درد هوش محمد ابڙي جي نانءِ
جنهن سندم تخليقي سفر کي
پنهنجي استادي صلاحيتن سان اُتساهيو ۽
شاعريءَ جي پيچيده پيچرن کان آگاه ڪيو.
******
ڀائرن
گلزار علي عالماڻي ۽ خادم حسين عالماڻيءَ
جي نانءِ
جن جي سُرهي ساٿ سبب سُتيءَ مان سُجاڳ ٿيس.
*****
[b] شبانه عالماڻي
[/b]
پبشلر نوٽ
ڪنهن به شاعر وٽ سندس ڪتابن جو تعداد ئي سگهاري تخليقڪار هجڻ جو ثبوت نه ٿو ٿي سگهي، ڇو ته: ’ٿورا ڪڻا ٿالهي ۾ ڀلا ‘واري چوڻي اڄ به معنيٰ خيز آهي، ته شاعر وٽ سڃاڻپ ڪتابن جي ڳاڻيٽي تائين محدود نه هجي، تخليق ئي سندس سگهاري سڃاڻپ جو سبب بڻجي سگهي ٿي. شبانه عالماڻي جو نانءُ ان تارازي ۾ تورجي ته به سندس پلڙو ڀاري ٿيندو. ڇو ته شبانه جي شاعري پڙهندڙن آڏو پهريون ڀيرو نه ٿي پهچي، پر هوءَ شاعريءَ جا ٻه ڪتاب اڳ به ڏئي چڪي آهي، ان ڪري اهو چئي سگهجي ٿو ته هوءَ شاعري جي دنيا ۾ نئون نالو نه رهي آهي. ٻي اها به اهم ڳالهه آهي ته سندس ٽيون ڪتاب ” آڪاس آ اکين ۾“ نه رڳو سندس ٽيون ڳاڻيٽو آهي پر سندس شاعري ۾فني توڙي فڪري حوالي سان اهم اڳڀرائي آهي.
”آڪاس آ اکين ۾“ ڪتاب جو مطالعو شاعره کي غزل گوئي جي سيڀتي سڃاڻپ ارپي ٿو، هن ڪتاب جي ٻي اهم خوبي اها آهي ته مهاڳ، توڙي تاثراتي مضمونن کان آجو هي مجموعو شبانه جي سنجيدگي جو ثبوت آهي، هوءَ پنهنجي احساسن کي هڪڙو نانءُ ڏئي پڙهندڙن آڏو پيش ڪندي اهو به پيغام ڏئي ٿي ته پاڻ وڻائڻ واري فهم جي قائل نه آهي، هونئن به شبانه جو شعري اظهار ايترو اوکو، اڻ گهڙيو، اڻ تُريو، اڻ ڏٺو يا اوپرو نه آهي. جو سندس شاعري سان گڏ ڪو حوالو به هجي، پر شبانه عالماڻي جو اظهار ايترو ته سادڙو ۽ سگهارو آهي جو پڙهندڙ لاءِ ڪٿي به سواليا نه نشان نه ٿو بڻجي.
شبانه جي غزل ۾ پوڄا جي حد تائين پيار، عاشقي جو امتحان، محبوبيت جو ماڻو، ماڻهپي جو معيار، عاجزي، سچائي، سنجيدگي، ارڏائي، سميت ٻيا ڪيترائي انوکا اهڃاڻ ملن ٿا. جن سان نه رڳو اهو ڪاٿو لڳائي سگهجي ٿو ته شاعره ڪيترين ۽ ڪهڙين ڪيفيتن مان گذري لکيو هوندو، پر اها به پرک پوي ٿي ته هوءَ موجوده سماجي اڻ برابري ۽ منافقي جي ڀر مان گذري تخليقي پورهيو ڪيو آهي. عورت ناتي سندس اهڙي کري مزاج رکڻ تي دلي داد ڏجي ٿو.
مرڪ پبليڪيشن شبانه عالماڻي جو هي اهم مجموعو پڙهندڙ هٿ ۾ ڏيندي انفراديت جو مثال پيش ڪري ٿي پر شاعره جي مسلسل پريت جي پورهيي کي جوڳو مان ڏيڻ جي ڪوشش به ڪري ٿي.
[b]مرتضيٰ لغاري
[/b]03005182494
منهنجي پاران: اسان قربن ڀريا ماڻهو!
زندگيءَ جون ادائون سمجهڻ لاءِ سوچون ڊوڙائجن ته معلوم ٿي پوندو آهي ته محبوب جي مرڪ جو مام ڀي زندگيءَ جي ڳجهه منجهان ئي آهي، زندگيءَ جون تلخيون ۽ ميٺاڄُ اکين تي رکي جيئڻو پوي ٿو. شعوري واٽن جو سفر بلڪل به سوکو ڪونه آهي.
ڪڏهن مَنُ ماڪوڙي ڪڏهن ڪيهر شينهن
يا وري:
ڪڏهن ڪڏهن هينئڙا! نه ٿو وڻين مون (شاهه)
اهو حال ئي هر انسان جو رهيو آهي ليڪن ان درد کي پچارڻ ڏات بنا بي ڍنگو جملو ٿي سگهي ٿو. شاعري منهنجي نظر ۾ آڪاش تان وسندڙ ڪو ڪڪر ڪونه آهي يا وحيءَ وسان ڪنهن به شاعر تي لکڻ جو حڪم ڪونه ٿو پهچي، بلڪه شاعري پنهنجي اندر جي پيڙائن، ايذاوَن يا حُسن تي هرکي پوڻ دوران ئي سِٽون ڪنهن صنف جو ويس پهري ڪاغذ تي پختي شاعريءَ جي روپ ۾ نروار ٿي بيهن ٿيون. شاعريءَ جو حسن عمل ساڻ انوارُ ٿئي ٿو، نه ڄاڻان ته روز ڪيترا شعر لکيا وڃن ٿا!؟ حقيقت اها ئي آهي ته انهن مڙني شعرن اڃان تائين ڪوبه ٻارڻ ڪونه ٻاريو آهي!
