باب ٻيو: دنيا جي معلومات

 هن دنيا جي عمر جو اندازو ڏيڍ ارب سالن کان وڌيڪ آهي.
 سج ڌرتي کان 15 ڪروڙ ڪلوميٽر ڏور آهي.
 سج گرميءَ جي حوالي سان وڏو گرھہ آهي تہ پکيڙ ۾ مشتري وڌيڪ آهي.
 چنڊ جي مٿاڇري تي بي شمار ٻرندڙ جبلن جا منھن ڏسڻ ۾ اچن ٿا.
 دنيا جو وڏي ۾ وڏو ريگستان آفريڪا ۾ آهي
 سڀ کان ٿڌو علائقو سائبريا آهي تہ گرم ترين جڳھہ عزيزي ريگستان آهي
 دنيا ۾ سڀ کان وڏو اوچائيءَ وارو جبل هماليہ جبل آهي.
 دنيا ۾ سڀ کان گهڻا ٻرندڙ جبل انڊونيشيا ۾ آهن.
 دنيا ۾ ڪي اهڙا نانگن جا قسم آهن جي ٻہ سال کائڻ پيئڻ کان سواءِ زنده رهي سگهن ٿا.
 دنيا جي مشھور ستن عجائبن ۾ ”ديوار چين، جو شمار ٿيئي ٿو، جا بادشاھہ فنشي هونگ تعمير ڪرائي.
 دنيا جي سڀ کان وڏي نھر گرانٽ ڪئنال چين ۾ آهي.
 اٽليءَ جي شھر وينس کي نھرن جو شھر ڏيو وڃي ٿو، جنھن جي اٺن جزيرن وچ ۾ 160 ننڍيون وڏيون نھرون وهن ٿيون جنھن جي ڪري هي دنيا جو خوبصورت شھرن ۾ شمار ٿئي ٿو.
 چين جي ملڪ ۾ هڪ وڏو 250 ايڪڙن تي سولر فارم ٺھيل آهي.
 ترڪي دنيا جو واحد ملڪ آهي جو ٻن کنڊن ايشيا ۽ يورپ جي وچ ۾ آهي.
 چين پاڪستان جو پاڙيسري ملڪ آهي.
 چين دنيا جو وڏي ۾ وڏو آباديءَ وارو کنڊ آهي.
 چين جي آبھوا صاف آهي، هتي دونھن وارين گاڏين تي سخت پابندي آهي تہ گهڻو سائيڪل جو استعمال آهي.
 1949ع ۾ چين مغربي ملڪن مان آزاد ٿيو.
 عظيم مفڪر ڪنفيوشس جو تعلق چين سان آهي.
 ”تبت“ جو ملڪ دنيا ۾ گهڻي۾ گهڻو اوچائيءَ وارو ملڪ آهي.
 هالينڊ جو شمار دنيا جي انھن ملڪن مان ٿيئي ٿو. جتي ماڻھن جا قد ڊگها آهن.
 ترڪيءَ ۾ موجود سلطان احمد مسجد کي ” نيلي مسجد“ چيو وڃي ٿو
 ثمر قند، از بڪستان جو هڪ وڏو شھر آهي.
 ”قرطبہ“ اسپين جو هڪ قديم شھر آهي.
 تاشقند ازبڪستان جو گاديءَ جو هنڌ آهي.
 دنيا ۾ سڀ کان پھرين هوائي اڏام 1901ع ۾ٿي.
 دنيا ۾ ڪيترائي مذهب صدين ۾ ظاهر ٿيا آهن. جن جا لکين پوئلڳ موجود ۽ پنھنجي مذهبي ڪتابن جومطالعو ڪندڙ آهن اهڙن اهم مذهبي ڪتابن ۾ قرآن پاڪ، انجيل، زبور، توريت، ويد، اپشند، رامائڻ، مھاڀارت، گيتا، گروگرنٿ، زينڊ اويسٽا، بڪ آف اسپرنگ ۽ ٻيا آهن.
 دنيا جي ادب ۾ ڪيترائي اهم ڪتاب آهن جن بي حساب ڪاميابي ماڻي ۽ ڪيترين ٻولين ۾ اهي ڪتاب ترجمو ٿيا آهن.
 فنونِ لطيفہ (فن جو جمع) انھيءَ فن کي چيو وڃي ٿو جنھن ۾ دماغي ۽ فڪري محنت هجي جيئن مصوري، خطاطي، موسيقي، ادب وغيرہ.
 فنونِ ثقيلہ اهي فن آهن جن ۾ گهڻي جسماني محنت جي گهرج آهي ثقيل معني ڳرو، يعني اهي ڪم ڏکيا ۽ محنت جا آهن جيئن مَلھہ، پھلواني، رانديون، باڪسنگ، ترڻ ۽ ٻيا.
 فارسي ادب جا پنج ڪتاب پوريءَ دنيا ۾ مشھور ٿيا آهن. جي اڄ بہ مشرق توڻي مغرب ۾ مڃيا وڃن ٿا.انھن ۾ ”شاهنامہ“، ”فردوسي“،مولانا روم جي ”مثنوي “، ”گلستانِ سعدي“ ۽ ”ديوانِ حافظ“ آهن.
 مشھور شاعر فردوسي 940ع ۾ ايران جي علائقي طوس ۾ پيدا ٿيو. شاعري سندس شھرت جو سبب بڻي. هومحمود غزنوي بادشاھہ جي درٻار سان واسطي ۾ رهيو. هن شاهنامولکڻ شروع ڪيو محمود غزنوي ساڻس واعدو ڪيو تہ هر شعر تي کيس اشرفي ڏيندو پر شاهنامو مڪمل ٿيڻ تي کيس فقط ويھہ هزار درهم ڏنا ويا. جنھن جو فردوسيءَ کي گهڻو ڏک ٿيو ۽ هو غزني ڇڏي اتان روانو ٿي ويو.
