مختلف فصل گڏائي پوکڻ
بهرحال، هڪ کان وڌيڪ عام فصل، توڙي ميون ۽ ڀاڄين جو فصل، ساڳئي ئي زمين ۾ ساڳئي ئي وقت پوکي ڪرڻ واري عمل کي گڏيل پوک چئبو آهي. گهڻو ڪري بصر، ڪڻڪ ۽ ڪمند جي گڏيل پوک جو عام رواج آهي. مختلف باغن ۾ مختلف فصل گڏ پوکبا آهن. ڪي آبادگار مختلف ڀاڄيون گڏ پوکيندا آهن. اهڙي قسم جي، پر بنا سوچ ويچار واري ڪاوش، دشمن جيتن ۽ بيمارين کي وڌائي يا گهٽائي سگهي ٿي. انهي لاءِ بهتر اهو ٿيندو ته هاري/زميندار، پهريان اهڙي قسم جي پوکي جو ننڍي پئماني تي تجربو ڪري يا وري ماهر سائنسدانن کان تجويزون ۽ مشورا وٺي، ان کان پوءِ اهڙو عمل ڪري، ته جيئن نقصان ٿيڻ کان بچي سگهجي.
گڏيل پوک ڪرڻ سان زمين جي هڪ دفعو تياري ڪري، صرف ان هڪ دفعي واري خرچ مان هڪ کان وڌيڪ فصلن جي پيداوار حاصل ڪري سگهبي آهي. اهڙي طرح هڪ فصل لاءِ جيڪو ڀاڻ ڏنو ويندو، ان ئي ڀاڻ جي هڪ خرچ ۽ محنت مان، ٻن فصلن جي پيداوار ملي ٿي. ساڳئي نموني هڪ دفعو گندگاهه وارا ٻوٽا ڪڍي، ٻن فصلن جي صفائي ممڪن ڪري سگهجي ٿي. هڪ ئي پاڻي تي ٻه فصل وٺي سگهجن ٿا. جيتن ۽ بيمارين کان بچڻ لاءِ جيڪي ڪوششون هڪ فصل تي ڪرڻيون پونديون، اهي ئي ڪاوشون ٻنهي فصلن کي بچائينديون.
هڪ کان وڌيڪ فصل گڏ پوکڻ سان، خدا نه خواسته ڪنهن به سبب جيڪري، جيڪڏهن هڪ فصل مان پيداوار نه ملي سگهي، ته ممڪن آهي ٻئي مان پيداوار ملي. اهڙي صورت ۾ ته اڃا به گهڻو فائدو آهي. ڇاڪاڻ ته جيڪڏهن اڪيلو فصل مڪمل طور خراب ٿي وڃي، ان جو مطلب مڪمل نقصان ۾، پر جيڪو هڪ فصل بچي پيو، ته ان مان ملندڙ پيداوار سان نقصان جي حد ڪي قدر گهٽ، بلڪ ڪو به مالي نقصان نه ٿيڻ جا به امڪان واضح رهن ٿا.
آبادگار ڀائرو، ياد رکو، ته گڏيل پوک عقلمندي، دانشمندي، تجربي جي آڌار تي ئي فائدي ۾ ويندي، اڻ ڄاڻائي، بنا رٿابندي، بنا ڪنهن سيبتي صلاح مصلحت سان، ٻه ٻه يا ان کان وڌيڪ فصل گڏائي پوکڻ سان، شديد قسم جي نقصان واري امڪان کي به نظرانداز نه ٿو ڪري سگهجي. ان ڪري هوشياريءَ سان، صرف اهي فصل گڏائي پوکڻ گهرجن، جن مان فائدو ملڻ جا وڌيڪ امڪان هجن.
***
ميوا پوکيو، پنھنجا وڻ پوکيو.
انب کائي،
انب جو ڪوئلو،
اڇلي نه ڇڏيو،
اھو ٽانڊن تي پچائي،
کائي ڇڏيو،
صحت لاءِ سٺو آھي،
ان ۾ اھڙو حياتين آھي،
جيڪو جسم ۾ گھٽ ھوندو،
ڪينسر جو امڪان وڌندو،
۽ جيڪڏھن اھو حياتين،
جسم ۾ ھوندو،
ڪينسر کان بچاءُ به ٿيندو،
ڪينسر جو علاج به ٿيندو.
مٺل جسڪاڻي