ک کان ي
1. کاڌي کوھ کٽيو وڃن.
2. کاڌي کي کامن، ڄاڙيون ڄاموٽن جون.
3. کاڻي کچڻي، اونڌا طباق.
4. کائجي دل پسند ھنڊائجي لوڪ پسند.
5. کٿو سلامت ته ڀريون جھجھيون.
6. کُٿي ڏاڙهي، هٿ نه اچي.
7. کُٽو واڻيو، وهيون سنڀالي.
8. کٽيو کائي مڙس جو، چئي جِئي ابو. يا کائي پيئي پي جو چي جِئي ابو.
9. کٽيو تو تان گهوريو، وڃائج م مور.
10. کٽيو کائي فقير، لٺيون جهلي ڀولڙو.
11. کٽي مور نه آيو، چي رڻ ۾ ڦريس.
12. کٽي آيو خان، اُگھاڙياس ڳئي.
13. کچڻي ڪانھي جا کائي وٺبي.
14. کدڙن پٽ ڄڻيا ته ھوند زالن مڙس ئي ڪين ڪيا.
15. کڏ چي جي سڏ.
16. کَرُ ماڻهو، وڻ ٻاٻرو، ٻنهي ڏينهن کٽن.
17. کڻ کلو، ٿيئي ڀلو.
18. کوھي کمڻ جي نالو نارائن جو.
19. کيتي، سر سيتي.
20. کير جو کاڻل، جھڻ ڦوڪي پئي.
21. کير ۽ کنڊ نور ۾ نور، جواني ۽ مايا پور ۾ پور، پنڌ ۽ بار سور ۾ سور.
گ
1. گابي وانگي چٽ ته چٽيانءِ.
2. گدرو ڪري ڪاتيءَ تي ته به گدري جوکو، جي ڪاتي ڪري گدري تي ته به گدري جوکو.
3. گدري جي چور کي ٻه لپاٽون.
4. گدڙ جي گونھ ۾ ڪم پئي ته وڃي ڏَر ۾ لڪي.
5. گدڙ ڊاک نه پڄي آکي ٿُو کٽا.
6. گدڙ ڊاک نه پڄي آکي ٿُو ڪؤڙي، ناچو نچ نه ڄاڻي آکي ڀون سوڙھي.
7. گدڙ گدڙ جي ڪوڪ تي نه اونائي ته ڪوڙهيو ٿئي.
8. گڏهه پنهنجي سانوڻي هينگن ۾ وڃائي.
9. گڏهه کي ڪڏھين گابو ڄائو آھي.
10. گڏهه کي ٿو گج پارائي.
11. گڏهه ڇا ڄاڻي، گيھرن مان.
12. گڏهه به ڪڏهن گج پاتو؟
13. گڏهه جو ڇا وس، جو ٻيڙي ۾ نه چڙهي.
14. گڏھ مان لت يا ٽوٽي (اِٽ).
15. گَڏي اڏجي، يا لڏي ڇڏجي.
16. گذري ڪون ياد نه ڪرنا، جا گذري سا چؤکي.
17. گذر گئي گذران، ڪيا جھوپڙي ڪيا مڪان.
18. گرمي ڇڏي جھڻ ڪنگر سان، سردي ڇڏي زر ڪنگر سان.
19. گگر گگر پنڊا اڙيا.
20. گنجو کنهڻ کان نه رهي.
21. گنجي جي مٿي ۾، جون نه ليک.
22. گولاڙو ڳيان پچي.
23. گونھ گونھ سان نه ڌوپي نيٺ پاڻيءَ سان ڌوپي.
24. گِھ پوندي به ڪو مٿو سڙي.
25. گھپي ٺڪرن مان پاڻي سڪائي.
26. گَھَگير گهوڙو پيٽر ماڻهو، مهل ۾ ڪم نه اچن.
ڳ
1. ڳالھين سنديون ڳالھيون، ٽڪي سندا موٺ.
2. ڳڙ ڄاڻي ڳڙ جي ڳوٿري ڄاڻي.
3. ڳڙ سان مري تنھن کي زھر ڇو ڏجي.
