پنھنجي پاران : عاشق منگي

منھنجي يادگيرين تي مشتمل ڪتابن جي سيريز جو ھيءُ ٽيون ڪتاب آھي، جيڪو اوهان صاحبن جي هٿن ۾ آهي. جوش ۽ جنون ماٺو ٿيو آهي ته جسم ساٿ ڏيڻ کان گَھَ ڪرڻ شروع ڪيو آهي. اڳ صرف سانوڻ بيچين ۽ بيقرار گذرندو هيو، هاڻي سيارو جھڙو آيو آهي تهڙو ناهي آيو. مطلب ته پڙهڻ ۽ لکڻ ڪو نه ٿو پڄي. رهيل ڪم کي تڪميل تي پهچائڻ منهنجي وس ۾ ناهي رهيو. مثلًا لاڙ جي ماستريءَ سان گڏ پراڻ، ڪي ٽي بندر، نئون ڪوٽ، پراڻ ڍورو ۽ سمن سرڪار يا جھڏو وغيره تي معلومات ڏيڻي هئي، اهڙيءَ طرح ٻيون منفرد شيون لکڻ لاءِ سوچيو هيم، پر ناچاڪائيءَ سبب ڳولا ۽ محنت ڪو نه ٿي ٿئي. پراڻ درياءُ، ڪي ٽي بندر تائين وهندو هو. شايد ان دور جي ڳالھ آهي جڏهن سنڌو ٺٽي ننگر ڀرسان وهندو هيو. هاڻ ته ڪي ٽي بندر ۽ سنڌوءَ جو وهڪرو آهي. سڄو گھمي ۽ ڏسي پوءِ لکڻ پئي چاهيم. مسوديري جي يادن کي فوڪس ڪرڻ جو مقصد به ننڍڙو ڪو نه هيو. اهو به ٻئي ڪنهن لاءِ ڇڏي ڏيڻو پيو آهي، ته هو ان کي پورو ڪري. مقصد هيو ته ”سنڌ جي هزار سالن جي گڏ ٿيل لکيتون؛ ارغون، ايراني، ترخان، مغل ۽ پٺاڻ وغيره ته لٽي کڻي ويا پر پاڪستان کان پوءِ اردو ميڊيم وارن کي جيڪو مليو اهو اربن کربن ڊالرن جو مال هو. زمينون، جايون جڳهون، مارڪيٽون، محل ماڙيون، وغيره. هي اسان جي يونيورسٽين جي رسرچ جا موضوع هجڻ گھرجن، پر غلام قومون ڏاڍيون لاچار ٿينديون آهن. ٿورن ڄڻن، انفرادي طور لکيو آهي. ان ظلم تي به تفصيلًا لکڻ پيو چاهيان. اهو به ان اميد جي تڪميل تي پهچي نه سگھيس، ضرور ڪو ماڻھپي وارو ايڏي وڏي موضوع کي نمٽائڻ لاءِ ريسرچ ڪندو.
ڪجھ آرٽيڪل ڇپيل آهن جن لاءِ ماھوار سوجهرو، پندرنھن-روزه افيئر ۽ ڏيھاڙي عوامي آواز جي مئگزين وارن جو ٿورائتو آهيان. شخصيتن تي لکيل، منهنجا سينئر ۽ محسن آهن. حياتي رهي ته محترم عبدالقادر منگيءَ سان گڏ گھميل پنج ڇھ دفعا ٿر، سکر ۾ ڏھ مهينا گذاريل جوانيءَ جا قصا، پڙهائي ۽ دوستيون وغيره، تن سان گڏ ٻين موضوعن ۽ معاشري تي لکبو.
سال ۲۰۱۶ع دوران محترم امتياز منگي صاحب سان نئين واقفيت ٿي آهي. ساڻس ملي، احساس ٿيو ته؛ ڏاڍو دير سان مليا آهيون. عبدالغفار تبسم صاحب ۽ بشير احمد منگي صاحب جي معرفت، گڊوءَ ۾ ملاقات ۽ ڪچهري ٿي. اڻ ڏٺي واقفيت عبدالقادر منگيءَ ڪرائي هئي. پاڻ ٻن سفرنامن؛ ’اپسرائن جي شھر استنبول‘ ۽ ’يارن سان گڏ يورپ‘ جو ليکڪ آهي. سندس لکيل سفرناما، دلچسپ هئڻ سان گڏ، معلومات جو ڀندار آهن. هن سال ٻه ٻيا ڪتاب به پڙهڻ لاءِ مليا. هڪ امر لغاريءَ جو لکيل ”ناري ڪناري“ ۽ ٻيو مدد علي سنڌيءَ جو لکيل ”حشو ڪيولراماڻي“. ٻئي ڏاڍا پيارا ليکڪ آهن. هاڻي ڌُڪن هڻڻ وارو دؤر ويو. مستند ريسرچ ورڪ جي ضرورت آهي. عبدالوهاب سهتي صاحب جي چوڻين ۽ پهاڪن وغيره ميڙا-چونڊيءَ سان ترتيب ڏنل ڪتابن به توجه ڇڪايو. ڪاش! مان به ايڏي محنت ڪري سگھان ها.
عبدالقادر منگي ۽ قاضي مقصود گل صاحبن جي شخصيتن ۽ تبسم صاحب سان سانگهڙ ۾ رهاڻ تي آرٽيڪل آهن. ٽئي سائين! منهنجا محسن ۽ سينئر آهن. سانگهڙ جي سفر ۾ رشيد احمد ڪٽپر ۽ ڊاڪٽر خليل الله شيخ صاحب جن ساڻي هئا.

تم کو معلوم ہے فرحت که يه پاگل پن ہے
دور جاتے هو‎‌‎ے لوگون کو بلاتے رهنا
بانو قدسيه لکيو آهي ته؛ ”چريائپ جي بيماري، خواهش جي تڪميل نه ٿيڻ جي نشاني آهي.“

عاشق منگي
نئون ديرو، لاڙڪاڻو

مختلف موضوع

اکئين ڏٺم جو