ڪووڊ 19 جا دنيا جي معيشت تي اثر
خاص ڪري درآمد جي لحاظ کان ايشيا ۽ اتر آمريڪا وڌيڪ متاثر ٿيا آهن. ڏهاڙيدار مزدورن جي بيروزگاريءَ جي شرح خاص ڪري يورپ، آمريڪا ۽ وچ ايشيا اندر ٻن ھفتن ۾ 68 کان 81 سيڪڙو تائين پھتي. گذريل ٻن ھفتن ۾%118 کان %124 تائين پھتي آھي.
ڪاروباري شعبو بري طرح سان متاثر ٿيو آهي جنهن ۾48 ملڪ، 30 مٿين سطح وارا پيداوار ڏيندڙ ملڪ، وچين سطح وارا پيداوار ڏيڻ وارا 15 ملڪ ۽ ھيٺن سطح وارا پيدار ڏيندڙ ملڪ بري طرح سان متاثر ٿيا آھن. تازو آمريڪا ۾ شروع ٿيل ڦرلٽ ۽ وائٽ هائوس جي اڳيان لکن جي تعداد ۾ ڌرڻا ان جو تازو مثال آهي.
چمڙي ۽ پوشاڪ جي مصنوعات ۽ موٽر گاڏين واري صنعت هيٺ ويهي وئي آهي، پر ان جي برعڪس کاڌي، دوائن ۽ سگريٽن واري انڊسٽري وڌيڪ اپت حاصل ڪئي آهي. صرف آمريڪا اندر ڇھن ھفتن ۾ 30 ملين ماڻھو بيروزگار ٿيا آھن.
لاڪ ڊائون دوران بين الاقوامي منڊيءَ ۾ تيل جي قيمتن 150 ڊالر في بيرل مان گھٽجي، 25 ڊالر في بيرل تائين پھتي آھي. پھريون دفعو آمريڪا جي في بيرل منفي حد تائين قيمتون گهٽ ٿيون آھن. ڪيترن ملڪن جي GDP(Gross Domestic Product) جو گراف منفي ٿي ويو آھي. جنھن ۾ ڪيناڊا، فرانس، جرمني، اٽلي، جاپان، يوڪي ۽ آمريڪا شامل آهن.
هڪ سئو ملڪن اندر سفري سھولتون مڪمل طور تي بند ڪيون ويون آهن. چين جيڪو دنيا ۾ پنھنجون مصنوعات برآمد ڪرڻ ۾ ٽيون نمبر امير ملڪ آھي، اھو به منفي گراف ۾اچي ويو آھي. صرف مارچ ۾ ڪارن جي وڪري جو واھپو گھٽجي منفي 48 سيڪڙو ٿي ويو آهي.
دلچسپ ڳالهه اها آهي ته ھن جيو سان مقابلو ڪرڻ وارو، دنيا جو ڪو جديد ھٿيار ميزائيل، جنگي جھاز نه پر معاشري جا نازڪ ۽ نفيس ڊاڪٽر، نرسون ۽ ان سان لاڳاپيل عملو آھن. جن کي دنيا فرنٽ لائين ورڪرن جي رتبي سان سڏي ٿي، جو روزانو سرخ سلامن، عزتن ۽ خوبصورت خيالن سان نوازيو وڃي ٿو.
جڏھن چين جي ووهان شھر جي گھٽين ۾ لاشن جون قطارون ھيون، ۽ چيني حڪومت ڪرونا 19 متاثرين کي گولين سان اڏائڻ جو سوچي رھي ھئي، تڏھن چين جي ڊاڪٽرن سيني تي ھٿ ھڻي چيو “ ته اسان ان جيو سان مقابلو ڪري رھنداسين“ ٿيو به ائين جو ٽن مھينن جي سچائي، بھادري ۽ محنتن سان چين جي ڊاڪٽرن ناممڪن کي ممڪن بڻائي ڏيکاريو. چين ، جيڪي واعدا ڪيا ته دنيا جا شاگرد تعليم خاطر آيا آهن انھن جو ھر ممڪن بچاءُ ڪنداسين. ڊاڪٽرن جي محنتن رنگ لاتو، جوچين جي ڊاڪٽرن ۽ نرسن کي سلاميون، ڀيٽائون ڏيڻ جي لاءِ وڏيون تصويرون لڳائي، سندن مڃتا ڪئي وئي.
