شخصيتون ۽ خاڪا

ساهت ڏيهه جا سرجڻهار

بظاهر ننڍو نظر ايندڙ هي ڪتاب، پنهنجي اندر منجھ سمايل 33 شخصيتن جي زندگين جي اتساهيندڙ ڳالهين، واقعن ۽ سندن ڪارگذارين جي ڪري ڏاڍو وڏو آهي. هِن ڪتاب جي مطالعي سان اسان ڄاڻي سگھنداسون ته فطرت جي گلدان ۾ سنڌُ خوشبودار گلن سان ڀري پئي آهي ۽ دنيا جو ماحول جڏهن دهشت ۽ اڻ سهپ جي اثر ۾ آيل آهي، تڏهن سنڌ جي سهپ ڀري سماج ۾ اهڙيون مهانُ شخصيتون موجود رهيون آهن، جن جي دنيا کي ڏاڍي گھڻي گھرج آهي.
  • 4.5/5.0
  • 4127
  • 994
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • رضوان گل
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book ساهت ڏيهه جا سرجڻهار

• ليکڪ پاران ٻه اکر

مون جڏهن ادب پڙهڻ شروع ڪيو ته خليل جبران، جمال ابڙو، امر جليل، شيخ اياز، استاد بخاري، الطاف شيخ، ڪرشن چندر، سعادت حسن منٽو ۽ ٻين ڪيترن ئي ليکڪن جا ڪتابَ، گھر جي لائبريري ۾ ئي موجود مليا. انهن ڪتابن کي پڙهندي پڙهندي منَ ۾ اهڙن مهَان تخليقڪارن ۽ قلمڪارن جي زندگين بابت ڄاڻڻ جي خواهش پيدا ٿي ۽ انهيءَ خواهش جي پورائيءَ لاءِ مون مختلف شخصيتن تي نڪتل رسالن جا خاص نمبر ۽ اخباري ايڊيشن گڏ ڪرڻ شروع ڪيا. ائين سنڌي ادب جي ڪيترين ئي ادبي شخصيتن جي ذاتي، فني ۽ فڪري زندگيءَ بابت پڙهندي مون کي انهن تي لکڻ جو خيال آيو. تن ڏينهن ۾ آءٌ روزاني ”عوامي آواز“ ۾ ”دل جون ڳالهيون“ جي مستقل عنوان تحت هفتيوار ڪالم به لکندو هوس، جنهن سان گڏوگڏ مون ادبي شخصيتن جي ورسين ۽ جنم ڏينهن جي حوالي سان مضمون به لکڻ شروع ڪيا. انهن مضمونن کي جنهن شانائتي انداز ۾ پياري دوست زرار پيرزادي ’عوامي آواز‘ ۾ سجائي شايع ڪيو سو به مون لاءِ اُتساهه جو سبب بڻيو. اهڙيءَ طرح شخصيتن تي ڪم ڪرڻ جي شوق ۾ مون لاڙڪاڻي جي مصورن، آرٽسٽن ۽ مختلف شعبن جي شخصيتن تي پڻ ڪم ڪيو، جيڪو سلسليوار جاري آهي. انهن جا ڪجهه حصا لاڙڪاڻي تي آيل ڪتابن ۾ ڇپيل پڻ آهن، تنهنڪري مون وٽ هن وقت به رڳو لاڙڪاڻي جي شخصيتن تي ئي ٻئي ڪتاب جيترو مواد تيار آهي.
شخصيتن جي ئي حوالي سان مون انٽرنيٽ تي موجود هڪ سوشل ويب سائيٽ ”فيس بڪ“ تي به ڪم ڪرڻ شروع ڪيو. انهيءَ البم جو نالو مون ”سنڌي ليکڪ“ رکيو. هيل تائين اهڙا پنج البم تيار ٿي چڪا آهن، جن ۾ لڳ ڀڳ 900 شخصيتن جا فوٽو ۽ سندن پروفائيل ڏنل آهن.
هن ڪتاب سهيڙڻ جو خيال تڏهن آيو، جڏهن آءٌ پنهنجي شاعريءَ کي ترتيب ڏيڻ ۽ شعري مجموعي آڻڻ لاءِ ڊائرين جي ڳولا پئي ڪئي. مون فائيلن جي اُٿل پٿل ڪندي، جڏهن شخصيتن تي لکيل مضمون هڪ هنڌ گڏ رکيل ڏٺا ته اهي فائيل کولي انهن مان ادبي شخصيتون جدا ڪري جڏهن صرف ڪمپوز ٿيل مضمون گڏ ڪيا ته هيءُ ڪتاب مڪمل ٿي ويو. هن ڪتاب ۾ ڪيتريون ئي اهڙيون شخصيتون به شامل آهن، جن تي مون ڏهه ٻارنهن سال اڳ لکيو هو. ان وقت اهي حال حيات هئا پر هاڻي انهن مان ڪي اسان کان وڇڙي به ويا آهن. اُهي شخصيتون جيڪي مون وٽ پنن تي لکيل مضمونن جي صورت ۾ موجود آهن، انهن جو انگ به 30 کان مٿي آهي، جن کي هن ئي سلسلي جي ڪڙيءَ طور ٻئي ڪتاب ۾ شامل ڪرڻ جو ارادو آهي. ڪتاب ”ساهت ڏيهه جا سرجڻهار“ ۾ شامل شخصيتن جي ترتيب سندن جنم تاريخ ۽ سال جي حوالي سان رکي اٿم، نه ته انهن مان ڪيترين شخصيتن جو ادبي قد ڪاٺ ۽ پورهيو سندن عمر جي ڪٿ کان گھڻو گھڻو مٿاهون آهي.
اها ڳالهه مون لاءِ انتهائي خوشيءَ جو باعث آهي جو هن ڪتاب جو مهاڳ جڳ مشهور سفرنامه نگار سائين الطاف شيخ صاحب لکيو آهي جنهن جي ڏنل پيار ۽ پنهنجائپ کي لفظن ۾ بيان ڪري ئي نه ٿو سگھان، جنهن دُور هوندي به هميشه مون کي پنهنجي دل جي قريب رکيو آهي. اهڙي ئي مانَ محبتن سان منهنجي مهربان سائين ڪامريڊ سوڀو گيانچنداڻي، بيدل مسرور ۽ سائين مختيار سمون هن ڪتاب تي پنهنجي راءِ جو اظهار ڪيو آهي، جنهن لاءِ آءٌ سندن بيحد مشڪور آهيان.
هن ڪتاب جي تياريءَ جي سلسلي ۾ مان احسان دانش، رياضت ٻرڙي، عبدالخالق شيخ ۽ وقار تنيو جو به ٿورائتو آهيان، جن مختلف مرحلن تي مون سان سهڪار ڪيو. اميد ته منهنجو هي پيار سان ڪيل پورهيو اوهان کي قبول پوندو.

رضوان گل
ليڪچرار، شعبو جاگرافي
گورنمينٽ ڊگري ڪاليج لاڙڪاڻو

Cell # 03337553823 , Email: rizwangul46@yahoo.com