لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

مدح نامو (مدحون ۽ نعتيہ ڪلام)

ڪنهن بہ قوم جي حقيقي تاريخ ۽ عروج و زوال جو مطالعو ڪرڻو هجي تہ ان لاءِ لوڪ ادب کان وڌيڪ ڪو سونھون نہ ٿو ٿي سگهي! ان لاءِ ضروري آهي تہ هر دور جي عوامي تاريخ يعني لوڪ ادب کي ايندڙ نسل لاءِ محفوظ ڪيو وڃي. ھن ڪتاب ۾ لوڪ ادب جي اھم صنف ”مدح ۽ نعتيہ ڪلام“ ۾ سنڌ ۾ موجود چونڊ سگهڙن جو ڪلام ترتيب ڏئي پيش ڪيو ويو آھي. اشعار ۽ ڪلام سان گڏ لاڳاپيل سگهڙ يا لوڪ شاعر جو تعارف پڻ ڏنو ويو آھي. مدح لوڪ ادب جي هڪ جامع صنف آھي جنھن جو نالو عربي ٻوليءَ مان اخذ ڪيو ويو آھي، جنھن جي معني آھي تعريف يا ساراھ ڪرڻ. نعت اھڙو نظميہ ڪلام آھي جنھن ۾ رسول ڪريم صہ جي تعريف بيان ڪيل ھجي.

Title Cover of book مدح نامو (مدحون ۽ نعتيہ ڪلام)

رحمت الله “عاجز” لاشاري

تعارف، ادبي خدمتون ۽ مليل مڃتا جو تفصيل
پورو نالو: مير رحمت الله.
ادبي نالو: رحمت الله “عاجز” لاشاري.
تخلص: آڪاش عاجز.
ولديت : فقير شاهنواز پُٽ جلال خان پُٽ جمال خان پُٽ ڪمال خان پُٽ شھداد خان پُٽ ڌڱاڻو خان پُٽ حُرّا خان پُٽ منگا خان.
قوم: سنڌي بلوچ.
ذات/قبيلو : لاشاري.
پاڙو: عھدياڻي.
پيدائش: اسڪول جي سرٽيفڪيٽ مطابق، 02 جنوري 1982ع بمطابق 5 ربيع الاول 1402ُ هجري.
جاءِ پيدائش: درگاھہ فقيرپورشريف لڳ راڌڻ اسٽيشن ضلعو دادو. ياد رهي تہ فقيرپور ۾ عاجز جا ناناڻا ويٺل هئا ۽ سندس امڙ پنھنجي والدين جي گهر ڄڻيو هو، جڏهن تہ سندن والد ان وقت ميھڙ کان مٿي ڌامراھہ واھہ جي ڏاکڻئين ڪَپ تي ڳوٺ حاجي مير محمد لاشاريءَ ۾ رهائش پذير هئو. ڪنھن معمولي ڳالھہ تان اڻ وڻندڙ تڪرار سبب اتان سال 1986ع دوران لڏپلاڻ ڪري موهن جو دڙو ڀرسان سنڌ جي مشھور ڏاهي ڪامريڊ سوڀي گيانچنداڻي جي جَنم ڀومي ڳوٺ ٻنڊيءَ ۾ رهائش اختيار ڪئي.

تعليمي شروعات:
اپريل 1987ع دوران گورنمينٽ پرائمري اسڪول ڳوٺ ٻِنڊي، تعلقو ڏوڪري، ضلعو لاڙڪاڻو (اسڪول ۾ مرحوم غلام قادر ساريو کان الف اک واري پَٽي لکرائي هئي ۽ بعد ۾ ڪجهہ ڪلاسن ۾ استاد محمد امين منگي ۽ ڪامريڊ زبير احمد جکرو پڻ استاد رهيا) .

قرآن پاڪ ناظرہ:
پرائمري تعليم دوران ڳوٺ جي پيش امام مرحوم استاد مولوي محمد صالح لاکي وٽ ناظرہ قرآن پاڪ پڙهي پورو ڪيو.

قرآت، تجويد:
ڀر واري ڳوٺ برادي ساريہ ۾ مدرسہ مُحمّدي نورالھديٰ جي استاد حافظ محمد بخشل چنہ وٽ ڪلام پاڪ جي قائدن قانونن جي ڄاڻ حاصل ڪئي ۽ ڪجهہ سورتون حِفظ پڻ ڪَيُون.

انگريزي تعليم:
مدرسي ۾ پڙهڻ دوران گورنمينٽ هاءِ اسڪول موئن جو دڙو تي سيپٽمبر 1994ع ۾ داخلا ورتي.
ان عرصي دوران امڙ جي اسرار تي سال 1995ع کان 1997ع دوران درگاھہ الله آباد شريف ڪنڊيارو ضلعي نوشھرو فيروز ۾ مرشدن ڪريمن حضرت قبلا محبوب سڄڻ سائين مدظلہ العالي جن جي صحبت ۾ روحاني فيض ۽ ضروري ديني تعليم ۽ روحاني عِلمَ جو فيض حاصل ٿيو. دربار الله آباد شريف ۾ ضروري تعليم بعد ليبرڪالوني ڪوٽڙي ۾ پنھنجي مامي مولوي سراج الدين لاشاري جي تربيت هيٺ مدينہ مسجد نيو ليبر ڪالوني ۾ نائب امام جا فرض نڀايا.

نڪاح:
والدين طرفان طالب علمي جي عُمر ۾ 23 اپريل 1992ع تي توفيق ڪالوني دادو ۾ سڳي ماسات سان ٿيو جڏهن تہ شادي ڪجهہ سالن کان پوءِ 2 مئي 1999ع تي ڳوٺ ڪَرَن خان شورو قاسم آباد حيدرآباد ۾ ان ئي ڳوٺ جي جامع نورِ محمدي مسجد ۾ پيش امامي دوران ساڳئي هنڌ تي ٿي. شاديءَ جي موقعي تي سگهڙن جي ڪچھري ٿي هئي جنھن ۾ استاد محمد ملوڪ عباسي جو پڳدار پُٽ سُگهڙ ممتاز علي عباسي، موري جو مشھور سگهڙ (مرحُوم) رحمت الله عباسي ۽ (مرحوم) حاجي اقبال احمد جوڻيجو لوڪ ادب جون لاتيون پيش ڪيون هيون. هن وقت ٻن نياڻين ڪنيز فاطمہ ۽ عُروج فاطمہ سان گڏ هڪ فرزند محمد حَسَّان (پيدائش 28 سيپٽمبر 2010ع) جو اولاد آهي. (ان کان اڳ هڪ معصوم فرزند حيدرآباد سول اسپتال ۾ فوت ٿيل ڄائو جڏهن تہ محمد صبغت الله نالي ٻيو فرزند دل ۾ سوراخ واري تڪليف سبب 6 مھينن جي عمر ۾ وفات ڪري ويو هو.)

شاعري جي شروعات:
طالب علمي جي زماني کان مامي نثار احمد جي صحبت ۾ سنہ 1990ع کان مولودشريف لکڻ سان ٿي.

