دوها
آهي پوئين پاڇائين سان لهرائيندڙ آب.
l
رنگ شفق جو لائون لائون آهه اُفق تي ڪيرَ؟
آنءُ ڏسان ٿو در تي ڪنهنجا مينديءَ رتڙا پيرَ؟
l
ڇانئي شام، افق پاتو آ، تو جئن کهنبو ويس،
هاڻ ته مان ويجهو ٿو ڀانيان دُکياريءَ جو ديس.
l
ڇانئي شام بجراڻين جئن هي ٻائورُين وَڻَ،
جن هيٺان ليٽي پيا، ڄڻ ڪَڪرين جهڙا ڌڻ.
l
ڇانئي شام ته ويئي رڱجي ڏهر ڏهر ۾ ٻيرِ،
جهانجهر ڇمڪي، ڪيرَ کڙي آ در تي ننگي پيرِ.
l
اُٿ! پکيئڙا اُڏريا اُڀ ۾ آئي اَسُر ويرَ،
دير نه لڳندي سج هاريندو جڳ لئه سوني ڍيرَ.
l
منهنجي ڏات ائين آ اونهي جيئين وڻ جي پاڙ،
تنهنجو وس نه هلندو مون تي، مونکي ائن نه اُکاڙ.
l
توکي ياد نه آهن توڙي توسان منهنجا وَڙ،
ڇايا ڪو نه ڇڏي آرهڙ ۾ آ ڪنهن اوچي بَڙ.
l
ٻير جيان تون ڇاڻي ڪيئي، ٻيهر ٻير ڪندين،
ڪئن چئجي ڪنهن ڪارڻ لئه تون ڌرتيءَ تي ورندين.
l
منهنجي جِندُ ٽٽي پئي آهي، ناهي تَند ٽُٽي،
آنءُ پيو توڏي واجهايان، منهنجي لاءِ ڇُٽي؟
l
جيءُ جَڙي زنجير جيان وئي تنهنجي هِڪَ نگاهه،
تنهنجي لئه ڪيڏو تانگهن ٿا منهنجا پورَ پَساهه.
l
تنهنجو عشق ويو جو وسري، دنيا وسري وئي
ايڏي دير وِڌءِ جو تنهنجي رويا وسري وئي.
l
جي ڪنهن آڌيءَ رات جو مون کي ڳائيندين،
مون کي چاري چنڊ جي چُرندو پائيندين!
l
ڄڻ هيءَ سرِڪي سمنڊ ۾ اُڀ منجهان آئي،
متان ڇڪين تون مَڇِي، ماري سُرمائي!
l
ايڏيءَ ڪوسي رَتُ سان هَٿَ پئي ٺاريَئهِ؟
ڪيڏيون ڪونجون روهَه تي گوليءَ سان ماريَئِه؟
l
هِي منجهند جي ماٺ، تتيءَ جا تاوَ، گهَر ويلا،
پَن ڪوماڻا اُس وِڇاڻا، ٻَر ٻَر ڪن ٻيلا.
l
*آنءُ سکي هِي ڳالهڙي، تُلسي تُنهنجي ساٿِ
”مايا ڪون مايا ملي ڪَر ڪَر لنبي هاٿِ“
l
هاڻي مان سمجهان پيو ڪنهن ڪَلهه ڇاجي لاءِ
lنگر ڍونڍورو هو پِٽيو پِريت نه ڪري ڪاءِ.
l
تون به ته بيجو باورا، جاڳ منجهاران جاڳُ!
ديپڪ ۾ ئي ٿو رهي، اڳ ئي ديپڪ راڳ.
l
ڇا نه بسنتي هيرَ گهُلي ٿِي توتُ پيو جهولي،
ڪيئي پکي ويا پارِ اُنهيءَ تي ٻولڙيون ٻولي.
l
مان ڪاڻيارو تون ڪَرلاهو، ٻاجهارا ڪر ٻاجهه!
