مختلف موضوع

عالمي وبائن جي مختصر تاريخ ۽ ڪرونا جا ڪلور

ھن ڪتاب جو ليکڪ ۽ محقق ڊاڪٽر سرور خاصخيلي آھي. ڪووڊ 19 دنيا جي سماجي ۽ معاشي ڍانچي کي تباھ ڪري رکيو آھي ۽ ڏسندي ئي دنيا ۾ لکين ماڻھو ھن موتمار وبا جو شڪار ٿيا آھن. ڊاڪٽر سرور لکي ٿو:
”حقيقت ۾ ھي ھڪ دستاويز آھي جيڪي وبائي بيمارين جي تاريخ ٻڌائي ٿي ۽ ڪووڊ جي ڪري، جيڪي ڪلور ۽ اٿل پٿل ٿي آھي ان جي ھڪ تصوير آھي. مستقبل ۾ جڏھن ۽ جيڪو تحقيق ڪندو ته ھي ڪتاب سندس رھنمائي ڪندو. ھي ڪتاب انٽرنيٽ تي موجود وڪي انسائيڪلوپيڊيا، صحت جي عالمي اداري طرفان موجود ڄاڻ ۽ واٽس ايپ تي آيل بھتر مواد کي ترجمو ڪري ھڪ دستاويز ٺاھڻ جي ڪوشش ڪئي آھي. “
Title Cover of book عالمي وبائن جي مختصر تاريخ ۽ ڪرونا جا ڪلور

