آغا ممتاز
والد جو نالو: آغا محمد اعظم خان عاليجان
ذات: آغا محمد اعظم خان
قبيلو: دراني پٺاڻ
ڄم جي تاريخ: 12 سيپٽمبر 1924ع
تعليم: بي اي عليڳڙهه
ڪرت: زميندار
رھائش: دراني محلا ڳڙھي ياسين
لکڻ جي شروعات: 1944ع
ادبي استاد: کيئلداس فاني
لکيل صنفون: مضمون شاعري
ڇپيل مواد: ميراث ڪتاب
اڻ ڇپيل مواد: سھيڙيل
ايڊريس: دراني محلا ڳڙھي ياسين
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03022881166
اي ميل:
**

آغا ظفر

آغا ظفر

اصل نالو: ظفر خان آغا
ادبي نالو: آغا ظفر
والد جو نالو: مرحوم ڊاڪٽر محمد عظيم خان آغا
ذات: پٺاڻ
قبيلو: دراني
ڄم جي تاريخ: پهرين اپريل 1966ع
تعليم: بي اي آنرزـ ايم اي (آءِ آر)
ڪرت: ڪاروباري
رھائش: حيدرآباد
لکڻ جي شروعات: 2000ع
ادبي استاد:
لکيل صنفون: شاعري، ڪھاڻي، ناول، ڊراما، ٽي وي تي نشر ٿيل ڊراما، آرٽسٽ، ڪمپوزر، اسٽيج آرٽسٽ، اداڪار، سداڪار، اسٽيج سيڪريٽري، صحافي، ايڊيٽر، ڪتابن جا مھاڳ
ڇپيل مواد: ڊرامو تاريخ ۽ هيئت
اڻ ڇپيل مواد: چار ڪتاب
ايڊريس: حيدرآباد
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 0300-3249004
اي ميل:
**

خالد حسين

خالد حسين
اصل نالو: خالد حسين
ادبي نالو: قمر
والد جو نالو: معزالدين خان پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: ترين
ڄم جي تاريخ:
تعليم: ميٽرڪ
ڄم جي تاريخ: 15 جنوري 1965ع
ڪرت: زمينداري
رھائش: پراڻا زرخيل
لکڻ جي شروعات: 1996ع
ادبي استاد: آغا نور محمد پٺاڻ
لکيل صنفون: شاعري، ڪهاڻي، تاثراتي ورڪ
ڇپيل مواد: ڪوبه نه
اڻ ڇپيل مواد: ٽي ڪتاب
ايڊريس: پوسٽ آفيس سلطان ڪوٽ ڳوٺ پراڻو زرخيل ضلع شڪارپور
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03003822697
**

جمن دنڌي

جمن دنڌي
اصل نالو: محمد جمن سنڌي پٺاڻ
ادبي نالو: جمن دنڌي
والد جو نالو: محمد بچل
ذات: پٺاڻ
قبيلو: پڙانگ
ڄم جي تاريخ: 1960ع
تعليم: انٽرميڊيٽ
ڪرت: زمينداري
رھائش: سجاول وليج جمن سنڌي
لکڻ جي شروعات: 1972ع
ادبي استاد: طالب الموليٰ
لکيل صنفون: قومي شاعري
شاعري ڳائيندڙ: انور وسطڙو، سجاد يوسف، الله ڏنو خاصخيلي، الله ڏنو جوڻيجو، بادل راهي، ٻيجل سنڌي، غلام نبي وارثي، شازيه تبسم، تاج مستاني، راجا امير حمزه وغيره
ڇپيل مواد: ڪوبه نه
اڻ ڇپيل مواد: ٻه عدد ڪتاب
ايڊريس: جمن سنڌي پوسٽ آفيس سجاول ضلع سجاول
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03103000775
**

نورالدين پٺاڻ

نورالدين پٺاڻ
اصل نالو: نورالدين پٺاڻ
ادبي نالو: نورل نماڻو
والد جو نالو: علي بخش
ذات: پٺاڻ
قبيلو: پٺاڻ
ڄم جي تاريخ: 01 جنوري 1959ع
تعليم: 5 درجا
ڪرت: لوهر
رھائش: همائو لڳ شهمير ديرو
لکڻ جي شروعات: 10 سالن جي عمر کان
ادبي استاد: محمد عيسيٰ نانگراج
لکيل صنفون: غزل، گيت، وائي، نظم، ڪهاڻي، سگهڙائپ
ڇپيل مواد: ڪوبه نه
اڻ ڇپيل مواد: 2، 3 ڪتاب
ايڊريس: ڳوٺ همائو لڳ شهمير ديرو ديھ شهمير ديرو پوسٽ آفيس محبت ديرو تعلقو ڪنڊيارو ضلعو نوشهروفيروز
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03000864143
اي ميل: zameermughal1431@gmail.com
**

محمد مٺل

محمد مٺل

اصل نالو: عبدالرحمٰن
ادبي نالو: محمد مٺل
والد جو نالو: شفيع محمّد پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: دراني
ڄم جي تاريخ: 25 جنوري 1965ع
تعليم: ميٽرڪ
ڪرت: لوھر
رھائش: مٺياڻي
لکڻ جي شروعات: 1984ع
ادبي استاد: نورالدين پٺاڻ
لکيل صنفون: ڏور، ڳجهارت، پھاڪو، عشق، مجاز، نصيحتي پھاڪو، زمانو سينگار سينگار صدارتي سينگار حمد حضرت علي رضه صحابه جو شان
ڇپيل مواد: ناھي
اڻ ڇپيل مواد: کتابي مواد
ايڊريس: مٺياڻي ڊسٽرڪٽ نوشهرو فيروز
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03082755771
اي ميل: zuhaibrehman,,@gmail.com
**