جئن چوندو هو بُلو باهو، ٻاجهارا ڪر ٻاجهه!
l
جهڙي ڳالهه فريد ڪئي آ اهڙي ڳالهه نه ٻي،
’نه ڏيک پرائي چوپڙي، نه ترسا اپنا جي‘
l
اهڙي ڳالهه نه ڳاتي آ ڪنهن ويو فريد جا ڳائي،
’پيار ڪئِي سي هو نهين سَڪتا، چاهي جِي للچائي‘
l
موت ته آهي ننڊ جيان، ها، جاڳڻ آهي جند،
جيءُ سڄي جنسار سان پنهنجو واڳڻ آهي جند.
l
هي جڳ ايئين ڇڏڻو ناهي اُٿ اي پوڙها اُگهه
هي جي آليون اکڙيون آهن تن جا ڳوڙها اُگهه.
l
در تي ڪيسين ڪَرهو رهندو ڪو به نه وٺندو واڳ؟
پنهنجي ڏانهن ڪڏهن ٿو ڪوٺين مونکي منهنجا ماڳ؟
l
ڪجهه به نه کڻندين ڪجهه به نه کڻندين ڇالئه ميڙين مالُ؟
سڀ ڪجهه هِت ئي رهڻو آهي، هَئه هَئه تنهنجو حالُ؟
l
چَتونءَ جي چانگار ته ٻڌ ٿو پڃري ۾ ٻولي،
ڪئن چئجي ڪنهن وقت اُڏامي ٻاهر دَر کولي.
l
ڪئن پڃري مان مئنا نڪري ٻيهر موٽي آئي،
ڪو به ته ان جو ڀيد نه ڄاڻي آهي کوج اَجائي.
l
منهنجي دانهن ڪڏهن تون سُڻندين ماٽِئين ڏيندين کيرُ،
ڪيسين زخم پيو کُرچيندين ڪڏهن ته ڏيندين ڌيرُ.
l
ماڻهو واگهه، بگهڙ ۽ چيتو، خوفِ خدا جي ناهه؟
خوفِ خدا ماڻهوءَ ۾ مرِرونءَ کي روڪي بيٺو آهه.
l
سج لهي سانجهي ٿيو آهي، هاءِ وَڃڻ ويلا!
ڪئن چئجي ٻيهار به ٿيندا ماروئڙن ميلا!
l
سج لهي سانجهي ٿيو آهي، ڇا نه وڃڻ وايون
ڪئن تو منهنجي مُک مان سائين آهن ٻولايون!
l
سج لهي سانجهي ٿيو آهي، آئي آهه اذان،
مسجد جا مينار لڳن ٿا جنهن ۾ سون سمان.
l
سجِ لهي سانجهي ٿيو، وَنيون کولي پنهنجا دَرَ،
سُونجهي ميڙ، نهارن بيٺيون ڳولن پنهنجا وَرَ.
l
ٻيهر ايندس ٻاجهه جهجهي ٿي ڪهڙيءَ جهوليءَ ڏي،
لوليءَ ۾ ننڊاکڙو ٿي مان ڪنهنجي ٻوليءَ ڏي.
l
آهي هاڻي پوري ٿي وئي هِي جا وَٽِ ڏيئي،
ڪيسين ڀڙڪا ڏيندي آخر، ڪيسين نيٺِ جيِئي؟
l
هي جو اُٿي رات جو ويٺو آنءُ لکان،
ٻيهر وَجهه ائين نه ڏي مون کي باکَ مَتان!
l
هيءَ ته تون دلجاءِ ڪر موٽي ايندس مان،
ها، پر ڄاڻان ڪو نه ٿو ڪيئن ملان توسان؟
l
تنهنجي خوشبو ئي ته آ، هي جو منهنجو ماسُ،
مالِهڻ! تنهنجي پيار جو ٽاريءَ ٽاريءَ واسُ!
l
ساجن تنهنجي پنڌ جو ڪهڙو پارُ پَتو،
هيٺان ساري ريتِ آ مٿان ڏينهن تَتو!
l
متان ڏيئي ڍُڍڪِرا مون تي تون روئين،
ٿوهر گُلَ ڪٺا ڪري، مون لئه تون پَوئين!
l
مون کي توکان دور پيو ٿو لَهندو سِجُ ڪَري،
ڪئن چئجي ٻيهار ڪٿي هِي ڏيئي لاٽ ٻَري!
____________
* تلسي:تلسي داس.
l ميران ٻائيءَ جي هيٺين دوهي ڏانهن اشارو:
”ساجن جو مين جانتي پريت کري دکهه هوءِ،
نگر ڊهِنڊهورا پيڻتي پريت کري نا کوءِ“