صحت جي سھولتن مھيا ڪرڻ ماحول صفائي ۽ جراثيم ڪشي

فيوميگشن: اھو طريقو جنھن سان، کليل يا بند ھوا ۾ دونهون يا دنڌ ڦھلائي جراثيم ڪشي ڪبي آھي.
مائڪرو بيڪٽريل ايجنٽ: اهو مادو جيڪو مڪمل جراثيم کي ماري ڇڏي.
صفائي : ھن ۾ نظر ايندڙ مٽيءَ کي پاڻيءَ ذريعي صاف ڪيو ويندو آھي.
ڊس انفيڪشن: ھي عمل سمورين بيمارين جا ڦھلائيندڙ جراثيم ختم ڪري ٿو.
غيرنازڪ شين جي صفائي :ھن ۾ طبعي سامان جي ٺاھيندڙکي سارسنڀال جون ھدايتون فراهم ڪرڻ گھرجن.
جيڪڏھن ٺاھيندڙ جون ھدايتون موجود نه ھجن ته پوءِ غير نازڪ سامان مثال طور اسٽيٿو اسڪوپ، بي پي ايپراٽس جو ڪف، گردا صاف ڪرڻ جي مشين کي صاف ڪرڻ لاءِ ضروري آهي ته ايٿائيل الڪوحل، 60 % کان 90% صاف ڪيو وڃي. رٻڙ، اسٽاپر ۽ ٿرماميٽر کي، ان کانسواءِ ، وينٽيليٽر جي مٿي سطح کي، مريضن کي دستانه پائي پوءِ چيڪ ڪرڻ کپي.
گھر جي رھڻ جي جڳھ: گھر جي رھڻ جي جڳھن کي صاف ڪرڻ لاءِ، ٻن گروپن ۾ورهائجي ٿو.
جنهن سان گھٽ رابطو ٿئي، مثال طور ڇت ۽ فرش
جنھن ساڻ گھڻو رابطو ٿئي، مثال طور دروازو، ٽيبل، ڪرسي دري ڪڙو، بسترو، پردا ۽ ڪموڊيز جي صفائي جا طريقا موجود آهن.
تيز رابطي واري جڳھن جي صفائي لاءِ جھڙوڪ دروازن ڪڙن، بسترن ۽ ڪمري جي پردن جي ڪنارن کي Disinfect (جيوڙن کي ختم ڪرڻ) ڪيو.
سخت سطح رکندڙ جاين کي روزانو بنياد تي صاف ڪرڻ گھرجي.
گھر جون شيون پاڻي ۽ صابڻ سان صاف ڪرڻ گھرجن.
ان کانسواءِ گندگيءَ کي وڌ کان وڌ صاف ڪرڻ گھرجي.
آلودگي جي قسم ۽ درجي جي لحاظ کان ان تي منحصر ڪري ٿو ته Disinfect جي جوڙجڪ سوڊيئم ھائپوڪلورائيڊ (بليچ) 5000- 6150 ppm سان ھجي، يا وري الڳ ڪلورائيڊ سان ماحولياتي آلودگي کي صاف ڪجي، جنھن جي لاءِ ضروري آهي ته ان جي قيمت، اثر، بچاءُ ۽ گھريلو عمل ڪرڻ جي صلاحيت کي نظر ۾ رکيو وڃي.
ٻن منٽن جي لاءِ ھائيپوڪلورائيڊ (بليچ) 4000 ppm سان ڪپڙا، درين ۽ گندگي کي ختم ڪرڻ جي لاءِ صلاح ڏني ويندي آهي.
مريضن واري جڳھ جي لاءِ ضروري آهي ته سيمپل دوران رت نڪري ته ڊٽرجنٽ، پاڻي ۽ Disinfect سان صاف ڪجي.
ڪرونا وائرس ڪنھن به جڳھ تي 2 ڪلاڪن کان 9 ڏينھن تائين رھي سگھي ٿو. اڪثر مريض 2 ھفتن ۾ ٺيڪ ٿي ويندا آھن. گھڻو بيمار ھجي ته 3 کان 6 ھفتن ۾ صحتياب ٿي ويندا آھن.
ھاڻي اھا ڳالھ واضح ٿي وئي ته ڪرونا کان بچڻ ممڪن ڪونھي. جلدي يا دير ھر ماڻھو متاثر ٿيندو، لاڪ ڊائون جي ڪري ڪرونا جي ڦھلاءُ کي آهستي ته ڪري سگھياسين پر روڪي نه سگهيا آھيون.
ھاڻي ته تيزيءَ سان ڦهلجڻ لڳو آھي ۽ هاڻي اسان جي اڳيان ٻه رستا آھن. پھريون ته وائرس کي جسم اندر گھٽ ۾ گھٽ داخل ٿيڻ ڏيون. جنھن جي لاءِ ماسڪ پائڻ واري اصول تي سختي سان عمل ڪرڻو پوندو. گھر کان ٻاهر ماسڪ کان سواءِ نه نڪرون، ڪنھن جي گھر وڃون ته ماسڪ پائي پوءِ ملاقات ڪريون حڪومت کي به کپي ته ان تي سختي سان عمل ڪرائي.
ان کانسواءِ اسان جو قوت مدافعتي نظام اھڙو بھتر ھجي جو جسم ۾ بيماري پيدا ڪرڻ کان پھريائين وائرس تي قابو پائجي. پنھجي قوت مدافعت جي نظام کي مضبوط ڪرڻ جي لاءِ ٽن ڳالهين کي ذھن ۾ رکجي.
پهريون ته، ست کان اٺ ڪلاڪ ننڊ ضروري آھي. جنھن جي لاءِ سمھڻ ۽ جاڳڻ جو وقت مقرر ٿيل ھجي.
ٻيون ته، پروٽين واري کاڌي جو اضافو ڪريو جنھن ۾ ھر گوشت شامل ھجي، مڇي ۽ داليون به پروٽين مھيا ڪن ٿيون.
ٽيون ته، فروٽ کي پنھنجي کاڌي جو حصو ٺاھيون. اڄڪلھ آڙو ۽ انب بازار ۾ عام جام پيا ملن. اهي جيترا به خريد ڪري ۽ کائي سگھو ضرور کائو.
ان کان علاوه سڪل ميوہ بيهي مڱ، ڪاجو، انجير، بادام ۽ اخروٽ، ٻه کان ٽي داڻا اوھان جي قوت مدافعت وڌائڻ لاءِ مفيد آھن. ڌونئري يا دهيءَ کي پنھنجي کاڌي جو حصو ٺاھيو. ٿوم جي ڳڙي بطور کاڌي ۾ وجھو. ان کانسواءِ حسب استطاعت هي تدبيرون پڻ اختيار ڪري سگھجن ٿيون.
کاڌي ۾ زيتون جو تيل ڪجهه چمچا وجھو.
دالچيني، لونگ ۽ ھيڊ، پيھي پائوڊر ڪري، ھر کاڌي ۾ وجھو.
ليمي جو شربت ٺاھي روزانو استعمال ڪريو.
سُنڍ، دالچيني ۽ لونگ مان ڪھو ٺاھي ھڪ کان ٻه ڪوپ روزانو استعمال ڪريو.
ادرڪ پيھي ماکي سان ملائي استعمال ڪريو.
کنڊ جو استعمال ختم ڪري ڇڏيو.
وٽامن ڊي، وٽامن سي ۽ اي جي استعمال کي وڌايو.
ھلڪي، ڦلڪي ورزش ڪريو.
پنھنجو واندو وقت سٺن ڪم ڪارن ۾ گذاريو.
ڪتاب پڙھو، ٻوٽن کي سنڀاليو، پکي رکو، جانور پاليو، ڦوٽو گرافي ڪريو، ڪپڙا ڊزائين ڪريو ۽ گھر کي سينگاريو.
ڪرونا 19 جي موتن کي نظر انداز ڪيو. ڪرونا جي موتن کي پنھنجي مٿان سوار ٿيڻ نه ڏيو.
پنھنجي رب سان تعلق وڌايو، پرسڪون رھو. پنھنجي اعصاب تي قابو رکو. سماجي رابطا وڌايو. اوھان جو اعتماد اوھان کي ڪرونا جي خلاف تيار ڪندو. اسان سڀئي ڄاڻون ٿا ته اسان هڪ تمام مشڪل وقت مان گذري رهيا آهيون پر جلدي ان وقت مان گذري وڃڻو آهي.