محمدايوب “عارض”
نالو: محمدايوب
تخلص: “عارض”
ولد: غلام علي
ذات: واهوچو
جنم: 20 جنوري 1970ع. تعليم: B.A اڪانامڪس
شاعري جي شروعات: 1990ع.
شاعري جا استاد: استاد ناظم منگي ۽ استاد آصف راڄپر صاحب.
لوڪ ادب جا استاد: استاد محمد ملوڪ عباسي ۽ استاد محمد لقمان کوکر.
ڇپيل ڪتاب : “عجب رنگ ايوب جا”، “اوجاڳا ايوب جا”، “اجرا گل ايوب جا”، “پھاڪن پچار”٠
ايندڙ ڪتاب :“ساراھہ سھڻي سڄڻن جي”، “ڏس ڏنگايون ڏيھہ جون”، “حُسن سَندي هاڪ”، “عارض آس اُساٽ”٠
مڃتا ايوارڊز: (1) “حسن ڪارڪردگي سگهڙ ايوارڊ “ ڊاڪٽر بلوچ گريجوءِيٽ سگهڙ ڪانفرنس 2016
پاران سنڌ سگهڙ لوڪ ادب تنظيم (سلات) (2) سدا حيات سگهڙ استاد محمد ملوڪ عباسي مڃتا ايوارڊ2017ع پاران سنڌ سگهڙ سنگت ڀلائي تنظيم(3) استاد سگهڙ محمد ملوڪ عباسي مڃتا ايوارڊ2019ع سندس ورسيءِ جي موقعي تي٠ پاران عباسي ڪلھوڙا تنظيم سنڌ ۔ (4)حسن ڪارڪردگي مڃتا ايوارڊ 2022ع پاران ميان پير بخش مڱريو اڪيڊمي موهن جو دڙو٠
(5) “حضرت لعل شھباز قلندر مڃتا ايوارڊ 2023ع” سندس عرس مبارڪ جي موقعي تي٠
مڃتاسندون (Certificates: (1) “سٺي ڪارڪردگي ۽ يادگار طور مڃتا سند” سنڌ سگهڙ ڪانفرنس/لوڪ ادب سيمينار1991 ٠پاران : سانگهڙ ههسٽاريڪل ا؟نڊ ڪلچرل سوسا؟ٽي ٽنڊو آدم
2”جشن عيد ميلادالنبيﷺ 1993 ۾ مڃتا سند٠ پاران: سنڌ سگهڙ سنگت ڀلائي تنظيم شاخ نصيرآباد٠ (3) مڃتا سند “ ڪل سنڌ سگهڙ ڪانفرنس 30 آڪٽوبر 1994” ڳوٺ محمد خان ڪلھوڙا ٠پاران : سنڌ سگهڙ سنگت ڀلائي تنظيم(4)مڃتا سند “ ڪل سنڌ سگهڙ ڪانفرنس راڌڻ اسٽيشن 23 ڊسمبر 1994.پاران سنڌ سگهڙ ڀلائي تنظيم يونٽ ميھڙ٠(5)مڃتا سند “سنڌ سگهڙ ڪانفرنس 6 اپريل 1995 ڪنڊيارو پاران: سنڌي اصلاحي سگهڙ تنظيم ڪنڊيارو ضلعو نوشھرو فيروز٠(6) مڃتا سند “ڪل سنڌ سگهڙ ڪانفرنس ڳوٺ محمد خان ڪلھوڙو لڳ موهن جو دڙو 7 اپريل 1996.پاران: سنڌ سگهڙ سنگت ڀلائي تنظيم٠(7) بھتر ڪارڪردگي جي بنياد تي استاد محمد ملوڪ عباسي مڃتا “سرٽيفيڪيٽ ايوارڊ “ڊاڪٽر نبي بخش بلوچ (عالم ـ اديب) نظير حسين مھر (ڪمشنر لاڙڪاڻو)٠ سگهڙ محمد مٺل جهتيال ۽ سگهڙ ممتاز علي عباسي طرفان٠ پاران: سنڌ سگهڙ سنگت ڀلائي تـنظيم٠ پاران: ڊاڪٽر درمحمد پٺاڻ.