اھڙي طرح دنيا اندر فرنٽ لائين ورڪرن کي عزت ۽ مان بخشيو پيو وڃي. حيرت جھڙي ڳالھ اھا آھي ته آئرلينڊ جو وزيراعظم لوئي وراڪر ڊاڪٽرن جي کوٽ محسوس ڪندي، وزيراعظم جو عھدو ڇڏي ڊاڪٽرن جي ٽيمن ۾ شامل ٿي ويو. نيويارڪ سٽي جي ميئر ڊاڪٽرن جي کوٽ جو اعلان ڪيو ته 30 ھزار رٽائرڊ ڊاڪٽر ۽ نرسون ميدان ۾ پھچي ويا. باوجود ان جي ته وڏي عمر ھئڻ ڪري وائرس ۾ مبتلا ٿيڻ جو خطرو موجود ھو. پوءِ ٿيو به ائين جو وڏي عمر جي ڊاڪٽرن کي اسپتالن ۽ ايمرجنسي ۾ جلد وائرس وڪوڙي ويو ۽ ھو موت جي گھري ننڊ ۾ سمھي پيا. اھڙي قسم جي ھڪ وڊيو به وائرل ٿي ھئي جنھن ۾ان اسپتال ۾ وڏي عمر جي ڊاڪٽرياڻي کي ويل چيئر تي ڏيکاري ويو ھو .سندس اھا خواھش ھئي ته منھنجي ڪوششن ۽ ڪاوشن سبب جي مريض صحتياب ٿي ويا آھن انھن سان ملايو ۽ جڏھن ھو انھن مريضن سامھون ويل چيئر تي گذري رھي ھئي. سمورا مريض سندس لاءِ تاڙيون وڄائي رھيا ھئا. ان منظر ۾ ڊاڪٽرياڻي جي زندگيءَ جي جيڪا آخري خوشيءَ واري مرڪ ھئي، اھا محسوس ڪرڻ جھڙي ھئي.......!!
دل ڏاريندڙ ڳالهه جيڪا ان ايمرجنسي ۾ سامھون ھئي ته سون جي تعداد ۾ ماڻهو انھن اڳيان مري ۽ تڙپي رھيا ھئا. سندن جان به جوکم ۾ ھئي. اھا حالت جُڙي جو اھا خبر نه پئي پوي ته آخري ساه جي تند، ڪڏھن ٿي ساٿ ڇڏي......!!؟
جڏھن ھي سٽون لکي رھيو آھيان ته دنيا اندر تاريخ .... تائين ڊاڪٽر.....،نرسون....عملو ... ھن وائرس ۾ مبتلا ٿي چڪو آهي. انھن مان ڊاڪٽر. .. نرسون.... عملو ...... موت جي گھري ننڊ ۾ سمھي رھيا آھن.
اھڙن سچن ۽ بھادر ڊاڪٽر ۽ ڊاڪٽرياڻين جي ڪھاڻين جيءُ جھوري وڌو آهي. جو سندن اين 95 ماسڪ پائي، خوبصورت چھرن تي ڪارا داغ چٽجي ويا آھن. رت جون سيڙھون ڪندي نظر اچن ٿيون ۽ گرم موسم ۾ ٽائيوڪ سوٽ پائي جيڪي ڊاڪٽر ۽ نرسون ڊيوٽيون ڪن ٿيون سندن پگھر پاڻيءَ جيان ٽمي پوي ٿو...... !!
اھڙيون سچيون ، درد ۽ خوف ڀريون ڪھاڻيون ڏسي اکين مان ڳوڙها ڳڙيو پون ٿا. اھڙين سورن ڀرين ڪھاڻين پٺيان ،سچائي ۽ بھادريءَ جا وڏا داستان آهن.
