قصو سنڌي ادبي سنگت کي ٻه اڌ ڪرڻ جو
ڊاڪٽر مشتاق ڦل صاحب کان پنهنجي پينل جي سيڪريٽري جنرل جي اميدوار جي شڪست برداشت نه ٿي ۽ هو احمد سولنگيءَ کان سواءِ چئني ڪامياب اميدوارن جو الڳ ڦوٽو سيشن ڪرائي کين موقعي تان وٺي هليو ويو، جيڪا ڳالھه جهموري عمل جي خلاف هئي. سيڪريٽري جنرل احمد سولنگيءَ سندن ساٿ حاصل ڪرڻ لاءِ هرهڪ جي ڳوٺ هار پارائڻ به ويو هو ۽ هنن سان ٻه گڏجاڻيون 12 آگسٽ 2017ع تي ٽنڊي محمد خان تي ۽ 12 آڪٽوبر 2017ع تي جم خانا حيدرآباد ۾ ڪيون. مرڪزي عهديدارن ٽن پروگرامن ۾ سندس ساٿ ڏنو. پر اڳتي هلي مزو نه ٿيو. اليڪشن کٽن کان پوءِ ڊاڪٽر مشتاق صاحب چارج ڏيڻ لاءِ دلي طور تي راضي نه هو. ليڪن جيئن تيئن ڪري چارج ڏيڻ وٺڻ وارو عمل به 10آگسٽ 2017ع تي خير سان هڪ مهيني چار ڏينهن بعد عمل ۾ آيو هو ۽ چارج واري عمل وقت ٻيا اميدوار احمد صاحب سان پڻ گڏ هئا.
اختلاف جو ٻيو وڏو سبب پريس ترجمان جي مقرري هئي، جيڪا آزاد انور ڪانڌڙي جي حصي ۾ آئي هئي. جنهن تي پڻ ڊاڪٽر ڦل صاحب کي اعتراض هو، جڏهن ته پريس ترجمان رکڻ ۽ هٽائڻ جا اختيار سيڪريٽري جنرل وٽ آئين ۾ خود ڊاڪٽر ڦل صاحب ئي ترميم ڪرائي پاڻ وٽ رکيا هئا.آزاد انور ڪانڌڙي تي اعتراض جو وڏو سبب اهو هو جو هو ڪيترائي سال هڪ مضبوط حزبِ اختلاف اڳواڻ رهيو هو.
ڊاڪٽر مشتاق ڦل صاحب پنهنجا اختيار ۽ اقتدار ويندو ڏسي پنهنجي چئني عهديدارن کي ريموٽ تي هلائڻ لڳو ۽ هو سيڪريٽري جنرل احمد سولنگيء کان سئو ڪوهن جي فاصلي تي بيٺل رهيا. نيٺ ميڙن منتن ۽ ايلازن بعد مس وڃي اجلاس لاء راضي ٿيا ۽ 18فيبروري 2018ع تي سنگت سنڌ جي ڪاروبار ڪاميٽيءَ جو اجلاس سنگت سيڪريٽريٽ ۾ منعقد ٿيو.
اجلاس ۾ سيڪريٽري جنرل پنهنجي دل جو دفتر کولي رکيو. اجلاس ۾ بدمزگي تڏهن پيدا ٿي جڏهن لڳ ڀڳ ٽيهن شاخن کي الحاق ڏنا ويا، جن ۾ اهي شاخون به شامل هيون، جيڪي انتقامي طور تي ڊاڪٽر مشتاق ڦل ۽ سندس اثر هيٺ رهندڙ سيڪريٽرين ختم ڪيون هيون. وڏي هل هنگامي کانپوءِ اهو طئي ڪيو ويو ته سڀئي چونڊيل عهديدار گڏجي ان مسئلي کي حل ڪندا، پر اهو ڏينهن وري نه آيو جنهن ۾ عهديدار پاڻ ۾ ڪٿي گڏجن ۽ اهو مسئلو حل ڪن. جڏهن اختلاف وڌي وڻ ٿي ويا ته سيڪريٽري جنرل احمد سولنگيءَ 18مارچ 2018ع تي سنگت سنڌ جو ٻيهر اجلاس طلب ڪيو، ليڪن هن کان اڳ 04 مارچ 2018ع تي نيو سعيد آباد ۾ عبد راشدي جي صدارت ۾ اجلاس ڪوٺائي زاهد راڄپر کي قائم مقام سيڪريٽري جنرل مقرر ڪري غير آئيني عمل تحت اجلاس سڏايو ويو، جنهن ۾ هارايل اميدوار ڊاڪٽر ذوالفقار سيال کي سيڪريٽري جنرل مقر ڪيو ويو. اجلاس ۾ سنگت جي اصلوڪين شاخن مان ويهن جي لڳ ڀڳ شاخن شرڪت ڪئي هئي جيڪي ڊاڪٽر مشتاق ڦل جي اثر ۾ هيون، باقي جڙتو ۽ هٿرادو شاخون خانه پوريءَ طور ڏيکاريون ويون هيون. ان کانپوءِ سڄي سنڌ ۾ اصلي شاخن جي جاءِ تي متبادل سٽي شاخون قائم ڪيون ويون. اهڙي طرح سنگت جي وحدت تي وار ڪري کيس ٻه اڌ ڪيو ويو.