(8) مڃتا سند” پھرين قومي لوڪ ادب ڪانفرنس 6 فيبروري2015 ڪراچيءِ ۾ ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙو (عالم ـ اديب چيئرمين وفاقي اردو يونيورسٽي ڪراچي ۽ پروفيسر ڊاڪٽر ظفر اقبال وائيس چانسلر (وفاقي اردو يونيورسٽي آف سائنس آرٽس ۽ ٽيڪنالاجي ڪراچي سنڌ) (9) مڃتا سند بعيوض سنڌ جي قديم لوڪ ادب جي تخلييق/سھيڙ/اشاعت ٠ از طرف ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙو صاحب (عالم ـ اديب) سرفراز راڄڙ صاحب (چيئرمين سنڌي ٻولي جو با اختيار ادارو حيدرآباد سنڌ ـ الهڏتو وگهيو صاحب (سيڪريٽري سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو سنڌ ـ سگهڙ عاجز رحمت ﷲ لاشاري صاحب(باني سلات) سگهڙ حسين بخش رڏ(مرڪزي صدر سلات) سگهڙ مولا بخش شيدي ڪنوينر صاحب ڪتاب سگهڙ ڪنوينشن)پاران: صاحب ڪتاب سگهڙ ڪنوينشن 12 ڊسمبر 2015. (10) مڃتا سرٽيفڪيٽ بعيوض علم ـ ادب ـ سنڌي ٻوليءِ جي خدمت ـ لطيفيات ـ لوڪ ادب جي پرچار 9 اپريل 2016ع. ازطرف ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙو صاحب ـ (محقق ـ دانشور)ـ جناب سرفراز راڄڙ صاحب ( چيئرمين S.l .A ) ۽ محترم عاجز لاشاري صاحب باني سلات) (11) استاد محمد ملوڪ عباسيءِ جي سالياني ورسي17 آڪٽوبر 2018ع جي موقعي تي بھترين ڪارڪردگيءِ جي مظاهري عيوض استاد محمد ملوڪ عباسي مڃتا سرٽيفيڪيٽ ـ (12) استاد محمد ملوڪ عباسي مڃتا سرٽيفيڪيٽ 2020ع سندس سالياني ورسيءِ ۾ لوڪ ادب خدمت جي حوالي سان بھترين ڪارڪردگيءِ عيوض ـ پاران سلطان احمد کوسو صاحب(شاعر ـ اديب ـ ڪمشنر لاڙڪاڻو) بئريسٽر ڪاظم علي خان عباسي صاحب ۽ سگهڙ ممتاز علي عباسي صاحب. (13) لوڪ ادب جي فن ۾ بھترين ڪارڪردگيءِ عيوض حاجي خانڻ چنجڻي مڃتا سند 13 مارچ 2021ع از طرف سيد سڪندر علي شاھہ (سيڪريٽري سنڌي ادبي بورڊ ڄامشورو)ـ عبدالعليم لاشاري (ڊائريڪٽر جنرل ثقافت کاتو سنڌ). خليل ﷲ ڪاڪيپوٽو (اسٽيشن ڊائريڪٽر ريڊيو پاڪستان حيدرآباد) سڪندر علي رند صاحب (جنرل مينيجر PTV World ڪراچي سنڌ ـ استاد محمد لقمان کوکر (مھان سگهڙ ۽شاعر)ـ (14) لوڪ ادب ۾ حاجي منور علي عباسي جو ڪردار جي حوالي سان لوڪ ادب سيمينار سگهڙ ڪچھري 25 جون 2021ع ۾ بههترين ڪارڪردگيءِ تي مڃتا