اھڙي ھڪ درد ڀري ڪھاڻي ھڪ نرس جي آھي، جيڪا پنھنجي معصوم ڌيءَ کي ٿڃ به نه پئي ڏئي سگھي صرف شيشي جي ٻاھران ننڍڙي جي خيريت معلوم ڪري پئي. هڪ ٻيو ڊاڪٽر ڊيوٽي ڪري پنھنجي گھر کان ٻاهر فوٽ پاٿ تي ويھي چانھ پيئندي نظر اچي رھيو آھي، عجيب حسرتن سان ڏسي سوچي رھيو آھي ته اڄ منھنجو پنھنجو گھر به اوپرو ۽ اجنبي آھي جو منھنجي ڪري گھر جي ڀاتين کي ڪرونا 19 وائرس نه وڪوڙي وڃي.......!!
جتي دنيا جي عظيم انقلابين پنھنجي ريٽي رت سان تاريخ جوڙي آھي، اھڙي نموني فرنٽ لائين ورڪرن پنھنجن عظيم جذبن سان ھڪ وڏي تاريخ رقم ڪئي آهي. اھڙو ھڪ ڪردار ڊاڪٽر دولت جمالي پڻ آھي جنھن ڪرونا 19 جي خلاف جنگ وڙھندي 3 مھينن کان ڏينھن رات ھڪ ڪري پنھنجي گھر کان به لاتعلق ٿي، اڳين مورچي تي وڙھي رھيو آهي.
ڪرونا 19، دنيا جي نقشي تي جيڪي ڪلور چٽيا آھن انھن ۾ غربت وڏو سانحو ٿي اڀريو آھي جو 40کان 60 ملين ماڻھو غربت جي ھيٺين لڪير تي پھچي ويا آھن . غير اعتمادي ۽ ان کان وڏو چيلينج گلوب (دنيا) اڳيان اھو آيو ته ھاڻي توازن ڪيئن برقرار رکجي.
فلورش چارٽ مطابق 632 ملين کان 665 ملين ماڻھو غربت جي ھيٺن لڪير تي پھتا آھن. ڪووڊ 19 ڪري 49 ملين ماڻھو اڃا وڌيڪ غربت جي ھيٺين سطح تي ڌڪجي ويا آھن. سڀني کان وڌيڪ صحارا آ فريڪا جا 230 ملين ماڻھو ڌڪجي ويندا ۽ ان سان ڏکڻ ايشيا جا 16 ملين ماڻھو پڻ غربت جي ھيٺين سطح تي پھتا آھن. ڀارت ۾ 12 ملين، نائيجيريا 5 ملين ۽ عوامي جمھوريا ڪانگو ۾ 2 ملين ماڻھو غربت ڏانھن ڌڪجي ويندا.
ڪرونا 19 وائرس، جنهن دنيا کي تيزيءَ سان وڪوڙيو آھي. جو وڏو خوف ۽ پريشانين وڏي آباديءَ کي جھوري وڌو آهي خاص ڪري، وڏين عمر وارا اھي ماڻهو، جيڪي صحت جون سھولتون ڏيندڙ ۽ اھي ماڻھو جن جي صحت اڳئي سٺي نه آھي .
جنھن جي ڪري نفسياتي طور ذھني دٻاءُ ۽ فڪر وڌي ويو آھي. اھي ماڻھو جيڪي تنھائي ۾ ڪرونا جي ڪري قرينطينه جي سينٽرن ۾ رکيا ويا آھن ، ذھني دٻاءُ ۾اچي گھڻو شراب پيڻ، آرام جون دوائون استعمال ڪرڻ ۽ پنھنجي پاڻ کي نقصان ڏيڻ، خودڪشيون ڪرڻ جون ڪوششون ڪري رھيا آھن جو دنيا اندر... ماڻهو خودڪشيون ڪري چڪا آهن.
