راهه ۾ ڀٽڪيل مُسافر
ڪاليج ۾ پڙهائي نهايت، زور شور سان هلي رهي هئي. احمد علي مختلف سبجيڪٽن جا ڪلاس اٽينڊ ڪرڻ لڳو. ساڻس گڏ ڳوٺ جا ٻه دوست به پڙهندا هئا، جن مان هڪ جو نالو ساجد علي ۽ ٻئي جو نالو صغير احمد هو. جن جي صحبت ۾ احمد علي هاڻي گهڻو وقت گذارڻ لڳو. ساجد علي پيءُ ماءُ جو دادلو هو. کيس ننڍپڻ کان ئي ڇڙواڳيءَ وارو ماحول مليو هو، جنهن ڪري هو نشو به ڪندو هو. توڙي جو سندس دوست ۽ مائٽ کيس ان ڪڌي ڪم کان روڪيندا هئا، پر ساجد علي هڪ ڪَنَ مان ٻڌي ٻئي مان اها هدايت ڪڍي ڇڏيندو هو. ساجد تي اهڙين ڳالهين جو ڪوبه اثر نه ٿيندو هو. هن پنهنجي پاڙي جي صغير احمد کي به اڳي ئي نشي جو عادي بڻائي ڇڏيو هو. اڳتي هلي ان جو نتيجو اهو نڪتو جو ساجد علي ۽ صغير احمد ڪاليج واري زندگيءَ ۾ غلط رستي تي هلي پيا. هنن پوءِ احمد علي کي به پنهنجي بري سنگت جو هيراڪ بڻائي ڇڏيو. هاڻي ته هو هر قسم جو نشو ڀنگ، چرس، آفيم، وغيره. واپرائڻ لڳا هئا.
آخرڪار اهو ڏينهن به اچي ويو جو ٽئي دوست هڪ ٻئي سان ڀنگ پيئڻ جي چوٽ رکڻ لڳا جيڪا سندس زندگيءَ جي لاءِ هاڃيڪار به هئي. هو جوانيءَ جي نشي ۾ مغرور ۽ مست ٿي ويا هئا.
هنن ٽنهي جو حال ۽ مستقبل اونداهين ۾ ٻڏل نظر اچڻ لڳو. هو ٽئي ڪاليج وڃڻ جي بهاني سڄو ڏينهن شهر جي هوٽلن تي غير اخلاقي فلمون ڏسڻ لڳا ۽ نشي جي ٻاڙ تي موالين جي آستانن تي به وڃڻ لڳا، جڏهن اها خبر سندن والدين کي پئي ته انهن کين گهڻو سمجهايو ۽ جهليو مگر هي نشي جي عادت ۾ بلڪل جڪڙجي چڪا هئا.
ٻهراڙيءَ ۾ اوطاقون ڳوٺاڻن جي ڪچهريءَ جو مرڪز هونديون آهن ۽ اُتي ڪچهري ڪرڻ جي روايت صدين کان پئي هلندي اچي. احمد علي جو پيءُ نصير احمد استاد هئڻ سان گڏ هڪ علم دوست ماڻهو ۽ ڪچهريءَ جو مور هيو. سندس اوطاق تي رات جو ڀوڳ، چرچا، قصا، سگهڙن ۽ شاعرن جي محفل متل هوندي هئي. هاڻي ڪجهه وقت کان سندس اوطاق تي اها حالت هئي. جو سندس موالي پٽ احمد علي ۽ ان جي موالي دوستن جي غلط رويي سبب، هر عزت واري ماڻهوءَ اوطاق تي اچڻ ڇڏي ڏنو هو. ٻه ٽي دفعا احمد علي، پيءُ سان بدڪلامي به ڪري چڪو هو. پٽ جي انهيءَ حالت نصير احمد کي سوچڻ تي مجبور ڪيو هو. هو سوچڻ لڳو ته جيڪڏهن احمد عليءَ ۽ سندس آواره ۽ رولو دوستن کي ائين ڇڏي ڏنو ويو ته، هو ڳوٺ جي ٻين نوجوانن کي به کاري خراب ڪندا. ان ڪري هن ڳوٺ جي ڪجهه ماڻهن کي ساڻ ڪري احمد علي ۽ سندس دوست کي سٺي ڦيهه ڪڍي ۽ کين ڳوٺ نيڪالي ڏياري ڇڏي ۽ چيو ته، ”خبردار ! جو ٻيهر هن ڳوٺ ۾ آيا آهيو. اهو سون ئي گهوريو جيڪو ڪن ڇِني. توهان جي هتي رهڻ سان ٻيا نوجوان به نشئي بڻجي ويندا. مان ائين سمجهندس ته مون کي ڪو پٽ ڄميو ئي ڪونه هو. جيڪڏهن ٻيهر ڳوٺ ۾ نظر آيوءَ ته پوءِ توهان کي پوليس جي حوالي ڪيو ويندو.“
هنن ڏٺو ته هاڻي ڳوٺ ۾ رهڻ ممڪن نه آهي ته هو پنهنجي آواره دوستن کي ساڻ ڪري ڳوٺ مان نڪري ويا. هاڻ ته سندن آواره گرديءَ ۾ ويتر اضافو ٿي پيو ۽ هو چوري به ڪرڻ لڳا ۽ آخر اهو ٿيو جنهن جو انديشو هو. ڇا ٿيو ته هڪ ڏينهن احمد علي پنهنجن ڪجهه ساٿين سان هڪ هنڌ هيروئن جون پُڙيون وڪڻي رهيو هو ته اوچتو پوليس اچي پهتي، پوليس کي ڏسي هنن فائرنگ شروع ڪري ڏني. جنهن جي نتيجي ۾ احمد علي پنهنجي ساٿين سميت پوليس جي جوابي فائرنگ ۾ مارجي ويو ۽ ائين اهي راهه ۾ ڀٽڪيل مسافر منزل تي پهچڻ کان اڳ ۾ ڪنهن اونهي کڏ ۾ غرق ٿي ويا.