جيئن ڏٺو آهه مون

سائين جي ايم سيد هن ڪتاب ۾ مذهب جي باري ۾ پنھنجي ذهن جي ارتقا بيان ڪئي آهي ۽ ڄاڻايو آهي تہ ڪيئن ٻين مذهبن جي عقيدن جي ڄاڻ، تاريخ ۽ فلسفي جي مطالعي، ماديت جي نظريي جي واقفيت ۽ مجازي عشق جي مرحلن بعد هن جي عقيدن ۽ معلومات ۾ ڪافي تبديلي آئي، جن جو اظھار هن ڪتاب ۾ ڪيو ويو آهي. سيد صاحب لکيو آهي: ”اهي منهنجا شخصي رايا آهن، جن کي حق جي ڳولا ۾ هڪ فرد جي تجربن سان مشابھت ڏيئي سگهجي ٿي. ان لاءِ آءٌ صداقت جي هڪ هٽيءَ (Monopoly) جـي دعــويٰ نـہ ٿـو ڪـريـان“. جي. ايم.سيد هن ڪتاب ۾ اهو بہ ڄاڻايو آهي تہ قانون ارتقا (Law of Evolution) موجب، هر زماني ۽ دور ۾ نوان راز کلڻا ۽ نوان نياپا اچڻا آهن..... مون کي (هڪ صوفيءَ وانگر) هر مذهب ۾ حق جو پرتوو ڏسڻ ۾ آيو آهي.... منھنجي نظر ۾ صوفيءَ لاءِ اهو ضروري نہ آهي تہ هو ڪنھن خاص مذهبي عقيدي يا نظريي جو پابند هجي. هو هر مذهب، فلسفي، سائنس، علم ۽ تجربي مان، بنا تفاوت پنھنجي ۽ پرائي جي، فائدو حاصل ڪري سگهي ٿو. صوفي، لاڪوفي (Non-aligned) آهي... هو پاڻ کي ڪنھن محدود دائري ۾ نظربند نہ ٿو رکي.“ هن ڪتاب جا پنج فصل: ”مذهب جي تاريخ“، ”مذهب جي پيدائش جا ڪارڻ ۽ ان جي جوڙجڪ جا جزا“، ”مذهب هڪ آهي يا گهڻا“، ”اسلام جا ٻہ تعبير“ ۽ ”تصوف، جيئن مون سمجهيو آهي“ - عنوانن تي مشتمل آهن. هن ڪتاب جو انتساب، سنڌ جي صوفي اعظم، وحدت الوجود، وحدت انساني، وحدت مذاهب جي پرچارڪ، راهہ حق ۾ شھادت پاتل ۽ عاشقن جي اُستاد شاهہ عنايت شھيد جي نالي ڪيو ويو آهي. 

هن ڪتاب جو پھريون ڇاپو، ارباب نور محمد پليجي، حيدري پرنٽنگ پريس، لجپت روڊ، حيدرآباد مان 31 مئي 1968ع تي ڇپائي ٻني (ضلعي ٺٽي) مان پڌرو ڪيو. 203 صفحن تي مشتمل ڊيمي سائيز جي هن ڪتاب جي قيمت ان وقت ٻہ روپيا هئي. هن ڪتاب جي اشاعت تي ڪن مذهبي عالمن جي. ايم سيد ۽ پبلشر نور محمد پليجي کي ڪافر قرار ڏنو ۽ مٿس دٻاءَ وجهي کانئس معافي نامو ۽ ’اعلان حق‘ نالي بيان لکائي، ڇپايو ويو. ان تي عالمن تصديق ڪئي تہ ”مٿين حقيقت صحيح آهي، تنھنڪري هاڻي وڏيري نور محمد پليجي صاحب کي اسلامي برادريءَ ۾ اڳوڻي وانگر شامل ٿيڻ گهرجي.“ 

هن ڪتاب جا ڪيئي ايڊيشن ڇپيا آهن، اوهان اڳيان 1974ع ۾ هن ڪتاب جو ٻيو ڇاپو جيڪو نئين سنڌ پبليڪيشن پاران ڇپايو ويو ان جي اسڪين ڪاپي شيئر ڪجي ٿي. ٿورائتا آھيون بدين سان تعلق رکندڙ سنڌ سلامت جي ساٿي شاھنواز ٽالپر جا جنھن ھن ڪتاب کي نئين سر ڪمپوز ڪري موڪليو.

مينيجنگ ايڊيٽر (اعزازي)

سنڌ سلامت ڊاٽ ڪام

sulemanwassan@gmail.com

www.sindhsalamat.com

books.sindhsalamat.com