ديوداس ھڪ اھڙو ناول آھي جيڪو دنيا جي ڪيترين ئي ٻولين ۾ ترجمو ٿيو آھي. ھن ناول تي فلم پڻ ٺھيا آھن جن مقبوليت جا رڪارڊ قائم ڪيا آھن. سماجي ۽ ڌرمي رسمن ۽ ريتن تي آڌاريل ھن رومانوي ناول جو ھيرو ديوداس برھمڻ خاندان مان آھي ۽ سندس ھيروئن پاروتي عرف پارو ھيٺئين طبقي سان تعلق رکي ٿي. پاروتي ۽ ديوداس جي شاديءَ ۾ روايتي طبقاتي فرق ديوار بڻجي وڃن ٿا ۽ نتيجي ۾ پاروتي جي شادي ھڪ شادي شدہ شخص سان ٿي وڃي ٿي. ديوداس ھاڻي اداس رھڻ لڳي ٿو ۽ بازار عشق جو رخ رکي ٿو ۽ شراب جي محفلن ۾ رھي ٿو. اتي سندس ملاقات ھڪ رقاصہ چندرمکي سان ٿئي ٿي، جنھن سان ھن جي دل لڳي وڃي ٿي پر وري بہ زمانو ديوار بڻجي وڃيس ٿو. ناول جو ڇيھہ اتي ٿئي ٿو جڏھن ديوداس پنھنجي محبوبا جي گهر جي اڳيان اچي دم ڏئي ٿو.