پاريننگر
ٿرپارڪر جي قديم شهرن ۾ پاريننگر کي هڪ وڏي تاريخي اهميت حاصل آهي. هن جي هاڻي اها شهر واري قديم حيثيت ته موجود ناهي. پر آسپاس جي قديم آثارن کي ڏسندي اهو اندازو لڳائي سگهجي ٿو، ته هتي ڪو وڏو گجگاه شهر موجود هو. هن شهر کي ٻه بندرگاهه موجود هئا. هڪ مٺي پاڻي جو بندرگاه جيڪو قديم درياه هاڪڙي تي هو، ته ٻيو ساموندي بندرگاه جيڪو سامونڊي کاري تي موجود هو. انهي ڪري هن کي ڏوتڙ يعني ٻن تڙن وارو به سڏيو ويو آهي. هن جي آسپاس جي آثارن ۾ هندو ڌرم جي مندرن جا نشان ۽ جين ڌرم جي مندر جا عاليشان نشان پڻ نظر اچن ٿا . رائيچند هريجن، ڪئپٽن اسٽنئلي، نيپيئر، ريڪس جي کوجنا جوحوالو ڏيندي لکيو آهي، ته پاريننگر جي ادمشماري چاليهه هزار هئي. سانگاه ڍنڍ کي قديم هاڪڙي ندي جو پيٽ ڄاڻايو آهي. سروي آف انڊيا جي آرڪيالاجي سروي رپورٽ ۾ لکيل آهي، ته هن شهر جو بنياد 456 ق م ۾ جپسي پرمار راجپوتن رکيو. هي شهر جين ڌرم وارن جو مرڪز هو. هتي ڪيترائي جين ڌرم جا ڏهرا ۽ مندر موجود هئا. شايد سرسوتي تهذيب جي ڌرمي تڪرارن کان پوءِ جين ڌرم وارن هتي پنهنجو ڌرمي مرڪز ٺاهيو هو. هن قديم شهر جي تباهي جي باري ۾ تاريخ جي ڪتابن ۾ لکيل آهي ، ته جلال الدين خوارزم شاهه 1223ع ۾ هن بندر گاهه تي وڏو حملو ڪيو. پورو هڪ سال هن شهر ۾ ڦرلٽ جي بازار گرم رکي. جنهن بعد هن شهر جو اوج وري واپس نه ٿي سگهيو. مٿان هاڪڙي جي رخ ڦيرائڻ سبب هي عاليشان شهر کنڊر ٿي ويو. هي پنهنجي دور جو هڪ نهايت خوشحال ۽ خوبصورت شهر هو. هن شهر جي اثارن تي ڪا سنجيده تحقيق نه ٿي آهي . جيڪڏهن ڪا تحقيق ٿي ته وڏا تاريخي راز ظاهر ٿيندا.