4
”عيني ڊيني نظر نٿو اچي،“ پشپا گلاس مان ڪاري بوتل جو ڊڪ ڀريندي پڇيس، عيني کي ائين لڳو ڄڻ پشپا کيس تير ھڻي ڪڍيو ھجي، ھن بنا جواب ڏني ھيڊي مرڪ مرڪي.
”نظر ته ڪرش به نٿو اچي؟“ ھن ڀيري ڪنول ڳالھايو: ”ڪيڏو نه عجيب آھي ڪرش بئچ جي پارٽي ۾ ڪرش ڪونهي.“ عيني ھيڊي مرڪ مرڪڻ کانسواءِ ڪجھ به نه ڪري سگھي، سموري پارٽي دوران ھر ھر سندس نظرون در ڏانهن کڄي ٿي ويون، ھر ھر سندس دل ۾ خيال ٿي آيو ته ڪنهن نه ڪنهن پل ڊيني اچي ويندو، کيس ڪرش جو ڪو خاص انتظار نه ھو، ھن ته اھو به ظاھر ڪيو ته ڪرش نه اچي ته سٺو آھي. پر سندس دل ڊيني لاءِ بيتاب ھئي. رات ڏھين وڳي تائين پارٽي عروج ۾ ھلي، پوءِ ھوريان ھوريان عيني جا مھمان موڪلائي وڃڻ لڳا ۽ يارھين لڳي تائين عيني گھر ۾ اڪيلي ٿي وئي، کيس جنهن جو انتظار ھو، اھو نه آيو، ھن کي سندس پلان ناڪام ٿيندو نظر آيو، ھوءَ ڪمري ۾ آئي دريءَ تان پردو ھٽائي ٻاھر باغيچي ۾ ويران ڪرسين کي ڏسڻ لڳي، ٻاھر ھوا سبب وڻن جا پتا چريا ٿي، ھن سوچيو ڪن ۾ لڳل بلو ٽوٿ ڊوائيس ھاڻي لاھي ڇڏڻ گھرجي. وڻن جي پتن کي لوڏندو ڏسي ھوءَ پاڻمرادو گانو ڳائڻ لڳي:
”پتيان کڙڪين تو ھم سمجھي آپ آ ھي گي،
سجدي مسجود ڪي معبود ڪو ھم پا ھي گي.“
ھن ڇرڪ ڀيري پٺيان ڏٺو، کيس ڪمري ۾ ڪنهنجي ھجڻ جو احساس ٿيو، سچ پچ ڪمري ۾ عيني کانسواءِ ٻيو به ڪير موجود ھو، عيني جي نظر الماڙي وٽ بيٺل سنواري سنهڙي ھلڪي ڏاڙھي (جنهن ۾ ٻھ چار اڇا وار به ھئا) وارو جوان شخص نظر آيو، سندس آڱرين جي وچ ۾ سگريٽ ٿي دکيو، ھن جي منهن تي اداس مرڪ ھئي.
”ايڪ تو ھي حقيقت اس دنيا مين....“ ان شخص به گاني جو مسرو جونهگاريو.
”ڪرش.....“ عيني ڇرڪ ڀريندي ھن جي ڏرا ڏنل اکين ۾ اکيون وجھندي چيو. سندس چپ ٿڙڪڻ لڳا.
”عيني تنهنجي دعوت تي مان نه اچان، اھو ڪيئن ٿي ٿو سگھي،“ ڪرش مرڪي سگريٽ جو ڪش ھڻندي چيس. عيني پڪ ڪرڻ لاءِ وري ھن کي چيتائي ڏٺو ۽ ٿڙڪندڙ چپن سان پڇيائنس:
”ڪيئن آھين ڪرش؟“
”اڃا تائين جيئرو آھيان...“ ڪرش عيني کي حسرت ڀري نگاھن سان ڏسندي چيو، سندس اکين ۾ لڙڪ ڀرجي آيا. ٻنهي جي وچ ۾ خاموشي ڇائنجي وئي.
”يقين نٿو اچي مان ارڙھن سالن کانپوءِ تنهنجي سامھون بيٺو آھيان، مونکي ته لڳو ھو ھن جنم ۾ مرندو مري ويندس پر تنهنجو ديدار نصيب نه ٿيندو.“ ڪرش خاموشي جو قتل ڪندي چيس.
”ھون....“ عيني ھيڊي مرڪ مرڪندي ھاڪاري ۾ ڪنڌ لوڏي چيس. وري ٻنهي جي وچ ۾ خاموشي اچي وئي.
