اڇڙي ٿر جي ماڻهن جي سماجي حالت
اڇڙي ٿر جي انهي مٿئين سماجي جائزي مان خبر پوي ٿي ته ، اڇڙي ٿر جو سماج هڪ کليل ذهن، سهپ ۽ رواداري وارو آهي. هتي سماجي ٽڪراءَ تمام گهٽ آهن. هڪ گڏيل ۽ پنهنجائپ وارو ماحول آهي . هتي مذهبي انتهاپسندي وارو رويو موجود ناهي . راشدي طريقي ۾ مذهبي انتهاپسندي جي ڪا گنجائش ناهي ، راشديه درگاه جي بزرگن جي پيغام ۾ انسان دوستي جو عنصر وڌيڪ آهي . انهي ڪري هتي جماعت جي اصولن موجب انتهاپسند ۽ ڏڦيڙ پيدا ڪندڙ قوتن جي رستا روڪ به ڪئي وڃي ٿي. اهوئي سبب آهي جو اڇڙي ٿر جي مسجدن ۾ راشدي طريقي کان کانسواءِ ڪنهن ٻئي مولوي کي اچڻ نه ڏين . پوري اڇڙي ٿر ۾ تبليغي جماعت کي ماڻهو ڪو نه سهن . هنن کي پنهنجي ڳوٺن يا مسجدن ۾ رهڻ به نه ڏيندا آهن. پر قديمي طور رهندڙ ٻين مسلمانن جي فرقن يا هندو ڌرم يا ٻئي مذهب کان نفرت ڪو نه ڪن . راڄوڻي ڪار وهنوار ۾ به ڪو ويڇو ڪو نه رکن. هندو مسلم ڀائپي قائم آهي ۽ مذهبي جاين جو احترام به قائم آهي. هتي روڊ رستي نه هئڻ ۽ شهرن پري هئڻ ڪري علاج جي ڪا به سهوليت موجود ناهي . ڪنهن مريض کي شهر تائين پهچائڻ لاءِ ڪا پبلڪ سواري نه هئڻ ڪري ڪيترا ماڻهو بغير علاج جي رستي ۾ علاج لاءِ ويندي ئي گذاريو وڃن . هتي ڪنهن به ڳوٺ ۾ ڪو اسڪول يا تعليمي ادارو موجود ناهي . صرف سرندي وارا شهرن ۾ جايون وٺي پنهنجا ٻار پڙهائي سگهن ٿا . انهي ڪري هتي تعليم نه هئڻ جي برابر آهي. ڄاڻ لاءِ وٽن صرف هڪ ذريعو ريڊيو ئي آهي . باقي اخبارون ، ٽي وي ، انٽر نيٽ وغيره جي سهوليت ٻهراڙين ۾ موجود ناهي . فون جا سگنل به ڪٿي ڪنهن وڏي ڀٽ تي چڙهڻ سان لڳن ٿا. مطلب ته هتي ڪابه بنيادي سهوليت يا سماجي رابطي جو ڪو جديد ذريعو ڪارگر ناهي . هن ترقي يافته دور ۾ به هتان جا ماڻهو صديون پراڻي ماحول ۾ جيئن پيا . جيڪا وڏي حيرت جهڙي ڳالهه آهي.