4. ڳوٺ سئين سا وھانو سئين.
گھه
1. گهٽو ڌاريم اُن کي ھٿان چري ڪپاھ.
2. گھر جو پير، چلھ جو مارنگ.
3. گهر ۾ کَڏ هجي ته ٻاهر ٻُهر ڇو اُڇلجي.
4. گھر ۾ غرقي به نه ٺھي ٻاھر دم ھڻي ٺوڙھي جو.
5. گھر ۾ به گھر کائڻو، ٻاھر به گھر کائڻو.
6. گھڻ پيٽاري (حصن واري) بگري (پوک)، کائي ويئي جهار.
7. گهڻن کي سمر ھڪڙي کي ڀري.
8. گھڻن کنئين، ڇپر کڄي پوي.
9. گهڻين زالين گهر نه هلي، گهڻي مڙسين هر نه هلي.
10. گهڻي کاڌي کان گھڻو ڏٺو چڱو.
11. گھڻيءَ کٽيءَ کان مور ياد ئي نه.
12. گهوٽ ماءُ کان اهنئر ماءُ تڪڙي.
13. گهوٽ ڪنؤار راضي ته ڪوهه ڪندو قاضي.
14. گهوڙا ۽ پٽ، ملا ۽ ڀت، ھو ڪشيا تان رسيا ھو نيان تان چٽ.
ل
1. لاڙ جو ماڻھو، اتر جو ڍڳو.
2. لڀي لوڻڪ به نه، سڌون ڪري مريڙي کي.
3. لتر کي چڪر پڄي.
4. لڄا تان، لک به قربان.
5. لچان چوران پت نه ڪائي توڙي ھوون سڳي ڀائي.
6. لڇمي وڃي، تڏھين لڇڻ به وڃن.
7. لڏ به ڏي لڏاڻي به ڏي.
8. لڙھندو گدرو پترن نميا رت.
9. لک کٽيا ڏومڻي (لنگھياڻي) جو ڏوم (لنگھو) سلامت آيو.
10. لکُ مري، شال لکپال نه مري.
11. لکي لکانو واچي الانو.
12. لکئي مان لِکَ (ذرو) نڪو لاھي نڪو پائي.
13. لکين ليلائون، چنيسر جي راڄ ۾.
14. لڳڻيون لُهارن کي، چَڏن ۾ چڻگون.
15. لنگھن پنھنجو وھانؤ.
16. لنگھو چڙي مڱن کان اُھيئي مڱ.
17. لنگھي لاٿي لوئي ته ڪيا ڪريگا ڪوئي.
18. لوڀ، سڀني پاپن جي پاڙ آھ.
19. لوڀ ڇڏ ۽ سون مٺين سان ورھاءِ.
20. لوڀي سندي راڄ ۾، ٺوڳي مري نه بک.
21. لوچ ته لھين لال کي ڏور ته پويئي ڏس.
22. لولو چوي اسين حج وڃون، ڪانگ چوي اسين موئا آھيون ڇا.
23. لوڻ وجهي ڀت ڀائيوار ٿيو.
24. لھي لوھ به نه چي منھنجو نانءُ سون ٻائي.
م
1. مارائي اچجي، ماري نه اچجي.
2. ماچي ته ناچي.
3. مادي ڪڪڙ به ڪڏهين ٻانگ ڏني.
4. مارجي ته مير نه ته چاڪر ڇا چڪائجن.
5. مارڻ واري کان رکڻ وارو اوڏو آھي.
6. مارئي کان پڏايو چڱو آھي.
7. ماريءَ جي گهر، هڏن جو ڍير.
8. مالڪ وڃن ٻيڙيءَ چڙهيا، شاهد وڃن غوطا کائيندا.
9. ماڻھو ٻٽيھ- لڇڻون، موچڙو ڇٽيھ- لڇڻون.
10. ماڻهو سڀ چڱا پر ڪي ڪِن سان، ڪي ڪن سان.
11. ماڻھو سڀ نه سھڻا پکي سڀ نه ھنجھ ڪنھن ڪنھن ماڻھوءَ منجھ اچي بوءِ بھار جي.
