ڪانهي ويل ويھڻ جي تعلقه فيض گنج جو ادبي جائزو
سنڌي ادبي کيتر ۾ جيڪي نوجوان پنهنجي جوش جذبي ۽ ولولي سان ادبي ڪم ڪري رهيا آھن, تڏهن منهنجو من خوشي منجهان مهڪي پيو آھي. ۽ نوجوان کي جس پيش ڪرڻ تي مجبور ڪري وڌو آھي.
ڪنهن جو امانتي موڪليل ڪتاب علي عاجز شر ڪنهن شخصيت لاء سوکڙي طور موڪليو هيو, جيڪي مان وقت سر نه پهچائي سگهيس سوچيم جيستائين هي امانت مالڪ تائين پهچايان ڇو انهي کان اڳ مان هن ڪتاب مان پنهنجي من جي آگ اُجهائي وٺان. هن ڪتاب کي جيترو پڙھڻ جو شوق هيو, اوتري وري من اندر انهي ڪتاب تي ڪجھه لکڻ جي آس پڻ هئي.
جيڪا اڄ پوري ڪندي ڪتاب جي ليکڪ کي نماڻو عرض به ڪندو هلندس ڪتاب جي ڪاپي منهنجي لاء الڳ سان موڪلي وڃي جيئن مان هن ڪتاب مان فائدو وٺان پر منهنجي خاندان جو هر هڪ فرد توهان جي ڪتاب کي پڙھي تعلقي فيض گنج جي شاعرن ۽ ان جي ادبي جي خدمت ڪندڙ تخليقڪارن کي چڱي ريت سڃاڻي سگهن.
ڪتاب جو نانءُ "ڪانهي ويل ويھڻ جي" ڪيڏو نه سھڻو نانء ڪتاب ۾ مواد به اوترو ئي سهڻو اڳتي لکندي مان اُھو ضرور لکندس هن ڪتاب ۾ شامل ادبي ماڻهو جيڪي گمناميءَ واري زندگيءَ ۾ رهي ڪري ادبي لڏي جي خدمت ڪندا آھن، انهن کي جس هجي.
اصغر شر نالي نوجوان سان منهنجي سوشل ميڊيا تان دوستي ۽ دعا سلام ٿي علي عاجز شر جي تسلسل سان اسان هڪٻئي کي سڃاتوسين پر اُھو ساڳيون اصغر شر منهنجي لئه ادبي لڏي ۾ منهنجو محسن ڀاءُ جيان هيو اسان جي روبرو ڪا ملاقات ناهي پر جڏهن رابطو ٿيو ته مون ايئن سمجھو ڄڻ ته اسان ڪي صدين جا دوست هجئون!! خير، مون طرفان کيس ٻنهي هٿن سان سلام هجي, جو ڪن گمنام شاعر/فنڪار/سُگهڙن ۽ نثر نويس دوستن کي اُجاگر ڪرڻ ڪا آسان ڳالھه ناهي.
فيض گنج جون اُھي گمنام شخصيتون جيڪي سوشل ميڊيا پرينٽ ميڊيا جي دور ۾ به گمنام لڳا پيا آھن انهن کان وڃي ڪري سندن تعارف سندن شاعري سندن جنم سندن ڪم ڪار سندن مصروفيات وغيره پڇي سندن تعلقي فيض گنج جي ڪهڙن علائقن سان تعلق سندن ڪهڙي يوسين سان واسطو, سندن ادبي لڏي سان گڏ هلڻ/لکڻ جو وقت وغيره شامل ڪري انتهائي وڏو ڪم ڪيو آھي.
هتي مان پنهنجي طرفان به اصغر کي هڪ تجويز پيش ڪندس برحال منهنجي تجويز هاڻ تي ڪنهن ڪم جي ناهي پر اصغر جي ذھن ۾ هجڻ کپي اگر اصغر اڳتي وري انهي ساگين موضوع تي تحقيق ڪري اُھا تجوير سامهون ضرور رکي. جيڪي ڪتاب جي مطالعي کانپوء ذهن ۾ اچي پئي هن ڪتاب ۾ جتي شاعرن/ سُگهڙن/فنڪارن/ نثر نويسن کي شامل ڪيو ويو آھي.
جتي تخليقڪارن جو تعارف شامل ڪري سندس هڪ هڪ تخليق ڪتاب ۾ شامل ڪئي آھي هتي اگر شاعرن فنڪارن سُگهڙ نثر نويس دوستن کان انهي ادبي لڏي بابت ڪي خيال يا فنڪارن جو موسيقي پاسي لاڙو ڪئين ۽ ڪهڙن سبب جي ڪري ٿيو؟ هن معاشري مان مليل ڪهڙن ڏکن کي منهن ڏيندي انهي شعبي ۾ داخل ٿيا , انهيء بابت اگر اصغر ٿورو گهڻو حوال لکي ها ته هي ڪتاب اڃان به سگهارو ٿي پوي ها.
برحال اُھا منهنجي خيال، منهنجي ذهن جي تجويز آھي, ليکڪ دوستانهيڪمساننڀاءُ ڪندي ڪهڙين تڪليفن کي منهن ڏنو هوندو اُھا صرف انهي کي خبر هوندي. پياري اصغر کي جس هجي جنهن پنهنجي طرفان پنهنجي وس آهر وڏي ڪوشش ڪري پنهنجي مصروف وقت مان ڪجھه گهڙيون ڪڍي ڪري ادبي لڏي کي هڪ انتهائي ڪارائتي ڪتاب جو واڌارو ڪري ڏنو آھي.
