داستان پنجون
[/b]
31 آڪٽوبر 2015ع جو مڪاني ادارن جي چونڊن جي پهرئين مرحلي وارو ڏينهن آهي. شام جا سوا چار وڄي رهيا آهن. آئون چونڊن جي ڪوريج لاءِ محترم ابوالحسن جي سربراهيءَ ۾ ڪراچيءَ کان آيل ”جيو نيوز“ جي ٽيم سان خيرپور، ڪوٽڏجي، مصري شاهه ۽ ڪُنبَ جون پولنگ اسٽيشنون گُهمندو، راڻيپور طرف وڃي رهيو آهيان ته منهنجي موبائل فون جي گهنٽي وڄي ٿي. فون کڻڻ تي فون ڪندڙ دوست چوي ٿو ته درازا شريف ڀرسان ڳوٺ ”وريو واهڻ“ جي جوڻيجا پرائمري اسڪول جي پولنگ اسٽيشن تي فائرنگ هلي رهي آهي، ڪافي ماڻهو مارجي ويا آهن ۽ ڪيترائي زخمي ٿيا آهن. آئون پنهنجي ڪار ۾ سوار آهيان ڪراچيءَ کان مڪاني ادارن جي چونڊن جي ڪوريج لاءِ آيل ”جيو نيوز“ ٽيم جو سربراهه محترم ابوالحسن به مون سان ڪار ۾ گڏ آهي. جڏهن ته ابوالحسن جي ”جيو نيوز“ ٽيم جا ٻيا دوست لائيو ڪوريج واري گاڏي ڊي. ايس. اين. جي ۾ آهن. آئون ڊرائيور کي گاڏيءَ جي اسپيڊ وڌائڻ ۽ کيس درازا شريف ڏانهن هلڻ لاءِ چوان ٿو. اسان جنهن جڳهه تي آهيون، اُتان درزا شريف چئن ڪلو ميٽرن جي پنڌ تي آهي. اسان درزا شريف کان گُذري ڳوٺ وريو واهڻ جي جوڻيجا پرائمري اسڪول ۾ پهچون ٿا، ته اسڪول جي پولنگ اسٽيشن جي سامهون واري پڌر تي يارهن ڄڻن جا لاش رت ۾ ٻُڏل نظر اچن ٿا. جڏهن ته ڏهن کان وڌيڪ زخمي ماڻهو تڙپي رهيا آهن. اليڪشن جي ڪوريج ڪندڙ مختلف ادارن جي ٽيمن جا اسان پهريان ماڻهو آهيون، جيڪي وريو واهڻ پولنگ اسٽيشن تي پهتا آهيون. يارهن ماڻهن جا سِرَ ڪيرائڻ ۽ ڏهن ڄڻن کان وڌيڪ ماڻهن جي زخمي ٿيڻ واري واقعي کان پوءِ پولنگ اسٽيشن تي راڪاسُ گهمي ويو آهي. پولنگ عملو خوف کان پولنگ ڇڏي ڀڄي ويو آهي. هڪ پوليس وارو لاشن جي ڀرسان بيٺو آهي، اُهو پوليس وارو ٻڌائي ٿو ته پولنگ اسٽيشن جي سامهون وارين عمارتن تان بَرسٽَ هليا، جنهن ۾ هي ڳڀرو جوان مارجي ويا ۽ هي سامهون تڙپندڙ نوجوان زخمي ٿيا. فائرنگ دوران وڏو خوف ۽ حراس پکڙجي ويو. ووٽ ڏيڻ لاءِ قطار ۾ بيٺل ماڻهو ”ڀڄو ڙي ڀڄو قيامت اچي وئي“ جون دانهون ڪندا، ڀڄندا، پولنگ مان هليا ويا. پولنگ عملو ڀڄي ويو. مون سان گڏ ڊيوٽيءَ تي آيل پوليس وارا ڀڄي ويا. فائرنگ وقت آئون به پاڻ کي بچائڻ لاءِ پولنگ اسٽيشن جي اندر وڃي لِڪي ويٺس. فائرنگ بند ٿيڻ کان پوءِ ٻاهر آيو آهيان.