12. ماءُ ڄڻيندي پٽڙي، ڀاڳ نه ڏيندي ونڊ.
13. ماءُ مري رکي سڪي ڌيءُ دا نالا ڏھي.
14. ماءُ جي ليکي پٽ کٽڻ ويو آھي پر بندرابن ۾ ٽنگيو پيو آھي.
15. مڇ چوپئي به ڪو پيٽ ڀرجي.
16. محبتي مڙن ته ٽن لوڪن ۾ لَکَ پوي.
17. مڌ (شراب) پيوڻ، ذات پرکائڻ.
18. مرد جي کٽي، زال جي ڪيوٽي (سھيڙ/ سنڀال).
19. مرد مري مانَ کي، گانڊو مري نان کي.
20. مردو نرڳ وڃي توڙي سرڳ وڃي.
21. مرسان مرسان ته به ڊڀ نه چرسان.
22. مرض اچي گھوڙي وانگيان، وڃي جون وانگيان.
23. مروان موت، ملوڪان شڪار.
24. مري نه ميھار ته وڳ ولھو ئي نه ٿئي.
25. مڙس جو پاھوڙين سان ميڙي آڻڻ، زال جو سئي سان کوٽي ڪڍڻ.
26. مر سين سڄاڻا ٻئي ٽنگون ڪاٺ ۾ کھ سين اڄاڻا ھنيون ھندوري لوڏيو.
27. مُڙيا سي جُڙيا.
28. مغلن آئي فارسي وسري ويندي آھي.
29. مڱن ڏانڊي ڪارڙي ٽانڊي، مڱ پچي ڪارڙو نچي، مڱ لئو ڪارڙو مئو.
30. مِلڪ ۾ ڏيڍ کجور، ميان ليٽي باغ ۾.
31. ملڪ صاحب دا وسي، ڪوئي رووي ڪوئي ھسي.
32. مُلو مئو، مهابو لٿو.
33. ملو چور، ٻانگو گواھ.
34. منهن ڏسي، تِلڪ ڏجي.
35. منھن ڪنئرائي، ڳٽا پٽائي.
36. موئا پر، پٽجن ھيلھ.
37. موئا آهن، جِئرن جي وس.
38. موئا به ڪڏهين مسڻ مان موٽيا آھن.
39. موتيو اُتي مار، جا تي پاڻي ھئي تار.
40. مور چڱو پر سندس پير ونگا.
41. موڳو پنھنجي مانيءَ مان پيٽ ڀري کائي، وڃي وھِي مجلس ۾ ته سڀني سھائي، چريو ڳالھائي ته به بختاور بودلو.
42. مئي کي مارڻ، سورِهَه جي گلا.
43. ميان مري ته به حلوو کائڻو، بي بي مري ته به حلوو کائڻو.
44. ميان جي مڏي، ٻه ڏندڻ ٽين تڏي.
45. مينهن مچي ته هوريان هلي، رڍ مچي ته دڙيون ٽپي.
46. ميون ڳور (قبر) لائق بي بي سيج لائق.
47. مينھن ڌارڻ سولي آھ پر کرو ڪو ٺينھن (سنڀال/ آڳو پيڇو) ڌاري.
48. ميوو، سڀڪو مندائتو مٺو.
49. ميهر مينهن مان نڪتو، وڇن ڪهڙي پارت.
ن
1. نه اوڌو ڪا لينا، نه ماڌو ڪا دينا.
2. نه ڏجي ته ڏکوئجي به نه.
3. نه ڪنھن کي عقل منجھايو آھي، نه ڪنھن کي سونھن سڪايو آھي.
4. نه سٽ نه ڪپاھ، ڪورين ۾ لٺيون ڌڪا.
5. نه ڪَتي، نه ڪوريءَ جي ڪاڻ ڪڍي.
6. نه ڪنهن جي کٿي کي هٿ لائجي، نه پنهنجو پَٽُ ڀرائجي (ڦاڙائجي).
7. نانگ کي کير پياربو ته به ھن جو وھ ڪين گھٽندو.
