د کان ڪ
1. دال روٽي کاڌي ڌن کٽي ته کٽڻ ڏينس.
2. دائي کان ڪو پيٽ ڳُجهو آھي.
3. درياهه ڀر تي ڇوڪر ڪڏي، اڄ نه ٻڏي سڀان ٻڏي.
4. دل کوٽي، عذر گهڻا.
5. دل جي ڪارائي کان منھن جي ڪارائي چڱي.
6. دم دال جو، آڪڙ پُلا جي.
7. دم درميان، صاحب مھربان.
8. دولتمندن جا ڏاند به ڏڀن.
9. دولت نھن کان ماس وڇوڙي.
10. دو دل راضي تو ڪيا ڪريگا قاضي.
11. دويتا نھين جي پورا تول.
12. دير پيا، درست ٿيا.
13. ديس چوري، پرديس بکيا (پن).
14. ديوان جو دم، دمڙي جي دال تي.
ڌ
1. ڌاتوري ڌاري، جي ڪجي ڪار ڪماند جي، ته به اصُلُ انھي پار جو ڏينا ڏيکاري.
2. ڌڙ ريڍو، سسي ٻاڪري.
3. ڌُڪو کڻجي ڀاءُ لڳ، شاهدي ڏجي الله لڳ.
4. ڌن رک ڌوڙ ۾ ته چمڪاٽ ڏئي نور ۾.
5. ڌڻي ري ڌڻ سڃو، ڌڻ ري سڃو ڌڻار.
ڏ
1. ڏاڍن جون جھنگ مون واٽون.
2. ڏاڍي جي لٺ کي ٻه مٿا.
3. ڏاند چڙھئي ٿي ڏک ڏسي.
4. ڏاندن ڳاھ مردان ڌڪا، زالان ساھ پنڌ وچ سڪا، گھوڙا ضبط ڪنان وڃ لڪا.
5. ڏاهو ڪانؤ، ٻِه- ڄنگھو ڦاسي.
6. ڏاهو ڪانؤ کائي گونھ، ڀوري بلبل کائي شڪر.
7. ڏائڻ هلي مڙدا ڪڍڻ، مڙدن ڪپڙا به لاهي ورتس.
8. ڏٻري ڍور کي، مڇر گھڻا.
9. ڏٻري جو ڌڻي، سويرو پلاڻي.
10. ڏٿ نه کُٽو، ڏوٿي کٽا.
11. ڏٺو پير، پُني مراد.
12. ڏٺو سڀ وسار، اڻ ڏٺي کي ياد ڪر.
13. ڏُچر گھوڙو، سچر زال ٻئي ٻن پيا.
14. ڏڌو کير، ٿڻين نه پوي.
15. ڏڏن جو به ڏاتار.
16. ڏِسُ ڪاڻي کان، اک ڪاڻي چڱي.
17. ڏک کان سواءِ، سک نه ٿو ملي.
18. ڏکڻ مينھن نه وسڻا، جي وسي ته ٻوڙي، ڪانئر ڌڪ نه ھڻڻا، جي ھڻي ته جهوري.
19. ڏمرجي ڏيھ ڌڻي، ڇاڄا (منھ يا گھر) ڇڏائي.
20. ڏنون، ٻنون آھي.
21. ڏني جو پٽ ڇٽو.
22. ڏيڻ سڀ چڱو، بڇڙي هڪڙي گار، وٺڻ سڀ بڇڙو، چڱي هڪڙي دل.
23. ڏيڻ، ڏيھ ڇڏڻ، ڏيھي ڇڏڻ (بت يا جسم) ٽيئي اھنجا.
24. ڏئي جي پٺ ۾ اوندھ.
ڊ
1. ڊڄ تنهين جي ڊا، جنهنجي وائيءَ (زبان) ۾ ور گهڻا.
2. ڊڄجي تنهن جي ڊا، جو پرينءَ ڀر بيھي گاريون ڏئي.
3. ڊڄجي تنهن جي ڊا، جو که تي چڙھي گاريون ڏئي.