سڄي دنيا اندر ڪووڊ-19 جي ڪري، تعليمي نظام بري طرح متاثر ٿيو آھي. اسڪول، ڪاليج، يونيورسٽيون بند آھن. جنھن جي ڪري تقريباً 1725 ملين سکيا وٺندڙ ٻار متاثر ٿيا آهن. يونيسيف مطابق دنيا جي 153 ملڪن مڪمل طور تي اسڪول بند ڪيا آھن. ان جي ڪري دنيا جي% 98.6 شاگردن جي تعليم متاثر ٿي آهي. ان جي ڪري دنيا جي اڪثر ٻارن جا امتحان ملتوي ڪيا ويا آهن. ان کانسواءِ پرائيويٽ اسڪول، ڪاليج ۽ يونيورسٽيون بند ڪرڻ سبب انھن ادارن ۾ ڪم ڪندڙ استاد ۽ ٻيو عملو بيروزگار ٿي ويو آھي. انھن مان ڪيترن جي PHD ڊگري ٿيل آھي. ان جي باوجود ڪجھه به نه ڪري پيا سگھن. جنھن جي ڪري بيروزگاري کان تنگ ٿي ڀاڄيون ۽ ميوا کپائي رھيا آھن.
اسڪولن جي بند هئڻ جا اثر نه صرف شاگردن، استادن ۽ گھرن تي پيا آهن پر ان جا گھرا اثر سماجي ۽ اقتصادي پڻ ٿيا آھن. وڏو نقصان اھو به ٿيو آھي ته تعليم جي وچ ۾ وقفو اچي ويو آهي جو ٻارن جي کاڌ خوراڪ ۽ انھن کي سنڀالڻ جا پڻ وڏا مسئلا سامھون آيا آهن.
جڏھن کان ڪووڊ-19 جي وبا دنيا ۾ ديرو ڄمايو آھي، صحت جون سهولتون پڻ اڻلڀ ٿي پيون آهن. جنيوا جي بچاءَ ۽ علاج واري اداري مطابق اڻ وچڙندڙ بيمارين تي نه وسرڻ وارا برا اثر ٿيا آهن. مئي 2020ع جي ٽن ھفتن جي سروي مطابق 155 ملڪن ۾ ان بيمارين تي وڏا اثر ٿيا آهن. خاص ڪري گھٽ آمدني وارا ملڪ وڌيڪ متاثر ٿيا آهن.
صورتحال نھايت ڳڻتيءَ جوڳي آهي جو ھڪ طرف اڻ وچڙندڙ بيمارين جي ڪري ماڻهو وڏي خطري ۾ آهن ته ٻئي طرف ڪرونا 19 جي ڪري بيماري ڦهلجڻ جو خدشو ۽ موت آھن.......!!!؟
صحت جي عالمي اداري جي ڊائريڪٽر جنرل ڊاڪٽر ٽيڊروس مطابق “جڏھن کان ڪووڊ-19 شروع ٿي آھي ته ضرورت ان ڳالهه جي آهي ته ماڻھن کي خبر آهي ته ڪينسر، دل جون بيماريون ۽ شگر جي بيماريءَ وارن بيمارن کي علاج جي ضرورت آھي ان جي لاءِ ملڪ ڪو اھڙو ايجادي طريقو اختيار ڪن ته جيئن انهن جو علاج جاري رھي سگھي. باوجود ان جي ته ڪرونا 19 سان ويڙھ جاري ھجي.
دنيا اندر صحت جي سھولتن جي فراهمي ۾ رڪاوٽون ٿيون آھن. سروي مطابق %53 ملڪن ۾ بلڊپريشر، %49 شگر, %42 ڪينسر ۽ %31 دل جي بيماري جي علاج ۾ رڪاوٽون پيون آھن.
دنيا اندر %94 ملڪ جي صحت جو عملو مڪمل طور يا ڪجھ گھٽ ڪووڊ-19 جي مريضن جي علاج ۾ رڌل آھي. اھو ئي سبب آھي ته ھڪ طرف نه وچڙندڙ بيمارين جي موت ۾ شرح وڌي رھي آهي ته ٻئي طرف ڪرونا-19 سبب موتن ماڻھن جو ساھ مٺ ۾ ڪري ڇڏيو آھي.
