هرڻ اکي ڪيڏانهن
اُن کان اڳي جو مان ڪنهن
جي گهر کي جلايان!
منهنجو خدا به ته حُسن آهي
۽ جنهن وقت منهنجي شاعريءَ جو موضوع آهي
۽ منهنجي گيت ۾ اظهارجي ٿو،
اُهو حُسن کان سواءِ
ٻيو ڪجهه به نه آهي.
محبت سان محبت ڪر!
هن رابيل ۽ گلاب جي گل سان
محبت ڪر،
ڇو ته اُهو تنهنجي پرينءَ جي ڳلن جهڙو آهي،
هن چنڊ سان محبت ڪر
ڇو ته اُهو هن جي مُنهن جهڙو آهي،
محبت سان محبت ڪر!
ڇو ته اُها ڪائنات جي تخليق جو باعث آهي
ڇو ته اها خدا آهي،
۽ خدا محبت کان سوا
ٻيو ڪجهه به نه آهي،
ٻيو ڪجهه به نه آهي.
ڇَڏ!
ته موٽي وڃان
اُن دنيا ڏانهن
جتي منهنجو پيءُ ماءُ
۽ ٻيا گهڻگهرا
مون لاءِ
اوسيئڙي ۾ آهن
۽ واري سان
سج کان پڇن ٿا،
“ڇا تون اڃا
لٿو نه آهين.”
تون خدا جو جلوو
ڏسي سگهين ٿو
پر ان لاءِ ته موسيٰ عليه السلام کان به تيز اکيون گهرجن
جي طور جي تجلي برداشت ڪري سگهن.
۽ اهي ڦڦڙ گهرجن
جي ايتري زور سان
لَن تراني چَون
جو پٿر پٿر ۾
اُنهن جي گونج ٻُرڻ لڳي!
اهو تو لاءِ ناممڪن آهي.
پنهنجيءَ دل کي اُهو آئينو بڻائي سگهين ٿو
جنهن ۾
خدا جي جلوي جو جلوو
پسي سگهين!
پر پو به جلوي جي پَرتوي سان
اهو آئينو ٽڙڪي پئي،
اهو خاطريءَ سان
ڪيئن ٿو چئي سگهجي!
زندگيءَ سان ائين مقابلو ڪر
جيئن فاران جي بيابان ۾
اسماعيل ۽ هاجره
باد صموم سان ڪندا ها!
زندگيءَ جي ويرانيءَ
۽ خاموشيءَ ۾
احساس ٿيندو آهي،
ته ڪوئي ساٿ آهي،
هر ريت جو ذرو همدرد آهي
۽ ماهتاب ۽ ستارا
تسلي ڏئي رهيا آهن
۽ انهن جي رفاقت
انساني رفاقت کان قريب تر آهي
۽ وڌيڪ قربائتي آهي.
تون ڪير ٿيندو آهين،
سنڌ جو ٻيڙو تارڻ وارو؟
ان جو تارڻ هار ته ڪوئي ٻيو آهي،
تون فقط وَنجهه هڻي رهيو آهين!
حضرت ادريس جنازي نماز وقت جيڪو پٽڪو ٻڌندو هو، ان تي لکيل هوندو:
“سعادتمند آهي اُهو جو پنهنجي نفس تي نظر رکي ٿو. پروردگار جي سامهون انسان جا نيڪ عمل هن کي شفاعت ڏين ٿا.”
ڇا دورِ جديد جي انسان لاءِ ان کان بهتر نصيحت آهي. دور جديد جو انسان جيڪو پنهنجي نفس جو غلام آهي ۽ هن جي هر نئين آزادي هن جي نفس جي نئين غلامي ثابت ٿي آهي.
تون هن کي خون ڪرڻ ٿو چاهين؟
تون مڃ يا نه مڃ
دراصل تون پاڻ کي خون ڪري رهيو آهين.
هر قتل خودڪشي آهي.
هر خنجر
جو ٻي جي سيني ۾ کوڙين ٿو،
تنهنجي رت ۾ ٻڏل آهي.
تنهنجي هٿان مقتول جو موت
تو ۾ ڪجهه قتل ڪري ٿو
پر تون نه ٿو ڄاڻين.
تون ان تي حيران آهين ته هي ته تنهنجو دوست آهي، هي تنهنجي گلا ڇو ٿو ڪري! پهرين اچ ته هن کان پڇون ته ڪڏهن هي تنهنجو دوست هيو به يا نه!؟
معافي خدا جي صفت آهي. جي تو ۾ اُها آهي ته وڏي ڳالهه آهي.
پوڍائي کان ڊڄندو ڪر! جو ساري عمر ڌرتيءَ تي سمهيو، اُن کي جڏهن اطلس جي پٿرڻي ملندي تڏهن هو ساري ڌرتي وڪڻي ڇڏيندو.
حسد جي آگ اُها آگ آهي، جنهن ۾ نه رڳو دشمن پر دوست به جلندا آهن، بلڪ دوست وڌيڪ جلندا آهن.
تون منهنجو دوست آهين؟ پو ته سڀ کان وڌيڪ خوف مان توکان ڪيان، ڇو ته جڏهن تون دشمن ٿيندين تڏهن سڀ کان خراب دشمن ٿيندين.
‘رب رُسي، مَت کسي’ کان وڌيڪ ڏاهي چوڻي مون ڪٿي نه پڙهي آهي.
يا ته احسان نه کڻ ۽ جي کڻين ته ان کي ڪڏهن به نه وسار! احسان فراموشيءَ لاءِ دليل نه ڳول، ڇو ته احسان فراموشيءَ لاءِ ڪوبه دليل نه آهي.
اي پروانا! توکي ستارن جي روشني ڇِڪ نه ڪندي، تنهنجو مقدر ئي شمع جي آگ ۾ جلي مَرڻ آهي.
هائو، ’واٽون ويهه ٿيون‘ پر نادان ڇا تون ڄاڻين ٿو ته اهي ويهه ئي واٽون هڪ ڏس ڏي وڃن ٿيون؟
جي خدا ساري اسباب جو مُسبب آهي،
ته تون ڳڻتي ڇا جي لاءِ ٿو ڪرين!