8. نانگ ريجهائڻ سولو پر کرو ڪو ڳوھ ريجهائي.
9. نانگلي (قسم ان جو) نه پرڻي ڪم اچي نه مرڻي ڪم اچي.
10. ناني رڌڻ واري، ڏوهٽا کائڻ وارا.
11. ناڻان گھوريا سرن تان، سر گھوريا شرمن تان.
12. ناڻو ڏجي آڪرو ته گِهه ڇو وٺجي ٻاڪرو.
13. ناڻو سو جو ڳنڍ، ٻاڻي سا جا ڪنٺ.
14. ناڻو جھڙي تاو سان گھڙجي تھڙي تاو سان نڪري.
15. ناڻو، نَرَ چُتو ڪري.
16. نانءِ چڙھيو واپاري کٽي کائي، نانءِ چڙھيو چور ڦاھي چڙھي.
17. نانءُ بڙا ديھ بيران/ ويران.
18. نچڻ پيٺي ته گهونگهٽ ڪيها.
19. نڌڻڪا گھوڙا، گئباڻا ھسوار.
20. نڪي پاراتن ۾، نڪي منجهه دعا، انگ اڳيئي لکيا پارڻ پوءِ پيا.
21. نڪي دٻگرن مال ميڙيو، نڪي سرھيا بک موئا.
22. ننڍڙو ٻار مڇ جو وار، جيئن ورائجي تيئن وري.
23. ننڍڙي نه ڏيک، وڏي ڊؤل اٿي.
24. ننڍي مري نه مايڙي ٻڍي مري نه جوءِ، ڪنت چوڙيليءَ نا مري مت جھڻڪ وھيڻي ھوءِ.
25. ننڍي وات مان، وڏو ويڻ نه ڪڍجي.
26. نون ميهارن مينهون ڌاريون، کٿا لاهي دونهيون ٻاريون.
27. نُهن سان ڇڄي ته ڪاتي ڇو وجھجي.
28. نئن به تکي ڳڙ به مٺو.
29. نئين سنياسڻ، چيلھ ۾ جٽائون.
30. نئين ڪنوار، نو ڏينهن.
31. نيچ نوڪري، اُتم کيتي، وڌندو واپار.
32. نيڪي برباد، گناھ لازم.
33. نيم طبيب خطره جان، نيم ملا خطره ايمان.
و
1. وات جي پلاوَ کي، گِھ جو ڪھڙو صرفو.
2. واتئون خرار کاڄن، نڪئون ڪڻون به نه کاڄي.
3. وارا، ڄمارا آھن.
4. واڱڻ ڪِن کي وائي، ڪن کي پيٽي.
5. واڻيون پنج نه سھي پنجاھ سھي.
6. واھڻ جو واڻيون تھڙو ڍوري جو پاتڻي.
7. واءَ جبل اُڏائين تنھن جي اڳيان ڪپاھ ڇا آھي.
8. وڇ ڪڏي ڪيري آھر. يا وڇ ڪڏي ٿوڻيءَ آھر.
9. وَڇ کير ڏئي ته مينهن ڇو ڌارجي.
10. وڏي ٻاگھي، ڪي وڏي ڌيڻس.
11. وڙهن سپاهي، پڏائجن سردار.
12. وس ڪرڻ مون واڪا ٻڌڻ ڪم ٻروچ جو.
13. وسي ته به ڏٻري گسي، نه وسي ته به ڏٻري گسي.
14. وقت پڙي بانڪا (ڏنگو/ خراب)، ڪھيئي گڏھ ڪو ڪاڪا.
15. ونڊ کائي، سک پائي.
16. وڻجن ٻير کائجن ڊاکون، تن گھرن جون ڪھڙيون ساکون.
17. وھ وڻجي سو وھ مان کائي.
18. وهندو پير ٻوڙ به چڱو، بيٺل تارِ به نه چڱو.
19. وِھي درياءَ ڀر تي وير وجھي واگھوءَ سان.
20. وير وير واڌائي به ورچائي.