 دنيا جي سڀ کان پھرين اخبار ”ڪسن بان“ چين مان شايع ٿي.
 ارنيسٽ هيمنگويءَ جي ڪتاب ”اولڊ مين اينڊ دي سي“ جڳ مشھور ڪاميابي ماڻي. جنھن جو سنڌي ترجمو ”پوڙهو ۽ سمنڊ“ جي نالي سان آهي.
 انگريزي ادب ۾ شڪسپيئر، جان ملٽن، ڊرائيڊن، ورڊس ورٿ ۽ ٻيا وڏا شاعر ۽ اديب آهن جن جا ڪتاب دنيا جي ٻولين ۾ ترجمو ٿيا. جن مان ڪيترا سنڌيءَ ٻوليءَ ۾ پڻ ترجمي جي صورت۾ موجود آهن.
 يونان جي سرزمين تي ارسطو، سقراط، بقراط، افلاطون، هومر ۽ ٻيا ڏاها مفڪر پيدا ٿيا. جنھن ڪري يونان کي ”ڏاهپ جي سرزمين“ چيو وڃي ٿو. سندن ڪتاب اڄ بہ پوريءَ دنيا ۾ مشھور آهن.
 حضرت داتا گنج بخش جي ڪتاب ”ڪشف المحجوب“ کي تصوف جي موضوع تي اعليٰ درجو حاصل آهي.
 حضرت شاھہ عبدالطيف ڀٽائيءَ جو ”شاھہ جو رسالو“ سنڌي ادب جي شاعريءَ ۾ هڪ شاهڪار جي حيثيت رکي ٿو. جنھن جو اردو، فارسي، عربي، انگريزي، سرائيڪي، پنجابي ۽ براهوي ۾ ترجمو موجود آهي.
 ”تزڪ“ فارسي زبان جو لفظ آهي، جنھن جو مطلب آهي ” شاهي روزنامچو“ يا ٻين لفظن ۾ اهي حالات جيڪي بادشاھہ پنھنجي زماني جي باري ۾ تحرير ڪري ”تزڪِ بابري“ ظھيرالدين بابر مغل بادشاھہ جو لکيل آهي، ”تزڪِ جھانگيري“ نور الدين جھانگير بادشاھہ جو لکيل ڪتاب آهي. جنھن جو انتقال 1627ع ۾ لاهور ۾ ٿيو ۽ اُتي ئي دفن ٿيل آهي.
 ننڍي کنڊ تي سترهن مغل بادشاهن حڪومت ڪئي.
 مغل بادشاهن ۾ شاهجان بادشاھہ کي تعمير سازيءَ جو وڌيڪ شوق هو، تاج محل جو دنيا جي ستن عجائبن ۾ شمار ٿيئي ٿو.سندس ٺاهرايل آهي. جو هن پنھنجي راڻيءَ ممتاز لاءِ ٺاهرايو جنھن جي اڏاوت ويھن سالن ۾ مڪمل ٿي.
 ٺٽي جي شاهي مسجد شاهجان بادشاھہ جوڙائي.
 دنيا جي وڏي حصي کي مقدونيہ جي رياست جي حڪمران سڪندر فتح ڪيو کيس ”سڪندرِ اعظم“ سڏيو وڃي ٿو. کيس پنج سال يونان جي ڏاهي ارسطوءَ تعليم ڏني.
 عظيم فاتح سڪندر اعظم عراق جي شھر بابل ۾ فوت ٿيو.
 شير شاھہ سوريءَ جو اصل نالو فريد خان هو. هن بھارجي حاڪم سلطان محمدجي جان بچائي جڏهن مٿانس هڪ شينھن حملو ڪري رهيو هو. جنھن جيڪري هُن کيس ”شير شاھہ“ جو لقب ڏنو. هو پوءِ بھار جو گورنر مقرر ٿيو اڳيان هلي همايون بادشاھہ کي شڪست ڏيئي هندوستان جو بادشاھہ ٿيو.هن تعمير جي مَدَ ۾ وڏا ڪارناما سرانجام ڏنا. روڊ رستا ۽ مسافر خانا بي حساب ٺاهرايا.
 ٻارو! ريڊار RADAR انگريزي ٻوليءَ جو لفظ آهي، سائنسدان هن ايجاد کي 1922ع ۾ ٺاهڻ جي ڪوشش ڪئي. پر انھيءَکي مڪمل ڪاميابي ٻي مھاڀاري لڙائيءَ ۾ ملي جنگ جي زماني ۾ هيءُ اوزار گهڻو ڪارآمد ثابت ٿيو. پاڻيءَ جي جهازن جي سفر ۽ هوائي جهازن جي اڏام کي محفوظ بنائڻ ۾ ريڊار جو وڏو هٿ آهي انھيءَ جي مدد سان رات جي اونداهيءَ توڻي موسم جي ڪري ڌنڌ ۾ پري تائين ٿيل واري حرڪت جو مشاهدو ٿيئي ٿو. هيءُ اوزار ريڊيو جي لھرن کي چئني طرف موڪلي ٿو ۽ پوءِ جڏهن اهي هوائي لھرون ڪنھن چرپر واريءَ شيءِ سان ٽڪرائين ٿيون تڏهن واپس مڙي اينديون آهن. جن کي اهو اوزار جهٽي وٺندو آهي، اهي لھرون ويجهن ڳوٺن، شھرن، آسمان ۽ سمنڊ جو هڪ نقشو ٺاهين ٿيون، جنھن سان مختلف جهازن، آبدوزن، پاڻيءَ جي ٻيڙين يا ٻين شين جي خبر پوندي آهي.
