تقريظ : محمد رمضان ڦلپوٽو عفاالله عنہ
سچو دين اسلام اصحابن سڳورن رضي الله عنهم جي محنتن سان پکڙيو. ان کان پوءِ عالمن، بزرگن ۽ صوفين سڳورن جي صدق ۽ صفا تي ٻڌل قربانين سان اسان تائين پهتو آهي.
الحمدلله سونهاري سنڌ جي صوفين، بزرگن ۽ عالمن سڳورن به ان سونهري سلسلي ۾ لازوال قربانيون، خدماتون ۽ محنتون سرانجام ڏنيون اٿس. جنهن ڪري حق ۽ صداقت جي ابدي آواز دين اسلام جو پڙاڏو سنڌ ۾ صديون اڳ ۾ گونجيو هو ۽ برصغير ۾ سڀ کان پهريان سونهاري سنڌ کي ئي اسلام پنهنجي مرڪز هئڻ جو لازوال شرف ۽ سعادت عطا ڪئي هئي. ذلک فضل الله يوتيہ من يشآء...!
نهايت ڏکاري ماحول ۾ چوڻو ٿو پوي ته باب الاسلام سنڌ جي عالمن، بزرگن ۽ صوفين سڳورن جي انهن اڪيچار قربانين، خدمتن ۽ محنتن کي اسان سنڌ واسي تاريخ جي صفحن ۾ منتقل ڪري نه سگهيا آهيون.جنهن جي نتيجي ۾ بين الاقوامي تاريخ ۾ نه ئي اسان پنهنجي حصي جي جاءِ والاري سگهيا آهيون ۽ نه ئي وري هتان جي بزرگن، عالمن ۽ صوفين سڳورن کي اُها مڃتا ۽ اُهو خراج عقيدت ملي سگهيا آهن، جنهن جا اهي حقدار هئا. پڪ سان ان ۾ قصوروار اسان پويون نسل ئي آهيون، جو پنهنجن وڏڙن، اڪابرن ۽ اسلاف جي تاريخ قلمبند نه ڪري سگهيا آهيون. جيڪڏهن اسان جي مڙني بزرگن، عالمن ۽ صوفين سڳورن جي سوانح حيات تي ڪتاب لکيل هجن ها ته، پڪ سان انهن جون قربانيون، تاريخ وڏي سڪ ۽ اُڪير سان پنهنجي سيني ۾ سانڍي ها...!
الحمدلله هينئر اسان جي هن دؤر ۾ سنڌ جي نوجوان عالمن، ليکڪن، اديبن ۽ سڄاڻ ڌرين هن پاسي ڏي جوڳو ڌيان ڌرڻ شروع ڪيو آهي، جنهن جي نتيجي ۾ سنڌ جي بزرگن جي تاريخ سهيڙجي رهي آهي. الحمدلله اسان جي پياري دوست ۽ ليکڪ محترم محمد شوڪت علي صاحب پيرزاده پنهنجي وڏڙن تي سوانح حيات ۽ تاريخ تي قلم کنيو اٿس.
