ايسٽونيا ۾ اعليٰ تعليم ۽ اسڪالرشپ جا موقعا
يورپ جي ملڪ ايسٽونيا جي يونيورسٽي آف ٽارتو ۾ اسسٽنٽ پروفيسر طور خدمتون سرانجام ڏيندڙ، حيدرآباد سان تعلق رکندڙ، نوجوان آءِ ٽي سائنسدان يار محمد مغل سنڌ يونيورسٽيءَ ۾ ايسٽونيا ۾ اعليٰ تعليم ۽ اسڪالرشپ جي موضوع تي ورڪشاپ ۾ ايسٽونيا بابت معلومات ڏني، جيڪا هت ڏجي ٿي. هن مطابق: شاگرد چين، ملائيشيا يا ترڪي ۾ داخلا جي ڪوشش ڪرڻ بجاءِ ايسٽونيا جو رخ ڪن، جتي ڪمپيوٽر سائنس، آءِ ٽي ۽ سافٽ ويئر انجنيئرنگ ۾ اعليٰ تعليم، تحقيق ۽ اڳتي وڌڻ جا تمام گهڻا موقعا موجود آهن، جڏهن ته ماسٽرس ۽ پي ايڇ ڊي ۾ داخلا جي ڪابه فيس ناهي، اسڪالرشپ جا بيشمار موقعا ميسر هجڻ سبب سنڌ جي پٺتي پيل علائقن جي هوشيار شاگردن لاءِ هي ملڪ تمام زبردست پليٽ فارم آهي، جنهن مان ڀرپور فائدو وٺڻ جي ضرورت آهي. هن وڌيڪ چيو ته ايسٽونيا هڪ ننڍڙو ملڪ آهي، جنهن جي آبادي صرف 13 لک آهي، پر هن ملڪ آءِ ٽي جي شعبي ۾ نت نيون ٽيڪنالاجيز متعارف ڪرائي دنيا کي پوئتي ڌڪي چڪو آهي. هن چيو ته يورپي يونين جي هن ننڍڙي ملڪ ۾ اعليٰ تعليم پرائڻ لاءِ ٽيوشن فيس انتهائي گهٽ آهي، جڏهن ته پي ايڇ ڊي ۾ داخلا بلڪل مفت آهي. هن چيو ته ايسٽونيا دنيا جو پهريون ملڪ آهي، جنهن جون 2005ع ۾ ٿيل صدارتي چونڊون انٽرنيٽ تي ٿيون ۽ ان 2014ع ۾ انٽرنيٽ ريزيڊنسي وارو تصور پيش ڪيو. هن چيو ته ايسٽونيا ۾ هن وقت 150 پاڪستاني زير تعليم آهن، جن مان 75 شاگرد مختلف شعبن ۾ پي ايڇ ڊي ڪري رهيا آهن. هن چيو ته سنڌ يونيورسٽي جا شاگرد بيچلر، ماسٽر ۽ پي ايڇ ڊي پروگرامن لاءِ ايسٽونيا جي يونيورسٽين جي چونڊ ڪن، جتي اعليٰ تعليم ۽ تحقيق سان گڏ نوڪرين جا بيشمار موقعا آهن. واضح رهي ته اسڪائپ سميت ڪيترن ئي سافٽ ويئرن جو خالق ايسٽونيا جهڙو ننڍڙو ملڪ آهي. وڌيڪ معلومات لاءِ لنڪ تي ڪلڪ ڪريو.
www.studyinestonia.ee/en/study. ورلڊ يونيورسٽي رينڪنگ ۾ ايسٽونيا جون هي ٽي يونيورسٽيون شامل آهن، يونيورسٽي آف Tartu ، Tallinn يونيورسٽي آف ٽيڪنالاجي، ۽ Tallinn يونيورسٽي.
ايسٽونيا ۾ رهائش ۽ کاڌي پيتي جو خرچ:
ايسٽونيا ۾ رهائش ۽ کاڌي پيتي جو خرچ مرڪزي يورپ جي ملڪن جي ڀيٽ ۾ تمام گھٽ آهي. هتي رهائش لاءِ هاسٽل اندر هڪ ڪمرو 80 کان 150 يورو جڏهن ته پرائيويٽ رهائش ۾ 200 يورو کان شروع ٿئي ٿي جيڪا 500 يورو تائين آهي. کاڌي پيتي جو ماهوار خرچ وڌ ۾ وڌ 300 يورو آهي، جيڪو شاگرد احتياط سان خرچ ڪري ته 150 يورو جيتري پيسن ۾ به مهينو گذاري سگھي ٿو. ٽالن شهر ۾ بس ٽڪيٽ شاگردن لاءِ مفت آهي، جڏهن ته ٻين شهرن ۾ ڪرايو آهي. هر يونيورسٽي اندر ضرورت جي هر شيءِ موجود هجي ٿي، جنهنڪري شاگردن گھمڻ ڦرڻ کان سواءِ پبلڪ ٽرانسپورٽ استعمال ڪرڻ جي ضرورت نه ٿي پئي.