خانه بدوش

خانه بدوش
اصل نالو: ضمير احمد مغل
ادبي نالو: خانه بدوش
والد جو نالو: محمد عالم
ذات: مغل
قبيلو: پٺاڻ
ڄم جي تاريخ: 15 جُون 1993ع
تعليم: ايم اي اڪنامڪس
ڪرت: لوهر
رھائش: ڪنڊيارو
لکڻ جي شروعات: 2012ع
ادبي استاد: استاد نورالدين پٺاڻ
لکيل صنفون: غزل نثري نظم گيت وائي
ڇپيل مواد: ڪافي سارو مئگزين احساس پبلشر ۾
اڻ ڇپيل مواد: مڪمل ڪتاب
ايڊريس: ڪريم شاھ ڪالوني ڪنڊيارو
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03000864143
اِي ميل: zameermughal1431@gmail.com
**

علي منصور

علي منصور
اصل نالو: علي بخش
ادبي نالو: علي منصور
والد جو نالو: عبدالغني خان
ذات: پٺاڻ (سنڌي)
قبيلو: دراني
ڄم جي تاريخ: 14 جنوري 1983ع
تعليم: مئٽرڪ
ڪرت: مزدور
رھائش: گھوٽڪي شھر
لکڻ جي شروعات: 2008ع کان
ادبي استاد: سڀئي سينئر شاعر
لکيل صنفون: غزل، نظم، وائي، بيت.
ڇپيل مواد: ھڪ ڪتاب “مان تنھنجو لباس آھيان”
اڻ ڇپيل مواد: ٻن ڪتابن جيترو
ايڊريس: ڳوٺ الھوسايو خان پٺاڻ، ديھ ستابو ڀيو، ضلع گھوٽڪي.
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 00966551473199
اِي ميل: alibuxmansoor786@gmail.com
**

احسان سنڌي

احسان سنڌي
اصل نالو: احسان خان پٺاڻ
ادبي نالو: احسان سنڌي
والد جو نالو: آغا خدا بخش خان پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: عبداالله خيل
ڄم جي تاريخ: 05 جنوري 1989ع
تعليم: گريجوئيٽ
ڪرت: اسڪرپٽ ايڊيٽر مهراڻ ٽي وي نيوز
رهائش: پٺاڻ ڳوٺ حسين آباد حيدرآباد
لکڻ جي شروعات: 2008ع
ادبي استاد: امر جليل، نثار کوکر، مجيب ناريجو، فرخ هڪڙو
ڇپيل مواد: اخبارن ۾ ڏنل کوڙ سارا آرٽيڪل
اي ميل: ahsansindhi0@gmail.com
ahsansindhi88@gmail.com
واٽس ايپ نمبر: 03113086625
**

ظھور خان

ظھور خان
اصل نالو: ظھور احمد خان
راند جو نالو: ظھور خان
والد جو نالو: محمد موسيٰ خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: پڙانگ
ڄم جي تاريخ: 01 مارچ 1983ع
تعليم: گريجوئيٽ
ڪرت: پرائيوٽ ملازم
رھائش: گهوٽڪي
ورزش جي شروعات: 1993ع
ورزش ۾ استاد: اسدالله پهلوان
ڪرت: ورزش، ويٽ ليفٽينگ
کنيل ايوارڊ: پاڪستان سيڪنڊ ۽ ٿرڊ سنڌ گولڊ
ايڊريس: محلا ٽنڊو شھباز خان پٺاڻ گهوٽڪي تعلقه ضلع گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03013836751
**

جمشيد پٺاڻ

جمشيد پٺاڻ
اصل نالو: جمشيد پٺاڻ
ادبي نالو: ساڳيو
والد جو نالو: پروفيسر مشتاق پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: دراني
ڄم جي تاريخ: 01 جنوري 1999ع
تعليم: بيچلرز
ڪرت:
رهائش: ڪراچي
لکڻ جي شروعات: 2017ع
ادبي استاد: سائين مشتاق پٺاڻ
لکيل صنفون:
ڇپيل مواد: وقت جي تاريخ (ڪاوش اخبار ۾ مضمون)
اڻ ڇپيل مواد: ماضي ميڊيا (يوٽيوب چينل)
ايڊريس: گلشن حديد فيز 2، ڪراچي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03363067569
اي ميل: jamshedagha12@gmail.com
**

طاھر پٺاڻ

طاھر پٺاڻ
اصل نالو: محمد طاهر پٺاڻ
ادبي نالو: طاھر پٺاڻ
والد جو نالو: محمد ايوب پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: عبدالله خيل
ڄم جي تاريخ: 31 ڊسمبر 1982ع
تعليم: مئٽرڪ
ڪرت: ڪجھ به نه
رھائش: گھوٽڪي
لکڻ جي شروعات: 2018ع
ادبي استاد: ڪوبه نه
لکيل صنفون: ڪھاڻيون
ڇپيل مواد: ڪھاڻيون
اڻ ڇپيل مواد: ڪھاڻيون
ايڊريس: محلا ٽنڊو شھباز خان، تعلقه ۽ ضلع گھوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03033738231
اي ميل: aghatahir55@gmail.com
**