اسان جي لائيو ڪوريج واري ٽيم پولنگ اسٽيشن جي سامهون واري پڌر تي يارهن لاشن ۽ تڙپندڙ زخمين جا فوري طور تي وڊيو ٺاهي ورتا، اُهي ”جيو نيوز“ تي لائيو نشر ٿيڻ کان پوءِ اُن وقت جو خيرپور جو ايس پي سيد پير محمد شاهه پوليس جي وڏي اٽالي ۽ رينجرس فورس سان وريو واهڻ پهتو. جڏهن ته ڪيترن ئي ٽي وي چينلز جون ٽيمون به خوني واردات واري جڳهه تي آيون. فائرنگ ۾ مارجي ويل يارهن ڄڻن مان هڪ ڄڻي جو تعلق ڳوٺ وريو واهڻ سان هو، اُن جون وارث عورتون اُن جي لاش مٿان ماتم ۽ روڄ راڙو ڪري رهيون هيون. خوفناڪ دل ڏاريندڙ ۽ قيامت خيز منظر هو. پولنگ اسٽيشن تي خونريزيءَ واري واقعي کان پوءِ ڳوٺ جا اڪثر ماڻهو پوليس ۽ رينجرس فورس کي ڏسي پنهنجا گهر خالي ڪري ڀرواري ڪمند جي فصل ۾ وڃي لِڪا. پوليس ۽ رينجرس فورس ڪمند جي فصل کي ڪڙو چاڙهي ڪجهه ماڻهو گرفتار ڪيا.
ڳوٺ مان لاش کڄڻ ۽ زخمين کي اسپتال نِيڻ َتائين اسان خوني واردات واري جڳهه تي آهيون. زمين تي ڪيرايل لاش ڏسڻ وارن ماڻهن جو چوڻ هو ته ڳوٺ جي مورچن ۾ اڳواٽ هٿياربند ويهاريا ويا هئا، جن گوليون هلايون ۽ انهن بي هٿيار ماڻهو بي گناهه ماريا. ايس ايس پي سيد پير محمد شاهه جي سربراهيءَ ۾ خوني واردات واري جڳهه تي پهتل پوليس فورس يارهن ڄڻن جي لاشن ۽ زخمين کي کڻي اسپتال پهچايو، لاشن جي سڃاڻپ بعد قانوني گهرجون پوريون ڪري لاش وارثن حوالي ڪيا ويا.
”وريو واهڻَ“ ۾ ڪنهن جا لاش ڪيرايا ويا، اُهي ڪير هُئا ۽ ڪٿان جا هُئا، اهي وريو واهڻ پولنگ اسٽيشن تي ڪيئن آيا، ان جي ڪهاڻي هن طرح آهي ته پير سيد صبغت الله شاهه پير پاڳاري جو ڀائٽيو ۽ پير سيد صدر الدين شاهه جو صاحبزادو پير محمد اسماعيل شاهه راشدي 31 آڪٽوبر تي صبح جو پنهنجي حُر جماعت جي ساٿين سان ”هادل شاهه“ مان پولنگ اسٽيشنون گهمندو، مسلم ليگ فنڪشنل جي ڪارڪُنن سان ملندو، رِپڙي، کهڙا ۽ گمبٽ مان ٿيندو. درازا شريفَ جي گهٽين مان گذرندو ”وريو واهڻ“ پولنگ اسٽيشن تي پهچي ٿو ته سندس قافلي تي گوليون وسڻ شروع ٿي وڃن ٿيون. گولين جي وسندڙ مينهن ۾ پير محمد اسماعيل شاهه محفوظ رهي ٿو، پر سندس قافلي ۾ شامل فقير نور حسن ورياماڻي، علي مراد ڳاهو، غلام مرتضيٰ ماري، اڪبر خاصخيلي، منور علي خاصخيلي، محمد عثمان خاصخيلي، ارباب راڄڙ، جمشير مهر، وَرسارو درس، منظور احمد خاصخيلي ۽ نعيم اعظم جوڻيجو جا سِرَ ڪِرن ٿا ۽ اهي شهيدن جي تاريخَ جو بابُ بڻجي وڃن ٿا. جيڪي انگريز سامراج خلاف هلايل حُر هلچل جي شهيد حُر جرنيلن جو اولاد هُئا. مارجي ويل نوجوانن ۾ اڪثر نوجوانن جو تعلق ضلعي سانگهڙ سان هو. جڏهن ته هڪ شهيد نوجوان نور حسن خاصخيلي حُر جماعت جي خليفي وريام فقير خاصخيليءَ جو ڀائٽيو هو.
