واڌُو ادب عرف حَدِ ادب

عبدالقيوم ’زخمي‘ جون ساروڻيون

هيءَ 1960ع جي ڏهاڪي جي ڳالهه آهي. اسان چند نوجوانن ادب جي شاگردن هالا ۾ ’انجمن فروغِ ادب‘ جو بنياد وڌو. انهن ساٿين ۾ جناب عبدالقيوم ’روح‘ صاحب به هو. اسان جون گهڻيون محفلون ۽ ادبي ڪلاس وئڪيشن ۾ ٿيندا هئا. ماسٽر عبدالمجيد صاحب جي دوڪان تي اسان گڏبا هئاسين ۽ ادبي محفلون منعقد ڪندا هئاسين. انهن ۾ هڪ سرگرمي تمام پسنديده هئي، اها هئي ’في لبديع مشاعرو‘ مون کي ته شاعري ڏانءِ ڪانه آئي. ان ڪري مون کي اداري جو سيڪريٽري بڻائي ڇڏيائون.

روح صاحب جيڪو پوءِ زخمي ٿي ويو. اهو انهن محفلن ۾ شريڪ ٿيندو هو ۽ مزاحيه شاعريءَ سان محفل کي معطر ڪندو هو. سڄي سنگت ۾ هُو واحد شاعر هو، جيڪو مزاحيه رنگ جي شاعري ڪندو هو. وقت کي پَرَ لڳي ويا. صدي بدلجي وئي ۽ ايڪويهين صديءَ سڄي سنگت کي وکيري ڇڏيو. سال ٿيا اسان نه مليا آهيون. زخمي صاحب پنهنجي هوميوپيٿڪ ڪلنڪ ’گاجڻي گهٽيءَ‘ ۾ کولي هئي، جتي هُو مريض ڏسندو هو ۽ اسان جهڙن پراڻن ساٿين سان ملندو به هو. پنهنجا مختصر خاڪا پڙهي ٻڌائيندو هو. سندن ناقداء ۽ مزاحيه ڪالم ۽ تاثر دلپزير آهن.

ٻه چار سالن کان هُو خاموشيءَ جي ڪنڊ ۾ ويهي رهيو. ملاقات به ممڪن نه رهي. ڪڏهين ڪڏهين نور محمد راهو وسيلي هن جي حال احوال جي خبر پوندي هئي، ملاقات ممڪن نه رهي. سندن فرزند وحيد سان به ملاقات نه ٿي سگهي آهي، پر سندن ٿورا جو پيغام وسيلي رابطو رکيو اچي، سندن وفات جي خبر به هنن مون کي پهچائي.

عبدالقيوم صاحب هڪ پيارو انسان هو. هن کي نوڪريءَ جي ڪري لالا موسيٰ ۾ سڪونت اختيار ڪرڻي پئي. ان زماني ۾ اتان خط لکندو هو. اهي خط هٿ اچي سگهن ته انهن کي ڇپائڻ گهرجي. انهن خطن ۾ ادبي چاشني ۽ سرور هوندو. هُو هڪ خوش مزاج انسان هو. سندن سنگت ۾ ماڻهو بيزار نه ٿيندو هو.

اها خوشيءَ جي ڳالهه آهي جو سندن وڃڻ پڄاڻان سندن ڏهٽي سندن آخري وقت جي لکتن کي سهيڙي، هن ڪتابي صورت ۾ آندو آهي جيڪو بيحد ساراهڻ جهڙو ڪم آهي.

الله سائين مرحوم عبدالقيوم صاحب کي جنت الفردوس ۾ جائگير ڪري ۽ سندن پوين کي صبر جي توفيق عطا فرمائي- (آمين).

دعاگو:

ڊاڪٽر سليمان شيخ

ڪراچي 
2 جون 2021ع