4. ڊڄجي تنهن ڀئي، جو منھن تي ڪوڙ ڳالھائي.
5. ڊني واڻئي، مور نه لاڀ.
ڍ
1. ڍائو کنھي پيٽ تيسي بکئي وڃي ساھ.
ر
1. رات ٿوري، ساٺ گهڻا.
2. راتيان کائي کچڻي، ڏينھان کائي پلاءُ، ڄاڻي ھيڪ اللھ، صابو ڪوري سيد ٿيو.
3. راجا ڪري سو نياءُ، ڍارو پوي سو داءُ.
4. راکي رام ته ماري ڪون.
5. راڻي سا، جا راءِ کي وڻي.
6. راؤري (راجا جي) گھران گھ جھلجي پاند ۾.
7. رت ڏسي، رُمي هڻجي.
8. رڌي ڪني به يا نصيب.
9. رڍ اڳيان رباب، وڄائيندي ورهه ٿيا.
10. رڍ مٿي ۾ سور سان، ڏنائون صدقو.
11. رڙا ڪين رجهن توڙي ٻارڻ ھئن ٻه پڙا.
12. رڪ جا چڻا آنڊا ڦاڙين.
13. رن پٽ کي لڳي ڀاڳ، ته ڏئي جواري ڀت کي داڳ/ داغ.
14. رن پٽ ريڍار، ڪان ھڻي بنڊ ۾.
15. رن چشڪي هري، رکي آرت وار.
16. رنان مڪر زنان تتر تار ڪن رڌيون پڪيون ڪونجڙيون اُڏائي ڏين.
17. رڻي (قرض) ۽ رائر (ڍل) جو سڏ جنھين کي ھوءِ منجي اُتي جوءِ وڃي تنھين کي وسري.
18. روپ (شڪل) روئي ڪرم (نصيب) کائي.
19. روزن پٺيان عيدون، عيدن پٺيان روزا.
20. رھي راھوجين (راھوجا ڳوٺ جو نالو) بھي باھوجين (باھوجا ڳوٺ جو نالو) ، ڪتي ڪنئريجن (قوم جو نالو) جي.
ز
2. زالان ڌاوڻ (وھنجڻ)، مردان کاوڻ.
3. زر بسيار، ته عشق ٺھ پھ.
4. زر خرچ ته امير ٿئين، امير ٿئين ته زر بسيار.
س
1. ساريءَ ھٿڻ ڀتر.
2. ساسرا (ساھرا) سک واسرا دو دن ڪا آسرا.
3. سائي کي سھي ڪو نه، بکئي کي ڏئي ڪو نه.
4. سٻر (طاقت وارو) سان سيئن (حد يا دنگ) ڪبي ڪيئن چوندو جيئن ٿيندو تيئن.
5. سڀڪا ٻڪري، پنهنجي پائي ٽنگبي.
6. سڀڪو، پنھنجي ھٽيءَ جو ھوڪو ڏيندو.
7. ست ڪُؤا کائي ٻلي، حج چڙهي.
8. سُتنِ جون پاڏا ڄڻين.
9. سَتِيا جا ٻيڙا سائين سُتڙ.
10. ستي ٻلي، ڪوئا ڪين ماري.
11. ستي شينهن کي، آڱر نه ڏجي.
12. ستي لڪڙن کان موٽي ته ڪتن ھاب ٿئي.
13. ستي سڏائي لنڊي ٿي کائي.
14. ستين لنگهڻين، ڪتو به حلال آھ.
15. سٽ نه موڙھو ڪپاھ موڙھي.
16. سپ نه ماري سپ جو سراپ (اصل بددعا کي چئجي پر ھت معنيٰ آھي ڀرم/ سنسو) ماري.
17. سپتيو ماڻھو پرائي مال ۾ ڀائيوار.
18. سپھو نه وسھو، وسھو ته مسھو.
19. سج، ٻه پاڇا.
20. سج لٿي کان پوءِ، دير ڪانهين، ڦُرئي کان پوءِ، ڀؤ ڪونهين.
21. سڄن پيٽان وڍيا، وڍين پيٽان سڄا.