سگهڙائپ ۾ پھريون قدم:
سال 1997ع ۾ ڳوٺ جي شاعر دوست ۽ قومپرست ڪارڪن ڪامريڊ قلندر بخش ساريو سان گڏجي سدا
حيات سگهڙ استاد فقير محمد ملوڪ عباسي رحه سان ملڻ کان پوءِ لوڪ ادب جون لاتيون سکڻ ۽ لکڻ جو موقعو مليو. جنھن شوق ۽ ذوق سبب استاد محمد ملوڪ عباسي جي خواهش سان حضرت قلندر لعل شھباز جي ميلي ۾ 1997ع دوران سنڌ سگهڙ ڪانفرنس ۾ پھريون ڀيرو سگهڙائپ جو فن پيش ڪيو .

صحافت جي ابتدا:
ليبرڪالوني ڪوٽڙي مدينہ مسجد ۾ مامي مولوي سراج الدين لاشاري وٽ خطابت، امامت جو فن سکڻ دوران صحافت جو ذوق بہ پيدا ٿيو ۽ باقائدي شروعات 1998ع ۾ روزانہ الک اخبار جي نمائندي طور ٿي، ان دوران اخبار جي هاڪري پڻ ڪئي ( ڪالم ۽ مضمون لکڻ شروع ڪيا) اخبار ماهوار لاشار جو ايڊيٽر رهڻ کان پوءِ اڳتي هلي لوڪ ادب ۽ سگهڙن جي ترجمان سلسليوار “سگهڙ سماچار” جو نومبر 2005ع ۾ باني ۽ چيف ايڊيٽر طور صحافتي ڪم نڀايو ۽ ان کان اڳ اپريل 2005ع تي سنڌي چينل سنڌ ٽي وي جي پروگرام “اوطاق” ۾ ڊائريڪٽر غلام رسول چانڊيي جي هدايتن هيٺ سگهڙ حاجي رحيم بخش قريشي سان گڏ ميزباني جا فرض نڀايا ۽ بعد ۾ 2007ع کان مھراڻ ٽي وي تي سگهڙن جي پروگرام “ڳالھيون ڳوٺاڻن جون “ جي ڊائريڪٽر طور ڪم سنڀاليو ۽ “ڀلارو رمضان” سميت کوڙ سارا ديني پروگرام پڻ رڪارڊ ڪرايا، ڪجهہ عرصو مھراڻ اخبار ۽ ڌرتي ٽي وي چينل تي ضلعي ڄامشوري جي رپورٽر واري ذميواري دوران نيشنل پريس ڪلب ڄامشورو ۾ جنرل سيڪريٽري طور پڻ صحافتي خدمتون سر انجام ڏنيون. مجموعي طور لکيل ڪالم ۽ مضمون توڙي رپورٽون مختلف اخبارن جھڙوڪ سوال، بختور، الک، ڪاوش، ڪوشش، عبرت، لاشار، سنڌ لائن، سوڀ. جيجل، سُڪار، هلال پاڪستان، عوامي آواز، مھراڻ ، ارادو ، برکا ، پاڪ ، فاسٽ ٽائيم، سنڌ ڌرتي، امڪان سميت ڪيترين ئي اخبارن ۽ رسالن ۾ شائع ٿيل آهن ۽ اڃان تائين شائع ٿيندا رهن ٿا.

امامت ۽ خطابت:
1997ع دوران مدينہ مسجد نيو ليبر ڪالوني ڪوٽڙي ۾ نائب امام کان پوءِ 19 جو ڪجهہ 1998ع ۾ ڳوٺ ڪرن خان شورو قاسم آباد حيدرآباد ۾ فرض نڀايا. ان دوران مسجد شريف جي نئين تعميراتي ڪم سبب جنوري 2002ع کان نوراني مسجد ايم سي پي واپڊا ڪالوني ڄامشورو ۾ خطابت ۽ امامت جا فرض نڀايا ۽ مسجد جي بلڊنگ/عمارت تيار ٿيڻ کان پوءِ وري 23 آگسٽ 2008ع کان هن وقت جون 2024ع تائين ڳوٺ ڪرن خان شورو ۾ امامت ۽ خطابت سان گڏ ديني درس و تدريس جو في سبيل الله ڪم جاري آهي .

پي ٽي وي تي پروگرام:
سنڌ جي برک ڪردار فتح خان يعني سيد صالح محمد شاھہ سان گڏ پي ٽي وي تي پھريون ڪچھري پروگرام 15 جنوري 2004ع، ان کان پوءِ سنڌ نامون، لوڪ ادبي محفل، جون 2004ع. جا شروعاتي پروگرام هئا جڏهن تہ بعد ۾ 26 نومبر 2016ع تي پي ٽي وي تي ڪچھري پروگرام جي ميزباني پڻ مِلي.

ريڊيو تي پروگرام:
ريڊيو اسٽيشن حيدرآباد تي سيد صالح محمد شاه/فتح خان سان گڏ پھريون پروگرام (سون ورني ڌرتي) 3 نومبر 2004ع. تي رڪارڊ ڪيو جنھن ۾ سائين سيد صالح محمد شاھہ لوڪ ادب جي پھرئين ڪتاب “رمزون رحمت الله جون” جو تعارف بہ ڪرايو هو. جڏهن تہ ريڊيو ڪراچي اسٽيشن تي 17 آڪٽوبر 2016ع تي ان وقت اسٽيشن ڊائريڪٽر ڪوثر ٻُرڙي جي خواهش تي هڪ خاص پروگرام لوڪ ادب ڪچھري نشر ڪيو جنھن ۾ پڻ ميزباني جا فرض نڀايا.
عاجز جا هن وقت تائين شاعري سميت تحقيق ۽ تصنيف سان گڏ ترتيب ڏنل ننڍا وڏا ڪتاب:

(1) “رحمت جا خزانا” (مولود-ڀاڱو اول) نومبر 1999ع
(2) “رحمت جا خزانا” (مولود-ڀاڱو ٻيو) نومبر 2000ع
(3) “ رحمت جا خزانا” (مولود- ڀاڱو ٽيون) اپريل 2001ع
(4) “رحمت جا خزانا” (مولود- ڀاڱوچوٿون)، آڪٽوبر 2002ع
(5) “رحمت جا خزانا” (مولود- ڀاڱو پنجون) فيبروري 2003ع
(6) “رمزون رحمت الله جون” (لوڪ ادب شاعري ) سيپٽمبر 2003ع
(7) “ديس وسي ديدار اسان جو” 2003ع. (سگهڙديدارعلي سيال جو احوال ۽ ڪلام)
(8) “رحمت جا خزانا” (مولود- ڀاڱون ستون) مارچ 2004ع.
(9) “فيصلا انصاف جا” جوڪجهہ 2004ع (رئيس عبدالحميد خان جتوئي جي شخصيت ۽ فيصلا)
(10) “ آهون احمد حسن جون”، 2004ع (لوڪ شاعر خليفه حضرت حاجي احمد حسن لاشاري جو نعتيہ ۽ ناصحاڻو ڪلام) .
(11) “السفر” (اردو زبان ۾) 19 آڪٽوبر 2004ع (لاشاري تنظيم جي باني، جهوني صحافي ۽ سياسي، سماجي شخصيت محمد صفر لاشاري جون صحافتي، سياسي، سماجي ۽ تنظيمي خدمتون).
(12) “ رنگ رحمت الله جا” 2005ع (لوڪ ادب جي انسائيڪلوپيڊيا)
(13) سلات جي 117 ڏات ڌڻي سگهڙن جي احوال ۽ ڪلام تي ترتيب ڏنل “سنڌ سڄاڻ سگهڙ ڊائريڪٽري” 2005ع.
(14) “مولود ۽ مداحون” 2007ع.
(15) “دلبر جو ديدار” (ڪنھن کي ڏجي دانھن)، 2008ع. (سگهڙديدارعلي سيال جو احوال ۽ ڪلام).
(16) “تحفة العاشقين”، 14 فيبروري 2010ع (حافظ عابد خاصخيلي جو نعتيہ ڪلام)
(17) “محبت جي منزل”، 2010ع (سگهڙ علي گوهر قريشي جي لوڪ شاعري) .
(18) “مٺا ٻول محبوب جا” مارچ 2010ع (سگهڙ محبوب علي ڏيپر جو ڪلام).
(19) “مٽيءَ جي خوشبوءِ”، 2010ع (سگهڙ محمد ايوب جوڻيجي جي لوڪ شاعري)
(20) “محبت جا موتي” جون 2013ع (سگهڙ شاعر علي گوهر قريشي جو ڪلام.)
(21) “پنھنجو رنگ پنھنجي شاعري”، 2013ع (محبوب علي ڏيپر جي لوڪ شاعري.)
(22) “مٽيءَ جو هُڳاءِ”، اپريل 2014ع (ماسٽر منظور جو فن ۽ شخصيت.)
(23) “سھڻل جا سينگار”، 2014ع (سنڌ ۽ بلوچستان جي سگهڙن جي سينگارشاعري.)
(24) “ موتي محبوب جا”، 2015ع (محبوب علي ڏيپر جي لوڪ شاعري) .
(25) “مداحون ۽ مناقبا”، ڊسمبر 2015ع (لسٻيلي جي شاعر سڪندر علي دودي جو ڪلام.)
(26) “سگهڙن جي جامع ڊائريڪٽري”
(786 ڏات ڌڻين جو احوال ۽ ڪلام )، ڇاپو پھريون نومبر2015ع ڇاپو ٻيو ڊسمبر2015ع.
(27) “شاھہ جي شاعريءَ ۾ سگهڙائپ جو رنگ” 2016ع
(28) “شآهي ذوق شيديءَ جو”، جون 2016ع (سُگهڙ مولابخش شيدي جو احوال ۽ ڪلام.)
(29) “پرين جي پچار”،2016ع. (ميھڙ جي بخاري بزرگن جي سوانح ۽ ڪلام.)
(30) “سچن جي ساراھہ” ڊسمبر 2016ع (لسٻيلي جي شاعر سڪندر علي دودي جو نعتيہ ڪلام.)
(31) “سھڻي حبيب جي نماز”، فيبروري 2017ع. (مولوي رفيق احمد بروهي جي سنڌي ٻوليءِ ۾ ترتيب ڏنل فرضي ۽ نفلي نمازن بابت ڪتاب جي سنوار ۽ سُڌار)
(32) “لوڪ ادب جو منظوم تعارفي مقدمو” (طويل نظم) 16ڊسمبر 2017ع
(33) “لوڪ ادب جو سپھ سالار”، جون 2017ع .(سگهڙ حسين بخش رڏ جي شخصيت ۽ فن.)
(34) “عشق جون آهون”، جوڪجهہ 2017ع. (لاڙ جي شاعر وسيم احمد ٽالپر جي نعتيہ شاعري.)
(35) “تحفة الصالحين”، نومبر 2018ع (حافظ عابد خاصخيلي جو نعتيہ ڪلام.)
(36) “عشق امر ذات”، 16 ڊسمبر 2018ع (سگهڙ ارشاد علي عرضائي جو احوال ۽ لوڪ ادب شاعري.)
(37) تُحفة العابدين ؛ آڪٽوبر 2019ع (ڪوهستان جي شاعر حافظ عابد خاصخيلي جو نعتيہ ڪلام)
(38) “ثنائي سِٽُون سڪندر جون” نومبر 2019ع (لسٻيلي جي شاعر سڪندر علي دودي جي لوڪ شاعري.)
(39) “سنڌي لوڪ ادب جو تاريخي جائزو”، ڇاپو پھريون، مارچ 2019ع.
(40) “حضرت محمد صلي الله عليہ وسلم جا فيصلا” 2019ع. سنڌيڪار: ديدار شاد گوپانگ، نظر ثاني ۽ سنوار: عاجز رحمت الله لاشاري.
(41) مديني جو سائين؛ (حافظ عبدالستار سولنگي جو لکيل “نعتيہ ڪلام”.)
(42) سوانح حيات فقير محمد قاسم طاهري ڪوهستاني. 2020ع، تصنيف؛ حافظ عابد خاصخيلي. سنوار: عاجز رحمت الله لاشاري.
(43) سنڌ، اسلام، سائنس ۽ فلسفو. 2021ع (جديد تحقيق ۽ ترتيب).
(44) مَھڪندڙ موتي مڱلي جا. 14 آگسٽ 2022ع (خادم حُسين منڱلي جي لوڪ شاعري) ترتيب: عاجز رحمت الله لاشاري.
(45) “سُگهڙ سارو سچ”، سگهڙ آدم سومري جو احوال ۽ ڪلام.
(46) سنڌ جي قديم اسلامي تاريخ. { حضرت آدم عليہ السلام کان پاڻ سڳورنﷺ تائين }
(تحقيق ۽ تاليف: عاجز رحمت الله لاشاري)
(47) ادبي ذوق اڪبَرَ جو. (سگهڙ علي اڪبر اداسيءَ جي لوڪ شاعري)
(48) يَڪا وَڙَ يعقُوبَ تي. (سُگهڙ محمد يعقوب جاگيراڻيءَ جي لوڪ شاعري)
(49) سُگهڙائپ جِي ساڃاھہ . (لوڪ شاعري/تحقيق ۽ تخليق : عاجز رحمت الله لاشاري.
(50) سُگهڙن جي جامع ڊائريڪٽري (تحقيق، ترتيب ۽ مقدمو: عاجز رحمت الله لاشاري. ڇپيندڙ: سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو.
(51) وحدت جي وائي (لوڪ شاعرن جو حمديہ ڪلام جون 2024ع)
(52) “مُناجات اِلاهي” جون 2024ع
(53) “مَدح نامو” (لوڪ شاعرن جي مدحيہ ۽ نعتيہ ڪلام) جون 2024ع

ايڊيٽر طور شائع ڪَيل ميگزين/رسالا/ اخبارون:

“سُگهڙ سماچار”
سلسليوار 9 جُلد

مليل ايوارڊ ۽ مڃتا جو اعزاز :
اسڪول پڙهڻ دوران لطيف سائين جي پيغام بابت ٿيل تقريري مقابلي ۾ پوزيشن کڻڻ تي مُرشد حضرت محبوب سڄڻ سائين مدظلہ العالي، جن هٿان زندگي جو پھريون
“اللہ کے شیر ايوارڊ” 21 مارچ 1996ع تي مليو.
دولھہ دريا خان ايوارڊ مارچ 1998ع مڪلي ۾ مليو.
بھترين مُعلم ۽ مُدرس جو ايوارڊ 2 سيپٽمبر 1999ع ۾ ڪرن خان شورو، قاسم آباد، حيدرآباد ۾ مليو.
لاشاري تنظيم جي باني طرفان صحافتي مڃتا ايوارڊ 19 آڪٽوبر 1999ع تي لاڙڪاڻي ۾ مليو.
ڊاڪٽر نبي بخش خان بلوچ هٿان استاد محمد ملوڪ عباسي ايوارڊ 28 فيبروي 2000ع تي مليو.
حضرت جلال شاھہ ايوارڊ تاجل بيوس هٿان 18 ڊسمبر 2002ع تي دائود ديري لڳ شاھہ پنجوسلطان، ضلع دادو ۾ مليو.
“رمزون رحمت الله جون” ڪتاب جو مڃتا ايوارڊ، ان وقت ثقافت کاتي جي صوبائي وزير شبير احمد قائمي هٿان 13 آڪٽوبر 2003ع تي ڊاڪٽر بلوچ هال لئنگئيج اٿارٽي حيدرآباد ۾ مليو.
ٻيو ڀيرو دولھہ دريا خان ايوارڊ، مڪلي ٺٽي ۾ 13 اپريل 2003ع تي مليو.
آواز گروپ لاڙڪاڻو طرفان آواز ۽ انداز ايوارڊ 18 جون 2003ع تي لاڙڪاڻي ۾ مليو.
بھترين ليکڪ ۽ مرتب جو “لاشار ايوارڊ” 19 آڪٽوبر 2005ع شاهنواز ڀٽو لئبريري لاڙڪاڻي ۾ مليو.
سلات پاران “سُڄاڻ سگهڙ مڃتا ايوارڊ “ 30 آڪٽوبر 2004ع تي مٺياڻي ۾ مليو.

“لوڪ ادب مڃتا ايوارڊ” 19 ڊسمبر 2004ع اڏيرو لعل ۾ مليو.
سلات پاران “استاد محمد ملوڪ عباسي ايوارڊ” 27 ڊسمبر 2004ع تي ڄامشوري ۾ مليو.
سيد جلال محمود شاھہ هٿان “عزت فقير ادبي ايوارڊ” 29 جنوري 2005ع ڳوٺ بُٺو، سن ۾ مليو.
حضرت قلندر شھباز جي ميلي ۾ سال 2003ع ۾ ڪتاب “ رمزون رحمت الله جون “ جي اعزاز ۾ پھريون “شھباز ايوارڊ” ان وقت ڊي سي او علم الدين بُلو هٿان مليو.
ميلاد النبي ايوارڊ پھرين مئي 2005ع تي ڄامشوري ۾ مليو.
عشق رسول ايوارڊ 28 مئي 2005ع تي واپڊا ڪالوني ڄامشورو ۾ مليو.
اڪادمي ادبيات ڪراچي پاران سنڌ يونيورسٽي جي وي سي مظهرالحق صديقي هٿاران لوڪ ادب ايوارڊ 19 نومبر 2005ع تي سنڌالاجي ڄامشورو ۾ مليو.
بزم روح رهاڻ ايوارڊ ڪتاب “رنگ رحمت الله جا “ جي مھورت تقريب دوران ڊاڪٽرنبي بخش خان بلوچ ۽ حميد سنڌي هٿان 2008ع ۾ مليو.
سنڌ بلوچستان سگهڙ ڪنوينشن جو صدارتي ميڊل 23 مارچ 2013ع تي ميان صاحب ضلعي شڪارپور ۾ مليو.
دي روز انٽرنيشنل ايوارڊ 2015ع ۾ مٽياري شھر ۾ ميلو.
ٻيو “شھباز ايوارڊ “ حضرت قلندر لعل شھباز جي ميلي ۾ ڪتاب
“ سھڻل جا سينگار “ ترتيب ڏيڻ جي اعزاز ۾ ٻيو ڀيرو 06 جون 2015ع تي ميلو.

ٽيون ڀيرو شھباز ايوارڊ:
“سگهڙن جي جامع ڊائريڪٽري” جي سھيڙڻ جي اعزاز ۾ 2016ع ۾ مليو.
شاھہ لطيف ايوارڊ: حَسن درس اڪيڊمي حيدرآباد طرفان ڪتاب “شاھہ جي شاعريءَ ۾ سُگهڙائپ جو رنگ” لکڻ جي اعزاز ۾ پھرئين لوڪ ادب ڏهاڙي 16 ڊسمبر 2016ع تي مليو.
ڊاڪٽربلوچ گريجوئيٽ ايوارڊ بااختيار اداري ۾ 16 ڊسمبر 2016ع تي مليو.

ريڊيو حيدرآباد طرفان “لوڪ ادب ايوارڊ:
2 جنوري 2017ع تي اسٽيشن ڊائريڪٽر محمد علي ٻانڀڻ هٿان مليو.
حيدرآباد لٽريچر فيسٽيول ۾ لوڪ ادب ايوارڊ 20 جنوري 2017ع تي مليو.
آل پاڪستان سُگهڙ ڪانفرنس جو مڃتا ايوارڊ 16 ڊسمبر 2017ع تي لعلو رائنڪ ۾ مليو.
اوطاق ڪچھري ايوارڊ 10 مئي 2017ع تي زرعي يونيورسٽي ٽنڊي ڄام ۾ ثقافت کاتي جي صوبائي وزير سيد سردارعلي شاھہ هٿان مليو.

سگهڙ بھار علي بھار ٻُرڙو يادگار ايوارڊ، 19 جنوري 2018ع تي مليو .
استاد محمد ملوڪ عباسي مڃتا ايوارڊ 2019ع عباسي ڪلھوڙا تنظيم جي سربراھہ مرحُوم سردار حاجي منور علي عباسي هٿان 7 آڪٽوبر 2019ع تي مليو.
ريڊيو نيٽ ورڪ جهول طرفان “صوفي جمال الدين فقير مڃتا ايوارڊ “ 1 نومبر 2019ع تي مليو.