21. ويري هڪڙو به گهڻو، سڄڻ ھزار به ٿورا.
22. ويهي ويهي مڙس ڪري، سا وَهي ڇو وڃائي.
23. ويئي سڱن کي ڪن به وڍائي آئي.
24. ويئي تٿ ٻانڀڻ به نه واچي.
ھ
1. هاٿي جا ڏند کائڻ جا هڪڙا، ڏيکارڻ وارا ٻيا.
2. ھار ماني ته جھڳڙا ٽوٽا.
3. ھارياري جي ھير ٽنگ ڀڳي به نه رھي.
4. هارئي کان، پيتو ڀلو آھي.
5. ھاسي (کل/ مسخري)، ڪرھ جي ماسي.
6. ھاڻوڪا جوان ڪاتيءَ جا مياڻ، ڌڪو ڏجي ٻئي کي ته ڪري پون پاڻ.
7. هٿ جنين جو ھنئن پھرين پتڻ سي لنگھن.
8. هٿ ڪنگڻ کي آرسيءَ جو کپ ڪهڙو.
9. هٿن سان هاجون ڪري، پيرن سان کڏون کڻي.
10. هٺ (بت) سھائيندو کائجي لوڪ سھائيندو پھرجي.
11. هجيئي ناڻو ته گهم لاڙڪاڻو، نه ته وت ويڳاڻو.
12. ھر ٻول وچ ۾ ڦولھ.
13. هر ھالا منھن ڪالا.
14. ھر ھر ھورائي (ھلڪائي) وڃڻ در دوسن جي.
15. هرڻي اڳيئي نچڻي، ويتر پئس گهنڊڻي.
16. ھڙ بي گاسو (ھرج/ نقصان)، لوڪ بي تماشو.
17. هڙ سکڻي، لوڏ گهڻي.
18. ھڙ ۾ تماڪ ته جھنگ مڙيوئي دائرو.
19. ھڙ ۾ ھريڙون، گوڏ ۾ پتاشا.
20. ھسڻو جوڳي پڏڻي نار گد ڪھي اھي ٻئي مار.
21. ھڪ سج ٻه پاڇا.
22. هڪ ٽنگي جي ملڪ ۾ وڃجي ته ٻي ٽنگ ڪري لڪائجي.
23. ھڪڙو ھٿ کير ۾، ٻيو ھٿ نير ۾.
24. ھڪڙو چوي ٻيو مڃي، تنھنجو پورھيو ڌڻي نه ڀڃي.
25. ھڪڙي مار، ٻي جھينگار.
26. هڱ سهانگي ته به ڪا ٻاٽ ۾ گهوربي.
27. ھمتِ مردان، مدد خدا.
28. ھنجھ نه ميرو وت جاسين جيئين ڏينھڙا، جيءُ نه جنجل گھت سرُ تان سَرَ (تلاوَ) ڪيترا.
29. هنجھن سان حرص ڪري اڏاڻي چڙي، چڻو هوس چهنب ۾، سو به پيس ڪري.
30. ھنڌ ڏسي، ھاسي ڪجي.
31. ھنڊي اُڀامندي ته پنھنجا ڪَنان کائيندي.
32. هنر واري جو هنر، بي هنر جي جِند.
33. ھڻ ڌي کي، سکي ننھن.
34. ھڻن ڪين حمير کائن پاٽ پلاءَ جي.
35. هو ساڻ ئي نه نين، هيءَ ڏاند چڙهندي.
36. هو سوڙ پاند به نه ڏين، هيءَ وچ سمهندي.
37. ھيانو تتي کان کڙي تتي چڱي.
38. هيري جي پرک مان ڇا ڄاڻي شيشگر.
39. هيڻي کي نه ھڻي سو ھٿن ۾ لھي.
ي
1. يا ته دريا تري وڃي يا ته اڏ تي بيھي رھي.
2. يار اھو جو اوکي ۾ ڪم اچي.
3. يار بي تيلي (تيل وڪڻندڙ يا چاڪي)، سينڌ بي ميلي.
4. يار جن کي ياد سي ياد ھميشھ يار کي.