اوهان جي نظر ۾ هي ڪتاب ڀلي ڪا به اهميت نه رکندو هجي پر هي ڪتاب تاريخ بڻجي چُڪو آھي هن وقت انگن اکرن ۾ خبر پئجي چُڪي آھي ته تعلقه فيض گنج ۾ ڪيترا گمنام تخليقڪار, فنڪار,نثر نويس سُگهڙ آھن. جيڪي هن جديد دور ۾ به پنهنجي من جي ڳالھه صرف ۽ صرف پنهنجي من جي ڊائري ۾ قيد ڪري رهيا آھن. ظاهر نٿا ڪن. تن جا نانء اوهان سڄڻن سان ونڊ ڪندو هلان ڪي نانء اوهان کي نوان ته ڪي وري ڄاتل سڃاتل لڳندا.هي اُھي نانء جيڪي ڄاتل سڃاتل شاعري جي دنيا ۾ پنهنجون پنهنجون تخلقون گلدستن جيان سينگاري توهان اسان اڳيان پيش ڪيون. تن منجهان ڪي حال حيات ته ڪي وري هي جهان ڇڏي چُڪا آھن.
شاعر:
آديسي محمد عيسي, آصف گل, اداسي علي احمد, اضعر شر, افضل شر, امداد علي احساس, امر شر, امن آزاد مانجهي, خاموش خليل, خوش خير محمد هيسباڻي, در محمد در لعل هيسباڻي, راج راڄپر, زاهد راڄپر, سارس راڄپر ,صحرائي, سيال حيات, ضمير زائر, ظفر حسين, علي حبيب, علي عاجز شر, فدا فياض شر, فقير جائي جمال هيسباڻي, ڪنيز فاطمه, گدا سلطان, معشوق علي کوکر
سُگهڙ:
ٻُڍل فقير, پاڪستان, حسين بخش شر, علم الدين, غلام الرسول، نواز علي,
فنڪار:
احسان علي ڀٽي, بشير بالادي, حفيظ الله راڄپر، سترومل, عجب علي رتڙ, فقير گلبهار جويو, محمد حيات لاشاري, محمد عارف ڀٽي, محمد عرس ڀٽي, محمد يوسف راڄپر, منظور علي ڀٽي, همت علي رتڙ, وريام خان کوکر
نثر نويس جن نظر ۾ پنهنجو پاڻ ملهايو انهن ۾ ڪجھه نانء هي آهن:
راشد شر, زاهد راڄپر, سرويچ چانگ, سيال حيات, عبدالرحمٰن چانگ, غفور چانگ, ڪامريڊ مرتضي شر, ناقص چانگ,ڪتاب جي آخر ۾ انهن ڪتابن جا حوالا ڏنل آهن جن مان ليکڪ دوست مدد ورتي اُھي انهن جا نالا لکيل آھن. تعلقي فيض گنج جو نقشو به ڪتاب ۾ شامل ڪيو ويو آھي.
ڪتاب ”ڪانهي ويل ويھڻ جي“ کي چئن بابن ۾ورهايوآهي، جن مان پهريون باب شاعرن جو/ ٻيو باب سُگهڙن جو/ ٽيون باب فنڪارن جو/چوٿون باب نثر نويسن جو/ هي ڪتاب 112 صحفن تي مشتمل آھي. ڪتاب تي مختلف شخصيتن جا تاثرات شامل آھن, جن مان ڪامريڊ مرتضي شر/ مانواري سائين مهر خادم سنڌي شعبو شاھه عبداللطيف يونيورسٽي خيرپور ميرس/ مانواري سائين خاوند ڏنو لاڙڪ سنڌي شعبو شاھه عبداللطيف يونيورسٽي خيرپور ميرس/ مانواري ميڊم نرگس بانو سنڌي شعبو شاھه عبداللطيف يونيورسٽي خيرپور ميرس/ فليپر مانواري ميڊم زاهده مري چيئرپرسن سنڌي شعبو شاھه عبداللطيف يونيورسٽي خيرپور ميرس/ ۽ ٻيو فليپر مانوري امرت سنڌي،بيڪ ٽائٽل اسان جو پيارو علي عاجز شر پڪا چانگ/ پنهنجي پاران اصغر شر/ اداري پاران ساجد سنڌي/ اصغر هن ڪتاب جي ارپنا پنهنجي پياري والد سائين سندس ماءُ جنهن پيرن هيٺ جنت آھي سندس ادبي لڏي ۾ رهنمائي ڪندڙ ۽ استاد علي عاجز شر ۽ هر باڪردار ۽ کاهوڙيء ۽ ڪتاب ۾ شامل سڀني سرجڻهارن جي نانء ڪئي آھي. هي ڪتاب ادبي کيتر ۾ ۽ تعلقه فيض گنج خيرپور ميرس جي انهن باڪردار ماڻهن لاء ڪارائتو ثابت ٿيندو. ۽ اٿم ته هي ڪتاب پڙهندڙن جي لاء پڻ ڪارائتو ثابت ٿيندو.