سنڌ جا ميلا
ھي سنڌڙي جيئي شال آباد ملڪ آھ
ھتي سال ۾ ڪيئي ميلا لڳن ٿا،
جتي سينڌ سرما ڪري خوب ٿي ٽاٽ
اوري پري کان سريلا اچن ٿا
ڪي پاچن ۾ پورا، ڪي کيسن ۾ گم
ڪي کٽڻ خان ۽ ڪي مھانڊا ٿين ٿا
جڏھن ڪوبہ ميلو لڳي ٿو تہ ائين ٿو سجهي
ڄڻ تہ شھرن ۾ شبرات آئي
ھي بر ۾ بازاريون، ھي جهنگل ۾ منگل
گهمي ڄڻ تہ جنت مان اوقات آئي
نظر ڪر تہ ماڻھو ائين ڄڻ تہ
دھلن دمامن سان راجا جي بارات آئي
فراوان رستا ۽ رستن مٿي روشنائي
جي رم جهم جو مانڊاڻ آھي
سمھيل ڄڻ تہ ساحل جي سيني تي
خوشدل جوانيءَ جان چوڏس جي چانڊاڻ آھي
طرحدار چشما، مزيدار گلشن
حياتي ھتي پنھنجو مٽ پاڻ آھي
دڪانن کي ائين ٿو سَجايو وڃي
جئن سگهڙ زال ٻيڙيءَ ۾ گهر کي سجائي
مَچن مانڊڻيون ٿيون ائين ڪنوار جيئن
رات پھرين ڪکائين ڇپر کي سجائي
لڳي ھوٽلن تي ٿي ڌم
ڪاغذي قدرتي گل ڇڏن ٿا نظر کي سجائي
سدا مور اسٽال، جن تي رکيل
ھر نموني جو سامان سر تار سانگي
ڪٿي پٽ پٽيھر تي نازڪ ھٿن سان
ڀريل ڀرت سِھرن جي جهونگار سانگي
ڪٿي سُٽ تي باريڪ اوٽي ڏنل آھ
نگاھن جي ڀرپور جنسار سانگي
ڪٿي ڪاٺ تي آھ جنڊيءَ جي
جادوگري اھڙي جنھن تي ستارا بہ عاشق
ڪٿي آھ مٽيءَ تي چٽسالي ايڏي
جو ان تي بسنتي نظارا بہ عاشق
ڪٿي چم مٿان آھ اھو ڪم ٿيل
جنھن ڏسڻ سان بڻايا ڀٽارا بہ عاشق
اجها ڇُر جي ڪاريگري جنھن
چُنين چادرين کي ڇڏيو من جو رانجهن بڻائي
وھيءَ ۾ اچڻ ساڻ جئن ڪنھن
ڪنواريءَ کي سينگار تي مست جوڀن بڻائي
اکين ٺار اجرڪ ڪرن جيءُ خوش
ڄڻ جهڙيالي ٿي پوٺي کي گلشن بڻائي
پري کان ٿو ديدار جون دعوتون ڏي
ھو ڪوڏن ۽ ڪاوَن جو لئباز چھرو
اڳي ھل تہ اونيءَ مٿان ڪم اُھي
ڄڻ تہ ڪنھن دوست دلبر جو دمساز چھرو
ڍڪي مارئي جنھن جي لوئي لڱن تي
رکيو پنھنجي مارن جو ممتاز چھرو
ھو لونگيون پٽا پٽ ھنن جو
وڏو شان ۽ مان آھي ھتي جي گهڻن ۾
ڍڪي جنھن بہ لونگي لڳي سو ائين
ڄڻ تہ گلمور جو وڻ ڄمن جي وڻن ۾
پٺيان رمز واريون رلھيون ڄڻ تہ
اِلسيءَ، سرنھن جا کڙيل سيبتا گل چڻن ۾
اناجن جون جنسون ائين ڄڻ تہ
موتين مڻين جون لڙھيون لاڙڪاڻي ۾ آيون
مزيدار ميون جي جهالر ائين ڄڻ تہ
ڪي سوکڙيون دوستاڻي ۾ آيون
اڪيچار ڀاڄيون ائين ڄڻ تہ وَڙ وَڙ جون
ڇوريون گهمڻ وڏ گهراڻي ۾ آيون
نظرباز قالين جن تي رنگارنگ
ڪاريگريءَ جا ڪرشما کنڊيريل
اڏامڪ پکي ۽ اُڃايل ھرڻ جهنگ جهر
۽ جبل جن ۾ چشما کنڊيريل
وسيع آسمان جنھن جي دامن ۾
امن ۽ محبت جا دلبند نغما کنڊيريل
ھي ھٿيار پنوھار، جن جي جبينن تي