 ايٽمي وڏي جنگ جنھن ۾ ڪيترائي ملڪ شريڪ ٿين ان کي عالمي جنگ، جنگ عظيم /مھاڀاري لڙائي سڏيو وڃي ٿو، پھرين جنگ عظيم/مھا ڀاري لڙائي 1914ع ۾ ٿي ۽ 1918ع ۾ ختم ٿي جنھن ۾ سوا ڪروڙ ماڻھو فوت ٿيا، ٻي لڙائي 1939ع ۾ ٿي ۽ 1945ع ۾ ختم ٿي، جنھن ۾ پنج ڪروڙ ماڻھو فوت ٿيا ۽ ان کان وڌيڪ زخمي ۽ ناڪاره ٿيا.
 جاپان جي ٻن وڏن شھرن هيرو شيما 6 آگسٽ 1945ع ۽ ناگا ساڪيءَ تي 9 آگسٽ 1945ع ايٽم بم ڪيرائي انھن ملڪن کي ٻي مھاڀاري لڙائيءَ ۾ تباھہ ڪيو ويو.
 بجليءَ جي تار 1834ع ۾ ايجاد ٿي.
 ڪلاشنڪوف ميخائيل ڪلاشنڪوف ايجاد ڪئي جا پوءِ سندس نالي سان ئي مشھور ٿي آهي.
 ٽيليفون 1876ع ۾ گراهم بيل ايجاد ڪئي.
 ڪوڊيڪ ڪئميرا 1888ع ۾ جارج ايسٽ مين ايجاد ڪئي.
 پرنٽنگ مشين الياز هود 1846ع ۾ ايجاد ڪئي.
 فائونٽين پين لوئيس واتر مين 1884ع ۾ ايجاد ڪئي
 ريڊيو، مارڪونيءَ سن 1895ع ۾ ايجاد ڪيو.
 گلن جو بادشاھہ گلاب جو گل آهي.
 دنيا ۾ گلاب جا ست سئو ڇانوي قسم آهن.
 دنيا ۾ سڀ کان گهڻو ريشم چين ۾ ملي ٿو.
 دنيا ۾ سڀ کان وڏو دريا ” نيل دريا“ آهي جنھن جي ڊيگهہ چار هزار هڪ سئو سٺ ميل آهي.
 دنيا جي سڀ کان اونھي دريا جو نالو ”اميزون“ آهي.
 دنيا جو سڀ کان تيزيءَ سان وڌڻ وارو وڻ بانس جو وڻ آهي.
 شطرنج جي راند ڏيڍ هزار سالن کان هلندڙ آهي.
 هُما ”هڪ فرضي پکي جو نالو آهي، قديم ايران ۾ اهو چيو ويندو هو تہ جنھن ماڻھوءَجي مٿي تي اهو پکي ويھندو تہ اهو ماڻھو بادشاھہ ٿيندو.
 پرن وارن جانورن کي ”پکي“ چيو وڃي ٿو، اهي پکي بيضا ڏيندا آهن، فقط چمڙو هڪ اهڙو پکي آهي جنھن جي مادي بيضن جي بدران ٻچا ڏيندي آهي.
 سڀ مڇيون بيضا ڏينديون آهن فقط وهيل (Whale) مڇي جا پاڻيءَ جي سڀ کان وڏي مخلوق آهي. بيضن جي بدران ٻچا ڏيندي آهي.
 ماکيءَ جي مک ماکيءَ کانسواءِ ميڻ بہ ٺاهيندي آهي.
 هاٿيءَ جي دماغ جو وزن يارنھن پائونڊ آهي.
 مڇرجا ٻاويھہ ڏند هجن ٿا.
 مور جو پسنديدہ کاڌو نانگ آهي.
 عام طور عربي نسل جو گهوڙو ٻين گهوڙن کان تيز رفتار هجي ٿو.
 اٺ ريگستان جو جانور آهي. کيس ريگستان جو جھاز سڏيو ويو آهي جو سخت اُس ۾ ڪيترا ڏينھن بنا کاڌي ۽ پاڻيءَ جي رهي سگهي ٿو.
 اٺ جي ڊوڙڻ جي رفتار 65 ڪلوميٽر في ڪلاڪ آهي. هڪ وقت هڪ سئو ليٽر پاڻي پي سگهي ٿو.
 اٺ حلال جانور آهي. ان جو گوشت کائڻ ۾ لذيذ ٿئي ٿو.
 اٺڻيءَ جو کير طاقتور،کنڊ، ڪينسر ۽ پيٽ جي بيمارين ۾ فائدي وارو آهي.
 مرغي ۽ مور جھڙي گڏيل شڪل جو پکي ”مرغ زرين“ سڏائيندو آهي.
 شتر مرغ 70 ڪلوميٽر جي رفتار سان ڊوڙي سگهي ٿو، هن جو قد 9 فٽ تائين هوندو آهي تہ اکيون ٻين پکين جي اکين کان وڏيون هونديون آهن.
 ڏٺل خواب تي ڪيترو بہ غور ڪريو پر جڏهن توهان صبح جو ان تي سوچيو ٿا تڏهن ڪڏهن بہ اهو نٿا ٻڌائي سگهو تہ خواب باقاعدي شروع ڪٿان ٿيو ۽ ختم ڪٿي ٿيو. جو خواب عمومن ترتيب سان ناهن هوندا.