لوڪ ادب بابت “حُسن ڪارڪردگي ايوارڊ”
جوڳي ڳوٺ گلشن حديد ڪراچي ۾ 4 جنوري 2020ع تي گل حسن گل هٿان مليو.
استاد بھار علي بھار ٻُرڙو ساليانو “مڃتا ايوارڊ” شاعر سانول ميرالي هٿان 18 جنوري 2020ع تي مليو.
جاکوڙي ايوارڊ صوبائي وزير عبدالباري پتافي هٿان پھرين فيبروري 2020ع تي ڳوٺ جمال الدين پتافي نزد باري اڏو، ضلعي گهوٽڪيءَ ۾ مليو.
“باڪمال سگهڙ ايوارڊ” 2019ع، درمحمد ڪمال جي ورسيءَ جي موقعي تي ٺٺ سولنگي/دليپوٽا ضلعي نوشھروفيروز ۾ سينيئر صحافي منظور سولنگي هٿان مليو.
موهن جو دڙو اڪيڊمي طرفان پيرل مڱريو مڃتا ايوارڊ 2020ع ۾ مليو.
2 فيبروري 2020ع تي پنجاب جي ڏات ڌڻي سگهڙن پاران اوٻاوڙي شھر ۾ سربراه طور اعزازي پڳ پارائي.
13 رجب 1442ھہ 2021ع تي “جشن مولود ڪعبہ مڃتا ايوارڊ” فقير محمد سليم سيال اويسي قادري صدر صلوات ڪاميٽي خيرپور ميرس طرفان مليو.
راجن پور پنجاب ۾ سرائڪي پَٽيءَ جي سُگهڙن طرفان مارچ 2023ع ۾ تنظيمي سربراھہ جي اعزاز طور دستاربندي ڪرائي.
سيدنا غوث اعظم دستگير سگهڙ ڪانفرنس ملير ڪراچي ۾ 20 نومبر 2021ع تي “باڪمال سُگهڙ ايوارڊ” مليو.
ڀٽائي آباد، ڪراچي ۾ 18 ڊسمبر 2021ع تي “محقق، ڏاهو” مڃتا ايوارڊ مليو.
ثقافت کاتي حُڪومت سنڌ طرفان “شاھہ لطيف عالمي ايوارڊ” 13 سيپٽمبر 2022ع تي حيدرآباد ۾ مليو.

ايوارڊ ۾ عُمري جي ٽڪيٽ:
مدح خواني ۽ علمي، ادبي، سماجي، ثقافتي ۽ ديني خدمتُن عيوض عُمرو شريف ادا ڪرڻ ڪجهہ فقير محمد اسماعيل جکراڻي غفاري، قادري، نقشبندي صاحب المعروف حيدرآباد واري سائين جن ايوارڊ طور ڀلي پار جي سڳوري سفر ڪجهہ عُمري شريف جِي ٽڪيٽَ عنايت ڪئي، جنھن بعد مڪةالمڪرمہ ۽ مدينةالمنورہ (حرمين شريفين) جو پھريون سفر 29 آڪٽوبر 2023ع کان 27 نومبر 2023ع تائين رهيو.
مرڪزي تنظيم علماءِ اهلسنت وجماعت ڄامشورو طرفان.

مڃتا ايوارڊ سرٽيفڪيٽ پھرين جنوري 2023ع تي مليو.
سنڌ ايجوڪيشن فائونڊيشن حڪومت سنڌ پاران درسي نصاب ۾ “سنڌي ڪتاب چوٿين درجي ڪجهہ” جو سبق پھريون،
“حمد باري تعالىٰ” (شاعر: عاجز رحمت الله لاشاري) پرائمري اسڪولن جي نصاب ۾ پڙهايو پيو وڃي.

پھرين تاج پوشي:
لوڪ ادب خدمتن جي مڃتا طور علامہ فقير هدايت علي نجفي “تارڪ” جي درگاھہ تي لعلو رائنڪ شھر تعلقو وارھہ ضلعي قمبرشھدادڪوٽ ۾ سگهڙ مولابخش شيدي پاران پھريون ڀيرو چانديءَ جو تاج 08 آگسٽ 2015ع تي پارايو.

ٻيو ڀيرو تاج پوشي:
16 ڊسمبر2017ع تي ٻيو ڀيرو، ساڳئي هنڌ لعلورائنڪ ۾ پنج تولا سونو تاج مليو جيڪو بيمار سُگهڙن جي علاج ڪجهہ وقف ڪري ڇڏيو.

ٽين تاج پوشي ۽7 رنگي گلن ۾ تورڻ جو اعزاز :
23 مارچ 2019ع تي ڪتاب “سنڌي لوڪ ادب جو تاريخي جائزو” جي تحقيق ۽ ترتيب واري اعزاز سان گڏ لوڪ ادب جي خدمتن جي مڃتا طور علامہ فقير هدايت علي نجفي “ تارڪ” جي درگاھہ تي لعلو رائنڪ شھر
تعلقي وارھہ ضلعي قمبرشھدادڪوٽ ۾ سگهڙ مولا بخش شيدي ۽ سلات تنظيم جي مرڪزي سرپرست اعليٰ نامور محقق ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙي ۽ ٻين عھديدارن قيمتي هيرن سان جڙيل سونو تاج پارائي سَت رنگي گُلن ۾ توريو هئو، جيڪو اعزاز هڪ سُگهڙ ڪجهہ پھريون تاريخي اعزاز آهي. اهو تاج بہ عاجز ان ئي موقعي تي بيمار ڏات ڌڻين جي علاج ڪجهہ وقف ڪري سگهڙ مولابخش شيدي کي واپس ڏئي ڇڏيو.

نقشبندي طريقي/سلسلي ۾ خِلافت:
27جنوري 2019ع تي سنڌ جي روحاني شخصيت ۽ صوفي بزرگ حضرت خواجا مُحمد طاهر المعروف محبوب سڄڻ سائين دامت برڪاتھم العاليہ جن نقشبندي طريقي/سلسلي ۾ نيابت سان نوازيندي درگاھہ الله آباد شريف ڪنڊيارو ۾ خلافت جو اعزاز عطا فرمايو.

سنڌي مولود :
ننڍپڻ کان سمجهہ ۽ شعور ايندي مولود ڳائڻ شُروع ڪيا، اڳتي هلي مولودن ڳائڻ وارن ۾ هڪ خاص اهميت ملي.
مولودن جون شائع ٿيل آڊيو ۽ وڊيو سي ڊي:
مولود ۽ مداحون A.A پاران نومبر 2000ع.

منظر پيارو مدينو آ A.A جنوري 2001ع .
مٿيان ٻئي آڊيو البم محترم محمد قاسم ماڪا پاران رليز ڪيا ويا آهن.
ناز پروڊڪشن پاران رليز البم:
ڏسان شھر مدينو آڪٽوبر 2002ع.
مديني وارو منظر ڊسمبر 2002ع .
هتي رهڻ نٿي دل چاهي اپريل 2003ع.
مديني جا گهوٽ سيپٽمبر 2003ع .
منقبت سڄڻ سائين آڪٽوبر 2003ع .
وڊيو سي ڊي جون 2004ع .
منقبت غوث اعظم نومبر 2004ع ۾ رليز ڪيون ويون.
جڏهن تہ مھراڻ سينٽر سکر سميت عظيمي پروڊڪشن ڄامشورو 2 واليم وڊيو سي ڊي ۾ رليز ڪيا.