شيخ المشائخ، حضرت اقدس مولانا مخدوم صدر شاھ عثمان قريشي سُهروردي رحمة الله عليہ فراش ڳوٺ، نزد سکر، سنڌ جو هڪ تمام وڏو بزرگ، صوفي ۽ عالم ٿي گذريو آهي، جنهن دين اسلام لاءِ انيڪ خدمتون سرانجام ڏنيون. ان کان پوءِ سندس خاندان ۾ بزرگن، عالمن ۽ صوفين سڳورن جو اهو سلسلو شروع ٿيو. حضرت سائين ميان عبدالرزاق صاحب پيرزادو امام المجاهدين قطب الاقطاب مولانا شاھ ابوالحسن تاج محمود امروٽي رحمة الله عليہ جو خاص مريد هو. جنهن خلافت تحريڪ دؤران پنهنجي مرشد سڳوري جي چوڻ تي سامراج انگريز جي سرڪاري نوڪري کي لت هڻي استعفى ڏني هئي. ان کان پوءِ هن ويجهي دؤر ۾ پنهنجي وڏڙن جي حقيقي نشاني مجاهد ملت، حضرت مولانا مصطفى ڪمال صاحب پيرزادو مهتمم جامعه دارالعلوم عثمانيه فراش ڳوٺ پنهنجي دؤر جو هڪ بزرگ ۽ ولي شخص هو. جنهن جوانيءَ ۾ دين اسلام جي سڀني شعبن ۾ اهي ڪم ڪري ڏيکاريا، جن جو مثال تاريخ جي صفحن ۾ ورلي ملي ٿو. تعليم ۽ تدريس، شريعت ۽ طريقت، سياست ۽ جهاد، دعوت ۽ تبليغ مطلب ته دين اسلام جي هر ميدان ۾ خدمتون سرانجام ڏنيون. پر افسوس جو دين جي دشمنن کي دين اسلام جي اها تيز رفتار ترقي نه وڻي. حضرت مولانا کي پنهنجي مذموم مقاصد ۾ رڪاوٽ سمجهي شهيد ڪري ڇڏيو. آءُ پاڻ کي ان لحاظ کان خوش نصيب ٿو سمجهان ۽ پنهنجي لاءِ سعادت ۽ نجات جو ذريعو ٿو سمجهان ته الله تعالى احسان فرمايو جو اهڙي عظيم شخصيت هن احقر راقم وٽ ديني تعليم پڙهيو. الله تعالى جي رحمت ۾ اميد آهي ته هن احقر کي الله تعالى حضرت سيدنا رسول الله صلي الله عليہ وسلم جي هن حديث مبارڪ جو مصداق بڻائي، هم القيوم لايشقى بهم جليسهم - ترجمو: اهي اهڙا ڀلارا ٻانها آهن، جو انهن جو صحبتي به (الله تعالى جي رحمت کان) محروم نه ٿيندو.
الحمدلله اوهان کي هن ڪتاب ۾ اهڙن عالمن، بزرگن ۽ صوفين سڳورن جي سوانح حيات ۽ روح پرور واقعن جي ڄاڻ ملندي، جنهن سان ايمان تازو ٿي ويندو. جنهن لاءِ محترم محمد شوڪت علي صاحب پيرزادو اسان سڀني جي طرفان مبارڪباد ۽ شڪريي جو حقدار آهي، جنهن وڏي محنت، خلوص ۽ صدق دل سان هيءُ ڪتاب سهيڙيو اٿس. الحمدلله هن ڪتاب کي احقر راقم الحروف مختلف جاين تان پڙهي ڏٺو آهي. الله تعالى جي رحمت ۾ اميد آهي ته پڙهندڙن کي هن ڪتاب جي پڙهڻ سان سڪون ۽ روحاني سرور نصيب ٿيندو.
الله تعالى کان دعا آهي ته ليکڪ ڪتاب، معاونين ۽ هن جي اشاعت ۾ حصي وٺندڙ سڀني جو حصو ۽ خير مقبول ۽ منظور فرمائي ۽ هن ڪتاب کي اسان سنڌ واسين لاءِ ڀلاين، برڪتن ۽ رحمتن جو باعث بڻائي. وذلک علي الله يسير (التغابن ۷) ربنا تقبل منا انک انت السميع العليم (البقرة ۱۲۷) وتب علينا انک انت التواب الرحيم (البقرة ۱۲۸)
احقر العباد
[b]محمد رمضان ڦلپوٽو عفاالله عنہ[/b]
جوائنٽ سيڪريٽري
جمعيت علماء اسلام، صوبه سنڌ
مهتمم مدرسه عربيه دارالعلوم حماديه
باگو ڦلپوٽو، نزد پير جو ڳوٺ، ضلع خيرپور
اڃا ڀي آهين، ڪي ڪي جوڳي جُوءِ ۾
- (شاھ)