ٻئي طرف چونڊيل سيڪريٽري جنرل احمد سولنگيءَ 18مارچ تي سڏايل اجلاس مقر ر تاريخ تي اعجاز شاه جي صدارت ۾ ڪوٺايو جنهن ۾ سنگت کي ٻه اڌ ڪندڙن عهديدارن ۽ سندن غير آئيني عمل ۾ ساٿ ڏيندڙ ميمبرن ۽ عهديدارن جي ميمبر شپ رد ڪئي وئي، سواءِ محترمه نسرين الطاف جي جنهن سندن ان عمل ۾ ساٿ نه ڏنو هو. ان کانپوءِ خالي ٿيل عهدن کي ڀرڻ ۽ سنگت جو ڪار وهنوار هلائڻ لاء ٻيهر هيٺين عهدن تي چونڊ ڪرائڻ جو فيصلو ڪيو ويو ۽ چونڊ ڪاميٽيءَ تي محترمه زيب نظاماڻي، محترم سليمان ڏاهري ۽ محترم غلام مصطفي سولنگيءَ کي مقرر ڪيو ويو. چونڊ جي تاريخ 22 اپريل 2018ع مقرر ڪئي وئي. چونڊن ۾ ڪيترن ئي دوستن فارم ڀريا ۽ چونڊ عمل هلندي ڪجهه دوست هٿ به کڻي ويا. محترم ايوب کوسو جوائنٽ سيڪريٽريءَ تي بنا مقابلي ڪامياب ٿيو ۽ محترم بخشل باغي آڊيٽر تي بنامقابلي چونڊجي آيو. باقي خزانچي جي عهدي لاءِ محترم پريم پتافي ۽ محترم معصوم بخاريءَ جي وچ ۾ ووٽنگ ٿي جنهن ۾ پريم پتافي صاحب ڪامياب ٿيو.
سنڌي ادبي سنگت کي هڪ ڪرڻ لاءِ ڪيترن ئي مثبت سوچ رکندڙ اديبن ڪوششون ڪيون، ليڪن ڪامياب نه ٿيون. سڀني کان آخر ۾ مزاحمتي شاعر مهر ڊٻائيءَ ڪوشش وٺي محترم زين شاه وٽ مجيد ڪيريو ۾ ڌرين کي گڏ ڪيو، ڳالهيون ٿيون ۽ ڪنهن قدر ڪامياب به ٿيون ليڪن ٻنهي ڌرين اڳتي هلي عمل ۾ ڪوتاهي ڏيکاري ۽ جنهن جي نتيجي ۾ سيڪريٽري جنرل احمد سولنگي عدالت ۾ ويو. عدالت سڳوريءَ سندس حق ۾ فيصلو ڏنو ۽ کيس 2020ع جي چونڊ ڪرائڻ جا اختيار پڻ ڏنا. ليڪن چونڊ ۾ مخالف ڌر حصو نه ورتو ۽ تنازعو اڄ تائين برقرار رکيو پئي اچي. ڊاڪٽر ذوالفقار سيال صاحب ۽ ڊاڪٽر مشتاق ڦل صاحب بظاهر ته خاموش آهن پر اندر ئي اندر محترم پريل دايي کي اڳيان آڻي ڪم ڪري رهيا آهن، جيڪو پاڻ کي سيڪريٽري جنرل سڏائي ٿو ۽ ٻين عهديدارن ۾ محترمه نظير ناز، خاڪي جاني ۽ نعيم ملڪ شامل آهن جيڪي ڪووڊ 19 دوران آن لائين اليڪشن دوران چونڊيل ٻڌايا وڃن ٿا. هيءَ ڳالهه به ڪندو هلان ته ٻيا سڀ عهديدار خاموش آهن البت پريل دايو صاحب پاڻ کي اڪيلي سر سرگرم رکيو پيو اچي.