اسلامي ادبي خطابات:
تفرقي بازي ۽ سياسي تضاد کان پاڪ نج اسلامي موضوعن جا 500 کن خطاب يوٽيوب چينل عالمي اوطاق تي مختلف موضوعن جا خطاب موجود آهن. نج لوڪ ادب بابت فيس بُڪ لائيو جا نشر ڪيل 200 پروگرام عالمي اوطاق فيس بُڪ پيج تي پڻ موجود آهن.
اسلامي سطح جا نج سنڌي زبان ۾ صرف قرآن پاڪ جي تفسير جا 50 پروگرام، “سَئين راھہ” فيس بڪ پيج تي موجود آهن.

پي ٽي وي:
“ڪچھري پروگرام”
جو ميزبان.
ڪي ٽي اين:
“ڪچھريءِ جا مور” پروگرام ۾ ممتاز امين سنياسي سان گڏ ميزباني.

سنڌ ٽي وي:
(1) “اوطاق” پروگرام ۾ حاجي رحيم بخش قريشي سان گڏ ميزباني.
(2) سنڌ ڪچھري.(ظفر هڪڙو سان گڏ)

مھراڻ ٽي وي:
جي ادبي، ثقافتي ۽ ديني پروگرامن،
(1) “ڳالھيون ڳوٺاڻن جون”
(2) “ٻارن جو رمضان”.
(3) “ڀلارو رمضان”.
(4) “عظمَتِ رمضان”.
(5) “محفلِ ميلاد”.
(6) “شَبِ قدر”.
(7) “شَب برأت”
جي خصوصي پروگرامن ۾ پروگرام ڊائريڪٽر ۽ ميزبان.
ريڊيو پاڪستان ڪراچي: “لوڪ ادب ڪچھري” جو ميزبان.
ريڊيو پاڪستان حيدرآباد:
(1) “23 مارچ يومِ پاڪستان لوڪ ادب ڪچھري” جو ميزبان.
(2) 14 آگسٽ جشن آزادي “لوڪ ادب ڪچھري” جو ميزبان.
ثقافت کاتو، حُڪومت سنڌ جي ميزباني هيٺ.
(1) شاھہ لطيف سُگهڙ ڪچھري.
(2) ڪيفي ثقافت اسٽوڊيو ڪراچي ۾ لوڪ ادب ڪچھري.
(3) مچ ڪچھري.
پروگرامن جي ڪمپيئرنگ/ميزباني جو اعزاز پڻ ملندو رهي ٿو.


مَدح
شانُ تہ شھنشاھہ جو جڳ اندر آ جام،
توريت، انجيل، زبور ۾ الله ٻڌايو عام.
تہ اولاد ابراهيمَ جيءَ کي عطا ڪندُس انعام،
پوءِ جنھن مان پيدا ڪندس احمد عربي ڄام.
اڻ کٽ ان جا عاشق ٿيندا مانجهي مردَ مُدام،
وڻ پکي سڀ جانور پڻ جهڪي ڪندس سلام.
هڻندو ڪونہ حُسن جي ٻيو اڳيان هن جي ھام،
نرمل سندو نام، ٿيو “لاشاري” تڏ لوڪ ۾.

****

مَدح
الله پاڪ اسانجو، آ خالق خلقڻھار مٺا
پاڻ جنھن پيدا ڪيو، محمد ﷺ آ منٺار مٺا
وڏا جنھن جا وزيرَ ٿيا، چڱا چارئي يار مٺا
آهين عاشق عربيءَ جو، تہ ڪر پنجتن پاڪ سان پيار مٺا
علي ولي، حَسَن، حُسين ۽ خاتونَ بہ آسردار مٺا
سندن سخي اولاد ۾ شامل، آدستيگير دلدار مٺا
آ بغدادَ جو جوان جيلاني، نانءٌ عبدالقادر نروار مٺا
ٿيندا پنھنجا ٻيڙا پار مٺا، انھن محابي “عاجز” چئي

****

مَدح

خدا جي ٿي مھرباني، ملي آهي مَدح خواني،
نہ ٿيندي جا ڪڏهن فاني، ملي آهي مَدح خواني.

خدا طرفان لکيل آهي، ثنا ۾ هي سڄو قرآن،
اها تعريف لاثاني، ملي آهي مَدح خواني.

وڃان صدبار مان صدقي، پنجن پاڪن جي نالي تان،
جي آھن جيءَ سندا جاني، ملي آهي مَدح خواني.

ڀلي دنيا جا ماڻھو ٻيا، نہ سمجهن هن مَدح کي پر،
خدا وٽ آ قدرداني، ملي آهي مَدح خواني.

قبر ۾ ۽ حشر ۾ پڻ، اها تعريف ڪم ايندي،
ڪندو آقا نگھباني، ملي آهي مَدح خواني.

امڙ جيجل جي دعائن سان، شڪر آهي وئي گذري،
منھنجو ننڍپڻ منھنجي جواني، ملي آهي مَدح خواني.

قيامت جو ڪو ڊپ ڪونھي، مدح خوان مصطفيٰ جو هان،
ٿيندي “عاجز” لئہ آساني، ملي آهي مَدح خواني.

لطف “لاشاري”، تي ٿيندو، مَدح خوانيءَ جي صدقي ۾،
پري ٿيندي پريشاني، ملي آهي مَدح خواني.

****

مَدح

سڄو سنسار جوڙيو آ، خدا محبوب جي صدقي،
محبت پيار جوڙيو آ، خدا محبوب جي صدقي.

فَلَڪَ توڙي مَلَڪَ سارا، نشانبر ٿيا نبيءَ آئي،
سھڻو سينگار جوڙيو آ، خدا محبوب جي صدقي.

زمين توڙي زمن سارو، آهي چمڪيو چمن سارو،
هي ڪاروبار جوڙيو آ، خدا محبوب جي صدقي.

جمعو سردار ڏينھَن جو، مگر سومر سڳورو آ،
اهو ڀي وار جوڙيو آ، خدا محبوب جي صدقي.

ستارن چنڊ ۽ سج ۾، جيڪا هي روشني آهي،
اهو چمڪار جوڙيو آ، خدا محبوب جي صدقي.

لکڻ جي ڏات ڏئي “لاشاري عاجز” کي ڪيو شاعر،
مون جھڙو ٻار جوڙيو آ، خدا محبوب جي صدقي.

****

مَدحِِ مدينہ

واھہ مَدينہ، سُھڻا مدينہ، پيارا مدينہ، مٺڙا مدينہ
ساھُ ٿو سِڪي پيو تنھنجي طلبَ تات ۾،
تو جھڙو شَھر ڪٿي ڪونھي ڪائنات ۾،
رحمتون ۽ برڪتون تو ۾ بيشمار هن،
سي سڀئي ڏِسن اچِي، جيڪي بيقرار هن،
واھہ مدينہ، سھڻا مدينہ، پيارا مدينہ، مٺڙا مدينہ.

ڇا قلم لکي سگهي، شاهي تُنھنجو شان آ،
مُنھِنجي مَدني گهوٽ جو، تو ۾ آستان آ،
سي سڀئي گِهٽيون ڀليون، چَمڪندڙ مِينار هن.
سي سڀئي ڏِسن اچي جيڪي بيقرار هن،
واھہ مدينہ، سھڻا مدينہ، پيارا مدينہ، مٺڙا مدينہ.

