لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

سَرسوَتِي تهذيب ۽ اڇڙو ٿر

”اڇڙو ٿر، جيڪو سرسوتي تهذيب جي سُونهن ۽ قدامت جي ساک ڀري ٿو. جتان جون سُڪل سُوندڪيون، سِپيون، ڪچ ڪوڏيون، ڊوڻا ۽ ٺوٺ ٺڪريون، پنهنجي پنهنجي قدامت جي زبان ۽ تاريخ رکن ٿيون. جن کي ٻُڌڻ وارا ڪن، پڙهڻ واريون اکيون ۽ سمجھڻ واريون کوپڙيون کپن. محترم مشڪور ڦلڪاري صاحب جي حساس ڪنن اتان جون ٻوليون ٻُڌيون، اکين اتان جون لکيتون ۽ لڪيرون پڙهيون ۽ سندس دل ۽ دماغ انهن جون آتم ڪهاڻيون ٻڌڻ سان گڏ سمجهيون ۽ فيصلو ڪري ٻُڌايو آهي، ته سرسوتي تهذيب ۽ اڇڙي ٿر جي تاريخ ۽ ڪَٿا ڪيتري قديم ۽ ڪيتري پُراڻي آهي؟ هي تهذيب ڪيئن وجود ۾ آئي؟ ۽ ڪيئن اُڄڙي ويئي؟ ان کي چئبو آهي، ڪنهن به عظيم محقق جي محنت ۽ تحقيق جو ڪمال!“. فاضل محقق پنهنجي هن تحقيقي ڪتاب کي، ٻن ڀاڱن ۾ تقسيم ڪري ترتيب ڏنو آهي. پهريين ڀاڱي جو عنوان آهي ”سرسوتي تهذيب“ ۽ ٻئي ڀاڱي جو عنوان آهي ”اڇڙو ٿر“
Title Cover of book سَرسوَتِي تهذيب ۽ اڇڙو ٿر

سيف الملوڪ جو دڙو

سيف الملوڪ جو دڙو
ميرپورخاص ضلعي جي ڪوٽ غلام محمد تعلقي جي يونين ڪائونسل ديالڳڙهه جي ڳوٺ ننڍي دبرجي کان هڪ ڪلوميٽر پنڌ تي ڏهن ايڪڙن جي ايراضي ۾پراڻ ندي جي اوڀر طرف چاليهه فوٽ اوچا قديم شهر جا آثار موجود آهن. عام روايتن موجب لوڪ ادب جي ڪهاڻي سيف الملوڪ ۽ بديع الجمال به هن شهر جا رهواسي هئا ، سندن قبرون به هتي موجود آهن. پراڻ ندي جي ڪناري سان هڪ وڏو دڙو موجود آهي . جنهن کي عام ماڻهو سيف الملوڪ جي محل جا آثار سمجهن ٿا . وڌيڪ کوٽائي ڪرڻ بعد ئي اصل حقيقتون منظرعام تي اينديون. هي قديم ماڳ سنڌو تهذيب جو ڳڻي سگهجي ٿو. جيڪو سنڌو ۽ سرسوتي تهذيب جي سرحد تي آهي.