ٻار شاعرن جو بيچمن انعام کٽندڙ شامي پناهگير ڇوڪري آمنہ ابو ڪريچ
هن سال (2017) بيچمن شاعري انعام 13 سالن جي شامي پناهيگر نينگري آمنہ ابو ڪريچ Amineh Abou Kerech کي سندس نظم بعنوان ”شام لاءِ ورلاپ“ Lament for Syria تي ڏنو ويو آهي. هن سال 10 کان 13 سالن جي عمر وارن ٻه هزار ٻار شاعرن پنهنجا نظم مقابلي ۾ موڪليا، جن کي ٻن ججن، ٻارن جي شاعره ريچل روني Rachel Rooney ۽ آبزور اخبار جي ڪارٽونسٽ (ويجهڙ تائين برطانيه ۾ ٻارن جي لاريٽ طور ڪم ڪندڙ) ڪرس رڊيل Chris Riddell پڙهيو ۽ متفه طور آمنہ جي نظم کي ايوارڊ جو حقدارقرار ڏنو.
آمنہ جا والدين شام ۾ ٿيندڙ خانہ جنگي جي نتيجي ۾ بي گهر ٿيا. پهريون سال هن جو خاندان شام ۾ هتي هتي جتي پناهه ملي، رهندو هو. پر حالتن جي وڌيڪ بگاڙ بعد اهو مصر ۾ لڏي آيو، جتي اهو چار سال کن رهيو. سال کن اڳ گذريل آرهڙ ۾ هن جو خاندان، جنهن ۾ هن جا ماءُ پي، هڪ وڏي ڀيڻ ۽ ننڍو ڀاءُ شامل آهن، انگلنڊ ۾ اچي پناهه گزين ٿيو.
هتي هنن جي پڙهائي شروع ٿي آهي. انهن جي داخلا هڪ گهڻ ثقافتي اڪيڊمي ۾ آهي، جتي 30 کان وڌيڪ ٻوليون ڳالهايون وڃن ٿيون. اتي عراقي شاعر عدنان السيغ جي اڳواڻي ۾ هلندڙ هڪ ورڪشاپ ۾ هن ۽ سندس ڀيڻ پاڻ کي رجسٽر ڪرايو آهي. اتي جي هفتيوار ڪلاسن ۾ هنن جي رهنمائي اسڪاٽش ليکڪا ڪيٽ ڪلانچي Kate Clanchy ڪري ٿي ۽ سندن صلاحيتن کي نکارڻ ۾ مدد ڪري ٿي.
آمنہ مصر ۾ رهڻ دوران ئي شاعري ڪرڻ شروع ڪئي. هن انعام واسطي هن جيڪو نظم لکيو، سو اڌ انگريزي ۾ تہ اڌ عربي ۾ هو، جنهن کي سندس ڀيڻ گوگل ٽرانسليٽ جي مدد سان انگريزي ۾ ٽرانسليٽ ڪيو ۽ مقابلي لاءِ موڪلي ڏنو. انهي انعام يافتہ نظم جو سنڌي ترجمو پيش ڪجي ٿو. ان کي پڙهو ۽ بي وطني جي پيڙا جو احساس ڪريو.
شام لاءِ ورلاپ
شامي پاريل منهنجي مٿان ڳٽڪارين ٿا
انهن جون ٻاڪارون منهنجي جي اکين ۾ رڙن پيون.
آئون اهڙو ملڪ جوڙڻ جي جستجو ڪري رهي آهيان
جيڪو منهنجي شاعري سان گڏ هلي
۽ رستي روڪ نہ ڪري جڏهن آئون ويچاريندي هجان
۽ ان جا سپاهي منهجي مٿو نہ چيڀاٽين.
آئون اهو ملڪ ڊزائين ڪرڻ جي ڪوشش ۾ آهيان
جيڪو مون جهڙن شاعر جي واسطي مناسب هجي
منهنجي ڳوڙهن جي ازالي لاءِ ڪجهه ڪري.
آئون اهو شهر ڊزائن ڪرڻ جي ڪوشش ۾ آهيان
جتي، پيار، امن، ايڪتا ۽ نيڪي جو راڄ هجي
۽ اهو جنگين، بدحالين، گوڙ گهمسان کان پاڪ هجي.
*
او شام منهنجا مٺا
آئون تنهنجي دلسوزي کي
ڪبوترن جي دانهن ڪوڪن وسيلي ٻڌان پئي.
مون تنهنجي زمين ۽ رحمدل مٽي کي تياڳيو،
۽ منهنجا پر بہ تنهن پرن جيان ڀڳل آهن.
*
آئون شام مان آئي آهيان
ان زمين مان جتي جا ماڻهو اڇليل ماني ڀور کڻن ٿا
تہ جيئن اهو لتاڙ کان بچي
ان جاءِ سان تعلق رکان ٿي، جتي مائرون پٽن کي اهو سيکارين ٿيون تہ
ماڪوڙين مٿان نہ هلو
ان جوءِ تان جتي ڇوڪرا پنهنجو سگريٽ
وڏي ڀاءُ کان احترام طور لڪائين ٿا،
ان ڀيڻي تان جتي پوڙهيون ڀنڀرڪي ويل چنبيلي جي وڻن کي پاڻي ڏين ٿيون.
جتي صبح جو پاڙي وارا ڪافي آڇين ٿا
جتي: چاچي، توکان پوءِ؛ جيئن چاچا چئو؛ خوشي سان منهنجي ڀيڻ ....
ان جڳهه وٽان، جيڪا عذاب ۾ آهي، جنهن دادرسي ۽ مدد لاءِ انتطار ڪيو ۽ اڃان ڪري رهي آهي.
*
شام
آئون ڪنهن ٻئي واسطي شاعري نہ لکنديس.
*
ڪو مون کي اهو سيکاري تہ
ڪيئن پنهنجو وطن ٺاهجي؟
جيڪر اوهان ائين ڪري سگهو تہ لک لائق،
جهرڪين جي آکيرن مان ۽
شام ملڪ جي صوف وارن باغن مان،
دل جي گهرائين سان اوهان جا ٿورا،
۽ اوهان جي خير انديش.