آغا آفتاب

آغا آفتاب

اصل نالو: آفتاب جاويد
ادبي نالو: آغا آفتاب
والد جو نالو: لعل بخش
ذات: پٺاڻ
قبيلو: صدوزئي
ڄم جي تاريخ: 05 جنوري 1986ع
تعليم: گريجوئيٽس زرعي يونيورسٽي
ڪرت:
رھائش: اوٻاوڙو ضلعي گهوٽڪي
لکڻ جي شروعات: 2001ع
ادبي استاد: استاد بخاري
لکيل صنفون: 30
ڇپيل مواد:
اڻ ڇپيل مواد: هڪ ڪهاڻي 30 شعر
ايڊريس: خانپور محلا اٻاوڙو تعلقو اوٻاوڙو ضلع گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03000999714
اِي ميل: jawep242@gmail.co
**

ڪامريڊ لالا رضا محمد دراني

ڪامريڊ لالا رضا محمد دراني
رضا محمد دراني
ڪامريڊ لالا رضا محمد دراني
لالا شاھ محمددراني
ذات دراني پٺاڻ
15/9/1962 خير پور شھر
شاھ عبداللطيف يونيورسٽي جي ھڪ گريڊ کان 16 گريڊ جي ملازمن جي سياست ۾ ڇهھ دفعا اليڪشـن کٽي جنرل سيڪريٽري منتخب ٿيس ۽ اھو اعزاز مون کان علاوه ٻيو ڪنهن کي به ن آهي ٽي دفعا سنڌ جي 22 يونيورسٽين جو چيئرمين ٿيس ۽ اھو اعزاز به مون کان علاوه ٻيو ڪنهن کي به نه آهي.
لطيف يونيورسٽي جي سياست مون 2002 کان ڪئي ۽ مون کي يونيورسٽي جي سياست جو ڪو به شوڪ نه ھيو پر ان وقت جي وي سي عبدالرحيم ملڪ ڪنھن غلط فھمي جي بنياد تي پھريان مون کي 14 ٻين ملازمن کي سسپينڊ ۽ پوءِ مون سميت چئن ٻين ملازمن کي ٽرمينيٽ ڪيو ۽ الزام اھو ھنيو ته مان ٻڌو آهي ته اوھان مون کي گاريون ڏنيون آهن ۽ اسان تي يونيورسٽي اچڻ تي پابندي لڳل ھئي ۽ اسان ست مھينا. ٽرمينيٽ رھيا سي ۽ پوءِ اسان کي سينڊيڪيٽ بحال ڪيو ۽ ان بعد مان سياست ڪئي.
مان 15/12/1988 تي لطيف يونيورسثي ۾ ڪلارڪ طور ڀرٿي ٿيس ۽ 15/9/1922 تي 17گريڊ ۾ آسسٽنٽ ڪنٽرولر جي پوسٽ تي رٽائرڊ ٿيس
مان يونيورسٽين تي ڪيترا ڪالم ۽ ملازمن سان ٿيندڙ نا انصافين تي لکيو پر ان جو ڪو به ڪتاب وغيره جي شڪل نه ڏئي سگھيس.
ملازمن جي حقن لاءِ ھلايل جدوجهد دوران وڏيون وڏيون آفرون مليون پر مان ڪڏهن به نه ورتيون ۽ مان جڏهن پھريون دفعو اليڪشن کٽي ان جي ٽن مھينن بعد 2003 تي ان وقت جي وزيراعليٰ علي محمد خان مھر منھنجي ماسات لعل شاھ بخاري جي سفارش تي 17 گريڊ جو آرڊر ان وقت جي وي سي عبدالرحيم ملڪ مون کي گھرائي ڏنو پر مان وٺڻ کان انڪار ڪيو صرف ان لاءِ ته ملازم چوندا ته اھو آرڊر لالي ملازمن جو سودو ڪري ورتو آھي ۽ ان لاءِ مان نه ورتو ان وقت جڏهن مان اھو آرڊر نه ورتو ته اتي ھن وقت جو رجسٽرار مريد حسين ابوپوٽو موجود ھيو جيڪو ان وقت 15 گريڊ ۾ اسٽينو گرافر ھيو ۽ اھو ھن وقت 20 گريڊ ۾ آهي ته منهنجو ھن وقت ڪھڙو گريڊ ھجي ھا.
واٽس نمبر
03007066996
**