خوني واقعي کانپوءِ پير محمد اسماعيل شاهه جن خيرپور اچن ٿا ۽ مسلم ليگ هائوس ۾ پريس ڪانفرنس ڪن ٿا. پريس ڪانفرنس ۾ پير محمد اسماعيل شاهه جن ٻُڌائين ٿا ته سندس قافلي تي حملو اڳواٽ رٿيلَ سازش تحت ڪيو ويو آهي. سندن چوڻ هو ته هٿياربندن کي وريو واهڻ ڳوٺَ جي مورچن ۾ ويهاري مٿن حملو ڪرايو ويو ۽ حُر جماعت جي يارهن بي هٿيار۽ امن پسند حُرن جا سِرَ ڪيرايا ويا.
پير محمد اسماعيل شاهه سندس قافلي مٿان حملي جي ذميداري پيپلز پارٽي ۽ سنڌ حڪومت مٿان عائد ڪن ٿا. سندن چوڻ هو ته پيپلز پارٽيءَ جي پهرئين دؤرَ ۾ به امين فقير مڱرئي سميت ڇهه حُرَ مارايا ويا هُئا. ان وقت پير سيد شاهه مردان ثانيءَ حُرن کي صبر ڪرڻ جي تلقين ڪئي هئي. جنهن تي حُر جماعت عمل درآمد ڪري ڪو به ردعمل ظاهر نه ڪيو. جڏهن ته 31 آڪٽوبر 2015ع تي درازا شريف ڀرسان ”وريو واهڻ“ ۾ ڪيرايل 11 لاشن جي رَدِ عمل ۾ موجوده پير پاڳاري پير سيد صبغت الله شاهه پنهنجي والد مرحوم پير سيد شاهه مردان شاهه ثانيءَ جي روايت تي عمل ڪندي حُر جماعت کي صبرَ ۽ اَمنَ سان رهڻَ جي هدايت ڪئي. پير صاحب جي اُنَ هدايت تي حُر جماعت پُوريءَ طرح عمل ڪيو ۽ ڪا به جوابي ڪاروائي نه ڪئي.
واقعي کان ڪُجهه ڏينهن پوءِ پير صاحب پاڳاري حُر جماعت جي خليفن ۽ شهيدن جي وارثن کي ڪراچيءَ گهرايو. شهيدن جي وارثن سان واقعي تي ڏک ونڊيو ۽ واقعي کي سوچيل سمجھيلَ سازش قرار ڏنو. پير صاحب شهيدن جي وارثن کي پنهنجي طرفان پنج پنج لک روپيا ۽ زخمين جي وارثن کي ٻه ٻه لک روپيا امداد ڏني. پير صاحب هن موقعي تي حُر جماعت جي خليفن ۽ شهيدن جي وارثن کي امن، سلامتي ۽ صبر سان واپس پنهنجي گهرن ڏانهن وڃڻ ۽ واقعي تي صبر ڪرڻ لاءِ چيو. جڏهن ته پير صاحب پاڳاري صحافين سان ڳالهائيندي چيو ته واقعي ۾ وڏا هٿ ملوث آهن، جيڪي حڪومت کي ظاهر ڪرڻ گهرجن. پير صاحب پاڳاري جو چوڻ هو ته اسان حُر جماعت کي صبر سان رهڻ جي تلقين ڪئي آهي پر اُنَ جو اِهو مقصد هرگز نه ورتو وڃي ته اسان جا خونَ کاڄي ويندا. ڇو ته اسلامَ ۾ خونَ جو بدلو خون، هٿ جو بدلو هٿ ۽ اک جو بدلو اک آهي. تنهنڪري اسان کي شهيدن جي خُون جو انصاف گهرجي. پير صاحب اِهو به چيو ته کين يقين آهي ته جيڪڏهن هِتي انصاف نه مليو ته خدا وٽ ضرور انصاف ملندو.