جانباز جوڌن جي قسمت جي ريکا
اجاري ڇڏي جن زماني جي سيني تي
ھمت ڪري فتح نصرت جي ريکا
مري جن مٽائي بني نوع انسان جي
ھٿ تان غلاميءَ جي ذلت جي ريکا
جڏھن ظلم جو ديو معصوميت کي
سزاوار ٺھرائي درھم ڪندو ھو
ھَوس ملڪ گيريءَ جو آزاد بندن جي
بي غم حياتيءَ کي برھم ڪندو ھو
تڏھن ڪو دلاور بغاوت ڪري
بربريت جي ھلچل کي بيدم ڪندو ھو
ڪتابن جو سينو سبق سان ڀريل
جلوہ گر جن ۾ ھر دم ھدايت رھي ٿي
قلم جي ڪيا ڪارناما انھن ۾
محبت جي مخفي صداقت رھي ٿي
خلوص آھي منجهن گل جي خوشبوءِوانگي
وفا جي ھنن ۾ حڪايت رھي ٿي
ڪتابن جي دل ۾ اھو نور آھي
جتان علم جو صحن روشن ٿئي ٿو
ملي حسن يوسف ٿو انسانيت کي
حياتيءَ جو ايوان گلشن ٿئي ٿو
خيالن کي خوراڪ ملندي رھي ٿي
۽ تعمير جو شوق پر فن ٿئي ٿو
ھي ماضيءَ جا استاد، آئندي جا رھبر
ھي آھن مقدس امانت وطن جي
محافظ ھي تاريخ تھذيب جا
جي وڌائي رھن ٿا وجاھت وطن جي
ادب علم حڪمت جا روشن صحيفا
ھنن کان ئي آھي شھامت وطن جي
ھي آھن مشينون جي ماڻھن جي
ھر ڪم ۾ ماڻھن جيان ئي مددگار آھن
جتي سست رفتار وھٽن جا ھَڏ گم
اتي ھي سدا برق رفتار آھن
مھينن جو ڪم ڪار ڏينھن ۾ لاھن
ڏين سک ائين ڄڻ تہ ڏاتار آھن
مشين آئي چر پر ۾ ۽ نوڪ برمي جي
ڌو ساڻ جَر کان وڃي پار نڪتي
ٻنڀا ڏئي ائين ان مان اکڇنڀ ۾
پاري جي بل وانگ پاڻيءَ جي ڌار نڪتي
ڦٽي ڄڻ تہ جيجل جي ڇاتيءَ مان
ٻار جي واسطي ٿڃ جي ڌار نڪتي
ھليو ھر تہ بيڊول ڌرتي دڙن مان
بدلجي سنوت ساڻ ھمراھ ٿي وئي
ويا لاھ لاھن جا نڪري ۽ کوٻن
کڏن جي يڪي سر مَڏي گار ٿي وئي
ٻني ٿي ائين جوڙ ڄڻ سنڍ عورت ٿي
سائي ۽ ٻارن جي ڀرمار ٿي وئي
ڦِريو ھٿ بٽڻ تي تہ نلڪي مان زُوڪو ڪري
ڀنور وانگي ڦوھارو شروع ٿيو
ننڍن ۽ وڏن، اُن ۽ انسان، ھر جنس
جي خصم جي جيتن تي مارو شروع ٿيو
پکين پر کنيا، پل ۾ اُوھين ۽ واھين کي
ڪک پن ٿيڻ جو اشارو شروع ٿيو
ھي ٽيليويزن آھ ريڊيو جو نئون روپ
صوتي ۽ عڪسي اشارن جو مرڪز
ٿئي ھر ولايت جو ٿو سير ھن ۾
ھي آھي ھزارن نظارن جو مرڪز
ھتي حسن، عشق ۽ محبت جا منظر
ھي باغن بھشتن بھارن جو مرڪز
اڪيلائي آھي ۽ ٽيليويزن آھ
تہ ڳڻتي ڪرڻ جي ضرورت نہ آھي
سڃو سکڻو توڙي ڇڙو ڇانڊ ھوندو
تہ ڀي خوش ٿي چوندو تہ دقت نہ آھي
نہ دولت جي گهرج ۽ نہ شاديءَ جي حاجت
جي ٽيليويزن آھ تہ حرڪت نہ آھي
ھي آھي ميزائيل جنھن جي ڏسڻ سان
ڏڪي ٿي وڃي آدميت جي ڇاتي
خدائيءَ جو دشمن تباھيءَ جو پيڪر
