ثاقب بلوچ جي ڪتاب تي لکيل مهاڳ
سندس تحريرن ۾ معاشرتي رياڪارين خلاف جيڪا ڪروڌ نظر اچي ٿي سان سندس شعور جي بالغ هجڻ جو چٽو ثبوت آهي، ثاقب بلوچ حڪومتي ويڳاڻپ ۽ لاوارثي تي انهن طرف ڌڪارت واري لهجي ۾ هڪ هنڌ لکي ٿو ته” مان سرڪار کي گذارش نہ ڪندس ڇو ته سرڪار کي گذارش ڪرڻ ٻوڙي جي ڪن ۾ ڳالھ ڪرڻ جي برابر آهي، اسان جي گذارش سرڪار آڏو هڪ چرچو آهي، ڊسٽ بن ۾ اڇليل خالي ڪاغذ جيان آهي“، اهڙي ريت سندس تحريرن ۾ هن سماج جي پوري ناڪاره نظام تي ڪاوڙ جو اظهار سخت لفظن ۽ لهجن ۾ ڪيل آهي، ثاقب جيتوڻيڪ ادب سان لاڳاپيل ڳچ عرصي کان هو پر لکڻ جي حوالي سان کيس تمام مختصر عرصو ٿيو آهي ۽ انهي مختصر عرصي ۾ مسلسل ڪالم لکڻ ڄڻڪ سندس مشغلو بڻجي چڪو آهي، سندس اِن مشغلي کيس پوري سنڌ اندر بي پناھ پيار بخشيو، مختلف اخبارن ۽ رسالن ۾ سندس تحريرن ۽ ڪالمن کي وقت به وقت جڳھ ملندي رهندي آهي. اهڙي ريت کيس اتساھ ملندو رهيو ۽ سندس تحريرن جو جامع ڪتاب هن وقت اوهان جي هٿن ۾ آهي، ثاقب جي هڪ ڳالھ مون کي ڏاڍو لڀائي وئي اُها اِها ته ثاقب جي تحريرن جا عنوان عمومن اُهي آهن جيڪي عنوان وقت ۽ حالاتن جي حساب سان جنم وٺن ٿا، مطلب ته ثاقب عام رواجي عنوانن کان هٽي ڪري انهن موضوعن تي پنهنجو قلم کنيو آهي جن تي کيس اهو محسوس ٿيو ته مون کي لکڻ گهرجي يا وري وقت جي تقاضا سمجهي ڪري انهن تي لکڻ مناسب هجي، مطلب ته ثاقب پنهنجي مرضي مطابق ڪنهن به عنوان کي ڪونہ سرجهيو بلڪ وقت ۽ حالاتن کي مد نظر رکندي پنهنجو قلمي جدوجهد ڪندو رهيو.
ثاقب جي ڪالمن تي هندي ٻولي جو تمام گهرو اثر ڏسڻ وٽان ملي ٿو، ان جو بنيادي ڪارڻ اِهو به ٿي سگهي ٿو ته ثاقب سنڌي هندو ليکڪن جا ڪتاب جهجي تعداد ۾ پڙهيا هجن جنهن سبب هاڻ سندس حافظي ۾ اُهي الفاظ گهر ڪري ويهي رهيا آهن. مهاڳ ۾ ڪتاب بابت سڀئي ڳالهيون اڳم ڪونه ڪري ڇڏبيون آهن، ڪجھ چاھ، چش ۽ چاشني پڙهندڙن لاءَ به بچائي رکبي آهي ته جئين اُهي به علم جي لاٽ مان ڪا واٽ ڳولهي سگهن.
(ثاقب بلوچ جي ڪالمن جي مجموعي آءُ نه اڪليو لاءِ لکيل مهاڳ، هي ڪتاب سنڌ سلامت تي موجود آهي)