لالا نواز علي خان پٺاڻ

لالا نواز علي خان پٺاڻ
نواز علي خان
مشهور لالا نواز علي خان پٺاڻ
ولد شاهنواز خان
دراني پٺاڻ
ڄم 1910، وفات 1950
سنڌ جو پهريون نمبر ملهه ڪيترائي ملهه سندس اوطاق تي ملهه سکندا رهيا. جن جي مانيءَ جو کير مکڻ جو بندوبست هو پاڻ ڪندو هيو. گهر ۾ ٻه تنور هوندا هيا. پاڙي محله بچل شاهه جون عورتون ۽ نياڻيون انهن تنورن تي ملهن جون مانيون ۽ ڀاڄيون پچائينديون هيون. ڪڏهن ڪڏهن سٺ پلا به ملهن لاءِ پچايا ويندا آهن. ڪيترائي ملهه هن جي آکاڙي ۾ ملهه سکيا. سڀ کان وڏو نالو شير سنڌ شير ميربحر جو آهي. جنهن پوري سنڌ ۽ پاڪستان ۾ نالو ڪمايو. لالا نواز علي خان ملهه جي اوطاق ڪوٽ ڏيجي لڳ ڳوٺ مٺڙي مشين جا مشهور جت برادري جو وڏيرو بهادر ۽ ان جا پونيئر سنڀاليندا هيا ۽ اندر گهر جي سنڀال ان جي ڌيءُ نالي امان لالان سنڀاليندي هئي. انهن جتن جي سمورين عورتن لالا نواز علي جي پٽ مظهر علي خان دراني ۽ ان جي پوٽن لالا نواز علي عرف واجد دراني ۽ ٻئي ڀاءُ احمد علي عرف امجد دراني کي هٿن ۾ پاليون ۽ انهن کي پنهنو کير پيئاري ماءُ جو دَرجو ماڻيو، تقريبن پورو ڳوٺ سان اڄ سميت ساڳيو تعلق رهندو پيو اچي. وفات بعد لالا نواز علي خان دراني پنهنجي گهرن اڳيان قبرستان محله بچل شاهه ۾ دفن ٿيا. هن پوري زندگي شهر پنج گوله خيرپوري ۾ شمس هوٽل جو مالڪ به رهيو. جتي هن وقت شمس مسجد ٺهيل آهي.
**