 سچو خواب وليت جي نشانين مان آهي. ڪنھن ماڻھوءَ جي ڇھين حواس جي گهڻي تيز هئڻ سان کيس جاڳندي يا ننڊ ۾ ڪنھن ايندڙ واقعي بابت ڄاڻ ملي سگهڻ جا واقعا ٻڌا ويا آهن.
 خوابن جو ذڪر قرآن پاڪ ۾ آيل آهي.
 حضرت يعقوب عليہ السلام ۽ سندس پٽ حضرت يوسف جي سچن خوابن جو ذڪر سورة يوسف ۾ آهي.
 سٺو خواب غلط وقت تي ۽ غلط ماڻھوءَ کي ٻڌائڻ کان پرهيز ڪرڻ گهرجي.
 نباتات انساني حياتيءَ جي اهم ضرورت آهي.
 وڻن کي پوکڻ سان آڪسيجن جي واڌاري سان گڏ ٻيا انيڪ فائدا آهن خاص طور ماحول جي آلودگيءَ کان بچي سگهجي ٿو.
 وڻن جي ٽارين تي پکي پکڻ آرامي بہ ٿين ٿا تہ پنھنجا آکيرا ٺاهي محفوظ رهن ٿا.
 وڻن جي ڪاٺ مان فرنيچر، بئنچون، ميزون، ڪرسيون، پلنگ ۽ ٻيو سامان ٺھي ٿو.
 نم جي وڻ ۾ انيڪ فائدا آهن، ٻٽيھن مرضن ۾ دوا طور استعمال ٿيندڙ نم جو وڻ سٺي ڇانوَ ڏيندڙ ۽ گهاٽو وڻ آهي.
 بَڙ جي وڻ جي عمر وڏي ٿيندي آهي. اهو وڻ گهاٽو آهي ۽ ان جو ٿڙ ويڪرو هجي ٿو.
 وڻن جي حفاظت ڪرڻ لازمي آهي
 ٻوٽن جي حيات واري علم کي حياتيات جو علم چيو وڃي ٿو.
 وڻ اسان جا محسن آهن. انھن جو موجود هئڻ سٺين موسمن جي ضمانت آهي.
 ٻير، صوف، انب، چيڪو، ڏاڙهون، ڪيلو، نارنگي ٻيا ڪيترائي ميوا وڻن تي پيدا ٿين ٿا
 ناريل هڪ اهڙو ميوو آهي جيڪو دنيا جي گرم ۽ دريا جي ڪناري وارن ملڪن ۾ ٿيئي ٿو. کائڻ ۾ سوادي ۽ ان جو پاڻي مٺو آهي. ناريل جوتيل مٿي ۾ لڳائڻ ۽ کاڌي پچائڻ ۽ علاج ۾ ڪم اچي ٿو. ناريل جي ڪاٺ مان ٽوڪريون، رسيون ۽ ٻيون شيون ٺهن ٿيون.
 ڪيلي جي وڻ ۾ ڪاٺي ناهي هوندي.
 وڻ انساني حياتيءَ جي اهم ضرورت ۽ آڪسيجن جو ذريعو آهن.
 آڪسيجن هوا کان وزني آهي. پاڻ نہ ٻرندي آهي پر ٻرڻ ۾ مددگار آهي.
 انساني جسم جي عام حالت ۾ گرمي پد F98.6 آهي.
 صبح سوير جو پنڌ ڪرڻ سان آڪسيجن جو وڏو مقدار انساني جسم ۾ داخل ٿيئي ٿو جو صحت لاءِ فائديمند آهي.
 پاڻيءَ ۾ آڪسيجن موجود آهي ان ڪري ئي چيو وڃي ٿو تہ پاڻي زندگي آهي.
 انساني حياتيءَ جي لاءِ پاڻيءَ جي ضرورت اهم ترين آهي.
 روزاني اٺ گلاس پاڻي پيئڻ وارو ماڻھو گهڻين بيمارين کان بچندو.
 پاڻيءَ جو صحيح استعمال، روزاني ورزش ۽ مناسب کاڌو حياتيءَ جي وڌائڻ جو ذريعو آهن.
 سال ۾ چار موسمون ٿين ٿيون، سيارو، اونھارو، سرءُ ۽ بھار.
 سياري ۾ سيءَ کان ۽ اونھاري ۾ گرميءَ کان بچاءُ لاءِ اُپاءُ ضروري آهن، ٻنھي موسمن جي پنھنجي شدت هجي ٿي.
 سياري جي کنگهہ ۾ کنگهہ جي شربت کان وڌيڪ اثرائتو علاج چاڪليٽ، ادرڪ ۽ ماکيءَ جو استعمال آهي.
 دنيا ۾ انسان سڀ کان وڌيڪ زڪام جي بيمارين جو شڪار ٿيندا آهن.
 ”ڪارو موت“ (Black death) طاعون جي بيماري کي چيو وڃي ٿو.
 دنيا ۾ اربين انسان رهن ٿا، پر ﷲ تعاليٰ سڀني جا آڱرين جا نشان الڳ الڳ ٺاهيا آهن. رب جي اهڙي ڪاريگري آهي جو جي آڱرين جي کَلَ بہ لھي وڃي تہ بہ اهي فنگرپرنٽ نشان وري اڀري ايندا آهن (سبحان ﷲ)
 انسان جي آڱرين تي هڪ قدرتي قسم جو تيل هوندو آهي اهوئي تيل هن جي فنگر پرنٽس جي نشانين کي قائم رکي ٿو.
 هڪ ماءُ جي پيٽ مان گڏ ڄاول ٻارن جي بہ آڱرين جا نشان هڪٻئي کان مختلف هجن ٿا، دنيا جي اربين انسانن جي آڱرين جانشان عليحدہ عليحدہ آهن.
