مهاڳ
هن ۾ جيئي سنڌ هلچل جي بنيادي نظرياتي پروگرام جي نقطن جهڙوڪ قومپرستي، جمهوريت ۽ سيڪيولرازم تي ڌار ڌار مضمون شامل آهن. اهي مضمون اسان 2006ع ۾ ڌار ڌار ڪتابڙن جي صورت ۾ جيئي سنڌ اسٽڊي سرڪل جي پاران ڇپرايا ويا هئا. جيئي سنڌ هلچل جي منشور جي چوٿين نقطي يعني سوشلزم تي اڃا تائين مضمون تيار نه ڪيو ويو آهي ڇاڪاڻ جو سوويت يونين جي ٽٽڻ ۽ بطور هڪ عالمي بلاڪ جي، سوشلسٽ بلاڪ جي غير مئوثر ٿيڻ بعد سوشلزم جي حق ۽ رد ۾ وڏو بحث اٿي پيو آهي. ٻي ڳالهه ته سنڌ جي قومي آزادي جي تحريڪ جو هن وقت گھڻو ڌيان ۽ معروضي حالتن جي گھرج قومي جدوجهد آهي نه ڪي طبقاتي جدوجهد. انهيءَ خيال سان قومي تحريڪ جي مختلف جماعتن ۾ سوشلزم ۽ طبقاتي جدوجهد جي حوالي سان مختلف ۽ متضاد رجحان موجود آهن. انهن مڙني سببن جيڪري سوشلزم جي مضمون کي في الوقت روڪيو ويو آهي حالانڪ مهنجي سمجهه موجب قومي آزادي جي جدوجهد دوران طبقاتي تضاد بابت چٽو موقف ۽ رويو رکڻ سان ئي قومي تحريڪ عوامي طاقت بڻجي اڀري سگھي ٿي. بهرحال هن وقت هن ڪتاب ۾ قوم پرستي، جهموريت ۽ سيڪيولرازم جي عنوانن تحت ڌار ڌار ۽ اڳواٽ ڇپيل ڪتابن کي شامل ڪيو ويو آهي ڇاڪاڻ جو هڪ ته اڳوڻن ڇاپن جون ڪاپيون ختم ٿي چڪيون آهن ۽ ٻيو ته ڪارڪنن پاران ان مواد کي ٻيهر ڇپائڻ جي مسلسل گھر ٿيندي رهي آهي.
جيئن مون چيو ته هن ڪتاب جو بنيادي مقصد سياسي ڪارڪنن ۽ خاص طور تي آزادي پسند قوم پرست ڪارڪنن جي نظرياتي ۽ تنظيمي تربيت ڪرڻ آهي ڇاڪاڻ جو 1991ع ۾ سوويت يونين جي ٽٽڻ ۽ 1995ع ۾ سائين جي. ايم سيد جي وفات بعد نه رڳو عالمي سياسي صورتحال ۾ وڏيون تبديليون آيون آهن پر خود پاڪستان اندر به قومي تحريڪن جي صورتحال ۾ تبديليون آيون آهن، ان عرصي دوران ڪارڪنن جي سياسي تعليم لاءِ جنهن پيماني ۽ جنهن تيزيءَ سان سياسي مواد ڏيڻ جي ضرورت هئي بدقسمتيءَ سان مختلف سببن جي ڪري اها ضرورت پوري ٿي نه سگھي آهي. سواءِ محترم عبدالواحد آريسر، خاڪي جويو، دلشاد ڀٽو سينيئر ۽ مرحوم مجتبيٰ شاهه راشدي جي ڪجهه تحريرن جي. جيڪي پڻ ڪل ملائي ان ضرورت جو پورائو ڪرڻ لاءِ نا ڪافي آهن. تنهن ڪري قوم پرست سياسي ڪارڪنن جو تمام وڏو تعداد فڪري تربيت جو گھربل ۽ مربوط نظام ۽ مواد نه هجڻ سبب مختلف فڪري مونجهارن جي ور چڙهيل آهي. يا وري نظرياتي ۽ تنظيمي معاملن کان بي خبر بڻجي فقط ناري بازي، ياري دوستي، ذاتي مفادن يا وري ) جي ور چڙهيل آهي تنهنڪري نه رڳو انهن مان نظرياتي پختگي جو عنصر گهٽجيissue politicsسطحي قسم جي مسئلن جي سياست (
ويو آهي پر گڏوگڏ جدوجهد ۽ تنظيم جي انقلابي اصولن کان اڻواقفيت هجڻ سبب ڪيترائي منفي لاڙا پيدا ٿي پيا آهن.
انهن سڀني سببن جي باوجود سنڌ اندر موجود سنڌ ۽ پنجاب جي قومي تضاد ۽ قومي تحريڪ جي وڌندڙ عوامي مقبوليت ۽ فعاليت جي گهرج آهي ته قومي ڪارڪنن جي نظرياتي، سياسي ۽ تنظيمي تعليم ۽ تربيت طرف جوڳو ڌيان ڏنو وڃي. هي ڪتاب انهيءَ ضرورت جي پورائي ڪرڻ جي هڪڙي ڪوشش آهي ۽ اها ڪوشش ڪيتري قدر ڪامياب ٿي سگھي آهي تنهن بابت پڙهندڙن جي رائي جو اوسيئڙو رهندو.
آخر ۾ انهن سمورن دوستن جو ٿورو مڃڻ لازمي آهي جو انهن جي ساٿ ۽ سهڪار کان سواءِ هي ڪتاب شايد توهانجي هٿن تائين پهچي نه سگھي ها.
ٿورا نه ٿورا مون تي ماروئڙن جا (شاهه)
[b]ڊاڪٽر مير عالم مري
[/b] 20 ڊسمبر 2012ع ڪراچي
dr_meeralammari@yahoo.com
0301-2385088
0347-3453337