مهاڳ
اهي سڀ ڳالهيون ذهن ۾ رکي مون هي انٽرويو هڪ ڪتاب ۾ گڏ ڪري پڙهڻ واري اڳيان رکيا آهن.
هنن انٽريوئن ۾ مون اهو خيال رکيو آهي ته ڌار ڌار نظريا رکندڙ ليکڪن جا انٽرويو گڏ ڪيا اٿم. هي انٽرويو گڏ ڪندي مون پنهنجي نظريي يا نڪته نگاهه کي اڳيان نه رکيو آهي ۽ پنهنجا خيال ٻين تي مڙهڻ جي ڪوشش ڪانه ڪئي اٿم. اهو پڙهندڙ تي ڇڏيو اٿم ته هو ڪهڙين ڳالهين کي قبول ٿو ڪري ۽ ڪهڙي ڳالهين کي رد ٿو ڪري. ائين ڪري مون پڙهندڙن جي فڪري آزادي جو احترام ڪيو آهي. هي ڪتاب هڪ قسم جي انفرميشن آهي.
هيءٌ ڪتاب پهرئين ته غير ملڪي ٻولين جي ليڪکن جي انٽرويوئن تي ٻڌل هو. پر پوءِ خيال آيم ته ڇو نه ديسي ليکڪن کي به هن ڪتاب ۾ شامل ڪيو وڃي. انهيءَ خيال کان ٻه انٽرويو اردوءَ تان ترجمو ڪرڻا پئجي ويا ۽ ٻه انٽرويو سنڌي ٻولي جا شامل ڪرڻا پئجي ويا.
هن انٽرويوئن مان باقي انٽرويو ته ,Writers at Work. تان کنيل آهي. جڏهن ته وليم بورو جو انٽرويو ,Conversations with American Writers. تان ۽ مايا ائنجليو جو انٽرويو انٽرنيٽ تان هٿ ڪيو ويو. ميلان ڪنديرا جو سٺو انٽرويو ته ,Writers at Work. جي اٺين جلد ۾ موجود آهي، پر جيئن ته انهيءَ جلد کي پاڪستان ۾ اچڻ نه ڏنو ويو آهي، تنهن ڪري لاچار ٿي سندس انٽرويو ”آج” رسالي تان اردوءَ مان ترجمو ڪرڻو پئجي ويو. اردوءَ جي عظيم ليکڪا قرت العين حيدر جو انٽرويو رسالي ”قومي زبان” ۽ فيض احمد فيض جو انٽرويو ڪتاب ”يه صورت گر کچهه خوابون ڪي” تان ترجمو ڪيو ويو آهي. اهڙي ساڳي طرح شيخ اياز جو انٽرويو مظفر چانڊئي جي ايڊيٽرشپ ۾ نڪرندڙ رسالي ”پروڙ“ تان کنيو ويو آهي.
بهرحال آخري فيصلو پڙهندڙ جي هٿ ۾ آهي ته اهو هن ڪتاب کي ڪيئن ٿو قبول ڪري.
آخر ۾ آئون امين ابڙو، امداد حسيني، سحر امداد، ولي رام ولڀ، طارق عالم ابڙو، رضيه طارق ابڙو، اسلم عزيز، ساجد ميمڻ ۽ علي نواز گهانگهرو جو ٿورائتو آهيان، جن هن ڪم ۾ منهنجي مدد ڪئي.
عبدالقادر جوڻيجو
23 مارچ 1998ع