قسط 2
۽ هاڻي ته هو ان ڳالهه جو عادي ٿي ويو آهي، هاڻي جيڪڏهن هو ڪنهن کي کلي نهاريندو به هو ته اهڙي انداز سان ڄڻ هو ڪنهن تي مهرباني ڪندو هجي. ان ئي انداز سان اڄ، ”ڪاٺيءَ جي مور“ تي ويٺل شوڀا جي چيلهه ۾ انتهائي نرمائيءَ سان هٿ وجهي، بس هڪ لمحي لاءِ سندس چيلهه کي سرشار ڪري الڳ ٿي ويو هو ۽ وڃي چيڪلي کي چالو ڪيو هئائين. هن جي ان حرڪت کي رسنا به ڏسي ورتو هو، جيڪا شوڀا جي بلڪل ڀرسان، هڪ ”ڪاٺيءَ جي ٺهيل چيتي“ تي سواري ڪري رهي هئي. لاليءَ جي ان حرڪت کي هوشنگ ٻائيءَ به ڏسي ورتو هو، جا ان بجليءَ تي هلندڙ چيڪلي جي مالڪياڻي هئي. هوءَ ان وقت چيڪلي کي هلائڻ جي موقعي تي، پنهنجي هوڪي ڏيڻ واري لاڏلي لاليءَ لاءِ ٻه کارا بسڪيٽ ۽ هڪ چانهن جي پيالي کڻي سامهون پهچي چڪي هئي، جنهن کي ڏسندي ئي شوڀا، لڄ کان منهن ڦيري ڇڏيو هو.
شوڀا اڄ تائين لاليءَ کي هڪ لفظ به نه چيو هو، ۽ اها ئي ڳالهه هوشنگ ٻائيءَ کي نهايت خطرناڪ پئي لڳي. نوڪرياڻين وارو ڪم ڪندڙ ٻين عورتن ۽ ڇوڪرين سان، جيڪي هر وقت پنهنجي هلڪيون ادائون ڏيکاري لاليءَ کي وڪوڙي ويٺيون هيون، انهن عورتن کان هوشنگ ٻائيءَ، ڪو خطرو محسوس نه ڪيو هو، پر هن ڏٻرڙي، سانوريءَ جي دٻيل خاموشيءَ ۽ اڇاتري نهار کان ڊڄڻ لڳي هئي؛
’هيءَ ڇوڪري به هاڻي روز اچڻ لڳي آهي. هيءَ غريب نوڪرياڻي، روزاني ڪارنيوال جي ٽڪيٽ ڪيئن ٿي خريد ڪري سگهي! لڳي ٿو ته هوءَ پنهنجي سموري پگهار، لاليءَ خاطر، ان جي چيڪلي تي پوري ٿي ڪري ڇڏي. هڪ طرف ته اها ڳالهه سٺي به آهي، پر ٻئي خيال کان سوچجي ته لڳي ٿو ته ڪٿي لالي منهنجي هٿن مان نه نڪري وڃي!‘
پر لالي تيسيتائين چيڪلو چالو ڪندي شايد شوڀا کي وساري ئي ويٺو هو.
’هو چانهن پيئندي، کارا بسڪيٽ وات ۾ وجهي پنهنجي پڪي پختي ڄاڙيءَ مان چر چر جو آواز ڪڍندي، نهايت دلڪش نگاهن سان مون ڏانهن ئي نهاري رهيو آهي، پڪ سان منهنجا شڪ بي بنياد آهن.‘ بدن ۾ ڀاري، گوري چٽي مسز هوشنگ ٻائيءَ سوچيو ۽ پنهنجي بجليءَ واري چيڪلي تي هوڪو ڏيڻ واري لاليءَ کي چانهن پيئاري وري موٽي اچي بوٿ ۾ ويٺي، ۽ اطمينان سان ويهي ٽڪيٽون وڪڻڻ ۾ مصروف ٿي وئي.
