ريڍار جيڪو سمهي نه سگهيو
ٻيلي ۾ بگهڙ ته ڪونه هيا پر ڪوهيڙو هيو. هو وڻ جي ٿڙ کي ٽيڪ ڏئي سمهيو ئي مس ٿي ته ڪا رڍ ڌڻ کان نڪري، ڪوهيڙي ۾ گم پئي ٿي وئي ۽ ريڍار کي ائين ٿي ڳولهڻي پئي جيئن انڌو اهڙي راهه ڳولهيندڙ آهي جنهن راهه جي انت جي کيس ڪا خبر ڪونه هجي.
ريڍار اوٻاسي ڏني ۽ ڏٺو، اڃان مهل هئي. ڪوهيڙي ۾ ويڙهيل سج ڪري وڻن جا پاڇا فقير جي پوشاڪ جيئن ميرا هيا، لڳي رهيو هيو سج صفا سِرَ تي آهي ۽ ان کي ڪلهن تي لهڻ ۾ وقت هيو.
ٿڙ کي ٽيڪ ڏئي ويٺل ريڍار جي اک لڳي ته محسوس ڪيائين ڪا رڍ ڌڻ مان نڪري ڪوهيڙي ۾ گم ٿي وئي آهي. ڪوهيڙو ڪڏهن گهاٽو پئي ٿيو ته ڪڏهن ڇڊو.
”آهه“ ريڍار سيني ۾ اٿندڙ ڪنهن طوفان کان وجود جا هڏا تباهه ٿيل غوراب جي ٽڪرن جيان محسوس ڪيا.
”منهنجي وڃائجي ويل...“ هن چيو ۽ پوءِ تصور ۾ هڪ اهڙي چهري کي ڇهڻ لڳو جيڪو پاڻيءَ جو هيو. هن جون آڱريون ٿڌيون ٿي ويون. هن چهري کي چمڻ چاهيو ته چپ برف ٿي ويا. چهرو لهرن ۾ تبديل ٿي ٺهڻ ۽ ڊهڻ لڳو. مٿي تي وزن محسوس ڪيائين. درد کان ڳورو جسم کڻي اٿيو ۽ ان رڍ کي گهٽ وڌ ڳالهايائين جيڪا ڪوهيڙي ۾ گم ٿي وئي هئي.
”او ڪاري رڍ منهنجي ننڊ جيان شل تنهنجو رنگ ڦٽي“
هو اٿيو ۽ ڪوهيڙي مان رڍ ورائي موٽيو. ريڍار سوچيو. رڍون چريو ڪري ڇڏينديون. هو ٿڪيل آهي. هن جي ڪلهن تي عمر جو وزن آهي. ماڻهو هر وزن ڪلهن تان لاهي سگهي ٿو. عمر جو وزن وجود جو حصو هوندو آهي. ان کي لاهڻ لاءِ قبر ۾ لهڻو پوندو آهي.
ريڍار لاءِ رڍون زندگيءَ جو حصو هيون ڇو جو هو ريڍار هيو. رڍن بنا ريڍار ڪهڙي ڪم جو؟ رڍون هونديون ته ريڍار هوندو. ٻيلي جا وڻ رڍن ڪري ريڍار کي سڃاڻيندا آهن نه ته ريڍار کي ريڍن بنا ڪير سڃاڻي؟
هو ٿڙ کي ٽيڪ ڏئي ليٽيو ئي مس ته محسوس ڪيائين ڪا رڍ ڌڻ مان نڪري ٻيلي اندر ڪوهيڙي ۾ پري نڪري وئي آهي. هن ڪنهن جا هٿ پنهنجي گريبان ۾ محسوس ڪيا. ڪو هن جي تذليل ڪري رهيو هيو. هن جو ڪهڙو ڏوهه؟ هو بس ريڍار هيو هن مان اها اميد ڪيئن پئي رکي وئي ته ڪنهن جا هٿ چمندو ۽ ڪتي جيان پڇ لوڏيندو. هن جي گريبان ۾ پيل هٿ اهڙي شخص جا هيا جنهن کي ٻُچي ڏاڙهي هئي. مڇون وات مٿان ائين وريل هيون جيئن پاڻي پاڻ کي ٻڏڻ کان بچائڻ لاءِ پاسن کان وهي ويو هجي. اهو شخص هن کان پڇي رهيو هيو.
”جڏهن ريڍار هئين ته تون پيغمبر ٿيڻ جي دعوا ڪيئن ڪئي؟“
”سڀ ريڍار پيغمبر نه هوندا آهن.“ هن جواب ڏنو ”مان ريڍار ٿيڻ جي دعوا ڪيان ٿو.“
ان شخص هن جو گريبان ڦاڙي وڌو. تذليل جي احساس سبب کيس ائين لڳو رڍ ڌڻ کان الڳ ٿي ڪوهيڙي ۾ پري نڪري وئي آهي ۽ ڪٿي به نظر نه پئي آئي.