مُصطفيٰ جي امتي جنھن بہ رکيو چاھُ آ،
ان کي تنھنجون زيارتون ڪرائيندو الله آ،
جيڪي تنھنجي عشق ۾ ، نيڻين روئندا نار هن.
سي سڀئي ڏسن اچي جيڪي بيقرار هن،
واھہ مدينہ، سھڻا مدينہ، پيارا مدينہ، مٺڙا مدينہ.

نِيلُون نشانبر اُتي شالَ ڪَبيون زيارتون،
نبوي حرم سامھُون اعليٰ هِن عِمارتون،
پيارا پاليھَر ڪري ويھندا قطار هن.
سي سڀئي ڏسن اچي جيڪي بيقرار هن،
واھہ مدينہ، سھڻا مدينہ، پيارا مدينہ، مٺڙا مدينہ.

تو ڏي اچڻ جِي رکي مون بہ دل ۾ آس آ،
تنھنجي ياد ۾ سدا رهندي دل اداس آ،
تو ۾ آ سُڪون هِتي درد ۽ آ زار هن.
سي سڀئي ڏسن اچي جيڪي بيقرار هن،
واھہ مدينہ، سھڻا مدينہ، پيارا مدينہ، مٺڙا مدينہ.

“ لاشاري عاجزَ ” ڪئي، خاص هيءَ اپيل آ،
ٻيو نہ ڪجهہ کپي مونکي، تنھنجي سِڪ سبيل آ،
مصطفيٰ جي شھر جا ڪَرڻا سڀ ديدار هن.
سي سڀئي ڏسن اچي جيڪي بيقرار هن،
واھہ مدينہ، سھڻا مدينہ، پيارا مدينہ، مٺڙا مدينہ.

****

مَدحِ مُصطفىﷺ

ڪَيان ڪھڙي بَيان پيارا، ثَناخوانِي مُحَمَّدَ ﷺ جِي،
اسان اُمَّتَ تي اَڻ کُٽَ آ مِھرباني مُحَمَّدَ ﷺ جِي.

حَوا آدم بہ ٿيا آھِن نبيءَ جي نُورَ مان پيدا،
ٻُڌي اَحمد اِسم جَن ڪَئِي، قدرداني مُحَمَّدَ ﷺ جِي.

رَوانو ٿِي جَڏھن هَليو هُئو حضرت نُوحَ جو ٻيڙو،
تڏھِن بہ ذات هُئي ظاهِر، اعليٰ شانِي مُحَمَّدَ ﷺ جِي.

ويا پُٽُ پيءُ وڇڙِي هُئا، نبي يعقوب ۽ يُوسُف،
مِلايئين پوءِ ورهيَن کان، هُئي اِحسانِي مُحَمَّدَ ﷺ جِي

خليلُ کي جڏھِين ويو اُڇليو هئو آڙَھ ۾،
نَظر اُنَ جي مٿان پِڻ ھُئي، سا نُوراني مُحَمَّدَ ﷺ جِي.

ذبح ويلي نہ اسماعيلَ تي ڇُري وَھِي سو ڇو؟،
ذَبيحُ تي پڻ ھُئي نظَرثاني مُحَمَّدَ ﷺ جِي.

سُھڻي صِديقِ اڪبر کي لڳو هُئو ڏنگُ زهريلو،
ڇُٽي ويو جڏ لڳي لِبَ پاڪَ لاثاني مُحَمَّدَ ﷺ جِي.

يَمن ۾ يارَ جي عاشِق ٻَٽيھِي هُئي ڪَڍي ٻاهر،
انھيءَ کي بہ تہ اُلفت هُئي، جِگر جاني مُحَمَّدَ ﷺ جِي.

سُتل وارِي تَتَل تي ھُو پَٿَرَ سِرَ تي سَھي ويٺو،
ھُئي بانگي بِلاول سان ڳنڍيل ڳاني مُحَمَّدَ ﷺ جِي.

ڪُٺل ٻَڪري ۽ پُٽَ جابِر جا ٿيڻا ڪونہ هُئا جيئرا،
مگر جيئرا تڏھِن ٿيا جو هُئي مھماني مُحَمَّدَ ﷺ جِي.

قيامتَ ۾ ڪُلئِي ڏِسندا، ڪندو سائين سخاوتَ جڏ،
عمَلَ نيڪَن جِي بد عملن لئہ قُرباني مُحَمَّدَ ﷺ جِي.

جِتي نفسِي پُڪاريندا، ٻُڌي اُمتي ٻيا پيغَمبَر،
هُوندي اُنَ ڏِينھن بہ ھڙَنِي کي حَيراني مُحَمَّدَ ﷺ جِي.

“لاشاري رَحمَتُ” گهُر دعا جي دَرَ تي،
سدا “عاجِزَ ” لِکِين ويٺو، مَدح خُواني مُحَمَّدَ ﷺ جِي.

****


مداحَ - سِرائڪي. ( ڪَڙو منجهہ ڪَڙي.)

جو پاڪ نَبِیْ دا شَان تِھیَا،تَنھں شان تُون صَدقے سَئو وارِی،
سَئو وارِی سِر گهور چھوڑاں، جے بخشیندا سئو سِر باری،
باری بیحد بخش کریندئے، سائیں دے صدقے ستَّاری،
ستَّاری نل سَبْ کُچھ ڏیندئے، لُطف کریندئے “لاشاری”،
“لاشاری” لولاک متھوں ہے، نبی مئيڏے دی نگهداری،
نگهداری نل نواز چھوڑئے اڑیاں دِی کر آدھاری،
آدھاری اِنھں یار دِی ہے جو ڏاتر بخشئے ڏوھاری،
ڏوھاری ڏڪْ ڏوھ چا آیا، گهوٽ ڪِیتی ھئے غمخواری،
غمخواری غمخوار کریندئے، دل کُوں ڏیندئے دلداری،
دلداری دلبر دی یارو مِڙنی ڪاں ہے موچاری،
موچاری اے ڳالھہ جو سُٹیُم، بار غماں دے گئے باری.

****

ٽيھہ اکري (مداح)

ا : الف اللهَ جو آ مَحبُوبُ،
خالِقَ جنھن کي خلقيو خُوب،
طالِبُ ھُو ۽ ھِي مطلُوبُ،
جانِبُ مِليو جيءَ جِيار،
آقا اڙيَن جو آڌار.

ب : بي سان بيشڪ شانَ وارو آ،
اعلىٰ عِزَّت مانَ وارو آ،
قادرَ جي قرآنَ وارو آ،
راضِي جَنھن تي ربّ سَتار،
آقا اڙيَن جو آڌار.

ت : تي تَنھِن جھڙو سَخِي تَونگر،
آيو نہ ايندو دنيا اندر،
راھَ سِڌي جَنھِن ڏِني آ رھبر،
سڀني نَبِيَن جو سردار،
آقا اڙيَن جو آڌار.

