سنڌ شناسي

سنڌ جي ادبي تاريخ

ھي ڪتاب ٻن ڀاڱن ۾ ورھايل آھي. پھرين ڀاڱي ۾ سنڌ جي ادبي تاريخ، سنڌ جي علم ادب، اوائلي سنڌي شعر، عربي سنڌي صورتخطي، سنڌي جي علمي عوج، سنڌ جي بنيادي تحريري شعرن بابت باب شامل آھن. ٻئي ڀاڱي ۾ سنڌي ادب جي پھرين دور، سنڌي ادب جي 1843ع کان 1875ع جي دور جي تاريخ ۽ سنڌي ادب جي نئين دور جي مصنفين تصنيفات بابت معلومات ڏنل آھي. 

Title Cover of book سنڌ جي ادبي تاريخ

راءِ بهادر سيٺ آلومل ٽيڪمداس ڀوڄواڻي

هي ڪراچيءَ جي مشهور ڀوڄواڻي خاندان مان ٿي گذريو آهي. هي صاحب ڳچ وقت سنڌ جو ايڊيوڪيشنل انسپيڪٽر هو. سندس لکيل ڪتاب هيٺيان آهن.

(1) سنڌ جي مختصر تاريخ
ڪتاب جي حقيقت: هي ڪتاب انگريزيءَ ۾ لکيلن سنڌ جي تاريخن تان مختصر حقيقتون وٺي سنڌيءَ ۾ راءِ بهادر سيٺ آلومل تيار ڪئي هئي ۽ تعليم کاتي جيڪي اوائل ۾ اسڪولن لاءِ درسي ڪتاب تيار ڪرايا هئا، تن سان گڏ تيار ٿي هئي. ان وقت کان وٺي هن وقت تائين هيءَ تاريخ درسي ڪتابن جي ياداشت ۾ داخل آهي؛ پر ٿورا ورهيه ٿيندا، جو سنڌ جون نيون با تصوير تاريخون درسي ڪتاب طور ڪم اچڻ لاءِ منظور ٿي ويون آهن، تنهنڪري هي تاريخ اسڪولن ۾ ڪم ڪا نہ ٿي اچي.

صورتخطي، عبارت ۽ ٻولي:
جيتوڻيڪ اصل تصنيف جو ٽيون ڇاپو اسان جي هٿ ۾ آهي ته بہ منجهس اعرابون (ڇڙهيون خواه ٻٽيون) چڱيءَ طرح ڪم آيل آهن. ڪيترن ئي لفظن تي غلط تلفظ پيدا ڪندڙ اعرابون ڪتب آيل آهن، جن مان ثابت آهي ته مصنف عربي ۽ پارسي ٻولين مان اهڙو بخوبي واقف نہ هو. جهڙوڪ ديوان ننديرام، ديوان اڌارام، ديوان واڌومل وغيره هئا. جئن ته،
”ذڪر“ جي بدران ”ذڪر“
”احوال“ = = ”احَوالَ“
”معلوم“ = = ”معلوم“
”مسلمان“ = = ”مسِلمان“
”مذهب“ = = ”مذهب“ وغيره.