شاھ محمد دراني

شاھ محمد دراني
شاھ محمد دراني
ولد حسن علي دراني
1924 ۾ پنهنجي پڦي جي گهر احمد پور شرقيا جي سرور شاھ محلي ۾ پيدا ٿيو .
وفات ۔ 5 جنوري 2007
جتي ھن ابتتاءي تعليم ب اتي حاصل ڪئي جتي ان دور جا اٺ درجا اتي پاس ڪيا ۽ جيئن ته ان دور ۾ وڌيڪ تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ بمبي وغيره وڃڻو پوندو ھيو ان لاءِ انهن جي والده انهن کي ٻاھر وڃڻ جي اجازت نه ڏني لالا شاهه محمد دراني جن جو پڦڙ تاج محمد خان دراني جو تعلق ھڪ ديندار گهراڻي سان ھيو جنهن ڪري انهن کي ديني تعليم به ان گهر مان ملي ان ڪري ھو نماز روزي جا پابند رھيا. اٺ درجا پاس ڪرڻ بعد پنهنجي اباڻي گهر خيرپور شھر موٽي آيا ۽ ھن کي ڪجھه وقت کان پوءِ فوج ۾ نوڪري ڪرڻ جو خيال آيو ۽ پنهنجي والده جي منع ڪرڻ جي فوج ۾ شموليت اختيار ڪئي فوج ۾ سال ڏيڊ رھڻ بعد اتان ڀڃي واپس خيرپور موٽي آيا ۽ ڪجهه وقت کان پوءِ فوجي انهن کي گرفتار ڪرڻ جي لاءِ گهر پھتا ۽ پوءِ لالا شاھ محمد انهن سان مليو ۽ ھڪ ھڪ سان ھٿ ملائيندي آخري سپاهي سان ھٿ ملائي انھن کان ڀڄي وڃڻ ۾ ڪامياب ٿيا ۽ وري فوجين کي ھٿ نه آيو ۽ وري فوجي به نه آيا .
ان بعد انھن کي پوليس ۾ وڃڻ جو شوق ٿيو ۽ ان ۾ جمعدار ٿيا اتي به سدائين صوبيدار سان غريبن کان رشوت وٺڻ تي روز جيھڙو ھوندو ھيو ۽ اتي پوليس ۾ ڊيوٽي دوران پنهنجي ماني پاڻ پچائي کائيندو ھيو ۽ آخر پوليس جي نوڪري کي به الوداع ڪري پنهنجي چاچي نواز علي دراني جي ھوٽل جيڪو پنج گولا چوڪ خيرپور ۾ ھوندو ھيو ان سان گڏ ھوٽل سنڀاليو جتي ھوٽل تي سياست جي شروعات ڪيائون جتي انهن جي ملاقاتون ڪامريڊن سان ٿيون جتي علي مطاھر جعفري جيڪو ھاءِ ڪورٽ جي جسٽس علي اسلم جعفري جو والد ھيو جيڪي پاڻ به سٺا وڪيل ھيا ۽ باقر شاهه جيڪي شاڪر شاهه جا والد ھيا ۽ پيشي جي لحاظ کان وڪيل ھيا ۽ عبدلرزاق سومرو جن به وڪيل ھيا ۽ ان دور جا ٻيا به ھيا ان بعد لالا شاهه محمد ھوٽل ڇڏي عبدالرزاق سومرو جا منشي ٿيا ۽ اتان سياست جي شروعات ڪيائون ۽ ان سان گڏ لالا جن پنهنجي جواني ۾ ڪبڊي ۽ فٽبال جا سٺا پليئر به ھيا لالا جن پنهنجي زندگي ۾ تقريبن پنجاهه دفعا جيل ياترا ڪئي ۽ اتي جيل ۾ به ويھي جيل اندر قيدين سان ٿيندڙ ناانصافين خلاف آواز اٿاريندا رھندا ھيا جنهن ڪري اڪثر جيل سپرنٽنڊ جيل ۾ وٺڻ لاءِ تيار نه ھوندا ھيا ھڪ دفعي ان وقت جي شاگرد اڳواڻ امر لعل ڊاڪٽر گھنشام پرڪاش جيڪو به ھن وقت انڊيا ۾ آهي ڪنھن شھر ميٽنگ تي ويا انهن جو انچارج لالا جن ھيا اتي سڀني دال سبزي کاڌي پر امر لعل مرغي کاڌي جنهن تي لالا جن ان کي چيو اسان سڀني دال سبزي کاڌي آهي اسان تنھنجا به آهي پئسا ڀريندا سي باقي مرغي جا پئسا پاڻ ڀر ۽ اھا امر لعل کان ڀرايا.
ان دور ۾ جڏهن سويت يونين ھڪ ملڪ ھيو بعد ۾ ان مان ٻارنھن ملڪ ٺھيا ان وقت ڪامريڊن جو ھڪ وفد سويت يونين جي دعوت تي ويو اتي ھي ٽي مھينا انھن جا مھمان ھيا ۽ انهن کي پورو سويت گھمايو ويو.
اتي روس ۾ ھنن جي وفد لاءِ ھڪ ليڊي ڊاڪٽر رکيل ھئي جيڪا ھنن جو خيال ڪندي ھئي اتي ان ڊاڪٽرياڻي لالا جو بلڊ پريشر چيڪ ڪندي چيو اوھان جو بلڊ پريشر ته نوجوانن وارو آهي ۽ جيڪڏهن اوھان چاھيو ته مان حاضر آھيان اوھان جي خواهش پوري ڪري سگھان ٿي جنهن تي لالا جن چيو ته مان پنهنجي گهر واري سان محبت ڪـندو آھيان ۽ مان ان سان ڪڏهن به مان ڌوڪو نه ڪيو آهي ۽ ھينئر به مان قن کان ان ڪم جي اجازت نه ورتي آھي لحاظا ۾ اھو ڪم نه ٿو ڪري سگھان لالا جن حيدر بخش جتوئي سان به گڏ سنڌ ھاري ڪاميٽي ۾ڪم ڪيو ۽ گڏجي ھڙتالـن تي ويٺا ۽ سنڏ ھاري ڪاميٽي جا سنڌ جا نائب صدر رھيا ۽ ان دور ۾ ڪي به چينل وغيره نه ھيا صرف ھڪ ئي مشهور ھوندو ھيو بي بي سي لندن ان جو مشهور نمائندو مارڪ ٽلي انٽرويو ڪيو ۽ اھو قن مان ڏاڍو متاثر ٿيو ۽ چيو ته مان عبدالقادر شاھ جيلاني جو انٽرويو ڪرڻ پيو وڃان اھو مون کي ڇا انٽرويو ڏي ھا جيڪو اوھان مون کي ڏنو.
ايوب خان جي دور ۾ جڏهن بي ڊي ميمبر جي اليڪشن ٿي ان ۾ لالا صرف ٻه روپيا خرچ ڪري بي ڊي ميمبر ٿي ويو ۽ ان دور جڏهن بي ڊي ميمبر جي خريد فروخت عام ھئي ان لاءِ کيس به پيسن جي آفر ٿي پر لالي پنهنجو ووٽ نه وڪيو ۽ چيو ته اھا منهنجي مائرن ڀيڻين جي امانت آهي مان ان جو سودو نه ڪندس ۽ ڀٽي صاحب ووٽ نه ڏيڻ جي صورت ۾جيل جي ڌمڪي ڏني پر لالي ان جي پرواهه نه ڪئي ۽ فاطمه جناح کي ووٽ ڏنو.
ڏٺو وڃي ته شاھ محمد دراني جي سڄي زندگي جدوجهد ۾ گذري جنهن وقت ۾ ھنن سياست جي شروعات ڪئي خيرپور شھر ۾ ڪيتريون ئي ملون ھيون جنهن ۾ پاڪستان جي وڏي ۾ وڏي ٽيڪسٽالز مل ڪوهه نور پرٽنگ پريس ماچيس فيڪٽري سميت ڪيتريون ملون ھيون جنهن جو اڳواڻ لالا ھيو ۽ ان جي ھڪ ڪال تي ڪلاڪ جي اندر ڏهه هزار مزدور ٻاهر نڪري ايندا ھيا ۽ ان سان گڏ خيرپور شھر سڀني جون يونينون ٺاھيون جنهن ۾ ميونسپل ڪاميٽي رڪشا يونين ٽانگا يونين سميت سڀني جون يونينون ٺھيون ويندي ٻيڙي يونين تائين انهن سڀني جو اڳواڻ لالا شاهه محمد دراني ھيو.
سال 1963/64 ۾ جڏهن ٺيڙھي ۾ سني شيعا جھيڙو ٿيو جنهن ۾ وڏو قتل عام ٿيو ۽ اتي ان جھيڙي مان ماڻهن وڏو مال ڪمايو اتي لالا شاهه محمد ۽ علي مطاھر جعفري ٻنهي گڏجي ماڻهن جي وڏي مدد ڪئي ۽ ماڻهن جا مفت ۾ ڪيس ورتا.
**