 موجودہ تحقيق مطابق جيڪڏهن آڱرين جا نشان ڊهي وڃن تہ پوءِ ڳاڙهي ڦٽڪيءَ کي اُٻاري ان جي تازي ٿيڻ بعد آڱريون ٻوڙڻ سان نشان آڱرين تي ظاهر ٿين ٿا.
 انساني دماغ ستر سيڪڙو پراڻين يادن ۽ مستقبل لاءِ سوچڻ ۾ صرف ڪري ٿو.
 انساني اک ۾ ست رنگ موجود آهن.
 انساني جسم جو دماغ سمھڻ کانپوءِ بہ ڪم ڪندو آهي.
 انساني اک مرڻ کانپوءِ بہ اڌ ڪلاڪ زنده هوندي آهي.
 انساني جسم ۾ رڳن جو تعداد هڪ هزار ٿيندو جملي رت جي نسن جي ڊيگهہ سٺ هزار ميلن جي مفاصلي تائين ٿيندي آهي.
 انساني جسم جي واڌ ويجهہ 25 سالن تائين ٿئي ٿي.
 انسان جي جسم جو اندريون نظام ﷲ پاڪ جي حڪم سان ايترو تہ مضبوط ۽ پاڻ ۾ ڳنڍيل آهي جو جيڪڏهن جسم جي ڪنھن حصي کي نقصان پھچي ٿو تہ ٻيا انھيءَ نقصان جي پورائي ۾ لڳي ويندا آهن.
 ڊسليڪسيا (سکڻ جي گهٽ صلاحيت) ۾ ٻار توڙي بالغ دماغي طور بي ترتيبي ۽ بي ضابطگيءَ جو مجموعو هوندا آهن.
 انساني جسم ۾ خون جي گهٽتائيءَ جي مرض کي ANEMIA (اينميا) چوندا آهن.
 جانورن ۾ ڀولڙي کي ٻہ دماغ هوندا آهن ۽ ان کي انسان وانگر زڪام پڻ ٿيندو آهي.
 جانورن ۾ سڀ کان ننڍي دل شينھن جي هوندي آهي جڏهن تہ جانورن ۾ شينھن کي جهنگ جو بادشاھہ بہ چيو وڃي ٿو.
 اٺ کي ريگستان جو جھاز سڏيو ويندو آهي. اٺ جي وزن کڻڻ جي صلاحيت گهوڙي ۽ هاٿيءَ کان بہ وڌيڪ آهي.
 نر مڇر جي زندگي ست ڏينھن ۽ مادي مڇر جي زندگي ٽيھہ ڏينھن اهي، مڇر عام طور تي عورت کان وڌيڪ مرد کي چڪ پائيندا آهن.
 دنيا ۾ ٻلين جا سئو کان وڌيڪ قسم آهن. ٻليءَ جي لاءِ چيو وڃي ٿو تہ اها مٺاڻ جو ذائقو محسوس نہ ڪري سگهندي آهي. انھيءَ جي وڏي وندر سمھڻ ۽ ٻيو شڪار ڪرڻ آهي.
 برازيل جو هڪ پکي 815 ميل في ڪلاڪ جي رفتار سان اڏامندو آهي.
 آمريڪا جو هڪ پکي پلووو هڪ ئي اڏام ۾ ٻہ هزار ميل سفر ڪري ويندو آهي.
 همنگ پکيءَ جو شمار تمام ننڍڙن پکين ۾ ٿيئي ٿو هن جو وزن اتڪل 2 گرام آهي.
 ڪي نانگ بنا کائڻ جي ٻہ ورهيہ جيئرا رهي سگهن ٿا.
 پکين جي دل هڪ منٽ ۾ اٽڪل پنج سئو ڀيرا ڌڙڪندي آهي.
 جانورن ۾ سڀ کان ڊگهو ٽپو ڏيندڙ جانور ” ڪينگرو“ آهي.
 ماڪوڙي ڄمڻ کان مرڻ تائين ننڊ نہ ڪندي آهي.
 ڏکڻ آمريڪا جي دريائن ۾ هڪ اهڙي مڇي بہ ملي ٿي جنھن جي جسم مان 440 والٽ بجلي خارج ٿئي ٿي.
 ڪيوي واحد پکي آهي جيڪو پنھنجي شڪار جي بوءِ سونگهي سگهي ٿو.
 ڇھن ٽنگن وارو لال بيگ دنيا جي تيز ترين ڪيڙن ماڪوڙن مان آهي، جو هڪ ميٽر جو فاصلو سيڪنڊ ۾ ڪري ٿو.
 ”سائنس“ لاطيني ٻوليءَ جي لفظ جي معنيٰ آهي” ڄاڻڻ“
 سمنڊ جو پاڻي لوڻياٺو هجي ٿو انھيءَ جو سبب اهو آهي تہ برسات جبلن ۽ گليشيئرن جي برف جو ڳريل پاڻي مختلف ڍنڍن ۽ دريائن مان گذري جڏهن سمنڊ ۾ ڇوڙ ڪري ٿو تڏهن پاڻ سان ڪيترائي معدنيات کڻي اچي ٿو ان ڪري سمنڊ جو پاڻي لوڻياٺو/نمڪين ٿي ويندو آهي.
 سمنڊ ۾ مستقل لھرن جي ڪري ڪجهہ پاڻي هوا ۾ ٻاڦ ٿي اڏامي ويندو آهي هيٺ پيل لوڻ سمنڊ جو حصو بڻجي ويندو آهي.