22. سڄڻ سڄي ٻانهن ڏئي ته سڄي نه ڳيهجي.
23. سُڃا عاشق، ڀيٽو دي آچار.
24. سچ سير، ڪاري ٻڪري اڇو کير.
25. سچ مرچان ڪوڙ ڳڙ، پير پئسا جو گُرُ.
26. سچ ته بيٺو نچ.
27. سچ جي ٻيڙي لڏي لڏي، پر ڪڏھين نه ٻڏي.
28. سخيءَ کان شوم ڀلو جو ترت ڏئي جواب.
29. سر وئي کان پوءِ سج اڀري ته ڇا نه اڀري ته ڇا.
30. سر (راز يا ڳجھ) ڏجي پر سر نه ڏجي.
31. سِر سِر ڪلا.
32. سرمو سڀڪو پائي، پر اک اک جو ڦير.
33. سڙئي گھوڙي ۽ پٽيل ماڻھو مان ڪين ٿئي.
34. سڪن گڏ، آلا به ٻريو وڃن.
35. سڪ تور (سوڪ) کان ٻڏ تور (ٻوڏ، پاڻي جو غلبو) چڱو.
36. سڪو ڪاٺ ٻه پاسا ڀڃي.
37. سکڻي ڪني، گهڻو اڀامي.
38. سڳا سيئي سيڻ جني پکا اوڏڙا.
39. سلو سو جو انگورين ڀلو.
40. سنگ تاري، ڪسنگ ٻوڙي.
41. سو چور ئي نه چئجي جو پنھنجو جوڻيت نه سڃاڻي.
42. سوٽي هئي ساڻ ته گڏهه گوهي نه ڪري
43. سوڍن مڙن سو، ته به مٽ نه ڀانئجي مئندري.
44. سور پوي ساٽيءَ کي ڏنڀجي گڏھ.
45. سورائتڻ سور اڻ-سورائت سان اوريو، ھنجو ڀنجھر نه ڀريو ھوءَ وڃي ٿي وھلور، پرايائين پور اڳي کان بي اڳرو.
46. سوڙھيءَ سياندري وھنوار نه ڪجي.
47. سومر گھڻو ئي سڦرو پر پٺيان اڱارو بڇڙو.
48. سون پرکجي ڪسوٽيءَ رپو پرکجي باھ ماڻھو تڏھين پرکجي جڏھين ڪي ڳالھاءِ.
49. سوناري جو سؤ ڌڪن، لھار جو ھڪڙو.
50. سھسين ڪري سينگار، ته به کودڙي پٽ کودڙو.
51. سھڻان ته ٽوھ به پٽن ۾ پيا آھن.
52. سھي ٽنگون ٽي چوٿين ٺھيئي نه.
53. سي اڍائي سي ساڍا ٻه.
54. سياري سيءُ پوي آرڙھ ۾ آرائيون، سند ڪنھين ۾ ڪو نه ڪو ڪنھنکي ساراھيون.
55. سياري جي سوڙ، سڀڪو پاڻ ڏي سيري.
56. سياري ۾ سيئي چڱا جن گھڻي باھ، اونھاري ۾ سيئي چڱا جن گھڻي ڇاھ.
57. سياڻي اڳيان رئڻ، اکين جو زيان.
58. سيرو کاڌو، پاتل ڦاٽي.
59. سيءَ ۾ گڏھ جا آٿر به پيارا.
ش
1. شادي کان وڏي نيکيٽي.
2. شڪر ڪر صحيح ته توئي سان توھ ٿئي.
3. شينهن اڳيان لڪڙي اڇلڻ سولي، پر وري کڻڻ اولي.
4. شينهن نه ڏيکيا ته ڏيک ٻِلاڙا، چور نه ڏيکيا ته ڏيک سونارا.
5. شينھن وڙھندي، ٻوڙن جوکو.
ص
1. صبر جني جو سيڱ، تير نه گسي تن جو.
2. صرفو ڪرين، ته پَٽُ ھنڊا.
3. صلاحين شينھن ٻجھن، ڪم ڪرھين (جھيڙن سان) نه ٿئي.