سند. پاران: آرٽس ڪائونسل آف پاڪستان لاڙڪاڻو ۽ سنڌ سگهڙ سنگت ڀلائي تنظيم (15) استاد محمد ملوڪ عباسي مڃتا سند سندس سالياني ورسي 14 سيپٽيمبر 2021 جي موقعي تي . پاران: سنڌ سگهڙ سنگت ڀلائي تنظيم (16) لوڪ ادب جي خدمت ۽ بههترين ڪارڪردگيءِ جي عيوض استاد محمد ملوڪ عباسي مڃتا ايوارڊ سندس سالياني ورسيءِ 12 نومبر 2022 تي ـ
مختلف ڪتابن، رسالن، اخبارن ۽ ڊائريڪٽرين ۾ ڇپيل تخليقون ۽ احوال : 1) سگهڙن جي ڊائريڪٽري 1991ع ٽنڊوآدم ٠ ترتيب عبدﷲ ورياھہ . 2) سووينئر (رسالو) گورنمينٽ ڊگري ڪاليج نصيرآباد 1994ع. 3 ) لاڙڪاڻو صدين کان 1995ع. ترتيب ڊاڪٽر بشير شاد لاڙڪاڻو٠
4) انگريزيءِ ۾ ڊائريڪٽري 2002ع ٠5) اخبارون “پاڪ ـ عوامي آواز ـ ڪاوش، ڪوشش ـ تعمير سنڌ ـ هلچل وغيرھہ وغيرھہ ٠ 6) ڪتاب وڳڻ جا ويچار 2006ع ڪراچي٠ مرتب محمد ايوب واهوچو 7) انگريزي ڊاريڪٽري 2002ع مرتب : ڊاڪٽر بدر الدين اڄڻ ٠ 8) ڪتاب لوچون ڏس لقمان جون 2012 مرتب : محمد ايوب عارض واهوچو ٠9) ڪتاب ڪچھري جا مور 2013ع
ترتيب ۽ تحقيق ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙو سگهڙن جي جامع ڊائريڪٽري 2015ع محقق عاجز رحمت ﷲ لاشاري باني سلات ٠10: پاڪستاني زبانون ڪا لوڪ ادب آگسٽ 2015ع .
11: ڪتاب رسالو ڳجهارت نومبر 2015 ترتيب ـ تحقيق ـ سمجهاڻي ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙو ٠
12: وجود جو هڳاءِ (گڏيل شاعري) 2016 ترتيب ڊاڪٽر فيض جوڻيجو ٠
13: ڪتاب لقمان لبان تي تيڏا نالا 2018 ترتيب محمد ايوب واهوچو ٠
14: رسالو رهاڻ 2020 ترتيب واحد ڪانڌڙو حيدرآباد سنڌ٠
15: “گڏيل گفتا” ترتيب گل محمد چنجڻي ميانداد چنجڻي٠16 : چشمين ڏٺو چين کي 2021
ترتيب : محمد ايوب عارض واهوچو 17 : لعل هيرا لقمان جا 2024ع ترتيب : حسين چنجڻي ٠
(18) ڪتاب پاڪستاني زبانون ڪا لوڪ ادب 2015 جو مرتب ڊاڪٽر ڪمال جامڙو صاحب
پَتو: ڳوٺ سوالي واهوچا، لڳ نصيرآباد، ضلعو قمبر شھداد ڪوٽ سنڌ
رابطو نمبر : 03052158772 / Watsapp Number 03162909442
حمد باري تعاليٰ بيت
سُبحانَ تُنھنجِي صاحِبِي، قُدرت عَجَب ڪُل..!!
ڪَٿي سگهبا ڪِينَڪِي، مُوران جَنھن جا مُل.!!
اُڀـــو اُڀ ايُــوبَ! آ بِيٺــو، ٺهيــــو بِنــا ٺُــل..!!
