ھي ڪتاب سنڌ جي فتح وقت، سنڌ جو مشاهدو ڪندڙ، هڪ رنگين مزاج انگريز سياح رچرڊ ايف. برٽن جي يادگيرين تي مشتمل آهي، ڪتاب 31 بابن تي مشتمل آهي، جنھن ۾ ليکڪ پنھنجي بمبئيءَ ۾ آمد، پاڻيءَ رستي ڪيل سفر، سنڌ جي قديم ۽ جديد شھر ڪراچي، ڪراچيءَ ۾ ائنگلو انڊين فوج جي ڇانوڻي، ڪلفٽن، گِزري، بندر ۽ واڳن واري تلاءَ (منگهي پير)، ڪراچيءَ کان روانگي، ڀنڀور جي ڏندڪٿا، ٺٽي ۽ آسپاس جي ٽڪرين، قديم دور ۾ ٺٽي جي فتح، ماموئي فقيرن جي بيتن، سونڊن ۽ جهرڪن جي ٻڌ يادگار، ڪوٽڙي ۽ حيدرآباد ويندڙ رستن، حيدرآباد جي قلعي ۽ مقبرن، سنڌو درياھہ، سنڌي ماڻھن جي خوبين ۽ خاصيتن، سنڌي عورت جي شخصيت ۽ لباس، حيدرآباد کان روانگي، مياڻيءَ جي جنگ جي يادگيرين، ڦليلي، ٻروچن جي دعوت، لڪي، سيوهڻ، سڪندر جي فوجي ڇانوڻي، منڇر ڍنڍ، سکر، بکر، روهڙي، شڪارپور، سبي/ سيوي، سنڌوءَ وسيلي ڪوٽڙي واپسي- ريلوي ذريعي ڪراچي واپسيءَ جون يادگيريون وغيرھہ بيان ڪيون آهن.