دنيا اندر، ھن وبا کي منهن ڏيڻ لاءِ سخي مردن ۽ عورتن ٽجوڙين جا تالا کولي ڇڏيا آھن. سڀ کان وڏي سخاوت جيڪ ڊورسي ڪئي جنھن 1 بلين ڊالر, ڪووڊ-19 خلاف جنگ جي گلوبل فنڊ ۾ ڏنا. بل گيٽس ۽ سندس گھرواريءَ ميلنڊيا طرفان 2.35 ملين ڊالر گلوبل فنڊ ۾ جمع ڪرايا ويا. اعظم پريم جي 1.32 ملين ڊالر، بلين آري 1.30 ملين، امانزيئو 68 ملين ڊالر، جيفريا سڪال 1 سئو ملين ڊالر، ايڊيريو فارسٽ 1 سئو ملين ڊالر، بلين آري 1 سئو ملين ڊالر، بلونگ برگ 74.5 ملين ڊالر ۽ لين ۽ اسٽيسي 70 ملين ڊالر، جيف بوزس 1 سئو ملين، مائيڪل ڊيل 1 سئو ملين، نڪي اوپين ھيمر 54.5 ملين، جوھن ريوپرٽ 54.5 ملين ھن وبا کي منهن ڏيڻ لاءِ گلوبل فنڊ ۾ عطئي طور ڏنا. ان کانسواءِ ملڪن جي فائونڊيشن، بينڪن، ايمرجنسي فنڊن، ادارن طرفان ھن درد ڀرئي نوحي ۾ تمام گھڻي مدد ۽ تعمير نوع جي لاءِ قدم کنيا آھن.
صحت جي عالمي اداري جي طرفان روزانه بنياد تي ھزارن جي تعداد ۾ ڪلينيشن، ايپيداملاجسٽ، تعليمدان، تحقيق ڪندڙ، ليب ٽڪينيشن، انفيڪشن جي بچاءَ جا ماھر ۽ ٻيا ڪيترائي پاڻ ۾ ھڪٻئي سان ڪووڊ-19 جي حوالي سان ويچار ونڊين ٿا ۽ وائرس تي ھرروز تحقيق ڪئي وڃي ٿي. اھڙي ڄاڻ دنيا کي پھچائي وڃي ٿي. اھڙا آن لائين ڪورس ڪرايا وڃن پيا. جو 1.5 ملين ماڻھو آن لائين ڪورس ڪري چڪا آهن. تازو صحت جي ورڪرن کي PPES ڪيئن استعمال ڪجن تي ھڪ ڪورس ڪرايو ويو آهي. وقتن فوقتن دنيا جي لاءِ ڪرونا جي بچاءَ جي رھنمائي ڏني پئي وڃي. تازو صحت جي عالمي اداري جي ڊائريڪٽر جنرل ڊاڪٽر ٽيڊروس تجربي ۽ تحقيق جي بنياد تي رھنمائي ڏني آھي.
جتي ڪووڊ-19 جو ڦھلاءُ آهي، ڪلينڪ يا صحت جون سھولتون ڏنيون وڃن پيو اتي موجود صحت جي ورڪرن ۽ مريضن کي ميڊيڪل ماسڪ ضروري استعمال ڪرڻ گھرجن.
جتي ڪميونٽي ۾ ڪووڊ-19 جو ڦھلاءُ ھجي.اتي 60 سالن کان وڌيڪ عمر جا ماڻھو يا جيڪي پنھنجو پاڻ کي بھتر نه سمجھن ۽ اتي شخصي فاصلو ممڪن نه ھجي اتي ميڊيڪل ماسڪ ضروري استعمال ڪن.
جتي ڪووڊ-19 جو ڦھلاءُ سماج ۾ ھجي اتي حڪومت وقت جي ذميواري آھي ته عام ماڻھن کي ھمٿائين ته ميڊيڪل ماسڪ ضرور پائين. خاص طور جتي شخصي فاصلو (وٿي) ممڪن نه ھجي.
ميڊيڪل ماسڪ، شخصي فاصلو جي، پنھنجي صفائي جي ۽ ھٿ ڌوئڻ واري عمل جو نعمل بدل نه آھن.
فائبر ماسڪ گھٽ ۾ گھٽ ٽن تهن تي مشتمل ھجي.