زَيبــائِتِــي زَمِيــن هِـــي، بحــر اُونھي بُل..!!
هادِي! تُنھنجِي حِڪمتين، هَلَن هاڙهـي هُل..!!
سَارنگ سرزَمِيــنَ ڪِيــا، وَصوڳــيءَ وَصُل..!!
ســاوِڪَين سَجائِجِـي، جَنھن آ پھري جهُل..!!
ٿر بر تي ٿڌڪـار ٿِـي، گهُلِـــي هِيــرُن گهُل..!!
پوکُون پيداوارَ سـان، ڦُـــــــولاريــا فَصُـل..!!
صَبا کي سُرهاڻ ٿِــي، هُڳــان تـو حاصُـــل..!!
وَڻ، ٻُـوٽـــا واکــاڻ ۾، گَيـليـا گئــونٽـا گُلَ..!!
موتيو،مُگرو،ڪَنول،ڪُرنو،سُوسَن سڀ سُنبُل،
بسنت، بدهر، بخمل، بوديا، رابَيلِـي راڄُـل..!!
قادِر! تُنھنجِي ڪُل شيءِ، آهـــي اَنگَ اَمُل..!!
داور هِتـڙي دنگ هِن، “عـارِض” چئي عَقُل..!!
وزن وڌ وڏانــدرو، تَنھن جــي نـاهـي تُـل..!!
لِکـڻ ليکــو ناھہ تُنھنجي، عظمتَيــن اَصُـل..!!
خالقَ! تُنھنجي خير جي، کاڻُــن رَهِـي کُل..!!
تـان وَڄَن پِيا وِرُونھن جا، دِلِيــن ۾ دُهُـل..!!
خَاوند ڏِنئي خُوشيون ٿِيا، شادِيُن جا شُغُل،
هر گهــڙِي، هر چِيـزَ ۾ آ، فَائِــقَ! تو فَضُل..!!
مُختلِف مَخلُوقَ پيدا، نافِـعَ! ڪِيئي نَسُل..!!
برقرار آهـي ڀــالُ تُنھنجو، تـوھہ تَسَلسُـل..!!
بَخشِيندڙ بادِشاھہ آن، هر بندَي سَندِي ڀُل.!!
ٽَپائينديــن ٽَيڪَ ڏئي، پرور! اَؤکِــي پُل..!!
جو ﷲَ تو عَدُل.!! ڇـڏئي ڇُٽـــن مامِـرا..!!
******
حمديہ ڪافي
اي خدا! جاڏي اک مون فيرائي، مون کي قدرت نظر تنھنجي آئي.
سونھن سان ساري ڌرتي سجائي عرش ۾ ڀي تنھنجي آشنائي.
رات ۾ چنڊ تارا ٿا چمڪن، ڏينھن ۾ سج جا ڪرڻا ٿا ٻهڪن.
جيڪي جهرڻا پيا پاڻي ۾ جرڪن، رب! سا تنھنجي آ روشنائي.
هي جبل، سمنڊ، نديون، نظارا، هي قمر هي ڪتيون هي ستارا،
ڪيڏا سھڻا ۽ ڪيڏا نہ! پيارا، واھہ تن جي تو رونق وڌائي.
تون ئي اَوّل ڀي ۽ تون ئي آخر، تون ڳجهو، مخفي، باطن تون ظاهر،
نور ڪک، پن ۾ تنھنجو نشابر، زيب تنھنجو تنھنجي آ ضيائي.
آيا ڀرجي مٿان ڪارا بادل، جن وسوڳئَ سان ٿر بر ڪيا ٿاڌل،
مؤج مھراڻ ۾ ٿي مڪمل، واھہ والي! تو رحمت وسائي
سونپ ڪڪرن ٿي صاحب آ سرتو، ڇوھہ ڇاٽن چمر ڇيڄ ڇرتو،
ڀونءِ ڀرجي ڀڄي ريج ورتو، گاهہ، وڻڪار، فصلين ٿي سائي.