سوشل ميڊيا تي اڪثر سنجيدگيءَ جو قتلِ عام ٿيندو رهيو آهي، فيس بُڪَ تي اڪثريت به تضادي سوچن جي ئي آهي، فيس بُڪَ چڱن ڀلن کي ڪتابي دوستيءَ کان به پري رکيو آهي. هوريان هوريان سوشل ميڊيا جو وڌڻ ڪتابي دنيا لاءِ هاڃيڪار ٿيندو پيو وڃي، موجوده سنڌي ادب ۾ غير سنجيده ماحول سنجيده سرجڻهارن جي ادبي پورهئي لاءِ به بهتر ڪونه آهي. اهڙو اڻوڻندڙ ورتاءُ اکين ۽ جذبن کي بيقرار ڪري ڇڏيندو آهي ۽ سنجيده زندگي به ماٺ جي ڀاڪر منجهه ايندي محسوس ٿيندي آهي ۽ پرائو عمل به ڄڻ مون کي منهنجي ئي وجود سان وچڙندي محسوس ٿيندو آهي تڏهن ڄڻ ههڙا شعر پاڻ ئي مون ڏي سُري ايندا آهن.
ڪِٿي بيقراري سُتي رات ڀر،
غمن جي نه ماري سُتي رات ڀر!
..........
جنڊ ڪري تون پنهنجي مَنَ کي،
داڻو داڻو پيهُن ڏکن جو!
..........
زماني ۾ چريا ماڻهو!
اسان قربن ڀريا ماڻهو!
..........
پٿر جهڙي حياتي ۽،
رکيئي ڪهڪاءُ شعرن ۾!
..........
اوهان نه سوڙهه ۾ رهو اسان اُٿي وڃون پيا،
سنگيت هئي پريت جي ٻُڌي اسان وڃون پيا!
..........
سڀ کڻي احساس پنهنجا باهه ۾ ساڙي ڇڏيان،
زندگي ناڪام جي ڪا يادگيري ڇو هجي!؟
..........
اهي سڀئي ڀلايون ادب جي موجوده شعور وندن کان نصيب ٿينديون رهن ٿيون، مگر ٻي پاسي انهن پورهيتن کي ڏسندي هانءُ ڏکندي ۽ ڊڪندي حوصلو ووڙي وٺندو آهي ته:
پنڌ ڇو ٿا ڇڏيو ڌرتتيءَ کان ڊڄي!؟
ڇو مرڻ ٿا گهرو زندگيءَ کان ڊڄي!؟
..........
نيڻ تنهنجا حوصلا ڏيندا رهيا،
درد کي ڄڻ فاصلا ڏيندا رهيا!
..........
حوصلن سان گذاري حياتي! ڏسون،
آس جو ديپ ٻاري حياتي! ڏسون!
جڏهن اهي سڀ مشاهدا ڪجن ٿا تڏهن زندگيءَ جي جنگ جو مقصد سمجهه ۾ اچي وڃي ٿو ۽ سفر جو هر اوکو پل به اداسيءَ جي اک کان اوجهل ٿي ڪَٽي سگهجي ٿو، ساهَن جو سُرڻ وقت جو وهڻ ڪائي سُڌ ئي نه ٿي پوي ته گهڙيون ڪلاڪ ۽ ڪلاڪ ڏينهن، ڏينهن هفتا ۽ سال به نبري وڃن ٿا مگر انساني سهپ آهي ڪڏهن ماتم ته ڪڏهن مرڪڻ اهي سڀ زندگيءَ جا لمحا آهن جيئندي لکندي ڏسندي ڪٿي سُڌ پئي!؟
منهنجو هي ٽيون شعري مجموعو “آڪاس آ اکين ۾” اڄ اوهان پڙهندڙن جي هٿن ۾ آهي ساڳيا سُور نوَن لفظن جي پوشاڪَ پَهري پڙهندڙن جي اکين اڳيان ڳالهائي رهيا آهن. اِهو منهنجي لکيل شعر تي آهي ته هو ڪيتري سگهه رکي ٿو!؟ ۽ روحَ سان ڪيترو ناتو جوڙي سگهي ٿو. اهو آئون ڇا چوان!؟ مون کي يقين آهي ته وقت ڪنهن سان به نا انصافي ناهي ڪندو!
آئون بيحد ٿورائتي آهيان مُرڪَ پبليڪيشن ڪراچيءَ جي جنهن منهنجو ڪتاب ڇپي پڙهندڙن جي هٿن تائين رسايو تهه دل سان زبير سومري جي ٿورائتي آهيان جنهن هِنَ ڪتاب جي ڪمپوزنگ ڪئي ۽ احمد سولنگي، بيدل مسرور، پنهل، زبير سومري ۽ درد هوش محمد جي پڻ شڪرگذار آهيان جن منهنجي خيالن کي سامهون رکي مون کي ۽ پڙهندڙن کي پنهنجي راءِ کان آگاهه ڪيو.