ٻه اکر : ارشاد ڪٽپر
نئون ديري ۾ اسان دوستن جا نظرياتي طور تي ٻه گروپ هيا، جن جون گڏيل ۽ علحده ٻن اوطاقن، هڪ منهنجي ۽ ٻي عبدالغفار ڀٽي تبسم جيءَ تي ڪچهريون ٿينديون هيون. ترقي پسند ذهن رکندي عاشق منگي منهنجي اوطاق تي گهڻو ايندو هو جتي غلام حسين ڪٽپر، غلام سرور ناريجو، اميد علي ڪٽپر ۽ انور علي مڱريو وغيره جا سياست تي بحث مباحثه ٿيندا هئا. پاڻ ۾ جذباتي ٿي، ڪاڙجڻ ۽ پرچڻ هلندو رهندو هو.
مون کي ياد آهي ته مان جڏهن به لاڙڪاڻي کان موٽندي ڪو نه ڪو ڪتاب ورتيون موٽندو هيس ته رستي ۾ عاشق منگي ڪتاب ڏسي پڙهڻ لاءِ ضرور گھرندو هو، ۽ مان به کيس پهريان پڙهڻ لاءِ ان ڪري ڏيندو هيس جو هو ڪتاب وعدي مطابق واپس ڪندو هو. هن جي ان وصف جو ذڪر اڄ به ڪندو آهيان. منهنجي ڪراچيءَ اچڻ کان پوءِ، ساڻس ملاقاتون ختم ٿي ويون.
عاشق منگيءَ جا ٻه ڪتاب پڙهيا ۽ هاڻي هي ٽيون ڪتاب، جيڪو به سندس يادگيرين ۽ ڪالمن تي مشتمل آهي، پڙهي خوشي ٿي ته همراه واندي ويهڻ بجاءِ پنهنجا مشاهدا، ساروڻين جي شڪل ۾ نئين نسل سان ونڊي ٿو. ڪو به ليکڪ عشق ۽ مشق کان سواءِ سٺو لکندڙ ٿي ناهي سگھندو. ٻيو ته هر لکندڙ جي ٻولي، لفظن ۽ خيالن جي ترتيب، پنھنجي پنهنجي ٿئي ٿي. عاشق منگيءَ جي عام واهپي واري سادي ٻولي پڙهي، مزو آيو. هن جي لکڻين ۾ هن جو مشاهدو سٺو سمايل آهي، پر سندس خيالن جي وهڪري ۾ ڪٿي ڪٿي جھول محسوس ٿئي ٿو ۽ پڙهڻ سان رڌم ٽٽي ٿو. جيڪو اميد ته اڳتي ھلي، ايندڙ لکڻين ۾ بهتر ٿيندو ويندو.
لاڙ جي ماستريءَ ۾، هن تفصيل سان لاڙ جي سماجي جوڙجڪ، رسم ۽ رواجن، پراڻن ماڳن تي پنھنجا مشاهدا، جناب عبدالقادر منگيءَ سان سندس لهه-چڙھ دوران سگھڙن سان ملڻ، هڪ تاريخ جوڙين ٿا، جيڪا پڙهندڙن لاءِ دلچسپيءَ جو باعث ٿيندي. تعليم جي تباهيءَ تي لکيل سندس مقالو سٺو آهي ۽ تباهيءَ جا سبب به صحيح آهن، پر تعليم ڪيئن ٺيڪ ٿيندي ۽ اصل ڪارڻ ڪهڙا آهن ۽ ڪير رڪاوٽ آهي، تفصيل سان بحث طلب آهن.
پڙهيل ڳڙھيل سنڌي ماڻهن کي پنھنجا تجربا ۽ مشاهدا لکي، ايندڙ نسل تائين پھچائڻ گھرجن، جيڪو پڻ سٺو عمل آهي. جيڪو عاشق منگي صاحب، پنهنجو فرض سمجھي، اھو پورو ڪري رهيو آهي. ان لاءِ کيس جس هجي. باقي پنھنجي ساروڻين ۾ هن ڪنهن کي ساريو ۽ ڪنهن کي وساريو آهي، ان مان گهٽ ۾ گهٽ سندس ويجھن دوستن جي خبر پوي ٿي.
اميد ته اڳتي به لکندو رهندو.
ارشاد ڪٽپر
گلشن حديد، ڪراچي.
۲۰ آڪٽوبر ۲۰۱۶ع