مماتيءَ جي شڪل ۽ مصيبت جي ڇاتي
بڻائي ٿو اکڇنڀ ۾ دنيا کي دوزخ
بگاڙي ٿو کن پل ۾ فطرت جي ڇاتي
چون فخر سان ھن جا خالق ٿا ھن کي
ھي سائنس جي اعجاز ايجاد آھي
حسين ڪائنات آھ تخريب لائق
اھوئي منجهس مقصد آباد آھي
اميدن جو خانو خراب آھ ھن کان
حياتيءَ جو گلزار برباد آھي
ھو ميدان درياھ وانگي ڇلي پيو
ائين ٿو لڳي ڄڻ تہ طوفان آيو
ڪٿي گوءِ جي ڌم، ڪٿي راند جي رش
متا گوڙ ھر دل کي جولان آيو
پريان پدمڻين جا پکا جن تي
سندرا ٻڌي ھرڪو بڻجي کٽڻ خان آيو
ھي ناريون نماڻيون پکن ۾ ويھي
ٿيون حيا شرم ٻوڙن رڳو پيٽ خاطر
ھي سيتا جون سَکيون ھي مارئيءَ جون ڀينر
پيون رت ولوڙن رڳو پيٽ خاطر
تمدن جي دامن تي ٿيون داغ بڻجن
مرم کي نھوڙين رڳو پيٽ خاطر
مگر ھي تہ ميلي جو جنسار آھن
ھنن سان تہ ميلي جو سينگار آھي
جتي ھي نہ آھن اُتي ملڪ ڀينگ آھ
۽ قوم جو ماند وھنوار آھي
شرافت جو ڀل جان اڇو منھن ٿئي
ھرڪو عبادت کان مجبور لاچار آھي
ھي بِشني ھي ڀوتن جا ڀائر ھي کيسن جا رھزن
ھي ھشيار ڪانگ ۽ گدڙ جان
ڏسن جنھن جي چھري تي چمڪو چون آھ سڻڀو
لڳِي ڪڍ، ھڻن جهٽ بگهڙ جان
ھي جاون ۾ مالڪ کڳين ۾ ويچارو
وري ٻانگ ڏئي گهر ڪُمھلي ڪڪڙ جان
ھي آھن سنياسي دوائن جي انبار ھيٺان
ائين ڄڻ ڪتو لک جي ھيٺان
پٽي وات واڳونءَ جئان ڪن ٿا واڄٽ
اچو ھت پيل آھ ڪک لک جي ھيٺان
جوانيءَ ۽ طاقت جو انمول ڀنڊار
سانڍي رکيو آھ اسان رک جي ھيٺان
ھي گوريون جي خوگوش جي ڦينگڻين جان
اوھان ڀائرن کي ڏسڻ ۾ اچن ٿيون
پھاڙن جي درويش جو تحفو آھن
جي کائڻ سان يڪدم اھي ڪم ڪرن ٿيون
جو ٻئيِ ھٿ ڳچيءَ ۾ ٿا پئجي وڃن
۽ اکيون ڳوھ وانگي ڏرا ڏئي وڃن ٿيون
ھي گوريون ھي حب سليمان
جيڪي مجرب اڪيچار مرضن تي آھن
ٿئي دم جو بيمار بيدم ھنن کان
۽ ماڻين سي جنت جي ھڏڪن تي آھن
ھنن کي مڙئي آھ ڪم ڪرڻو
باقي مرڻ ۽ جيئڻ سڀ نصيبن تي آھن
جوارين جي مولا ٻڌي سي بہ آيا ائين
ڄڻ پڪيءَ پوک تي جهار آئي
ڪٿي تاس تي ھٿ پيا صاف ٿين
۽ ڪٿي آھ ڇَڪي تي ھونگار آئي
ھزارن جو ھت ٿيو حديرو گل آھي
سون تي ھتي آھ ڦرمار آئي
ھي جوڳي ھي ٺوڳي ولر ڪيو وتن
سادڙن کي ڦُريندا ڪئامار وانگي
ڪٿي آھ قسمت جي چڪر جو چارو
تہ ڪٿ بخت جو ڏيج وانگار وانگي
خيالي پلائن جي ڪانھي ڪمي ھت
وتائي جي پاڙيسري يار وانگي
اُٺن جون قطارون ابابيل بڻجي
اُرھ کي ڦُنڊائي ھليون ھير وانگي
ھي گوڏن تي گهنگهرو ھي ڳانيون ڳچيءَ ۾
قدم ڇم ڇماڇم لڏڻ مير وانگي
مھابي ڀريل مرڪ جن جي جتن جي
جهلي واڳ جي ٿا چڙھن سير وانگي
