مذهب

قرباني: پس منظر ۽ احڪام

عيد الاضحى جي مناسبت سان سنڌ سلامت ڊجيٽل بوڪ ايڊيشن سلسلي جو نئون ڪتاب ”قرباني : پسمنظر ۽ احڪام“ اوهان اڳيان پيش ڪري رهيا آهيون. هن ڪتاب جا ليکڪ قريشي نعيم الله ”صابر“ جن آهن.
جيئن ته الله پاڪ انسانن کي پنهنجي حڪمن مڃڻ خاطر پيدا ڪيو آهي، رب جا جيڪي به حڪم مومن کي ملن ٿا هو ان تي سندس منشا آڌار مڪمل عمل ڪرڻ ۾ رڌجي وڃن ٿا. اهڙن ئي حڪمن مان هڪ حڪم رب لاءِ قرباني ڪرڻ به آهي، جنهن جا تفصيل ڄاڻڻ هونءَ ته هر مسلمان لاءِ لازم آهي پر جنهن تي قرباني واجب هجي ان لاءِ اهي حڪم وڌيڪ اهميت رکن ٿا، ڇو ته سندس ٿورڙي به لاپرواهي ۽ اڻ ڄاڻائيءَ جي ڪري سندس عمل وڃائجڻ جو خطرو ٿي پوي ٿو.
ان ڳالهه کي سامهون رکندي هي مختصر ۽ جامع ڪتاب اوهان جي آڏو پيش ڪجي ٿو، جنهن ۾ قربانيءَ جا اهم مسئلا سولي ۽ سهڻي نموني سان اوهان آڏو رکيا ويا آهن، ته جيئن ربّ ڪريم اڳيان جيڪو ڪجهه به قرباني طور پيش ڪريون، ته اهو سهڻي نموني پيش ڪيون.
Title Cover of book قرباني: پس منظر ۽ احڪام

ذبح ڪرڻ جو طريقو ۽ دعا

قربانيءَ جي جانور کي ذبح ڪرڻ کان اڳ ڪجهه کارائجي پيئارجي، کيس بک اڃ تي ذبح نه ڪرڻ گهرجي، جانور جي اڳيان ڇريءَ کي تِکو نه ڪجي ۽ ٻين جانورن جي وٽ ذبح نه ڪرڻ گهرجي. جانور کي ذبح ڪرڻ وقت قبله ڏانهن سندس سڄي پاسي تي ليٽائجي، ليٽائڻ وقت هي دعا پڙهجي:

اَللّٰهُمَّ إِنِّي وَجَّهْتُ وَجْهِيَ لِلَّذِي فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ حَنِيفًا وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ۔ إِنَّ صَلَاتِي وَنُسُكِي وَمَحْيَايَ وَمَمَاتِي لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ لَا شَرِيكَ لَهُ وَبِذَلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِينَ ۔ اللّٰهُمَّ لَكَ وَمِنكَ بِسمِ اللهِ اللهُ اَكبَرُ.

اي منهنجا رب! بيشڪ آئون پنهنجي چهري کي عبادت لاءِ الله ڏانهن متوجه ڪريان ٿو، اهو الله جنهن پيدا فرمايو آسمانن ۽ زمينن کي آئون حق جو تابعدار آهيان ۽ آئون مشرڪن مان نه آهيان. بيشڪ منهنجي نماز ۽ منهنجي قرباني ۽ منهنجي زندگي ۽ موت سڀ الله لاءِ آهي، جيڪو رب آهي جهانن جو، جنھن جو ڪو شريڪ ڪونهي مون کي ان لاءِ حُڪم ٿيل آھي ۽ آءٌ پھريون مسلمان آھيان. الله جي نالي سان ، جيڪو الله مٿانهون آهي.
سِير چئن رڳن کي ڏجي، نه ته ٽي رڳون لازمي طور ذبح ڪرڻ گهرجن.
جيڪڏهن قرباني پنهنجي طرفان آهي ته ذبح ڪرڻ کان پوءِ هي دعا گهرجي:

اللّٰهُمَّ تَقَبَّلۡ مِنِّي كَمَا تَقَبَّلۡتَ مِنۡ خَلِيۡلِكَ اِبۡرَاهِيۡم عَلَيۡهِ السَّلَام وَحَبِيۡبِكَ مُحَمَّدﷺ
اي منهنجا رب! تون منهنجي هيءَ قرباني قبول فرماءِ، جيئن تون پنهنجي خليل ابراهيم عليه السلام ۽ پنهنجي محبوب محمدﷺ جون قربانيون قبول فرمايون. آمين
جيڪڏهن ڪو ٻئي جي طرفان قرباني ڪري ٿو ته مٿين دعا ۾ ” اللّٰهُمَّ تَقَبَّلۡ مِنِّي“ جي جڳهه تي ” اللّٰهُمَّ تَقَبَّلۡ مِنۡ ....“ کان پوءِ ان شخص جو نالو وٺي ۽ باقي دعا ساڳئي نموني پڙهي.
قربانيءَ جا تفصيلي مسئلا معلوم ڪرڻ لاءِ پنهنجي شهر جي عالمن سڳورن کان معلومات وٺجي يا فقه جي ڪتابن کي پڙهڻ گهرجي.