تنوير خان

تنوير خان
اصل نالو: تنوير احمد خان
راند جو نالو: تنوير خان
والد جو نالو: محمد موسيٰ خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: پڙانگ
ڄم جي تاريخ: 01 فيبروري 1981ع
تعليم: گريجوئيٽ
ڪرت: پرائيوٽ ملازم
رھائش: گهوٽڪي
ورزش جي شروعات: 1992ع
ورزش ۾ استاد: اسدالله پهلوان
ڪرت: ورزش، ويٽ ليفٽينگ
کنيل ايوارڊ: پاڪستان سيڪنڊ ۽ ٿرڊ سنڌ گولڊ
ايڊريس: محلا ٽنڊو شھباز خان پٺاڻ گهوٽڪي تعلقه ضلع گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03337226021
**

شفيع خان

شفيع خان
اصل نالو: شفيع محمد خان
راند جو نالو: شفيع خان
والد جو نالو: علي بخش خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: پڙانگ
ڄم جي تاريخ: 01 فيبروري 1978ع
تعليم: گريجوئيٽ
ڪرت: پرائيوٽ ملازم
رھائش: گهوٽڪي
ورزش جي شروعات: 1992ع
ورزش ۾ استاد: اسدالله پهلوان
ڪرت: ورزش، ويٽ ليفٽينگ
کنيل ايوارڊ: سنڌ گولڊ ميڊل 3 ، پاڪستان سلور ۽ برونز ميڊل
ايڊريس: محلا ٽنڊو شھباز خان پٺاڻ گهوٽڪي تعلقه ضلع گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03003123583
**

جھانگير بدر

جھانگير بدر
اصل نالو: جھانگير بدر خان
راند جو نالو: جھانگير بدر
والد جو نالو: محمد سچل خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: پڙانگ
ڄم جي تاريخ: 20 جُون 1991ع
تعليم: انٽرميڊيٽ
ڪرت: پرائيوٽ ملازرم
رھائش: گهوٽڪي
ورزش جي شروعات: 2008ع
ورزش ۾ استاد: اسدالله پهلوان
ڪرت: ورزش، ويٽ ليفٽينگ
کنيل ايوارڊ: سنڌ، 3.سلور ميڊل، 3 برونز ميڊل
ايڊريس: محلا ٽنڊو شھباز خان پٺاڻ گهوٽڪي تعلقه ضلع گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03113127245
**

سميع الله

سميع الله
اصل نالو: سميع الله
راند جو نالو: ويٽ لفٽنگ
والد جو نالو: اسدالله خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: پڙانگ
ڄم جي تاريخ: 24 نومبر 1982ع
تعليم: گريجيوٽ
ڪرت: HBL
رھائش: گهوٽڪي
ورزش جي شروعات: 2008ع
ورزش ۾ استاد: اسدلله پهلوان
ڪرت: ورزش، ويٽ ليفٽينگ
کنيل ايوارڊ: سنڌ اولمپڪس گولڊ ميڊل 2009، پاڪستان
ايڊريس: محلا ٽنڊو شھباز خان پٺاڻ نزد سيشن ڪورٽ گهوٽڪي تعلقه ضلع گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03348880600
**

آغا هدايت الله عرف ياسر علي

آغا هدايت الله عرف ياسر علي
اصل نالو: آغا هدايت الله عرف ياسر علي
والد جو نالو: آغا بشير احمد پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: غلزئي سليمان خيل
ڄم جي تاريخ: 13 آگسٽ 1987ع
تعليم: ماسٽر آف اڪنامڪس ڊبل ايسوسيئيٽ انجنيئر اليڪٽريڪل ۽ سول
ڪرت: ويٽ لفٽنگ
رھائش: شڪار پور
ايوارڊ: ڊبل سلور سنڌ ايوارڊ ويٽ لفٽنگ حاصل ڪيا
استاد: عبدالوھاب ڪاغذي شڪارپور
ڪوچنگ استاد: آغا اسد پٺاڻ گهوٽڪي
جاب: بي اي اينر جي پرائيويٽ لميٽڊ پارڪو ۾ آپريشن آفيسر شڪارپور ۾
ايڊريس: شڪارپور سٽي هزاري در نزد گرلس ڪاليج سٽي شڪارپور
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03337112374
اي ميل: agha.hidayatullah@gmail.com
**

محمد يوسف پٺاڻ

محمد يوسف پٺاڻ
اصل نالو: محمد يونس پٺاڻ
والد جو نالو: محمد يوسف پٺاڻ
ذات: پٺاڻ
قبيلو: سدوزئي
ڄم جي تاريخ: پهرين مارچ 1969ع
تعليم: گريجوئيشن
ڪرت: اسپورٽس ٽيچر
استاد: محمد يعقوب قمبراڻي، عبدالرشيد، اسماعيل سلاس ڪيوبا
راند ۾ مهارت: باڪسنگ، ڪرڪيٽ، شوٽنگ بال
ڪارڪردگي: انٽرنيشنل ريفري جج باڪسنگ، چيئرمين ريفريجج ڪميشن پاڪستان باڪسنگ فيڊريشن، وائيس چيئرمين ڊسٽرڪٽ اسپورٽس ڪميٽي گهوٽڪي
انعامات: ملڪي ايوارڊ
ملڪن ڏانهن ريفري ٿي وڃڻ: ٿائيلينڊ، انڊونيشيا، ملائشيا، آذربائيجان، ترڪي، نيپال، چائنا وغيره ٽوٽل 47 دفعا وڃڻ ٿيو. آفيس طرفان 34، 35، 36، نيشنل گيمس باڪسنگ جي موقعي تي ۽ عوامي چيمپيئن شپ ۽ اسپورٽس آرگنائيزر
ايڊريس: سينما روڊ ڏهرڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03337249638
03022597341
**