ھو گهوڙا ھو ميدان جا مينڌرا
منزلون جن کي مومل جان مرڪي ملن ٿيون
ھلن ٿا ائين ڄڻ ڏکڻ جون ھوائون
ڊڪن ٿا ائين ڄڻ تہ کنوڻيون کلن ٿيون
”ويا ھو ويا“ ھوڪرا پئجي ويا
سوڀ ۽ ھار لئہ سڀ جون ڇاتيون ڇلن ٿيون
ھو جوڙا ملھن جا جتي جوان جوانن کي
ڀاڪر وجهي ڀي ڊپا ٿي وڙھن ٿا
گهڙيءَ ٿا ڪمانن جان ٻيڻا ٿين
۽ گهڙيءَ تير وانگي سڌا ٿي وڙھن ٿا
دسڻ ۽ ڪِرڻ مرڪ مردن جو
ڊپ کان ٿي آجا ھي مھمير راجا وڙھن ٿا
فقيرن جا ٽولا ڪي انڌا ڪي منڊا
ڪي ھٿ جا ٺھيل ۽ ڪي سائينءَ سنواريا
وٽو لٺ ھٿن ۾ سدائين اگهاڙا
سدائين بکيا تہ بہ سدائين سنواريا
ھي مظلوم، ڪنگال، مجرم، مڙيئي
زماني جي دکندڙ نھائين سنواريا
اديـبن جو جلسو شروع آھ آڻي
وجهو ور تہ جلدي ھلي جاءِ تاڙيون
رکي پير پنڊال ۾ جونءَ وانگي
سُري سھنج ڪو داد جي لاءِ تاڙيون
ڏسون ڪير ٿو اڄ کڻي گوءِ ڪنھن جو
مچي ٿو مڪو عام جي راءِ تاڙيون
وڏي شامياني اندر ناچ گاني جي
تنتار جهنڪار اِندر سڀا جان
اٿيون پوپريون بُربلين جان ۽ نچنديون
رھيون مست المست بڻجي صبا جان
اکيون پيون عجب ۾ دليون ويون غضب ۾
ويا ويل سڀڪنھن تي وھندا قضا جان
سريا ساز سان پرھ جي پُور جان راڳ
ڄڻ رُت بھارن جي اوقات آندي
سڌير آئي روحن ۾ ڄڻ خوش خبر ساڻ
ڪنگال وٽ بخت بارات آندي
متي موج ايئن ڄڻ تہ ميخاني اندر
تمام اوج تي جشن اڌ رات آندي
اچي ويا وري مسخرا جن اچڻ ساڻ
ڇوڙيا ڦٽاڪا ۽ تاڙيون لڳي ويون
کليا وات کل کان بنا در درين ڄڻ تہ
پردي تي فلمن جون ماڙيون لڳي ويون
ھنيائون جهمر ايئن ڪڍڻ ڄڻ تہ ڄاين جي
ڄُنڊن مان لِيکون ڪراڙيون لڳي ويون
چيائون اسين خاندان آھيون ليڪن
اسان کي وڌو پيٽ جي کوٽ ماري
ھڻون ٿا ائين لام، شطرنج ۾ ڄڻ
انڌو ٿو سڄي جي لِڪي ڳوٽ ماري
ڪريون سڀ جي غم تي ٿا غلبو ائين
ڄڻ کنڊي ڪنوار ٿي ننڊ ۾ گهوٽ ماري
ٿيو ختم ميلو تہ سڀڪنھن چيو
ڪنھن بھاني ٿي جيئرن کي قدرت ملائي
اکيون چار ٿيندي دليون ٿا ملايون
ڇڏي ٿي رُٺن کي محبت ملائي
چڱو ھاڻ ٿا موڪلايون ملياسين
کلياسين وري شال قدرت ملائي
ھتي جي بہ پنھنجا پراوا اچن ٿا
سي ھڪٻئي جا ساٿي ۽ ھمراز آھن
گهري آشنائيءَ جا موقعا ٿو ھرڪو
وفادار ياريءَ جا انداز آھن
وچولو، سرو، لاڙ، اتر، ھميشہ
سڳن ڀائرن جان ھم آواز آھن
ھي ميلا حياتيءَ جا ميلا محبت جا ميلا
سدائين سلامت ھجن شل
ھنن آھ سنڌڙيءَ جي تھذيب تاريخ
زندھ رھائي سلامت ھجن شل
”نياز“ آھ ميلن جو شائق گهري ٿو
سڀن کي ڀلائي سلامت ھجن شل