شاعري

ڌرتيءَ جا گيت

ھن ڪتاب ۾ قومي زندگيءَ جي ماضي، حال ۽ مستقبل جي صورتحال جي ترجماني ڪيل آھي. آزاديءَ کان اڳ ۽ ورھاڱي کان پوءِ ملڪ ۾ جيڪي ڪجھہ ٿي گذريو ۽ سنڌ تي ان جو جيڪو اثر پوندو رھيو تنھن بابت شاعر جي سوچ ڪھڙا انداز اختيار ڪندي آئي اھا سڄي حقيقت ھتي واضح ٿئي ٿي.
ھن مجموعي ۾ نياز جا گيت، لوڪ گيت، نظم، طويل نظم، غزل، دوھا ۽ ڪي وايون شامل آھن. انھن سڀني شين جي مطالعي کان پوءِ مجموعي طور نياز جي نرالي شاعري ۾ شاعريءَ سان گڏ موسيقي، مصوري ۽ تخيل جي وجدان جون خصوصيتون چٽيءَ ريت محسوس ٿين ٿيون تنھن کان سواءِ فڪر ۽ فن جون مڙئي خوبيون منجھس موجود آھن
Title Cover of book ڌرتيءَ جا گيت

اي خبردار زمانا

اي خبردار زمانا

تنھنجي تيرن جي ڪھاڻي، پنھنجي سينن جا فسانا او زمانا
اسين دھرائي ٿا دک ڪريون _ تازا توانا او زمانا
زندگي لاءِ ٿا تيار ٿين، ڪيئي بھانا او زمانا
موت سر تي تہ بہ ڳايون ٿا، حياتيءَ جا ترانا او زمانا
اسين مرڻا ناھيون، مرڻا ناھيون، مرڻا ناھيون زنھار زمانا
اي خبردار زمانا _!

تو ڪيا مات جي معصوم، اويڙن ۾ ڪنارن جي بھاني
تو ڪيا روح جي مجروح، انڌيرن ۾ سھارن جي بھاني
تن جو آواز اسان عڪس اسان، جذبو ۽ اظھار اسان ئي
پوئواري ٿا ڪريون تن جي، پڪارن ۽ پچارن جي بھاني
ختم ٿيندو نہ خدائي ۾، اسان جو اھو ڪردار زمانا،
اي خبردار زمانا _ !

حق جي راھ کان ھر حال ۾، بيراھ ٿيڻ جرم ٿا ڀانيون
صلح باطل سان ڪري زعم رکي، زندھ رھڻ شرم ٿا ڀانيون
پنھنجي مسلڪ تي جيئڻ، مُھت انھيءَ ساڻ مرڻ مرم ٿا ڀانيون
دوستي دارو رسن ساڻ رکي، دنگ ڪرڻ ڌرم ٿا ڀانيون
اڄ بہ منصور جي مذڪور جو، ورجايون ٿا ويچار زمانا،
اي خبردار زمانا _ !

تون جي چاھين تہ ٺھيل ٺام، بگاڙڻ وڏي ڳالھ نہ آھي
زندگي موت جي آنڌيءَ سان اجاڙڻ، ڪا وڏي ڳالھ نہ آھي
تون جي چاھين تہ ممڻ ڪوبہ مچائڻ ڪا وڏي ڳالھ نہ آھي
ڪوبہ ظالم ڪوبہ مظلوم بڻائڻ ڪا وڏي ڳالھ نہ آھي
پر سندءِ وس نہ ضميرن کي ڪرڻ ڪينءَ بہ نگو سار زمانا،
اي خبردار زمانا _ !

تنھنجي تاريخ رکيو آھ روا، ظلم تشدد ۽ ريا کي
تنھنجي تھذيب مڃيو ناھ ڪڏھن، پيار محبت ۽ وفا کي
تنھنجو ايمان سچائي تي نہ نيڪيءَ تي نہ ڪنھن حسن ادا تي
ڀروسو توکي رھيو آھ سدا، بغض برائي جي بنا تي
تون ئي ظالم تون ئي جابر، تون ئي غاصب تون ئي غدار زمانا،
اي خبردار زمانا _ !

ھر صدي تنھنجي گناھن جي گواھي ٿي ڏئي گام ورائي
ڇيڪ باطل کي ڇڏييءِ، حق تي ھڻي حرف وڌءِ دام ورائي
انڌ، انياءُ اڳاھون ڪري، انصاف جو وئين نام ورائي
جنھن جو ملزم تون ۽ مجرم تون، ھنييءِ ٻين تي سو الزام ورائي
پوءِ ڀي پاڻ کي تحسين جو سمجهين ٿو سزا وار زمانا،
اي خبردار زمانا _ !