ض
1. ضرور کي سڀ روا آھي.
ط
1. طمع سندو طس، ڀريو ڀرجي ڪينڪي.
ظ
1. ظلم قائم آھي پر ڪندڙ قائم نه آھي.
ع
1. عشق نه ڏسي ذات، نه ڏسي ڪذات.
2. عقل ري عذاب، گھڻان پسندين جندڙي.
3. عقل، اھيرن جو ڌريون ئي ويو، مڱائن ھڪڙو پرڻائن ٻيو.
4. عقل ۽ سونھن ڪنھن کي نه سڪايو آھي.
5. علت وڃي عادت نه وڃي.
6. عيسيٰ نه موسيٰ بڙا پير پئسا.
غ
1. غريب جي جوءِ، ڏيھ جي ڀاڄائي.
2. غيب گدو چوي خبر خاوند کي.
ق
1. قاضي ڄاڻي، سنديس قيامت ڄاڻي.
2. قرض جهڙو ٻيو مرض ڪونھين.
3. قرض، ڪوڙهه جو ٽڪو آھي.
4. قوت ٿوري آڪڙ بھت، مار کاوڻ دي نشاني.
ڪ
1. ڪاٿي ڪڇ، ڪاٿي ڪوھيارو.
2. ڪاٺ کٽو، واڍو ڇٽو.
3. ڪاٺيءَ ڪاٺيءَ لڇ (لڇمي/ بخت).
4. ڪا جا ڪيتيس ڪن وچ ڳالھ، ھر ڪو وتي آڪڙ نال.
5. ڪاڏي ڪوري، ڪاڏي ترار.
6. ڪارو ويھي ڪمري وٽ ته ورن نه مٽائي ته عادت مٽائي ئي مٽائي.
7. ڪالھوڻي ڪالھ گئي، اڄ پڻ ڏينهن ٻيو، جنھن ۾ ماڻ پيو سا، راھ رھندي ڪيترو.
8. ڪانياري ٻلي ڪئي جي جوءِ.
9. ڪاڻيءَ جي ڪرم ۾ وگھن ئي وڏا.
10. ڪاڻي وسوڙي، چئي ته مڙسم ويو آھي اک کي.
11. ڪاڻيءَ جي وهانوَ ۾ سنگٽ گهڻا.
12. ڪَتِم سڀ ڄمار ته پاندي پوري نه ٿئي.
13. ڪتو به ان کي ڏاڙھي، موچڙا به ان کي لڳن.
14. ڪتو ڇا ڄاڻي، ڪڻڪ جي مانيءَ مان.
15. ڪُتو به کاڌو، ڪک به نه ڀري.
16. ڪتو، ڪڙم جو ويري.
17. ڪتو ۽ ڪپاٽ، ٽوڙهي سان ٽپائجي، ساڌو ۽ سپاٽ، ويهارجي وچ ۾.
18. ڪتي ڪن وڍيا.
19. ڪتي ڪن وڍيا ٿيو شڪاري.
20. ڪتي جا ڏند، گڏھ جو ماس.
21. ڪتيءَ کي ڪنھن اُماڙي ڏني ھئي سا تارا ڏسي ٿي ڊني.
22. ڪتي جو پڇ، ٻارھ مھينا نڙ ۾ وجھجي ته به سنئون نه ٿئي.
23. ڪتي جو ڪارو منھن رٻ اوتري جي اوتري.
24. ڪٿي چور سُڃا، ڪٿي ڍور سُڃا.
25. ڪڃريءَ جو يار، بحريءَ جو شڪار، سدا خوار.
26. ڪچيءَ ڪنان نه وريا ته پڪي ڇا ورندا.
27. ڪچي وزيران ٿئي ٺڙڪو ٺڪران.
28. ڪڇان ته مسان، نه ڪڇان ته پيئي لڇان.
29. ڪڏهين ڀريءَ ۾ ته ڪڏهين ڀاڪر ۾.
30. ڪڏھين ماٽي مَٽَ تي، ڪڏھين ماٽي مٿان مَٽُ.
