مختلف موضوع

عالمي وبائن جي مختصر تاريخ ۽ ڪرونا جا ڪلور

ھن ڪتاب جو ليکڪ ۽ محقق ڊاڪٽر سرور خاصخيلي آھي. ڪووڊ 19 دنيا جي سماجي ۽ معاشي ڍانچي کي تباھ ڪري رکيو آھي ۽ ڏسندي ئي دنيا ۾ لکين ماڻھو ھن موتمار وبا جو شڪار ٿيا آھن. ڊاڪٽر سرور لکي ٿو:
”حقيقت ۾ ھي ھڪ دستاويز آھي جيڪي وبائي بيمارين جي تاريخ ٻڌائي ٿي ۽ ڪووڊ جي ڪري، جيڪي ڪلور ۽ اٿل پٿل ٿي آھي ان جي ھڪ تصوير آھي. مستقبل ۾ جڏھن ۽ جيڪو تحقيق ڪندو ته ھي ڪتاب سندس رھنمائي ڪندو. ھي ڪتاب انٽرنيٽ تي موجود وڪي انسائيڪلوپيڊيا، صحت جي عالمي اداري طرفان موجود ڄاڻ ۽ واٽس ايپ تي آيل بھتر مواد کي ترجمو ڪري ھڪ دستاويز ٺاھڻ جي ڪوشش ڪئي آھي. “
Title Cover of book عالمي وبائن جي مختصر تاريخ ۽ ڪرونا جا ڪلور

ڪووڊ 19 جي مريضن کي اسپتال ۾داخلا جا شرط Criteria.

علامتن جو نه ھجڻ وارا ۽ معمولي بيماريءَ وارن مريضنِ کي گھر ۾ Isolation ڪيو وڃي. پر انھن جي لاءِ اھو ضروري آھي ته الڳ ڪمرو ۽ الڳ باٿ روم ھجي.
ھو ائسوليشن ۾ رھڻ لاءِ راضي ھجي. پر انھن مريضن کي اسپتال ۾داخل ٿيڻ لاءِ سوچيو ويندو ته گھڻو وقت اسٽوراڊس جي استعمال ڪرڻ جي ڪري يا ٻين سببن جي ڪري قوت مدافعت گھٽ آھي.
جنھن جي عمر 65 سال کن وڌيڪ آھي.
بيماريون دل جو فيل، جيري جون بيماريون، ڪنٽرول نه ٿيندڙ شگر ۽ پراڻي گردي جي بيماري ھجي.
مناسب، شديد ۽ نازڪ بيماري واري ڪووڊ 19جي مريض کي ھاءِ ڊپينڊسي يونٽ (جتي 24 ڪلاڪ آڪسيجن موجود ھجي) يا آئي سي يو ۾ داخل ڪرڻ کي ترجيح ڏبي. جيڪڏھن مريض نازڪ بيماري ۾ آھي ته ڪوشش اھا ڪجي ته ان کي منفي پريشر واري ڪمري ۾ رکجي.
انتظام (Management)
ڪلوروڪئين يا ھائڊرو آڪسي ڪلوروڪوئين ڪنھن به صورت ۾ ڪووڊ 19 جي بچاءُ جي دوا ناھي، ان ڳالھ کي وڏي پيماني تي نديو وڃي ٿو.
ڪووڊ جي معمولي بيماريءَ کي مدد گار طريقي سان علاج ڪيو وڃي ٿو. بخار جي لاءِ acetaminophen , جيڪڏھن دست آھن ته وات وارن Hydration (نمڪيات ۽ پاڻياٺ) ۽ نڪ وھي ته antihistamine سان علاج ڪيو ويندو آهي.
مناسب علامتن وارا مريض.
ڪووڊ جي مناسب مريض جو علاج پڻ مددگار طريقي سان ڪيو ويندو. آڪسيجن، بخار کي ڪنٽرول ڪرڻ لاءِ نڪ مان نلي لڳائي acetaminophen ڏني ويندي، رڳ ذريعي پاڻياٺ ڏنو ويندو. جيڪڏھن ڇاتيءَ جي ايڪسري ۾ لوبار انفلٽريشن ھوندي ته Antibiotic خاص ڪري جڏھن رت ۾وڌيڪ اڇن جزن جي ڳڻپ ٿئي.
علاج دورن خاص ڪري QT انٽرويل جانچيو وڃي. خاص ڪري جڏھن دوائون ڏنيون پيون وڃن.
تشخيصون (Investigations)
سي بي سي، ايڪٽرولائيٽ، سيرم ڪرٽنين ڇاتيءَ جو ايڪسري، ڊبليو بي سي ڪائونٽ، لمفوسائيٽ ڪائونٽ، سي آر پي، سي ريئڪٽو پروٽين، پروڪيلسيٽيونن، ليڪٽ ڊي ھائيڊريجنيز، ايسپارٽيٽ امائينو وٽانفرز، الائين امائينوٽارنفريز، ٽوٽل اليورو بن، ڊي ڊمر، اي سي جي، ڪارڊيڪ ان سائين ۽ جيري جو فنڪشن.