”تون پارٽي ۾ ڇو ڪونه آيئن؟“ ھن ڀيري عيني خاموشي جو سينو چيريندي پڇيس. ڪرش بنا ڪو جواب ڏئي عيني طرف وڌڻ لڳو، عيني ٻھ چار قدم پيٺان دريءَ ڏانهن وئي. وري ٻنهي جون نظرون مليون، عيني ڪنڌ جھڪائي ڇڏيو، ڪرش الماڙي جي پاسي کان ڪارپيٽ تي ويھي رھيو. عيني ھن جي بلڪل سامھون بيڊ جي ڪنڊ تي ويٺي.
”اڄ ڪلھ ڇا پيو ڪريئن؟“ عيني ھن کي ڏسندي پڇيو.
”پنهنجي ماضي کي مٽائڻ جي ڪوشش ۾ رڌل آھيان،“ ڪرش ڀت تي سگريٽ ھڻي وسائيندي جواب ڏنس. عيني ڪن ۾ پھريل بلو ٽوٿ ڊوائيس آن ڪري ڇڏي، ايئن ڪرڻ سان ھوءَ پنهنجي آفيس سان رابطي ۾ اچي وئي. نائيٽ ڊيوٽي تي ويٺل ڪمپيوٽر آپريٽر عيني ۽ ڪرش جي ڳالھ ٻولھ ريڪارڊ ڪرڻ لڳو.
”شھر ڪيڏو نه بدلجي ويو آھي،“ عينيءَ ڪرش کي ڏسندي چيو، ڪرش کيس ويران نظرن سان ڏٺو، سندس اکيون پيليون ۽ ڏرا ڏنل ھيون. عيني مرڪڻ جي ڪوشش ڪئي.
”ڪڏھن ڪڏھن ته مونکي لڳندو آھي ڪرشيا شھر ڪڏھن به اسان اصل سندرتا واسين جو ھو ئي ڪونه، ايئن لڳندو آھي ڄڻ ھن شھر کي ڌارين ئي اچي آباد ڪيو آھي.“ عيني ڌيمي لھجي ۾ چيس. ڪرش الماڙي جي پاسي کان ھٽي ڌريءَ ڏانهن آيو ۽ ويران نظرن سان ڪاري آسمان کي ڏسڻ لڳو. سندس دماغ ۾ ڪو طوفان برپا ھو جنهن جي ڪري ھن جي لوندڙين جون رڳون سٽجي ويون.
”90 واري ڏھاڪي ۾ جڏھن پاڻ وڏا ٿي رھيا ھئاسين ھن شھر کان خوف ايندو ھو، اڄ به ڪرشيا شھر کان خوف ايندو آھي، ڪٿي بدليو آ شھر.“ ڪرش آسمان کي تڪيندي اداس لھجي ۾ چيس.
”90 وارو ڏھاڪو به عجيب ھو، اسان وڏا ٿي رھيا ھئاسين، شھر به وڌي رھيو ھو، ان دور کي ياد ڪرڻ لاءِ اڪثر مان 90 وارا گانا ٻڌندي آھيان.“ عيني الماڙي ڏانهن ويندي چيس. ڪرش خاموشي سان ڪاري آسمان کي ڏسندو رھيو، عيني الماڙي مان 9 ايم ايم پستول ڪڍي بيڊ تي اچي ويٺي ۽ پستول چادر ھيٺان لڪائي ڇڏيائين. ھنن جي وچ ۾ خاموشي ڪيترن ئي پلن تائين رقص ڪندي رھي.
”اسان کي اھا ڳالھ سمجھ ۾ ڇو نٿي اچي ته ڪرشيا شھر اسان سڀني جو آھي،“ عيني ھن کي ڏسندي چيو، ڪرش به ڪنڌ ورائي عيني کي ڏٺو، عيني سندس چھري جا تاثر پڙھڻ جي ڪوشش ڪئي، پر ھن جو چھرو بنا ڪنهن تاثر جي ھو، ھن اڇي شرٽ جي کيسي مان سگريٽ ڪڍي دکايو ۽ ھڪ اونهو ڪش ھنيو.
”ڪرش،“ عيني ھن کي سڏ ڪيو، ھن عيني کي ڏٺو.
منهنجو ھڪ ڪم ڪندين؟“ عيني ڌيمي لھجي ۾ چيس، ڪرش خاموش بيھي ھن کي تڪيو.