ٿوري دير کان پوءِ لالي به موٽي آيو ۽ بوٿ جي ٻاهران رکيل اسٽول تي چڙهي، ٻئي چڪر لاءِ ماڻهن کي گڏ ڪرڻ لاءِ هوڪا ڏيڻ لڳو. بوٿ ۾ ويٺل هوشنگ ٻائي رکي رکي اک ٽيٽ سان ۽ پيار وچان کيس نهاريو به پئي ته ٽڪيٽون به ڪاٽيندي ٿي وئي. ڪڏهن ڪڏهن جڏهن لالي، پنهنجي نرڙ تي لڙڪي آيل وارن جي چڳ کي وارن سان ملائڻ پئي لڳو ته هوشنگ ٻائيءَ جي دل به زور زور سان ڌڪ ڌڪ پئي ڪئي، لاليءَ جي اها ادا هن کي به ڏاڍي وڻندي هئي.
هوشنگ ٻائيءَ گهڙيءَ ۾ وقت ڏٺو، ڪارنيوال ختم ٿيڻ ۾ اڃان ڏيڍ ڪلاڪ پيو هو؛ ’چيڪلي جا چار چڪر ٻيا به ڏياري سگهجن ٿا، چار آخري چڪر … ۽ ٽڪيٽون به آخري چار ئي ڀيرا وڪامجڻيون هيون، ان ڪري ماڻهن جو تعداد به وڌي ويو آهي،‘
هر بوٿ جي اڳيان بارڪر رڙي رڙي، پنهنجي خاص شو ڏسڻ لاءِ ٽڪيٽ وٺڻ لاءِ سڏي رهيا هئا:
”ٻن سِرن واري عورت ڏسو…“
”چئن هٿن وارو ڇوڪرو ڏسو…“
”جوتشي ڍڳي…“
پنج رپيا ٽڪيٽ تي پنج سئو رپيا انعام …“
ميري گرائونڊ ميري گرائونڊ …“
”بوگن پاشا … دنيا جو سڀ کان وڏو جادوگر…“
گيدارپور جا نَٽَ… “
”اسپين جي جپسي عورتن جو رقص …“
ٻن رپين ۾ ڏهه نشانه…“
قسمت آزمائيندا هلو…. ڪارنيوال جو مزو ماڻيندا هلو…“
انهن سمورن هوڪن جو گڏيل آواز سموري فضا ۾ گونجي رهيو هو، ۽ لالي به پنهنجي بهترين لطيفن کي اهڙي وقت لاءِ سنڀالي رکندو هو. اسٽول تي بيٺي بيٺي ۽ رڙي رڙي سندس منهن ڳاڙهو ٿي ويو هو، اوريان پريان ڇوڪرا ڇوڪريون کل ڀوڳ ۾ مشغول هئا. هو اسٽول تان هيٺ لهي ٽڪيٽون ڏيڻ لڳو.
’اڙي! هن مُئيءَ شوڀا وري هڪ ٽڪيٽ خريد ڪئي آهي، ائين ته هن ڪڏهن نه ڪيو هو، هڪ ڀيرو ٽڪيٽ وٺندي هئي ۽ چيڪلي تي چڪر کائي هلي ويندي هئي … پر اڄ ته غضب ٿي ويو …‘
لاليءَ به مرڪي کيس ٽڪيٽ ڏني …
هوشنگ ٻائيءَ کي لڳو ته لالي دل لٽڻ واري مرڪ سان ڏسندي، شوڀا کي ٽڪيٽ ڏني آهي، ۽ ٽڪيٽ ڏيندي، شوڀا جو هٿ به دٻايو اٿائين … مسز هوشنگ به پنهنجي اندر جي احساس کي لڪائڻ جي ڪوشش ڪرڻ لڳي. لالي وري ٻين ڇوڪرين کي ڇڏي، خاص طور تي شوڀا جي چيلهه کي دٻائي وري اندر ڌڪو ڏنو آهي. مسز هوشنگ جي اندر ۾ غصي جون لهرون اڀرڻ لڳيون؛
’مون کي خبردار ڪرڻو پوندو، هن ساليءَ … ڪمينيءَ کي…. هيءَ هتي چيڪلي تي چڙهڻ ٿي اچي يا … منهنجي هوڪي ڏيڻ واري لاليءَ سان عشق ڪرڻ ٿي اچي! هاڻي معاملو منهنجي برداشت کان ٻاهر آهي، هڪ ڀيرو هن جي بيعزتي ڪنديس، پوءِ ٻيهر هن پاسي رخ نه ڪندي.‘
جڏهن شوڀا جي دل ٽيون ڀيرو به ٽڪيٽ خريد ڪري، لاليءَ جي ڌڪي جو مزو وٺڻ چاهيو ته رسنا مٿس ڏمرجي پئي:
”چري ٿي آن … ڪو ڏسي نه وٺئي؟
”ته ڇاهي پو!“
”مون وٽ ٽين ٽڪيٽ خريد ڪرڻ جا پئسا ناهن.“
”ڪيترا هن؟“ شوڀا پڇيو.