اورنگزيب خان

اورنگزيب خان
اصل نالو: اورنگزيب خان
راند جو نالو: ساڳيو
والد جو نالو: غلام اڪبر خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: پڙانگ
ڄم جي تاريخ: 01 مارچ 1977ع
تعليم: گريجوئيٽ
ڪرت: پرائيوٽ ملازم
رھائش: گهوٽڪي
ڪرت: ورزش، ويٽ ليفٽينگ
ورزش جي شروعات: 1993ع
ورزش ۾ استاد: اسدالله پهلوان
کنيل ايوارڊ: سنڌ 3.گولڊ ميڊل، 4.سيلور، پاڪستان. 1.سلور 2 برونز ميڊل
ايڊريس: محلا ٽنڊو شھباز خان پٺاڻ گهوٽڪي تعلقه ضلع گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03065579531
**

آغا گل رباني پٺاڻ

آغا گل رباني پٺاڻ
اصل نالو: آغا گل رباني پٺاڻ
راند ۾ نالو: آغا
والد جو نالو: آغا گل رحمان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: ترين پٺاڻ
ڄم جي تاريخ: 07 نومبر 1976ع
تعليم: ايم اي اڪنامڪس، ايم اي انگلش، ايم اي فزيڪل ايجوڪيشن، ايم اي ايل ايل بي
ڪرت: مئنيجر گيمس ڊائريڪٽر اسپورٽس اينگرو ڪيميڪل ڏهرڪي
رھائش: ٿرمل پاور اسٽيشن گڊو
ورزش جي شروعات: 1990ع
اسپورٽس ٽيچر: محمد حسن بلوچ، لالا اسدالله پٺاڻ
ميڊل يا اعزاز: گولڊ ميڊل نيشنل گيم، بيڊمنٽن 3 گولڊ ميڊل سنڌ
ايڊريس: آفيسرس ڪالوني ٿرمل پاور اسٽيشن گڊو
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03337112536
**

سھيل خان

سھيل خان
اصل نالو: سھيل خان
راند جو نالو: سھيل خان
والد جو نالو: غلام مصطفيٰ خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: پڙانگ
ڄم جي تاريخ: 20 جنوري 1990ع
تعليم: گريجوئيٽ
ڪرت: سرڪاري ملازم
رھائش: گهوٽڪي
ڪرت: ورزش، ويٽ ليفٽينگ
ورزش جي شروعات: 2007ع
ورزش ۾ استاد: اسدالله پهلوان
کنيل ايوارڊ: سنڌ 1.گولڊ ميڊل ،2.سيلور۔1 برونز ميڊل
ايڊريس: محلا ٽنڊو شھباز خان پٺاڻ گهوٽڪي تعلقه ضلع گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03133450509
**

ڪاشف

ڪاشف
اصل نالو: محمد ڪاشف
راند جو نالو: ڪاشف
والد جو نالو: محبت خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو:
ڄم جي تاريخ: 29 جنوري 1995ع
تعليم: انٽرميڊيٽ
ڪرت: دڪاندار، باڊي بلڊنگ
رھائش: گهوٽڪي
ورزش جي شروعات: 2007ع
ورزش ۾ استاد: شهاب الدين شاهه
کنيل ايوارڊ: سنڌ سلور ميڊل
ايڊريس: محلا ٽنڊو شھباز خان گهوٽڪي ويجهو ڊي ايس پي هائوس گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03133160410
**

عطاءُ الله خان

عطاءُ الله خان
اصل نالو: عطاءُ الله خان
راند جو نالو: ساڳيو
والد جو نالو: اسدالله خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: پڙانگ
ڄم جي تاريخ: 26 جولاءِ 1992ع
تعليم: گريجوئيٽ
ڪرت: زمينداري، هيلٿ ڪلب
رھائش: گهوٽڪي
ورزش جي شروعات: 2008ع
ورزش ۾ استاد: اسدالله پهلوان
ڪرت: ورزش، ويٽ ليفٽينگ
کنيل ايوارڊ: سنڌ گولڊ ميڊل 2010، پاڪستان برونز ميڊل
ايڊريس: محلا ٽنڊو شھباز خان پٺاڻ نزد سيشن ڪورٽ گهوٽڪي تعلقه ضلع گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03048729326
**