”اي رب رڍن کان ڇوٽڪارو ڏي.“ هن ٻاڏايو ۽ پوءِ چيو ”ماڻهو ڪتا پالي، رڍون نه پالي.“
هو اٿيو ۽ ڪوهيڙي ۾ وڃائجي ويل رڍ کي ڳولهي ورائي آيو. ٿڙ کي ٽيڪ ڏئي ويٺو ته وري ڪا رڍ ڌڻ مان نڪري وئي.
”اڙي اهو ڇا؟“ هو اهڙي هنڌ بيٺل هيو جتي ابرشم جا وڻ ريشمي ڪپهه ڇاڻي رهيا هيا. هن کي حيرت ٿي، هن جنهن سان پيار ڪيو اها کيس سڃاڻي نه رهي هئي. ان جو چهرو ماڪ ۾ ساهه کڻندڙ گلاب جهڙو هيو. حورون حسن جو ناليماتر پيمانو آهن پر هوءَ سونهن جي حقيقت هئي. سوچيائين، عشق پيار جي موسم ۾ برف جيان رجي ٿو. عشق ٿڌو پاڻي آهي جنهن ۾ هڪ چاهيندڙ جو جسم گرم رهي ٿو.
هن جنهن کي چاهيو اها هن کان بي خبر هئي.
”تون ڪير آهين؟“ ان پڇيو.
کيس احساس ٿيو، هو نه هيو پوءِ چيائين.
”ها تون آهين.“
”پر مان توکي نه ٿي سڃاڻان.“
محسوس ڪيائين هن جون سڀ عبادتون ضايع ٿي ويون.
”او ناسي رڍ تنهنجا وار سڙن؟“
هو اٿيو ۽ ٻيلي ۾ رڍ ڳولهيندي هن اڳيان ناسي نيڻ لنگهي ويا. نيڻن کي پنهنجو چهرو هوندو آهي. پنهنجا چپ هوندا آهن. نيڻ هن اڳيان مرڪندي لنگهيا ته سندس اکين ۾ پاڻي ڀرجي آيو ۽ ڪوهيڙو گهاٽو ٿي ويو. جڏهن رڍ ورائي موٽيو ته ڏٺائين اها رڍ انڌي هئي.
هن سوچيو انسان ۽ رڍ ۾ ڪهڙو فرق آهي؟ هڪ انڌي رڍ ان ريڍار کان بهتر آهي جيڪو ريڍار رڍن پويان هلي ٿو ۽ اڳيان رڍن جو ڌڻ ان جي رهنمائي ڪري ٿو.
ريڍار هڪ وڏي اوٻاسي ڏني ۽ پوءِ ٿڙ کي ٽيڪ ڏئي اکيون ٻوٽي آهليو ئي مس ته ڪا رڍ ڌڻ مان نڪري وري ڪوهيڙي ۾ گم ٿي وئي. ريڍار اهڙو پکي ٿي ويو جنهن جهڙو پکي ٻيو نه هيو. هو ان ڏار تي ويٺو جنهن هيٺان هوءَ ويٺل هئي. ان جو چهرو وساميل باهه مان دونهي جهڙو هيو.
دونهون وساميل باهه جو روح هوندو آهي. ان کان اڳ جو چهري تائين پهچي هن جي اک کلي وئي. اٿيو ۽ ان رڍ پويان ويو جيڪا ٻيلي اندر ڪوهيڙي ۾ نڪري وئي هئي.
لهندڙ سج کي ڏسڻ لاءِ سانجهيءَ جو انتظار ڪرڻو پوندو آهي. اڀرندڙ سج کي ريڍار کانسواءِ ڪير به ڏسي نه سگهندو آهي. سج اڀرندو ئي تڏهن آهي جڏهن ريڍار واڙ جو در کوليندو آهي. ريڍار اوٻاسي ڏئي سوچيو ان کان اڳ جو ڪا رڍ ڌڻ مان نڪري وڃي، هڪ سٺي ننڊ لاءِ ضروري آهي ته رڍن کي واڙ ۾ بند ڪيو وڃي. هن لئيءَ جو لڪڻ پٽيو ۽ رڍن تي ائين وسائڻ لڳو جيئن پنهنجي پٺيءَ تي هڻندو هجي. رڍون ٻيڪٽ ڪنديون اڳتي وڌيون ۽ هن چيو.
”خبردار جو ڪا ڌڻ کان ٻاهر نڪتي آهي، کنڀ ڪٽي ڇڏيندو مانس.“
رڍون ڌوڙ اڏارينديون هليون ته ريڍار محسوس ڪيو اهو ڪوهيڙو نه هيو ڌڻ جي ڌوڙ هئي. اهو ٻيلو نه هيو علامتن جو جهنگ هيو.
هو رڍون هڪليندو واڙ کي ويجهو ٿيو. رڍون واڙي کين پيار سان چيو.
”هاڻي ننڊ ڪيو، ننڊ رات جي عزت آهي.“
پوءِ پاڻ به سمجهيو ۽ ننڊ ۾ ڏٺائين. هو ٻيلي اندر ڪوهيڙي ۾ گم ٿي ويو آهي. ۽ کيس ڳولهڻ وارو ڪير به نه آهي.
•