ايسٽونيا ۾ پرڏيهي شاگرد جو سراسري ماهوار خرچ 300 کان 500 يورو تائين ٿي سگھي ٿو. ايسٽونيا ۾ ڪل وقتي شاگرد کي شروع جا 9 مهينا پارٽ ٽائيم ڪم ڪرڻ جي اجازت نه هجي ٿي، جڏهن ته بعد ۾ هو اجازت وٺي ڪم جاري ڪري سگھي ٿو، جنهن لاءِ هي لنڪ ضروري رهنمائي ڪري ٿو.
http://www.studyinestonia.ee/en/working
ايسٽونيا ۾ اسڪالرشپ:
ايسٽونيا حڪومت توڙي يونيورسٽين طرفان پرڏيهي شاگردن کي پاڻ ڏانهن مائل ڪرڻ لاءِ ڪيتريون ئي اسڪالرشپ اسڪيمون شروع ڪيون ويون آهن. جنهن جي تفصيل لاءِ هي ضروري لنڪ آهي. http://www.studyinestonia.ee/en/scholarships-researchers
ريسرچ اسڪالرشپ پروگرام:
هي پروگرام دنيا جي مختلف ملڪن ۾ اڪيڊمڪ ۽ ريسرچ انسٽيوٽس ۾ ڪم ڪندڙ ماڻهن لاءِ آهي، جيڪي تدريس ۽ تحقيق سان لاڳاپيل هجن.
اسڪالرشپ فار ڊگري اسٽڊيز:
هي اسڪالرشپ مختلف ڊگري پروگرام ڪرڻ لاءِ ڏنيون وڃن ٿيون، جن ۾ بيچلر توڙي ماسٽرس ۽ پي ايڇ ڊي ڊگري لاءِ الڳ الڳ سان اسڪالرشپ ڏني وڃي ٿي. جنهن جي تفصيل هن لنڪ تي آهي.
http://www.studyinestonia.ee/en/scholarships-degree-studies.
اهم ڳالهه ته هن اسڪالرشپ لنڪ تي ايسٽونيا جي مختلف يونيورسٽين جي مختلف شعبن ۾ به جيڪي اسڪالرشپس آهن، انهن جو به تفصيل ڏنل آهي.
داخلا جو طريقيڪار:
داخلا لاءِ سڀ کان پهرين
http://www.studyinestonia.ee/en/admission ويب سائيٽ تي ڏنل ڊگري پروگرامن مان پنهنجي پسند جو ڊگري پروگرام نوٽ ڪريون ان کان پوءِ هن لنڪ تي وڃي www.estonia.dreamapply.com پروگرام جون گھرجون نوٽ ڪريو، جيڪي تقريبن اڪيڊمڪ ڊگري، انگريزي اچڻ جو سرٽيفڪيٽ، هيلٿ سرٽيفڪيٽ، موٽيويشن ليٽر ۽ ريسرچ پروپوزل وغيره آهن. اهم ڳالهه ته پي ايڇ ڊي ڊگري لاءِ اپلاءِ ڪرڻ کان پهرين جيڪڏهن ايسٽونيا جي ڪنهن به يونيورسٽي جي پروفيسر سان توهان رابطي ۾ اچو ٿا ۽ هو توهان کي ايڪسيپٽنس ليٽر ڏيئي ٿو ته پوءِ اسڪالرشپ ملڻ جي تقريبن پڪ ٿي وڃي ٿي. ان لاءِ ضروري گھرجون پوريون ڪرڻ کانپوءِ هن لنڪ تي درخواست فارم آن لائين ڀرڻ گھرجي. www.estonia.dreamapply.com.
اهڙي طرح ضروري آن لائين فارم ڀرڻ کانپوءِ سمورا ڪاغذ ايسٽونيا جي ان يونيورسٽي موڪلڻ گھرجن، جنهن ۾ توهان پڙهڻ چاهيو ٿا. داخلا ملي وڃڻ جي صورت ۾ يونيورسٽي ايڊميشن ليٽر موڪلي ڏيندي ۽ ضروري ويزا پراسيس لاءِ رهنمائي ڪندي، جنهن کان پوءِ ايسٽونيا وڃڻ لاءِ ويزا لاءِ مقامي ايمبيسي سان رابطي ۾ اچجي ۽ ضروري تياري شروع ڪرڻ گھرجي. اهم ڳالهه ته ايسٽونيا ۾ تعليمي سال لاءِ درخواست ڏيڻ جو وقت جنوري کان شروع ٿئي ٿو ۽ اپريل تائين درخواستون ورتيون وڃن ٿيون. تعليمي سال جا ڪلاس سيپٽمبر ۾ شروع ٿين ٿا.
ايسٽونيا جي موسم جي لحاظ کان گرم توڙي سخت سيارو به اچي ٿو، جولاءِ هتي گرم ترين مهينو آهي، جنهن جو سراسري گرمي پد 21 سينٽي گريڊ جڏهن ته فيبروري سرد ترين مهينو آهي جنهن جو سراسري گرمي پد ڪاٽو 4 آهي. ياد رکو ته سراسري گرمي پد مان مراد اڪثر گرمي پد آهي جڏهن ته هي روزاني جي حساب سان گهٽ يا وڌ ٿي سگھي ٿو. ايسٽونيا ۾ سرد هوائون ۽ برف باري ڪري گرمي پد ڪڏهن ڪڏهن ڪاٽو 10 سينٽي گريڊ تائين به وڃي سگھي ٿو. جڏهن ته جولاءِ ۾ گرمي پد 35 سينٽي گريڊ تائين به وڃي سگھي ٿو، پر اڪثر 20 ڊگري سينٽي گريڊ رهي ٿو.