”ڪجھ عرصي کان شھر ۾ ھڪ نئون ٽولو اڀريو آھي، جيڪو نعرو ھني ٿو ته ڪرشيا شھر رڳو اصل سندرتا ديس واسين جو آھي، جيڪو به اھو چوندو ته ڪرشيا شھر سڀني جو آھي ان کي قتل ڪيو ويندو.“ عيني ھڪ پل لاءِ ڳالھائڻ بند ڪيو، ڪرش جون نظرون ھن تي ڄميل، ڪمري ۾ سگريٽ جي دونهين سبب عيني جو ساھ منجھڻ لڳو. ھن کنگندي ڳالھايو:
”ان ٽولي جو اڳواڻ ڀيرو مل نالي ڪو شخص آھي، پر ڪنهن وٽ به ڀيرو مل جو ڪوبه ريڪارڊ ڪونهي، نه وري ڪنهن ھن کي ڪڏھن ڏٺو آھي.“ عيني ٻڌايس. ڪرش سڪون سان سگريٽ ڇڪيندو رھيو.
”2004ع به عجيب سال ھو،“ ڪرش ڪش ھني ناسن مان دونهون ڪڍندي چيس: ”جيڪڏھن 2004ع سال نه اچي ھا ته شايد ڪرشيا شھر جو ڪارونهوار ايئن ئي ھلندو رھي ھا جيئن گذريل ٽيھ سالن کان ھلندو ٿي آيو.“
”ان سال اھڙو ڇا ٿيو ھو؟“ عيني اٿي بيھي حيرانيءَ مان پڇيس.
”جيڪڏھن اجتماعي طور ڏسجي ته ڪجھ به نه ٿيو ھو، پر انفرادي طور ڪنهن لاءِ قيامت برپا ٿي ھئي ۽ ھر گذرندڙ پل سان ان جي شدت وڌڻ لڳي ۽ پوءِ ھڪ راڪشس جو جنم ٿيو ھو، جنهن پاڻ سان وچن ڪيو ھو ته ھو سڀ ڪجھ ڀسم ڪري ڇڏيندو.“ ڪرش سگريٽ جو آخري ڪش ھڻي دري کولي سگريٽ ٻاھر اڇلايو، سگريٽ جو ٽوٽو ھوا ۾ ڪلابازيون کائيندو زمين تي ڪريو ۽ ڪجھ پلن ۾ وسامي ويو.
”تون ڪنهنجي ڳالھ ڪري رھيو آھين؟“ عيني جي حيرت ويتر وڌي وئي، ڪرش مڙي ھن کي ويران نظرن سان ڏٺو، سندس نظرون ڪجھ پلن لاءِ عيني جي مک تي ئي رھيون، ھن وري عيني کي پٺي ڏئي دري مان ڪاري آسمان کي ڏسندي آھ ڀري ڳالھايو:
”عيني تو جيان ڪرشيا شھر به مونکي ڪڏھن قبول نه ڪيو آھي.“ عيني بيڊ تي ويھي رھي ۽ ھن کي تڪڻ لڳي، ڪرش ٻيو سگريٽ ڪڍي دکايو.
”2004ع ۾ مونکي پھريون ڀيرو احساس ٿيو ڪرشيا شھر اسان اصل سندرتا واسين جو نه رھيو آھي.“
”ڪرش مون ٻڌو آھي تون انقلابي ڪوي ٿي ويو آھين!“ عيني ڳالھئين جو رخ ڦيرڻ لاءِ چيس. ڪرش وري ھڪ اونهو ڪش ھنيو، سندس نظرن آسمان ۾ ئي کٿل.
”ننڍي ھوندي کان ئي مونکي ڪرڪيٽ جو جونون جي حد تائين شوق ھو، ايئن لڳندو ھو منهنجي زندگي ۾ رڳو ٻھ مقصد آھن ھڪ تون ٻيو ڪرڪيٽ، اسڪول کان گھر موٽي ٻھ ڪم ضرور ڪندو ھوس، ھڪ توکي پيار ڀريو خط لکڻ، اھي خط جيڪي مان ڪڏھن توکي ڏئي نه سگھيس، اھي اڄ به مون سانڍي رکيا آھن، ٻيو ڪرڪيٽ کيڏڻ.“ ڪرش سگريٽ جو ڪش ھڻي چيس، عيني غور سان ھن کي ٻڌڻ لڳي.
”سردي ھجي يا گرمي پر ڪرڪيٽ جي پرڪٽس ڪڏھن به نه ڇڏيندو ھوس، خواب ھو ھڪ ڏينهن قومي ٽيم ۾ کيڏندس.... قومي ٽيم.....“ ڪرش اھو لفظ طنزيھ انداز ۾ چيو، عيني جو تجسس ويتر وڌي ويو.