”هڪ رپيو چار آنا“ رسنا چيو.
”ته هڪ رپيو مون کي ڏي، مون وٽ هڪ رپيو آهي، مان ٻن رپين مان هڪ ٽڪيٽ خريد ڪري وٺندم.“
”پوءِ واپس ڪيئن ويندينءَ؟“
”پيادل … پنڌ ڪري وينديس.“
”اهڙي به ڪهڙي گتي پئي آهي جو… “ رسنا ڪاوڙ منجهان کيس ٽوڪيندي چيو.
”بس، چپ ڪر … تڪڙ ڪر مون کي هڪ رپيو ڏي.“
رسنا، شوڀا جي ايلاز ڪرڻ وارين نگاهن ڏانهن ڏسندي، چپ چاپ ٻٽون کولي کيس رپيو ڪڍي ڏنو ۽ چوڻ لڳي: ”مان ٻاهر تنهنجو انتظار ڪنديس.“
”ٺيڪ…“ ائين چئي شوڀا، لاليءَ جي اسٽول جي چوگرد گڏ ٿيل گوڙ ۾ گم ٿي وئي.
رسنا کي پنهنجي ساهيڙيءَ شوڀا سان ڏاڍي محبت هئي، پر لاليءَ کي هوءَ به دل ئي دل ۾ چاهيندي هئي، ان ڪري هن کي لاليءَ تي ان ڳالهه سبب به ڪاوڙ پئي آئي ته هو شوڀا کي اهميت ڇو ٿو ڏئي! حالانڪ رسنا هر ڳالهه ۾ شوڀا کان سهڻي هئي، هن جو ڪڻڪ ونو جسم به ڪافي کليل هو، ان جي ڀيٽ ۾ شوڀا سانوري هئي، چپ چاپ رهندي هئي، پر رسنا چنچل ۽ خوش مزاج هئي، شوڀا سنهڙي سيپڪڙي هئي ۽ رسنا جو بدن جوانيءَ جي رس سان ڀريل هو.
’الائي ته ڪهڙي ڳالهه هئي شوڀا ۾؟ پر لالي ڇو ٻنهي کي ڏسندي به رڳو شوڀا جي پاسي لڙڪندو هو! …
شوڀا هن جي ڏاڍي دل واري ساهيڙي آهي، پر ان ۾ آهي ڇا؟ پر لالي به هن تي ڌيان ڏيڻ وارو ڪٿي آهي، اهڙيون اهڙيون سهڻيون ڇوڪريون هن تي مرنديون آهن، بس ائين ٻه ٽي ڀيرا مرڪي شرڪي، شوڀا کي پاڻ کان الڳ ڪري ڇڏيندو، پر هاءِ لاليءَ جي ته هڪڙي مرڪ به گهڻي آهي، پر اها هن کي ڇو نه ملي!‘
رسنا کي شوڀا تي ڪاوڙ اچڻ لڳي.
ڪارنيوال کان نڪري هوءَ ڀر ۾ ئي، ڪارنيوال جي پارڪ ۾ ٽهلڻ لڳي.