 ناياب نباتيات جي زندگي انھيءَ لوڻياٺ تي مشتمل آهي تيز هوائن، ڪشش ثقل ۽ ڪشش قمر/ چنڊ جي ڪري سمنڊ جو پاڻي لاڳيتو حرڪت ۾ هجي ٿو انھيءَ ڪري ان پاڻيءَ ۾ تازگيءَ هر وقت موجود هجي ٿي.
 ڊيزل انجڻ ڊولف ڊيزل ايجاد ڪئي.
 ريڊيو جي ايجاد لاءِ سائنسندان مارڪونيءَ جو نالو مشھور آهي.
 رائيفل ونچسٽر ايجاد ڪئي.
 گراهم بيل ماڻھن جي پاڻ ۾ رابطي جي لاءِ ٽيليفون جھڙي اهم ايجاد ڪري نالو ڪمايو.
 ٿامس ايڊيسن جو وڏو ڪارنامو دنيا کي روشني ڏيڻ يعني بلب ايجاد ڪرڻ آهي.
 جيڪڏهن هائڊروجن کي ساڙيو وڃي تہ پاڻي حاصل ٿيندو.
 ڪوئلي مان ايسٽڪ ايسڊ تيزاب ملندو آهي.
 روشني سون مان گذري سگهي ٿي
 الڪوحل ۽ ٿرماميٽر گئليلو ايجاد ڪيو.
 آٽو انجڻ ڊائملر ايجاد ڪئي.
 ليزر چارلس ٽائونس ايجاد ڪئي
 هيليڪاپٽر سڪورسڪي ايجاد ڪيو.
 دنيا جو سڀ کان پھريون هوائي جھاز هوا ۾ 59 سيڪنڊ رهيو.
 هوائي جھاز ٻن آمريڪي ڀائرن اوورولي رائيٽ ۽ ولبر رائيٽ ايجاد ڪيو. جن کي ”رائيٽ برادران“ چيو ويندو آهي.
 دنيا ۾ ماچيس سڀ کان پھرين واڪر نالي شخص 1827ع ۾ ايجاد ڪيو.
 دنيا ۾ موٽرڪار 1887ع ۾ ڊيلمر ايجاد ڪئي.
 دنيا ۾ ڪنجيون ۽ ڪلف ٻہ هزار قبل مسيح مصري رهاڪن ٺاهيا.
 دنيا ۾ ڪئميرا جي ايجاد جو خيال پھرين ابو الھيشم جي ذهن ۾آيو جو عراق جي شھر بغداد جو رهندڙ هو.
 ”ڪتاب المناظر“هن جي مشھور ڪتاب آهي، جنھن ۾ هن ڪئميرا جي باري ۾ تفصيل سان لکيو آهي. جديد ڪئميرا جي ايجاد لاءِ جوزف نيپس کي مڃيو وڃي ٿو.
 جيٽ جھاز جرمنيءَ جي ملڪ جي ايجاد آهي.
 انٽرنيٽ ڪلين راڪ ايجاد ڪئي.
 ريفريجريٽر، جيڪڊ پرڪنز سن 1834ع ۾ ايجاد ڪيو.
 دنيا ۾ لغڙ اڏائڻ جي شروعات چين جي شھر کان ٿي،
 جن شين کي چقمق پاڻ ڏينھن ڇڪي ٿي تن کي مقناطيسي شيون سڏجي ٿو.
 دنيا ۾ ”بانسري“ جو ساز پھريون ساز سڏيو وڃي ٿو.
 دنيا ۾ فٽ بال جي راند عالمي طور وڏي اهميت کندڙ ۽ مقبول ترين راند آهي.
 فٽ بال جي راند ۾ استعمال ٿيڻ وارا فٽ بال پوريءَ دنيا ۾ گهڻي پئماني تي ٺهن ٿا، پاڪستان جي شھر سيالڪوٽ ۾ سٺي معيار جا فٽ بال تيار ٿين ٿا.
 سيالڪوٽ ۾ هر سال تقريبن چار ڪروڙ فٽ بال تيار ٿين ٿا.
 ورلڊ ڪپ ۽ فيفا جي مقابلن ۾ سيالڪوٽ، جرمني ۽ ٿائيلينڊ جا ٺھيل فٽ بال استعمال ٿين ٿا.
 مسلمان سائنسدانن ۾ جابر حيان، الخوارزمي، عمر خيام، ابو علي حسن الھيشم، يعقوب الڪندي، ابوريحان البيروني، ابنِ سينا ۽ ٻيا آهن.
 يونان جي اهم فلاسافر سقراط 470 ق م ايٿنز شھر ۾ جنم ورتو، کيس اعليٰ نقاد طور مڃيو ويو آهي، انصاف پسند سقراط دليلن ۽ گهڻي غور ۽ فڪر سان ڳالھہ کي سمجهندڙ ۽ سمجهائيندڙ هو کيس موت جي سزا ڏني وئي جا زهر جو پيالو پيئڻ سان عمل ۾ آئي. افلاطون سندس پسنديدہ شاگرد هو. مشھور فلاسافر ارسطو افلاطون کان علم حاصل ڪيو.
 برٽرانڊرسل ويھين صدي جو هڪ مانائتو فلاسافر ۽ رياضي دان هو جنھن 18 مئي 1972ع تي جنم ورتو.
 هن پنھنجي دوست مشھور سائنسدان البرٽ آئن سٽائين سان گڏجي 1955ع ۾ نيو ڪليئر هٿيارن جي روڪڻ لاءِ هڪ پڌرنامو جاري ڪيو.
 آئن سٽائين 14 مارچ 1879ع تي جرمنيءَ ۾ جنم ورتو 18 اپريل 1955ع تي وفات ڪيائين. 1921ع ۾ کيس فزڪس جو نوبل انعام مليو.