”ان تي ڪيترائي ڀيرا بابا جي مار به ملي، منجھند ٽاڪ جو بابا جي آرام جو وقت ھوندو ھو ۽ منهنجي پرڪٽس جو. ڀت تي بال ھڻڻ بابا کي زھر لڳندو ھو، ان دوران مونکي لڳندو ھو مان اڪيلو نه آھيان مونسان گڏ مڪمل ٽيم آھي، مان ان جو ڪپتان آھيان، مس فليڊ ڪرڻ تي فليڊر کي گھٽ وڌ ڳالھائيندو ھجان، ٽيم جڏھن به مشڪل ۾ ھجي ته مان ڪنهن کلاڙي سان پارٽنرسپ ڪري ميچ کٽرائي وٺان ۽ ھر ڀيري مين آف دي ميچ مونکي ئي ملي، ان دوران مون پنهنجي سلينجر جي ڪٽ بيگ به ٺاھي ورتي ھئي، ان ۾ 4500 رپين جي ته رڳو بيٽ ھئي، جنهن جي بليڊ تي بال لڳندو ھو ته ٽڪ جو آواز نڪرندو ھو ۽ بال گولي جيان بائونڊري ڏانهن ويندو ھو، پيڊ، گيلوز، آرم پيڊ، ٿائي پيڊ، ھيلمٽ، جاگر ھر شيءَ تي سلينجر جو چيتي وارو نيرو نشان. پر اھو سڀ منهنجي دماغ جو خلل ھو. حقيقت ان جي ابتڙ ھئي.“ ڪرش ھڪ پل لاءِ خاموش ٿي ويو ۽ ڪش ھنيائين، پوءِ وري چيائين:
”2004ع جڏھن توکان وڇڙي چار سال ٿي چڪا ھئا ته خبر ملي ڪرشيا ۾ قومي ٽيم جي سليڪشن لاءِ ٽن ڏينهن جي ڪيمپ لڳي آھي، ان ڪيمپ جو حصو ٿيڻ لاءِ مون به اپلاءَ ڪيو، ان ٽن ڏينهن دوران مون سميت چار ٻين ڇوڪرن کي اسٽيڊيم جي ويجھي به اچڻ نٿي ڏنو ويو، پر ھر روز ان اميد سان موٽندا ھئاسين ته اڄ اسان جو وارو ايندو. آخري ڏينهن تي گرائونڊ جي ھڪ پوڙھي ملازم جنهن جي مٿي ۽ ڏاڙھي جا وار مھندي ھڻڻ سبب ڳاڙھا ھئا اسان کي چيو جيئن ته اسان اصل سندرتا ديس واسي آھيون ان ڪري اسان کي ڪڏھن به قومي ٽيم ۾ جاءِ نه ملندي، اسان ھتي پنهنجو وقت وڃائي رھيا آھيون. اھو ٻڌي مونکي حيرت ٿي ھئي ۽ سوچيو ايئن نه ھوندو، پر آخري ڏينهن به اسان کي اندر نه ڇڏيو ويو، گيٽ ٻاھران ئي اسان کي چيو ويندو ھو ته اسان جو لسٽ ۾ نالو نه آھي. جڏھن ڪيمپ پوري ٿي ته منهنجو من وسامي ويو.“ ڪرش جي آڱرين جي وچ سگريٽ دکندو رھيو، ھن دري کولي وري سگريٽ ٻاھر اڇلايو ۽ ڳالھ جاري رکيائين:
”ڪاوڙ ۾ اچي ان شام جو مون ڪٽ کي باھ ڏئي ڇڏي، ايئن محسوس ٿيو ڄڻ ڪٽ بدران ڪو منهنجي چتا ساڙي رھيو ھجي، ان کانپوءِ مون ڪرڪيٽ کيڏڻ ته ڇا پر ڏسڻ به ڇڏي ڏني. نه تون ملي سگھين نه ڪرڪيٽ، ايئن لڳو ڄڻ منهنجي زندگي جو مقصد ئي ختم ٿي ويو ھجي مونکي ڪرشيا شھر کان نفرت ٿيڻ لڳي. دل گھرندو ھو ھن سموري شھر کي تباھ ڪري ڇڏيان.“ ڪرش چپ ٿي ويو، وري ھنن جي وچ ۾ خاموشي ننگو ناچ ڪرڻ لڳي من اندر جيان ڪرش جون اکيون به ڀرجي آيون.