31. ڪڏهين ڳاڙھو گھوٽ، ڪڏھين مڙھ مقام ۾، واريءَ سندو ڪوٽ، اڏي اڏبو ڪيترو.
32. ڪڍي ڪاڍارا ڏئي اڌارا.
33. ڪرند پسند، ڏيند لھند.
34. ڪڏهن درياه ٽپيو وڃي، ڪڏهن پاڻيءَ پاٽ ۾ ٻڏيو پوي. ورجيس452
35. ڪرم-ھيڻ کيتي ڪري، بلد مري يا ٽوٽا پڙي.
36. ڪري سو پائي، فقير کير کنڊ کائي.
37. ڪسيري جي ڪتي، ٽڪي جا ٽڪر کائي.
38. ڪشيئي نه ڪمان، پڙيئي نه ضمان، ٽپيئي نه کوھا، رھيئي نه جوئا.
39. ڪک جو چور، سو لک جو چور.
40. ڪک هيٺ لک پيو آھي.
41. ڪکان ڪوڙي باھ، غلامان دوستي، يار نه ڪجي ڏوم پيادا پوستي.
42. ڪم لٿو، ڊکڻ وسريو.
43. ڪم نه ھئي ته رائيسا گھر گھمجن.
44. ڪم پئي، ڪل پوي.
45. ڪم پرين سڀڪو آھ، چم پرين ڪو نه آھي.
46. ڪميڻو ڪپڙا ڪري ڏسي پنھنجو ڏيل، ڏسي پنھنجي ڏيل کي ڊوڙائي دليل.
47. ڪماليت سان زواليت شامل آھي.
48. ڪنڀر جي گھر ۾ سڄي ڍڪڻي نه لڀي.
49. ڪنڊو لڳو گوڏي ۾ نڙگھٽ ڪيو ٺڪاءُ.
50. ڪنڌيون ڏور قنڌارئون ڏور.
51. ڪنگ کي لڙ ۾ مزو.
52. ڪانگ کي لڙ ۾ ڳڙ.
53. ڪنگر ۾ ڪپڙا پڙي مبارڪ.
54. ڪني ماضي من ۾، ڪني استقبال، حيف تن جي حال، جن وساريو حال کي.
55. ڪنيءَ رن جا، ٻار جئن ٿورا تئن چڱا.
56. ڪني آڱر وڍي چڱي.
57. ڪنهن جي ماني ڪري نه مور، ڪنھنجو ٽڪر ٿو ٽيڻا ڪري.
58. ڪنهن ڦٺ سان ملڪ ڇڏيو ڪنھن نڪ وڍئي ه نه ڇڏيو.
59. ڪڻڪ ڪڍي بھ کي ڏجي باھ.
60. ڪوڏي حرام، بجڪو حلال.
61. ڪوري کڏ کڻي اُن ۾ پاڻ پوي.
62. ڪوري پلوين نه پائجي.
63. ڪوڙ، ڄمار جي ڪتر آھي.
64. ڪوڙ جو مثلو، ڪوڙ.
65. ڪوڙھيو ڪتو کنھڻ ڌاران نه رھي.
66. ڪوڙي جي ڊوڙ، کُڏَ تائين.
67. ڪوڙي سڄڻ کان سچو ويري چڱو.
68. ڪؤڙو کائجي مٺي جي لالچ تي.
69. ڪوسا ناوي ٿڌا کاوي ته ويڄ پاس مور نه جاوي.
70. ڪوسو پاڻي ڪک نه ساڙي.
71. ڪوئي مري ڪوئي جيوي، شتريا گهول پتا شا پيوي.
72. ڪھڻيءَ سڀڪو ڪھي پر کرو ڪو رھڻيءَ رھي.
73. ڪھي سا رھي، ٻولي ٻاروچن جي.
74. ڪي رٺي ھئي، ڪي آيس پيڪو ماڻھو.
75. ڪي ڪوڏر ڪمايو ڪي ڪھاڙي وليو ته گھر سھيرو (سکيو) ھليو.
76. ڪيليءَ کي ڪڻ، هاٿيءَ کي مڻ.