 آئن سٽائين جو شمار دنيا جي چند ذهين ترين ماڻھن ۾ ٿيئي ٿو هن سائنسدان جي دماغ جو آءِ ڪيو جو (Intelligence Quotient) (ذهانت جو معيار) اسڪور 160 هو.
 عورتن جو عالمي ڏينھن پوريءَ دنيا ۾ 8 مارچ تي ملھايو وڃي ٿو، دنيا ۾ سڀ کان پھرين عورتن کي ووٽ جو حق نيوزيلينڊ ڏنو.
 دنيا جي پھرين عورت صدر ”مايا اسٽيلا“ هئي.
 دنيا ۾ ”مس ورلڊ“ جي مقابلي جي شروعات 1957ع کان ٿي.
 دنيا جي ادب ۾ وليم شيڪسپيئر کي هڪ وڏي شاعر ۽ اديب طور مڃيو وڃي ٿو.
 شيڪسپيئر 23 اپريل 1564ع تي جنم ورتو، ساڳيءَ تاريخ تي 1616ع ۾ وفات ڪئي. ڪتابن جي دنيا ۾ کيس مڃتا ڏيندي پوريءَ دنيا ۾ هر سال 23 اپريل تي ڪتابن جو ڏينھن ملھايو ويندو آهي.
 گوئيٽي جرمنيءَ جو وڏي ۾ وڏو شاعر مڃيو وڃي ٿو.
 ٻارن جي حقن جي پڌرنامي کانپوءِ پوريءَ دنيا ۾ هرسال 20 نومبر ٻارن جو عالمي ڏينھن ڪري ملھايو وڃي ٿو.
 استادن جي تعظيم، عزت ۽ احترام کي مڃيندي 5 آڪٽوبر جو ڏينھن هرسال ”استادن جو ڏينھن“، ڪري ملھايو ويندو آهي.
 ”مادري زبان جو عالمي ڏينھن“ هر سال 21 فيبروريءَ تي ملھايو ويندو آهي.
 چانديءَ مان زيور ۽ برتن ٺاهيا وڃن ٿا ۽ سڪن ٺاهڻ ۾ بہ استعمال ۾ اچي ٿي.
سون: سون هڪ قيمتي ڌات آهي جو دنيا جي تقريبن هر هنڌ موجود ملي ٿو. هڪ اندازي موجب تہ سمنڊ ۾ اندازن ڏھہ هزار ملين ٽن سون موجود آهي. سون عام طور ٻن شڪلين ۾ ملي ٿو. خالص يعني نج صورت ۾ يا ٻين ڌاتن سان گڏيل صورت ۾ سون مان زيور، سِڪا ۽ تمغا ٺاهيا وڃن ٿا.
 1916ع تائين دنيا جي ڪرنسيءَ کي سون سان ماپيو ويندو هو. جنھن کي گولڊ اسٽينڊرڊ نظام چون ٿا، موجودہ وقت دنيا ۾ سون جي موجودگي سڀ کان گهڻي ڏکڻ آفريڪا ۾ چئي وڃي ٿي.
 يورنيم سان ايٽمي توانائي حاصل ٿيئي ٿي. اڄ جي دور ۾ اهو ملڪ ئي سڀ کان گهڻو طاقتور مڃيو وڃي ٿو جيڪو سڀ کان گهڻي ايٽمي توانائي استعمال ڪرڻ جي اهليت رکي ٿو. ايٽمي توانائي ظاهري طور تہ طاقت آهي پر در حقيقت تباهي آهي، هڪ ئي ايٽم بم سان چند سيڪنڊن ۾ دنيا کي ختم ڪري سگهجي ٿو. اهو هڪ وڏو الميو پڻ آهي. انھيءَ ڪري ان جي استعمال تي گڏيل قومن طرفان قانون پڻ جڙيل آهن.باقي يورينيم جو هڪ وڏو فائدو اهو آهي تہ انھيءَ مان سستي بجلي پيدا ٿيئي ٿي جا بجليءَ جي بحران کان بچائڻ لاءِ ڪارآمد آهي، جن ملڪن ۾ يورينيم گهڻو سٺي مقدار ۾ ملي ٿو انھن ۾ ڪينيڊا، روس ۽ ڏکڻ آفريڪا آهن.
 يورنيم، پلاٽينيم، ٿيوريم ۽ ريڊيم اهي چار ڌاتو سون کان بہ وڌيڪ قيمتي آهن
 المونيم جو ڌاتو سڀني کان عام آهي، هن ۾ برتن ۽ ٻيو سامان ٺهندو آهي.
 75 سيڪڙو ٽامو ۽ 25 سيڪڙو جست ملائڻ سان پتل جو ڌاتو ٺهندو آهي.
 پتل مان زيور ۽ برتن ٺاهيا وڃن ٿا،
 اسٽيل/فولاد جو استعمال صنعتي شين ۽ عمارت سازيءَ ۾ ٿيندو آهي.
 ”خُسوف“ عربيءَ ۾ چنڊ گرهڻ کي چوندا آهن، جڏهن زمين سج ۽ چنڊ جي وچ ۾ ايندي آهي تڏهن سج جي روشني چنڊ تائين پھچي ڪين سگهندي آهي، ان وقت چنڊ ڪارو ڏسڻ ۾ ايندو آهي يعني ”چنڊ گرهڻ“ ٿيندو آهي. مسلمان چنڊ گرهڻ مھل خسوف نماز ادا ڪندا آهن.