ث : ثي ثواب سيکاريو سائين،
جو ڪَم ايندو قيامت تائين،
جانِبُ مُنھنجو جيئي سدائين،
جيڪو يتيمن جو آ يار،
آقا اڙين جو آڌار.

ج: جيم جناب حُضور آ ھادي،
مالڪَ جنھن لئہ ڪَئي مُنادي،
ڏياري جهنم کان آزادي،
خالقَ طرفان خودمختيار،
آقا اڙين جو آڌار.

ح : حي حامِي آ قَبَر حَشَر جو،
دلبَرَ جو اعلىٰ آ درجو،
مُحبَ مديني جي مُنور جو،
چاھُ چَمنَ ۾ آ چوڌار،
آقا اڙين جو آڌار.

خ : خي خوش اُمت سارِي آھي،
پيارَي نبيءَ کي پيارِي آھي،
مِڙني کان موچاري آھي،
اللهَ ڪيو آ عزتدار،
آقا اڙين جو آڌار.

د : دال دعائون گهُريُون گهوٽَ،
روئي سائينءَ ڪئي سِپورٽَ،
مالڪَ طرفان جنھن کي موٽَ،
هردم ٿي آ ھائوڪار،
آقا اڙين جو آڌار.

ذ : ذال ذِڪر هِنَ ھاديءَ جو،
وَرَفَعْنَا لَكَ ذِکْرَكَ ٿيو،
جنھن جي اچڻ سان ڪُفر ويو،
سو ئِي دل جو آ دلدار،
آقا اڙين جو آڌار.

ر : ري رسولن جو بہ رسول،
مالڪَ طرفان آ مقبُول،
دينَ سندو قائم اسڪُول،
جنھِن آ ڪَيو سوئي سالار،
آقا اڙين جو آڌار.

ز : زي زمانو جاهل هئو،
اڻ سُڌريل ۽ غافل هئو،
جنھن جي اچڻ سان روشن ڏيئو،
حَقَ ۽ سَچ جو ٿيو صدبار،
آقا اڙين جو آڌار.

س : سين سعادت ڪيو قريب،
جنھن جو ڪلمو ٿيو نصيب،
راڻو ربَ جو آھي حبيب،
دنيا سڄي سندس حُبدار،
آقا اڙين جو آڌار.

ش : شين شفاعت وارو سائين،
ڏِئي سَھارا سَڀَ کي سدائين،
منزل کيس مِلي آ مٿاهين،
چاھہ چَمنَ ۾ آ چوڌار،
آقا اڙين جو آڌار.

ص : صاد صداقت وارو ثَمر،
جنھن جي اچڻ سان ٿيو ظاهر،
عِلم عقل ۾ پڻ ماهر،
اعليٰ آھي امانتدار،
آقا اڙين جو آڌار.

ض : ضاد ضعيفن ضامِن آھي،
ازلَ کان آيو ضِمو آ چائي،
اُمتَ ساريءَ کي بخشائي،
ڇڏيو ڪامِلَ قُربن دار،
آقا اڙيَن جو آڌار.

ط : طُئي سان طٰهٰ وارو لقب،
جنھن کي پاڻَ ڏِنو آ رب،
اُن جي صدقي آھي سڀ،
مالِڪَ جوڙيو هِي جنسار،
آقا اڙين جو آڌار.

ظ : ظُئي آ ظُلم مِٽايو جَنھن،
دنيا کي رنگ لايو جَنھِن،
سارو ڪُفر گهٽايو جنھن،
ٿي هرجاءِ توحِيدي تنوار،
آقا اڙين جو آڌار.

ع : عين عجيبَ جو شانُ نِرالو،
اعليٰ عِزت مانُ نِرالو،
اللهَ جو احسان نِرالو،
ٿيو جنھن جي صدقي هر وار،
آقا اڙين جو آڌار.

غ : غين غُلامي نُورِ مُبينَ،
جي آ ڏِني جبريلِ امين،
هيئن خَلقيو آ ڪوئي بہ ڪِينَ،
جيئن هِن کي جوڙيو آ جَبار،
آقا اڙين جو آڌار.

ف : في فرق ڪو آھي ڪِيمَ،
اَحَدُ، احمد، بِلا ميم،
بسمالرحمٰن الرحيم،
ڪَئي آمَدَ تي هر حُبدار،
آقا اڙين جو آڌار.

ق : قاف قلم پوءِ جُڙيو جَڳَ ۾،
عربي آيو ان کان اڳ ۾،
شالَ اُنھيءَ واليءَ جي وَڳَ ۾،
مُنھنجي ڪُٽنب جِي بہ ٿئي قطار،
آقا اڙين جو آڌار.

ڪ : ڪاف ڪنھين ٻِئي دَرَ جو ناهيان،
عاشق اُنَ دلبر جو آھيان،
شام صبح پيو ٿو ٻاڏايان،
آھيان اصل کان ٻانھي ٻار،
آقا اڙين جو آڌار.

ل : لام لِکان ٿو نعتون اُنَ جون،
خُوب ڪَري ڳالھيون دِل مَن جُون،
ديواني کي ھُو درشَنَ جون،
خيراتُن جا ڏيندو کرار،
آقا اڙين جو آڌار.

م : ميم مُحَمَّدُﷺ عربي ڄام،
ريءَ نُقطي جي جنھن جو نام،
عرش مَٿي اُن لئہ انتظام،
پاڻَ ڪيو هئو پالڻھار،
آقا اڙين جو آڌار.

ن : نون نہ آھي خوف خطر،
اُمت تي هن جي آ نظر،
هِن دنيا ۽ توڙي حَشر،
۾ مالڪ آھي مھدار،
آقا اڙين جو آڌار.

و : واءُ وڏائي واحِدَ جِي آ،
ربَ کان پوء بس هستي هي آ،
جُوانَ جَنت جنھن سَستِي ڪَئي آ،
سوئي آھي نبي ننگدار،
آقا اڙين جو آڌار.

ھہ : ھي هِن جھڙو جانِبُ ٻيو،
اڳ آيو نہ ئي ايندو ڪو،
ڏاجَ ڏَھوڻا ڏِيندو سو،
اسين تہ آھيون اميدوار،
آقا اڙين جو آڌار.

لا : لاَ معنىٰ نہ؛ هِن وٽ ناهي،
قاسم رتبو سندن جو آھي،
خالِقَ جو ٿو ونڊُ وِرهائي،
“ عاجزَ ” جھڙا لَکَ پينار،
آقا اڙين جو آڌار،

ء : ئُوئان اچڻ سان هُئي ٻولي،
ڄمندي ڏِني امڙ لولي،
گهوٽَ مُحَمَّدَﷺ صدقي سئولي،
ٿيندي سڻائي لھندا بارَ،
آقا اڙين جو آڌار.

ي : يي يقين اهو ئي ڄاڻ،
اڳيان ايندو پُنھَل پاڻ،
هر ويلي ويٺو سِڪَ ساڻ،
ڪلمو پاڪُ انھيءَ جو پُڪار،
آقا اڙين جو آڌار.