هي ڍگا ڍور ميدان ڊوڙن، هي پکي آجيا اُڀ تي اڏامن،
باغ ۾ گل ٽڙن، ڀئونر ڀڻڪن، هير ٿڌڙي اتر جي گهلائي.
جيڏي تعريف تنھنجي ڪجي سا، مون کي تنھنجو قسم ٿورڙي آ،
حق ادا هڪ نعمت ٿئي نہ مولا! وڏي کان وڌ وڏي تو وڏائي.
ٻاجهہ ٻانھن تي ٻيڻي ڇا! چئوڻي، پاڪ پرور پنجوڻي ستوڻي،
ڏات ڏاتر ڏهوڻي، سئوڻي، ڀال تنھنجو آ بيشڪ ڀلائي.
چاس هر چيز ۾ چاھہ ارپيو، ساءِ سائين سھڻو ساھہ ارپيو،
ورد “واهوچي” کي واھہ ارپيو، ڳالھہ سگهبي ڪري تو نہ ڪائي.
******
بيت
حاضُــر آ هر جـــــاءِ تـــــي، ظاهـر رب جي ذات..!!
"اِنَّ اﷲَ علٰي کُلِّ شَيْءٍ قَدِيرُ، مُحِيطُ" موجُودات..!!
اَڻکُـٽ اَرض آسمـــانَ ۾، منظــر مولــيٰ جـــــا ته..!!
اَرڙهن لَکَ "اَيُــوبُ" چئــي، مالِــڪَ مخلُــوقــات..!!
اَشُــمارِي اِنســـــــــــانَ ۽، هيـڪـند حيــوانــات..!!
جِيــوت ڪيئــي جھان ۾، نَامِــي نِبـــــــــاتـات..!!
وَڻَ ٽِڻ پوکُون، گُل ڦُل ميوا، ڌرتِيءَ جِي هر ڌات.!!
سمُنڊ، ندِيون، ماٿَر جَنھن ۾، جَبـلَ هِي جهنگلات.!!
جِيــت جڻيـا جانــار مڇيون ۽، اعلـــيٰ آدم ذات..!!
جِـــنَ، ملائـــڪِ، پَــرِند چَــرِند، پيــا لنـــون لات..!!
حُورُون، پَريون هاديءَ جون، ڪن ويٺيون ڪلمات،
سِج، ستارن، چنڊ ڪتِيُن پئي، چمڪي ڏاتَـرَ ڏات.!!
سَٿِيل آهي سونھن سان ڪُل، قـادِرَ جي ڪائنات.!!
ڏِينھن بہ اُنھيءَ ڏاتَر جو اُن، راحِـــم جـي آ رات..!!
پُـٺِيــان ورِي پيــدا ڪـري، پَروَرُ ٿــو پِرڀــــــات..!!
بــاريءَ بخشِــي زندگــي، سا سونھادي سوغات..!!
ڪَرمُ اِهــو ئـي ڪافـي آ جو، بڻيـــل آ هر بـات..!!
رَمـزَ ڀَرئي رَافِــعَ جـي هــر، تهـدر تخلِيـقـــــات...!!
جِنھن جي هر جنســـارَ ۾، آهِن عجب جا اثرات..!!
قُرب هِن ڪِروڙ اسان تي، ڳڻــي ڇا ڳڻبــــــا ته..!!
لُطُفَ لَکَيــن لَکَ اُهـو آ، ڇانـوَ اسـان جي ڇــا ته..!!
ڳائِج ويٺـو ڳُـڻ واهوچــا! رَکُ وحـدانيــت وات..!!
ثنـا ڪر پِيو سائينءَ جي اُٿِ! "عارض! آڌي رات،
جو تــوکي اِها تــات..!! مَــاڻـائِــــيندَئي منزِلون..!!
******