ڪرونا جي لاڪ ڊائون جي ڪري دنيا جي ڪيترن ئي ملڪن مان عورتن ، سندن مڙسن طرفان جنسي عمل دھرائڻ جي ڪري شڪايتون ڪيون ھنيون. ان جو سبب ته، نه ھو نوڪري تي ويا ۽ نه روزگار تي ٿي ويا. رڳو جنسي عمل ۾ رڌل رھيا جو يونيسيف پنھجي رپورٽ ڪجھ ھن طرح بيان ڪئي آھي. “لاڪ ڊائون جي ڪري دنيا جي آباديءَ ۾ 1 ارب 16 ڪروڙ جو اضافو ٿيندو. جيڪي ٻار مارچ کان ڊسمبر جي وچ ۾ پيدا ٿيندا. ڪيتريون ملين عورتون ۽ ٻار سخت خطري ۾ ھوندا، جن مان بيمار نون ڄاول ٻارن کي موت جو وڏو خطرو ھوندو. ڀارت ۾ 2 ڪروڙ 10 لک ٻار پيدا ٿيندا. نائيجريا ۾ 64 لک، انڊونيشيا 40 لک ۽ پاڪستان ۾ 50 لک ڪرونا 19 جي دنيا جا ٻار ھوندا.“
1945ع ۾ جڏھن اقوام متحده ٺھيو هيو، ته ان جي طرفان ھڪڙي آرگنائيزيشن جوڙي وئي هئي جنھن جو ڪم اھو ھو ته اها دنيا جي ماڻھن کي صحت جي حوالي سان بچائيندي ۽ ترقي وٺرائيندي.
ھر ماڻھو جو اھو بنيادي حق آھي ته، بنا, نسل، مذھب، سياسي خيالن، معاشي ۽ سماجي ڪنھن به صورت ۾ سٺي معيار واري صحت جي سهولت مھيا ڪئي وڃي.
صحت جي عالمي اداري جي طرفان 30 مارچ 2020ع تي پريس رليز جاري ڪئي وئي ھئي ته , ڪووڊ-19 جي وبا صحت جي نظام تي گھرا اثر ڇڏي رھي آھي ان جي ڪري صحت جي سھولتن ۽ صحت جي سارسنڀال ڪندڙن جي کوٽ جو خطرو آهي ۽ صحت جو نظام موثر طريقي سان ھلڻ کان قاصر آهي.
صحت جي عالمي اداري جي ڊائريڪٽر جنرل ڊاڪٽر ٽيڊروس ادھانومگبيرس چيو ته ڪنھن وبا خلاف، صحت جو مضبوط نظام بھتر دفاع آھي. ان جي لاءِ ملڪن کي عوام جي ضرورتن کي پورو ڪرڻ جي لاءِ، صحت جو بھتر نظام چونڊڻو آهي. جھن جي لاءِ اھو به ضروري آهي ته خدمتن کي برقرار رکڻ جي لاءِ ، آباديءَ جي لحاظ کان وڌ ۾وڌ فائدو ڏيڻ جي سلسلي ۾ صحت جي سارسنڀال ڪندڙن جي لاءِ سندن بچاءُ جي سامان PPEs جو ھجڻ ضروري آهي. حڪومت ۽ صحت جي سھولتن ۽ انھن جي وچ ۾ مضبوط منصوبابندي جي ضرورت آھي. ان سان گڏوگڏ حفاظتي ٽڪا، پيدا ٿيندڙ ٻار ۽ حمل وارين عورتن، ننڍڙن ٻارن ۽ وڏي بالغن جي صحت جون خدمتون برقرار رکڻ لاءِ انتهائي ضروري آهن. ھڪ سٺو منظم صحت جو نظام ئي ايمرجنسي ۾ لازمي سروس پھچائڻ کي برقرار رکي سگهي ٿو. جيڪو سڌي ۽ اڻ سڌي موت کي وڌائڻ کان بچائي ٿو.
حقيقي صورتحال اها آهي ته ڪورونا 19 جي ڪري اھڙو لڳو واءُ جو ڀاءُ، ڀاءُ جو نه رھيو آھي. ماڻھو، ماڻھوءَکان لڪندو پيو وتي. سونھن ۽ سوڀيا جا سڀ وکرملڻ محال ٿي ويا آهن. محبوب جي زلفن جي ڇانوَ، نيڻ نيڻن سان ملائڻ جي لاءِ ڪو نه رھيو آھي. چپن جي چمڻ جي چسڪي ملڻ محال ٿي پئي آھي.