شاھد حسين

شاھد حسين
اصل نالو: شاھد حسين
راند جو نالو: ساڳيو
والد جو نالو: محمد سچل خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: پڙانگ
ڄم جي تاريخ: 11 جُون 1974ع
تعليم: انٽرميڊيٽ
ڪرت: زمينداري، سرڪاري ملازرم
رھائش: گهوٽڪي
ورزش جي شروعات: 1988ع
ورزش ۾ استاد: اسدالله پهلوان
ڪرت: ورزش، ويٽ ليفٽينگ
کنيل ايوارڊ: سنڌ گولڊ ميڊل، پاڪستان 5 سلور ميڊل
ايڊريس: محلا ٽنڊو شھباز خان پٺاڻ نزد سيشن ڪورٽ گهوٽڪي تعلقه ضلع گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03118241538
**

صادق خان

صادق خان
اصل نالو: محمد صادق
راند جو نالو: صادق خان
والد جو نالو: پيرل خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: قصير زئي
ڄم جي تاريخ: 02 فيبروري 1967ع
تعليم: گريجوئيٽ
ڪرت: سرڪاري ملازم
رھائش: گهوٽڪي
ورزش جي شروعات: 1984ع
ورزش ۾ استاد: اسدالله پهلوان
ڪرت: ورزش، ويٽ ليفٽينگ
کنيل ايوارڊ: سنڌ 2.گولڊ ميڊل، 2.سيلور، 2. برونز پاڪستان برونز ميڊل
ايڊريس: محلا ٽنڊو مسو خان پٺاڻ گهوٽڪي تعلقه ضلع گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر:
**

برڪت خان

برڪت خان
اصل نالو: برڪت علي خان
راند جو نالو: برڪت خان
والد جو نالو: امداد علي خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: قصير زئي
ڄم جي تاريخ: 03 جُون 1978ع
تعليم: گريجوئيٽ
ڪرت: سرڪاري ملازم
رھائش: گهوٽڪي
ورزش جي شروعات: 1988ع
ورزش ۾ استاد: اسدالله پهلوان
ڪرت: ورزش، ويٽ ليفٽينگ
کنيل ايوارڊ: سلور، پاڪستان گولڊ ميڊڪل، گولڊ ميڊل، سلور ميڊل، سنڌ ميڊل
ايڊريس: محلا ٽنڊو شھباز خان پٺاڻ گهوٽڪي تعلقه ضلع گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03003269098
**

لالا اسد

لالا اسد
اصل نالو: لالا اسدالله خان
راند جو نالو: لالا اسد
والد جو نالو: عبدالله خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: پڙانگ
ڄم جي تاريخ: 01 مارچ 1955ع
تعليم: ميٽرڪ
ڪرت: زمينداري، هيلٿ ڪلب
رھائش: گهوٽڪي
ورزش جي شروعات: 1973ع
ورزش ۾ استاد: غلام رسول پهلوان
ڪرت: ورزش، باڊي بلڊنگ، باڪسنگ
کنيل ايوارڊ: سنڌ گولڊ ميڊل 1991ع، پاڪستان اعزازي گولڊ ميڊل 1993ع، ايران ۾ پاڪستان جو مينيجر ٿيو، ملڪي ڪوچ رهيو، هن وقت به ڪوچنگ سينٽر مفت ۾ هلائي رهيو آهي.
ايڊريس: محلا ٽنڊو شھباز خان پٺاڻ نزد سيشن ڪورٽ گهوٽڪي تعلقه ضلع گهوٽڪي
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03337125941
**

آغا هدايت الله خان ( وحيد خان )

آغا هدايت الله خان ( وحيد خان )
اصل نالو آغا هدايت الله خان ( وحيد خان )
والد جو نالو جان محمد خان
ذات پٺاڻ
قبيلو اچڪزئي
ڄم جي تاريخ 5 سيپٽيمبر 1956
تعليم ايم اي
ڪرت ڪمشنر انڪمٽيڪس
رھائش ڪڙي نواب شڪارپور / ڪراچي ڊفينس ۔
باڊي بلڊنگ جو استاد آغا منظور احمد شڪارپور ڊائريڪٽر فزيڪل ايجوڪيشن ۔ ڪلب جو نالو نيشنل ايٿليٽڪ سينٽر شڪارپوي ۔
ٻيو استاد خورشيد حسن خان ڪراچي ۔
باڊي بلڊنگ ۾ کنيل ايوارڊ ۔
1 . مسٽر پاڪستان ايوارڊ
2 ۔ سيڪنڊ پوزيشن مسٽر اولمپيا 1976
3 . مسٽر پاڪستان ريلوي ۔
ايڊريس ڪراچي ڊفينس
رابطي لاءِ واٽس اپ نمبر
0302 8236612
**

غلام حسين

غلام حسين
اصل نالو: غلام حسين خان
راند جو نالو: غلام حسين
والد جو نالو: غلام سرور خان
ذات: پٺاڻ
قبيلو: قصير زئي
ڄم جي تاريخ: 16 جنوري 1992ع
تعليم: گريجوئيٽ
ڪرت: پرائيويٽ ملازم
رھائش: ڪنڌڪوٽ
ورزش جي شروعات: 2007ع
ورزش ۾ استاد: اسدالله پهلوان
ڪرت: ورزش، ويٽ ليفٽينگ
کنيل ايوارڊ: سنڌ سلور ميڊل 2010ع
ايڊريس: ڳوٺ سھراب خان پٺاڻ تعلقه ڪنڌڪوٽ ضلع ڪشمور
رابطي لاءِ واٽس ايپ نمبر: 03133160410
**