تنھنجي ماحول ۽ فطرت کي اسان اصل کان ڄاڻون ۽ سڃاڻون
تنھنجا آداب ۽ ارڪان، سندءِ اھل کان ڄاڻون ۽ سڃاڻون
جنھن نشي ۾ تون سدا مست، اھو مھل کان ڄاڻون ۽ سڃاڻون
ڦل اُپايو تو جتان ڀي سو اسان فصل کان ڄاڻون ۽ سڃاڻون
توکي پڌرو ٿو ڪري پل جي اندر پنھنجو ئي پرڪار زمانا،
اي خبردار زمانا _ !

تون ئي منصور جو جلاد ۽ سقراط جو قاتل او زمانا،
تون ئي چنگيز جو حامي ۽ ھلاڪوءَ کي تو ھاتار بڻايو
تو ئي مھديءَ جي ڪردار کي مشڪوڪ ۽ ماثار بڻايو
تو ئي دجال جي درجي کي ڪيو ھيج مان حاصل او زمانا،
مصلحت تنھنجي مندائين جي رھي آھ مددگار زمانا،
اي خبردار زمانا _ !

توکي انسان ۾ انسان جي تھذيب ۽ ڪردار نہ گهرجي
ذھن بيدار نہ ٿي، سوچ جو انداز ۽ اظھار نہ گهرجي
تنھنجي فطرت کي غلامن کان سوا فرد ڪو خود دار نہ گهرجي
ڪوبہ آزاد رھي ڪين ۽ ڪنھن لاءِ ڪو اختيار نہ گهرجي
تنھنجي منشا تہ ڀلي جڳ ڀي، جياپو ڀي رھي خوار زمانا،
اي خبردار زمانا _ !
تنھنجو ھيڻن جي مٿان حڪم تہ ڏاڍن جي اڳيان سجدو رھيو آھ
تون سچارن تي ھچارو، توکي ڪوڙن سان سڳو رشتو رھيو آھ
تو ۾ ھمت نہ حميت نہ چڱائي جو ڪوئي چلتو رھيو آھ
تنھنجو غارت تي گذارو توکي سو کم ٿي اھو سودو رھيو آھ
دين کان دور تڏھن ڀي ٿو سڏين پاڻ کي ديندار زمانا،
اي خبردار زمانا _ !

پنھنجي افتاد جو ڀلجي بہ ڏنوسين نہ ڪڏھن ڏوھ خدا کي
نہ وري ظلم جو سمجهيوسين سبب ان جي اجهل قدر قضا کي
پنھنجي اعمال جي شامت جي سڏيون، تنھنجي سڄي جور و جفا کي
تہ اھا ڳالھ بہ اھڙي نہ جو ان جو ڪجي اقرار زمانا،
پاڻ تي آئي جا تنھن لاءِ رڳو تون ئي ذميوار زمانا،
اي خبردار زمانا _ !

توسان تڪرار رھيو آھ اسان جو توسان تڪرار ڪنداسي
ڇا بہ ٿي صلح جو ڪنھن طرح ڪڏھن ڀي نڪو اظھار ڪنداسين
توکي ريٽي نئين انسان کي نئين دور جو معمار ڪنداسي
تو بڻايو جو جھنم اتي آباد اسان گلزار ڪنداسي
ڀيٽ ڇا تنھنجي اسان ساڻ اسين مور تہ تون مار زمانا،
اي خبردار زمانا _ !

توکي طاقت تي يقين آھ، تہ يلغار تي ايمان اسان جو
تو ڏٺو ناھ اڃا تائين، جگر ڦاڙ ڪو جولان اسان جو
آسمان ڏيندو گواھي، تہ گهٽڻ وارو نہ گهمسان اسان جو
تنھنجي ٻيڙيءَ کي ڪندو غرق، سڌو سير ۾ طوفان اسان جو
عزم آھي پنھنجو اھو ان کان، ڪبو ڪين ڪڏھن عار زمانا،
اي خبردار زمانا _ !

تون ڀلي جوڙ ھي دستور ھي منشور نئين ڏينھن نرالا
تون ڀلي ٺاھ نوان ٺاھ، ستم جنگ غلامي جي ھچا لاءِ
وقت ايندو جو نہ رھندا اھي ڌوڙيا اھي ڌنڌا سڀ تنھنجا
آدميت ٿي ڪري دل سان جتن امن رھائي ۽ بقا لاءِ
پنھنجي ھستي سان ازل کان ٿا ڪريون پرھ جئان پيار زمانا،
اي خبردار زمانا _ !
اي خبردار زمانا _ !