سج گرهڻ: جڏهن چنڊ زمين ۽ سج جي وچ ۾ ايندو آهي تڏهن سج تي هڪ ڪارو داغ ڏسڻ ۾ ايندو آهي انھيءَ کي ”سج گرهڻ“ چوندا آهن، ان موقعي تي ڪسوف نماز ادا ڪئي ويندي آهي، رسول پاڪ جن جو فرمان آهي تہ، جڏهن گرهڻ ڏسو تڏهن ﷲ کان ڊڄو ذڪر، دعا ۽ استغفار ڪريو.
 سال جو سڀ کان ڊگهو ڏينھن 21 جون تي ٿيندو آهي.
 سال جو سڀ کان ننڍو ڏينھن 21 ڊسمبر تي ٿيندو آهي.
 زمين ۽ زمين ۾ موجود شين جو مطالعو ”علمِ ارضيات“ سڏيو وڃي ٿو.
 اٽليءَ جو شھر 118 ننڍن سامونڊي ٻيٽن تي ٺھيل آهي جيڪي چار سئو پُلن جي مدد سان هڪٻئي سان ڳنڍيل آهن
 اليڪٽران، پروٽان ۽ نيوٽران ايٽم جا ذرا آهن
 شور يا گوڙ جي تيزي 135 ڊيسيبلز ٿيندي آهي
 مريخ تي ٻہ چنڊ ڊيماس ۽ فوباس آهن.
 سڀ کان ننڍو کنڊ آسٽريليا ۽ سڀ کان وڏو کنڊ آمريڪا آهي
 سڀ کان وڏي بئنڪ ”ورلڊ بئنڪ“ واشنگٽن ڊي سي ۾ آهي
 آمريڪي دفاعي محڪمي جي عمارت کي ”پينٽاگون“ سڏيو وڃي ٿو.
 ”جيڪ ما“ دنيا جو اهو مشھور شخص آهي جنھن ڪيترائي دفعا هارورڊ بزنس اسڪول ۾ داخلا لاءِ ڪوشش ڪئي پر سندس داخلا ڪونہ ٿي، باقي هُو انگريزي ٻوليءَ ۾ تمام گهڻو هوشيار هو. هن بي اي ڪرڻ کانپوءِ پنھنجي ذاتي ڪمپني 18 ملازمن سان کولي جا اڄ ”علي بابا“ جي نالي سان پوريءَ دنيا جي وڏي ۾ وڏي تجارتي ڪمپني آهي، ڪو بہ تجارتي ادارو انھيءَ ۾ رجسٽر ٿيڻ کانسواءِ پنھنجو ڪم جاري رکي نٿو سگهي.
 جيڪ ما دنيا جي ڪامياب ترين انسان 55 سالن ۾ پنھنجي ڪمپنيءَ ۾ پنھنجي رٽائرمينٽ جو اعلان ڪري باقي حياتي تعليم جي واڌاري لاءِ وقف ڪرڻ جو ارادو ڪيو.
 سينڊ وچ تي اهو نالو ”سينڊ وچ“ ڪھڙيءَ ريت پيو؟ جي لاءِ چيو وڃي ٿو. برطانيہ جي هڪ علائقي سينڊ وچ جو مالڪ انگريز نواب جون مونٽا تاش راند جو شوقين هو راند وچان کاڌو کائڻ وساري ڇڏيندو هو. نيٺ اهو حل ڪڍيائين جو نوڪر کي چيائين تہ راند جي وچ ۾ هُو کيس ڊبل روٽيءَ جي ٻن ٽڪرن جي وچ ۾ تريل گوشت جو ٽڪر وجهي کائڻ لاءِ ڏيندو ڪري. جتان ئي موجودہ سينڊ وچ جي شروعات ٿي.
 نوجوانن ۾ سڀ کان پسنديدہ لباس جينز جي شروعات 1950ع کان ٿي آهي، هيءَ هڪ ٿلھي سوٽي ڪپڙي جي پينٽ آهي، جنھن کي اٽليءَ جي شھر جنيوا جي بندرگاھہ تي ڪم ڪندڙ مزدورن لاءِ 1871ع ۾ درزي جيڪب ڊبليو ڊيوس تيار ڪيو، پوءِ جنيوا شھر جي ماڻھن جو بہ اهو پسنديدہ لباس ٿي ويو ۽ شھر جي نالي سان ان کي ”جينز“ سڏيو ويو، 1950ع ۾ آمريڪا ۽ يورپ ۾ مقبول ٿيڻ بعد جينز دنيا ۾ عام ٿي آهي.
 نيپال ملڪ جي ڪرنسي کي روپيو سڏيو وڃي ٿو.
 پاڪستان ۽ هندستان جي ڪرنسي پڻ روپين ۾ شمار ٿيئي ٿي.
 برطانيا جو سِڪو پائونڊ شمار ٿيئي ٿو.
 لبنان جو سِڪو پڻ پائونڊ آهي.
 اسلامي ملڪ شام جي ڪرنسي پائونڊ شمار ٿئي ٿي.
 امريڪا، ڪئناڊا، آسٽريليا ۾ ڊالر جي ڪرنسي ملي ٿي.
 سعودي عرب ۾ ريال جي ڪرنسي جاري آهي.
 دنيا ۾ ڊالر، دينار، ريال ۽ چند ٻيون مستحڪم ڪرنسين ۾ شمار ٿين ٿيون.
 آمريڪا، برطانيا ۽ جپان جو شمار انھن ملڪن ۾ ٿيئي ٿو جن ملڪن جي آباديءَ جو فقط 8 کان 15 سيڪڙو ڳوٺن ۾ رهي ٿو باقي انھن ملڪن جي آباديون شھرن ۾ رهندڙ آهن.

ٻاراڻو ادب

معلومات جو خزانو