وڏي ڳالھ اھا آھي ته معصوم ٻار، پنھجي ماءُ کي چون ٿا ,,No kiss ۽ No Touch جو ڪرونا آھي،،. مطلب ته ٻيو ته ٺهيو پر فطراڻي شفقت جي لاءِ به سڪ ڀريو ٿڌو شوڪارو ڀرڻو ٿو پوي. اھڙي قسم جون دل ڏاريندڙ ڪھاڻيون وائرل ٿيون آھن.
ھڪ نرس جي ڪھاڻي، جنھن جي شاديءَ کي ھڪ مھينو ٿيو جو ڪرونا 19 شروع ٿي ويو، نرس جي ڊيوٽي اسپتال ۾ آھي. جڏھن سندس مڙس ملڻ اچي ٿو ته جيڪا ھو ھڪٻئي کي چمي ڏين ٿا ان جي وچ ۾ شيشو ھجي ٿو. دلن جي ڌڙڪن، ڪھڙي ھوندي! احساس ڪھڙا ھوندا....!!؟ ,جذبن ڪھڙي ھار کاڌي ھوندي....!!؟.
اھڙي ٻي ڪھاڻي جو ھڪ دوست پنھنجي محبوب ڇوڪري سان ملڻ لاءِ اسپتال ۾ اچي ٿو، ڇوڪري کي ڪرونا ھجي ٿو. دوست کي بچاءُ جا ڪپڙا پھريل ھجن ٿا. جڏھن پنھنجي محبوب جي اکين ۾ ڳوڙها ڏسي ٿو ته ھو بچاءُ جا ڪپڙا ڦاڙي پنھجي محبوب سان ملي ٿو......
اھڙيون درد ڀريون ڪھاڻيون لکن جي تعداد ۾ سرجن ۽ پڄرن ٿيون . جيڪڏھن انھن ڪھاڻين تي لکبو ته وڏو داستان جڙي سگھي ٿو. “تون چؤ چانڊوڪي ۽ چوڙيون توکي چڪ نه پائينديون ھونديون.....”
دنيا اندر دلچسپ ڳالهه اھا آھي ته جن ملڪن جون سربراه عورتون آھن اتي ڪرونا 19 جو ڦھلاءُ ۽ نقصان گھٽ ٿيو آهي. آمريڪا جي اندر 2 ملين ماڻهو ڪرونا جو شڪار ٿيا، 1 لک 12 ھزار 469 ماڻھو موت جو شڪار ٿيا آھن. ان جي ڀيٽ ۾ جرمني اندر 8776 ماڻھن لاڏاڻو ڪيو، ان جي چانسلر انجيلا سارڪر عورت آھي. نيوزيلينڊ ۾22 ماڻھو مئا، ان جي عورت وزيراعظم جينڊارآرڊف آھي. تائيوان جي صدر عورت سائيبنگ آتي جتي 7 ماڻھو ڪرونا 19 وگھي موت جو شڪار ٿيا آھن. ناروي جي وزيراعظم ايراناسوبرنگ عورت آھي جتي 268 ماڻھو مئا آھن ۽ انھن ۾ اھڙا به ملڪ آھن جتي لاڪ ڊائون به نه ڪئي وئي ھئي، اتي صرف سماجي وٿي (Social Distance) تي عمل ڪيو ويو ھو. اھڙي طرح ٻيا به ڪيترا ئي ملڪ آھن جن جون سربراھ عورتون آھن اتي ڪرونا 19 جا ڪلور گھٽ نظر آيا آهن. مجموعي طور اھا ڳالھ سامھون آئي آهي ته جتي عورت حڪمران آھي ان جي عوام سان سندن ھمدردي ۽ سچائي وڌيڪ ڏٺي وئي آهي. شھيد راڻي محترمه بينظير ڀٽو جو مثال اسان سامھون آھي....